بخشی از مقاله
چکیده
از شاخصهای توسعه یافتگی یک کشور به کیفیت در نظام آموزشی و تعلیم و تربیت حاکم در آن کشور می توان اشاره نمود و به درستی می توان اذعان داشت که مهم ترین عامل و سکان داران کیفیت نظام تعلیم و تربیت، معلمان می باشند. از آنجاییکه معلمان بایستی بیش از هر چیز دیگری الگوی مناسبی برای دانش آموزان در تمامی جنبههای تربیتی باشند و حال آنکه برمبنای اساسنامه ی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، دانشگاه فرهنگیان بعنوان نهادی رسمی وظیفه تربیت معلم برای نظام آموزشی کشوررا برعهده دار است.
هدف اصلی این پژوهش معرفی الگوی عملی منش و سلوک یکی از معلمان مصلح نظام تعلیم و تربیت این سرزمین، عطا احمدی است. بدین منظور با روش تحلیل مضمون و مشاهدات فرد پژوهشگر با این معلم مصلح تلاش شده است براساس داستان زندگی وی و اصلاحات فرهنگی، اجتماعی و تربیتی ایشان، اصول راهنمای یک معلم مصلح اجتماع استنتاج گردد تا بعنوان راهنمای متولیان دانشگاه فرهنگیان در تربیت دانشجو معلملن قرار گیرد.
-1مقدمه
از آنجاییکه ما در فرهنگ خود کمتر به معلمان و مربیان بومی این سرزمین توجه کرده ایم می توان اذعان داشت که؛ »نظامهای تربیت رسمی و غیر رسمی جدید در ایران که به نوعی وام دار ساختاری و محتوایی نظامهای تربیت غرب می باشد، در پرداختن به مفاخر و بزرگان بومی خود در میدان نظر و عمل تربیت قرین توفیق نبوده است. نگاهی به فهرست درسها و مطالب کتابهای دانشجویان رشتههای علوم تربیتی تا سطح تحصیلات تکمیلی، نشان از کم بضاعتی ما در این عرصه دارد. بدیهی است که در چنین شرایطی، انبان نظر و عمل میدان داران عرصه تربیت، بذر و رنگی ازهمت و اندیشه مربیان و معلمان بزرگ این بوم و بر را با خود نداشته باشد و "فقر بوم شناختی تربیتی " را به ارمغان آورد -
اینک در دوره ای به سر می بریم که فرهنگ هویت زدای غرب اندیشه و همت متولیان نظر و عمل تربیت جامعه را نشانه رفته است، نسیم هویت بخش این بلند همتان تاریخ تربیت میهن مان می تواند جایی دوباره در قلم و قدم متولیان نظر وعمل تربیت این مرز و بوم را به راه اندازد
از این روست که درسهای تاریخ آموزش و پرورش ایران و اسلام و مربیان بزرگ دانشجویان رشته علوم تربیتی و فلسفه تعلیم و تربیت، می تواند محملی برای بوم شناختی تربیتی آنها باشد. مفاخر و مربیان بزرگ شهرمان وایران شهر که بوده اند؟ چه کردند؟ چگونه در کوی تربیت زیستند ؟ ره به کجا بردند؟
با توجه به اینکه از مربیان و افراد بزرگی در عرصه آموزش و پرورش در جهان صحبت می کنیم و نظریهها و دیدگاههای تربیتی و آموزشی آنها را قرض گرفته ایم تا مرهمی بر روی دردها و خلاهای تربیتی مان بگذاریم ولی در عمل نظاره گر این واقعیت تلخ هستیم که ثمربخش نبوده اند. دلیل این است که آن افراد بزرگ سنخیتی با فرهنگ و جنس این سرزمین ندارند، زمانی که فردی از جنس این مردمان نیست چگونه می تواند برای رفع مشکلات و یا نه حتی راه حل برای رشد وپیشرفت این جامعه نسخه بپیچند؟!!
از این روی دست اندرکاران تربیتی ایران اگر دغدغهی تماشای خورشید حقیقت تربیت متربیان این سرزمین را داشته باشند ناگزیر از زدن عینک زمینه و بوم خویش هستند - ایروانی ،. - 1393 می توان تجربههای گهربار مربیان و معلمان بومی ایران را که تربیت یافتهی این آب و خاک هستند را بعنوان محملهایی برای تولید دانش بومی نگریست و تجربههایشان را به سان فانوسهایی که راه را برای متولیان عرصهی تربیتی کشور روشن می سازد برخوردار سازند. » شخصیتهای بزرگ فرهنگی و تربیتی ایران معاصر به جهت نزدیکی حیات پربارشان به دوره ی امروزی، بیشتر می تواند بر دشت هستی متولیان فرهنگ و تربیت باران ببارند و نفس مسیحایی در نفسشان بدمند -
هر معلم و مربی در قلمروی تعلیم و تربیت فلسفهی تربیتی را باخود دارد که حاصل انباشت تجربههای گوناگون وی در ابعاد مختلف است و همهی اقدامهای صورت گرفته از جانب معلمان و مربیان در کلاسهای درس و محیط تربیتی را می توان تحت تاثیر فلسفهی تربیتی آنها دانست خواه این عاملان تربیت به آن خودآگاهی داشته باشند، خواه نداشته باشند
در هر حال تمامی فعالیتهای یک معلم در عرصه ی کلاس درس بهمراه مجموعه نگرشها و دانشها وباورهای وی در ارتباط با مولفههای گوناگون تربیت همانند نگاه زیست ی او به ماهیت آدمی و دانش آموزان، چیستی تدریس و تربیت، امور ارزشی خوب و بد، رسالت معلم و موادی از این قبیل باشد که فلسفه تربیتی اورا ترسیم می کند -
اهمیت و ضرورت توجه به استنتاج و استنباط فلسفهی تربیتی معلمان و مربیان بومی ایران این نکته را می رساند که آشنایی با این مفاخر فرهنگی موجی از امید و افتخار را در افراد ایجاد می کند و هم نشان از قدر شناسی افراد دارد و از آنجایی که نظام تربیت رسمی و غیر رسمی جدید در ایران به نوعی وامدار ساختاری و محتوایی نظامهای تربیتی غرب می باشد و مکانیزمهای مورد استفاده ای که غربیان برای مقابله با مسئله و مشکلات بیان داشته اند به دلیل سنخیت نداشتن با شرایط اعتقادی و فرهنگی ما و در بسیاری از موارد قابل استفاده برای نیل به نتیجه ای که بدنبال آن هستیم موفق نبوده ایم این امر را می رساند که ما مربیان بزرگی داشته ایم و داریم که با شرایط و فرهنگ این مرز و بوم آشنا بوده و بیشتر و بهتر می توانند در راه تربیت و آموزش کودکان این سرزمین راهنمای معلمان و مربیانی که در ابتدای امر آموزش اند تجربیات خود را بیان نمایند. ولی لازمهی بیان این تجربیات گهربار در قدم اول این است که این افراد را بشناسیم و با اندیشه و سلوک آنها آشنا گردیم
»شناخت مربیان بزرگ کشورمان برای آن نیست که صرفا تمجیدشان کنیم - اصلا انسانهای بزرگ تمجید و تحسین نمی خواهند- بلکه آنچه اهمیت دارد دغدغهی تداوم راهشان است. فهم عمیق دیدگاهها و تجربیات ایشان برای ما یکی از نقطههای آغاز تولید دانش بومی در عرصهی تعلیم و تربیت است که ورود آنها به کلاسهای درس و دانشگاه و دوره ی تربیت معلم یک ضرورت است برآن شدیم تا به بررسی اندیشه و سلوک یکی از این معلمان بومی این سرزمین - عطا احمدی - که دوره معلمی و زندگی ایشان دارای آثار تربیتی و اجتماعی ارزشمندی برای جامعه ما بوده است بپردازیم و در نهایت بتوانیم رهنمودهایی برای متولیان عرصه تعلیم و تربیت این کشور به ارمغان آوریم.
عطا احمدی را می توان بعنوان یکی از الگوهای تاثیر گذار تعلیم و تربیت کرمان برای معلمان و مربیان و متولیان عرصه ی آموزشی کشور دانست. دوران زندگی این بزرگ مرد را می توان به 3 بخش کلی تقسیم نمود : دورهی تحصیل عطا احمدی، دورهی معلمی و دورهی نیکوکاری وی.
دورهی تحصیل؛ آغاز این دوران از 5 سالگی که نزد ملاخاور و بی بی کوچک قرآن خواندن را شروع کرده بود و تا زمانیکه در دانشسرای مقدماتی کرمان دیپلم گرفت، ادامه داشت.
دورهی معلمی؛ بعنوان معلم نمونه عمری را در کلاس درس گذرانده و شاگردانی را تربیت کرده که تعلیم و تربیت موثر ایشان باعث شده است که امروز جامعه ما از وجود نیروهای مدیریتی خوب و مفیدی بهره مند باشد و هم ناشی از مربی گری ارزشمند ایشان است.
دوره ی نیکوکاری؛ عطا احمدی بعد از دوران بازنشستگی خدمات عمران و آبادانی خود را آغاز کرد و از طریق اعتماد مردم و با کمترین امکانات خدمات ارزنده ای را به جامعه ی کرمان تقدیم نمود.
بزرگ مردی که به همه ثابت کرد می توان در همهی اعصار شیعه مولا علی - ع - بود و چون او ساده و بی پیرایه زندگی کرد و می توان میلیونها تومان پول مردم را در اختیار داشت و کمترین دخل و تصرفی در آن نکرد و هرروز سوار بر دوچرخه ای کهنه از کنار غوغای مال اندوزان زرپرست گذشت. بیش از یکصد و پنجاه از مدرسهی بسیار بزرگ، محکم و زیبا را با کمترین هزینه ساخت تا میزبان قدوم کودکان و نوجوانان و جوانان تشنهی علم و معرفت و ورزش باشد.
ساخت چهل باب مدرسه شهدا در شهر کرمان و به وسعت بیش از یک میلیون و دویست هزار متر مربع زیر بنای بیش از یکصد و پنجاه هزار متر مربع که هر کدام ساختمانی بسیار محکم و مجلل و باغی مشجر دارند که از شماره 1 تا 40 نام گذاری گردیده است که سنگ نوشته ی آن عبارست از - بنام همه شهدای راه حق - . تاسیس بنیاد نیکوکاری حضرت ابوالفضل - ع - با هدف تامین مخارج فرزندان بی سرپرست و بی بضاعت، گوشه ای از دارایی بنیاد نیکوکاری عبارت است از؛
- ساخت دو اردوگاه بنام شهیدان رجایی و باهنر در منطقه کوهپایه
- تاسیس سرای سالمندان کرمان و احداث ساختمان زیبای سنتی -
اینک بنظر می رسد عطا احمدی را می توان به عنوان یکی از معلمان مصلح اجتماع و فرهنگ و تعلیم و تربیت ایران معاصر دانست. در این مقاله تلاش می شود تا با نظر به اندیشه، منش، و سلوک ایشان در زندگی اصول راهنمای یک معلم مصلح را استنباط نماییم تا بعنوان الگویی برای آموزش در دوران دانشجویی دانشجویان در دانشگاه فرهنگیان مورد استفاده قرار گیرد.
