بخشی از مقاله
چکیده:
رشد سریعفنّاوری، تغییرات روزافزون در نیازهای مشتریان و افزایش رقابت در بازارهای جهانی، باعث شده است تیمهای توسعه محصول جدید با فشار زیادی جهت ارائه هرچه سریعتر محصولات جدید با هزینه و کیفیت مناسب مواجه شوند. شکلگیری تیمهای توسعه محصول جدید نقشی بسیار حیاتی در اینگونه پروژهها ایفا میکند. در این مقاله، یک مدل بهینهسازی چندهدفه تشکیل تیم ارائه شده است که در آن تواناییهای جامع و روابط میان فردی اعضا در نظر گرفتهشده است. برای بیان تواناییهای هر فرد، فرایند تحلیل سلسلهمراتبی فازی بر مبنای روابط ارجحیت فازی بهکار گرفته شده است. علاوه بر آن، از آزمون شخصیتی مایرز- بریگز برای شناسایی روابط میانفردی به کار استفاده شده است که ساختار آن بر اساس گروهبندی شخصیتها و با تبدیل این روابط به اعداد است. برای حل مدل ارائه شده از رویکرد برنامهریزی آرمانی فازی استفادهشده است. با حل یک مثال کاربردی، ویژگی ها و ارزیابی مدل بررسی گردیده است.
کلمات کلیدی:توسعه محصول جدید; تشکیل تیم; تحلیل سلسله مراتبی فازی; برنامهریزی آرمانی فازی.
-1 مقدمه
تو سعه مح صول جدید راه حلی رو شن و ت ضمین شده برای ایجاد نوآوری ا ست. هدف از تو سعه مح صول جدید جمعآوری دانش و توانایی موردنیاز برای تعیین محصول جدید مناسب است. چالش اصلی توسعهی محصول جدید پیشبینی مسائلی است که هنوز اتفاق نیفتادهاند و این پیشبینی میبایست در یک بازار پویا با متغیرهای بسیار زیادی که گاها تحت کنترل نیستند، صورت گیرد. [1 ] نو بودن یک محصول یک مفهومکاملاً نسبی است و بستگی به ادراک مصرفکنندگان از محصول دارد. علاوه بر این، اکثریت معتقدند که محصولات جدید حاصل توسعه و یا تغییر روی محصول فعلی هستند. اهداف اصلی نوآوری محصول خلق ارزش، کسب مزیت رقابتی و موفقیت بلندمدت از طریق تو سعه و تجاری سازی مح صولات و خدمات جدید ا ست.[2]
قدم اول در تو سعه مح صول جدید، ایجاد یک تیم تو سعه قوی و کارآمد ا ست زیرا نیروی ان سانی همواره عامل ا صلی تغییر در امکانات و شرایط مطالعات فنی بوده ا ست، پس برای هموار کردن فرایند تغییر و توسعه، ناگزیر به کنترل نیروی انسانی و شرایط کاری آنها هستیم. درنتیجه با داشتن یک تیم کارا و همدل، بهرهوری سازمانها افزایشیافته و در ف ضای متلاطم رقابت پیروز می شوند. دیدگاههای مبتنی بر درک و حس افراد، دان شی را تولید میکند که نمیتواند منحصراً از تجزیهوتحلیل اطلاعات موجود بهدستآید.[ 3] اینجاست که اهمیت تیم توسعه در موفقیت توسعه محصول جدید پدیدار میشود.
تیم مذکور وظیفه توسعه و نوآوری محصول جدید را بر عهده خواهد داشت.[4]تیم ت شکیل شده، باید مت شکل از افرادی با وظایف، دانشها و تواناییهای متنوع با شد. بهکارگیری تیمهای چندوظیفهای ستقیماًبه اثربخشی کلی نوآوری محصول کمک میکند. همچنین تیمهای منعطف با وظایف متقاطع، در توسعه فعالیتهای جدید موفقتر هستند چون دارای ترکیب دانشی جدید بوده و به سازمانها قابلیتهای جدیدی عرضه میکنند.[ 5] این تیمها توانایی حل مسئله را در هنگام بروز مشکل و موانع سر راه اجرا، افزایش میدهند. اعضای تیم، اهداف پروژه را به اشتراک گذاشته، پیچیدگی فنی را کنترل و با ا ستفاده از دانش میان کارکردی جمعآوری شده، تغییرات را اعمال میکنند.
بااینوجود هنوز یک چالش قابلتوجه برای مدیران پروژه و سایر تصمیمگیرندگان وجود دارد و آن گردآوری اعضای گروه است بهطوریکه بتوانند بهصورت مؤثر برنامهها را اجرا و پروژههای توسعه محصول جدید موفق را تولید کنند.[7-6]در این مقاله سعی در ایجاد یک تیم موفق تو سعه مح صول جدید با کارکرد مؤثر داریم که در آن موارد زیر را در نظر میگیریم: - 1 ت شکیل گروهی که توانایی اع ضای آن قادر با شد اهداف پروژه را برآورده کند که از طریق فرایند تحلیل سل سله مراتبی فازی بر مبنای روابط ارجحیت زبانی فازی اجرا می شود. - 2 انتخاب افرادی که بتوانند با همکاری یکدیگر بهخوبی کار کنند.
برای برر سی و مدل سازی شخ صیت اع ضای گروه از آزمون شخ صیتی مایرز- بریگز ا ستفاده میکنیم. - 3 تخ صیص ساعت کاری به افراد با توجه به در د سترس بودن آنها، که با توجه به میزان زمان آزاد هر فرد و میزان زمان موردنیاز هر پروژه مشخص میشود. اهمیت مسئله موردبررسی، درنظرگرفتن تمامی موارد یادشده بهطور همزمان و ارائه تیمهایی است که بالاترین کارایی را داشته باشند. همچنین این مسئله موضوعی است که در هر نوع سازمان با هر اندازهای و هر نوع محصول یا خدمتی که ارائه میکند، کاربرد دارد. در نتیجه با بهکارگیری و حل این مدل، میتوان بهترین حالت برای گروهبندی نیروی انسانی را به دست آورد که منجر به بهرهوری بالاتر سازمان میشود.
-2 مدل پیشنهادی
یکی از رویکردهای مدیریت پروژه، مدیریت منابع انسانی است که از مهمترین وظایف آن ایجاد تیم پروژه و بررسی روند تکامل آن است. تیم از مجموعهای از افراد با هدف مشترک ت شکیل می شود که پس از شکلگیری یک پروژه بر اساس تخصصهای مختلف گرد هم آمده، هریک بخشی از پروژه را عهدهدار میشوند و پسازآن نیز از تیم جدا می شوند. بهطور خلاصه، تیم تخصصی ابزار یا وسیلهای مؤثر است که افراد متخصص یک سازمان - حتی متعلق به چند سازمان - را گرد هم میآورد تا اطلاعات ردوبدل کنند، نظرات جدید ارائه کنند و به حل مسائل و هماهنگی کارهای پروژه بپردازند. آغاز کار این تیمها بسیار وقتگیر است، چون اعضا باید همدیگر را بشناسند و از تخصص و شیوه اندیشه یکدیگر آگاه گردند.
اما با توجه به اهمیت این موضوع، شکلگیری اصولی و مؤثر تیمها حتی اگر زمان زیادی از سازمانها بگیرد، بهتر ا ست که به بهترین شکل صورت پذیرد. زیرا نتایج ا ستفاده از ت شکیل تیمها به صورت سازماندهی شده، در افزایش بهرهوری پروژهها و سازمانها کاملاً م شهود ا ست. در این مقاله مدل کلی برای مدل سازی تخ صیص نیروی ان سانی به تیمهای تو سعه مح صول جدید پی شنهاد می شود. هدف م سئله بی شینه سازی توانایی فنی و روابط میان فردی مجموعه افراد ا ست. تعداد افراد، پروژهها و مهارتها، قطعی و مشخص است. هر فرد با افراد دیگر در ارتباط بوده، تعدادی مهارت را میتواند انجام دهد و برای هر مهارت زمان در دسترس مشخصی دارد. هر پروژه برای هر مهارت زمان موردنیاز مشخصی دارد.
-1-2
اندیسها
m شمارنده فرد - نیروی انسانی -
k شمارنده نوع مهارت
p شمارنده پروژه
پارامترها
1 akp اگر فرد m ام مهارت k ام در پروژه p ام را داشته باشد، در غیر این صورت 0 rmm’ رابطه بین فرد m و m که توسط آزمون شخصیتی مایرز- بریگز [8] محاسبه میشودپایدار، تازیک و مهدوی/ طراحی یک مدل ریاضی برای شکل گیری تیم توسعه محصول جدیدwm وزن فرد m ام مرتبط با معیارهای از پیش تعیینشده که از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی[9] به دست میآید Tkp زمان موردنیاز از مهارت k ام در پروژه p امFmk زمان در دسترس فرد m ام با مهارت k ام متغیرهای تصمیم1 Y mkp اگر فرد m ام با مهارت k ام در پروژه p ام استفاده شود، در غیر این صورت 0 1 Xmp اگر فرد m ام در پروژه p ام استفاده شود، در غیر این صورت 0Zmkp زمان تخصیصیافته فرد m ام با مهارت k ام در پروژه p ام توابع هدف تابع هدف - 1 - تضمین میکند که افرادی را برای هر پروژه توسعه محصول جدید انتخاب میشوند که بیشتر از سایر افراد، نیازمندیهای آن پروژه را برآورده میکنند.
بهعبارتدیگر افرادی با وزن - توانایی - بیشتر، اولویت بالاتری برای انتخاب در پروژه دارند. بر اساس تابع هدف اول، افراد با وزن بالاتر برای یک پروژه انتخاب میشوند. اگرچه این افراد دارای توانایی بالایی هستند ولی اگر ازنظر رابطه این افراد باهم دارای علاقهمندی برای کار و فعالیت باهم نباشند، تیمی با توانایی بالا ولی ارتباط و علاقهمندی نامناسب هستیم که میتواند در توسعه محصول جدید تأثیر بسزایی داشته باشد. لذا، تابع هدف دوم رابطه بین افراد تخصیصیافته در پروژه توسعه محصول جدید را بیشینه میکند و نیروی انسانی با بیشترین و بهترین روابط بین فردی انتخاب میشوند.
محدودیتها
محدودیت - 3 - بیان میکند که مجموع زمان تخصیصیافته افراد به هر پروژه و به ازای هر مهارت، باید بیشتر از زمان موردنیاز برای آن پروژه و مهارت باشد. محدودیت - - 4 بیان میکند که مجموع زمان تخصیصیافته به هر فرد در تمام پروژهها، باید کمتر از میزان زمان در دسترس هر فرد باشد. محدودیت - 5 - و - 6 - تضمین میکنند که اگر فرد m برای انجام مهارت k به پروژه p اختصاص یابد، مستلزم این است که فرد m در پروژه p به کار گرفته شود و همچنین توانایی انجام مهارت k را داشته باشد . محدودیت - 7 - نشان میدهد که تنها به هر فردی که برای مهارت k در پروژه p به کار گرفتهشده است، زمان تخصیص پیدا میکند. محدودیتهای - 8 - و - 9 - نوع متغیرهای تصمیم را نشان میدهد.
-2-2
تصمیمگیری در مورد ارزش عددی هر هدف یا آرمان برای تصمیم گیران مشکل است. هنگام مدلسازی، به دلیل نبود اطمینان در دقت اطلاعات، روشهایی همچون توزیع احتمال، تابع فاصلهای اعداد فازی و انواع گوناگون روشهای آستانهای برای تعدیل در مدلسازی
