بخشی از مقاله
خلاصه:
درمان کیست هیداتید هنوز سخت و پیچیده است. عموما، جراحی با دارو توصیه می شود، اما به علت مشکلات آن - مثل کیست هایی که برای جراحی دور از دسترسند و مهارت بالای جراح برای برداشت کامل لایه زایای کیست و جلوگیری از عود بیماری - ، محققان به دنبال دارو هایی با تاثیر بیشتر و عوارض جانبی کمتر هستند. در سال های اخیر، محققان عصاره های گیاهی را مورد تحقیق قرار داده و نتایج بسیار خوبی را به دست آورده اند. بیشتر پژوهش ها توسط محققین ایرانی انجام شده است. بر اساس این تحقیقات، بیشترین تاثیر مربوط به گیاه مورد است. این مقاله، خلاصه ای از تحقیقات انجام شده را برای محققان جوان فراهم می کند.
مقدمه :
علی رغم تلاشها و اقداماتی که برای کنترل و پیشگیری از آلودگی صورت گرفته، همچنان بیماری هیداتیدوزیس به عنوان یک مشکل اقتصادی و بهداشتی در دنیا مطرح است و در سال های اخیر مطالعات زیادی در مورد ایمنی زایی و تهیه واکسن علیه انگل در میزبان واسط صورت گرفت و این تلاشها همچنان ادامه دارد. میزان آلودگی دام در مناطق مختلف کشور ما بین 1/5 تا % 64 در گوسفند ، بز ، گاو میش، گاو و شتر گزارش شده است.
گوسفند در میان میزبانهای واسط مختلف با توجه به تعداد و پراکندگیB درصد آلودگی به کیست هیداتیک - 1/6-16/8 - و درصد بالای باروری و زنده بودن پروتواسکولکسهاB مهم ترین میزبان واسط اکینو کوکوس در ایران است. میزان آلودگی در سگ های گله حداکثر 63/3 درصد و حداقل 3/3 درصد به ترتیب در اصفهان و سیستان و بلوچستان گزارش شده است
در سال 1381 میزان متوسط بروز کیست هیداتیک انسان طی آمارهای به دست آمده در ایران 0/6 در صد هزار نفر جمعیت و در استان مرکزی 0/9 در صد هزاز نفر جمعیت بوده است. حداکثر میزان بروز این بیماری در کشور متعلق به استان سمنان 2/5 - در صد هزار نفر - بوده است .[ 2] آلودگی با کیست هیداتیک نشانه ای که راهنمای تشخیص، یعنی پاتوگنومونیک باشد، ندارد و نیز نشانه ای که با وجود آن تشخیص این بیماری را بتوان رد کرد و یا شروع بیماری را نشان دهد، ندارد . ولی به تدریج در اثر رشد و افزایش حجم انگل در طول سال ها بسته به این که کدام ارگان درگیر شده باشد، نشانه هایی بروز می کند .
به دلیل پیچیدگی تشخیص و موفقیت پایین درمان دارویی - %50 - ، معمولا روش درمانی رایج این بیماری عمل جراحی می باشد. ولی این روش نیز مشکلات خاص خود را دارد. توجه دقیق برای جلوگیری از ریختن مایع کیست هیداتیک در بیماران به ویژه آن دسته که سابقه حساسیت و آلرژی دارند، ممکن است شوک آنافیلاکتیک به وجود آورد.
برداشتن کامل و دقیق کیست مهم است، زیرا برجا ماندن قسمت کوچکی از آن به دلیل وجود لایه زایا باعث ایجاد دوباره کیست در آینده میشود. عدم در دسترس بودن برخی کیستها برای جراحی و وجود ضایعات متعدد در ارگان های مختلف و همچنین هزینه درمانی بالا جهت درمان جراحی این بیماران، همگی از دلایلی هستند که باعث میشوند بیماران برای درمان با مشکلات عدیده ای مواجه شوند
با توجه به اهمیت پاتوفیزیولوژیک کیست هیداتیک همواره محققین بر آن بوده اند تا راهکاری مناسب وکارآمد جهت کنترل و درمان کیست هیداتیک افراد مبتلا بیابند که در این زمینه می توان به استفاده از عصاره داروئی مختلف اشاره کرد. این عصاره ها با اثرات جانبی کمتر و تاثیر بیشتر میتوانند جایگزین درمانهای متداول شوند. تاکنون روی تاثیر عصاره گیاهان مختلفی بر پروتواسکولکسها کار و نتایج رضایتبخشی نیز حاصل شده است. در این مقاله سعی شده است تا خلاصه ای از تحقیقاتی که تاکنون بر روی این عصاره های گیاهی انجام شده است، در اختیار محققین جوان قرار گیرد.
روش کار:
این مطالعه با بررسی آخرین گزارشات و منابع اطلاعاتی مختلف در سایت های علمی همچون Iran Medex, Springer, Pubmed, Scopus, SID, Google Schoular Elsevier, انجام گردید. کلیه منابع به دست آمده مورد بررسی قرار گرفت و اطلاعات مورد نیاز در مورد گیاهان مورد تحقیق، روشهای عصاره گیری، غلظتهای مورد استفاده برای تاثیر بر روی پروتواسکولکسهای کیست هیداتیک، مقدار موثره آنها و زمان تاثیر از مطالعات استخراج گردید.
یافته ها:
تحقیقات انجام شده تاکنون، در جدول شماره 1 طبقه بندی شده است:
جدول -1 تحقیقات انجام شده در رابطه با تاثیر عصاره های گیاهی بر روی پروتواسکولکسهای کیست هیداتید
