بخشی از مقاله
چکیده:
رنگ و ویژگی هاي معماري نماي ساختمان از فاکتور هاي بسیار مهم و اصلی در شکل گیري ظاهر شهرها می باشد. زمانی که شهر با توجه به جنبه ها و چشم اندازهاي متفاوت مورد ارزیابی قرار می گیرد،اولین تصویرذهنی از ساختار هندسی همراه با رنگ نماي ساختمان ها حاصل می شود. ساختار مربوط به رنگ نماي ساختمان باید شاخص هاي مربوط به ساختمان ها و ناحیه مورد نظر را منعکس کند.
در این حالت ساختارهاي مختلف مربوط به محیط زیست طبیعی و مصنوعی از قبیل جغرافیا و اقلیم منطقه وویژگی هاي کالبدي بافت وبستروساختارهای سنتی ساختمانها و عوامل محاطی مرتبط با کاربران شامل عوامل اجتماعی ،فرهنگی و روانشناسی و ...مورد ارزیابی قرار می گیرند ودر ترکیب رنگ نما نباید مواردي از قبیل پیش زمینه فرهنگی – اجتماعی جامعه رافراموش کرد. زیرا در بعضی از نواحی با ساختمان هاي سنتی و با شیوه هاي ساختمانی خاص، مواد و رنگ ها منجر به ایجاد ساختارها و مفاهیم خاص براي شهرها و اماکن زیستی می شوند.
این مقاله به بررسی نقش عوامل محیطی طبیعی ، مصنوعی و محاطی بر هماهنگی وتضاد رنگ موجود در نماهاي ساختمانهاي مسکونی می پردازد .روش تحقیق به کار گرفته شده توصیفی ،تحلیلی می باشد که با بررسی و دسته بندي 30 نمونه از ساختمانهاي مربوط به سه دوره اهمیت این عوامل بررسی گردیده است که طی نمودار ارائه شده مقایسه انجام پذیرفته است .
مقدمه:
معماري و شهرسازي هر ملت، بازتاب شرایط ذهنی آن جامعه است. شرایط اقتصادي، سیاسی و اجتماعی ناهنجار و ناپایدار در شهرهاي ما، نابسامانی و اغتشاش حاکم بر منظر شهري را به مرز آزاردهنده اي رسانده است. هر چند منظر شهري شهر، به معناي " آنچه از شهر و فضاهاي شهري به ادراك آید " منحصر به نماهاي ساختمان هاي یک شهر نمی گردد لاکن به علت این که نما،یکی از پرنوسان ترین عناصر تأثیرگذار بر کیفیت بصري بنا و در نتیجه کیفیت فضاهاي شهري است و در میان سایر عناصر مناظر شهري تأثیر پذیرترین عنصر از تصمیم هاي طراحانه معماران و طراحان شهري به شمار می رود، از مهم ترین عناصر منظر و پراهمیت ترین موضوعات مورد بحث میان معماران و طراحان شهري می باشد. - شکل - 1
شاخص هاي معماري نماي ساختمانها نقش بسیار مهمی را در ایجاد ویژگی هاي خاص زیستگاه ها ایفا می کنند. به منظور ایجاد یک محیط تاثیر گذار و جذاب ، ساختمان ها باید با یکدیگرو با محیط اطراف هماهنگ باشند . رنگ نماي ساختمان یکی از بخش هاي جدا ناپذیر معماري و یکی از شاخص هاي مهم براي ایجادمحیط معنادارو متمایزاست.رنگ ها این پتانسیل را دارند که بتوان بااستفاده از قدرت و تاثیر آنها بعضی مشکلات ساختاري را کمرنگ کرد.
درنتیجه رنگ نما یکی از مهمترین جنبه هاي زندگی شهري و از مهمترین فاکتورهاي تاثیرگذار بر ظاهر و نماي شهرهاست. ترکیب رنگ درنماها بیانگر مقیاس مناسب ساختمان ها، به منظور تاکید بر منشا ، مقیاس و ارزشهاي بصري مناطق شهري میباشد . رنگ ها بر پایه ویژگی هاي محیطی طبیعی ، محیط مصنوع و بستر اعم ازپیشینه تاریخی، فرهنگی و ناحیه زیستی انتخاب می شوند. به همین دلیل در طول طراحی رنگ نماي یک ساختمان مطالعات گسترده اي صورت گرفته و فاکتورهاي تاثیر گذار زیادي مورد ارزیابی قرارمی گیرند.
منظرفضاي شهري
اجزاء کالبدي تشکیل دهنده فضاي شهري عبارت انداز: کف ، بدنه و مبلمان.هر فضا توسط عناصر محدودکننده و مستقر در آن قابل شناسایی می باشد و شخصیت آن تابع چگونگی و نظم حاکم بین این عناصر می باشد.
بدنه
هر فضا توسط عناصر محدودکننده و مستقر در آن قابل شناسایی می باشد و شخصیت آن تابع چگونگی و نظم حاکم بین این عناصر می باشد. یکی از مهم ترین اجزاء هر فضاي شهري، بدنه هاي فضا می باشد. بدنه ها عناصر عمودي محدودکننده فضا بوده که از سطوح عمود بر هم و رویت پذیر احجام ساختمانی تشکیل می شوند و تصویري سه بعدي به ما ارائه می دهد. بدنه هاي شهري از طرفی محدود به زمین - خط زمین - 1 و آسمان - خط بام - 2 و از طرف دیگر توسط سطوح به فضاي شهري مجاور خود محدود می گردند. این سطوح از بنا را " نما " می نامند.
نما
در لغت نامه ي دهخدا صورت ظاهري هر چیزي، آنچه که در معرض دید و برابر چشم است، منظر خارجی بنا و عمارت، فن روسازي ساختمان و ساخت نماي عمارت، تعریف شده است. دکتر جهانشاه پاکزاد، نما را سطوح تشکیل دهنده ي هر بدنه نامیده و معتقد است که هر نما جزئی است از بدنه که پوسته یا پوسته هاي ظاهري هر بنا یا ساختمان را تشکیل می دهد.
نما در عمل پرده اي است که درون ساختمان را از بیرون آن جدا می کند و به همین دلیل عنصري است داراي دو بعدیک بعد انفرادي - شخصی - و دوم بعد اجتماعی .هر بنا یا ساختمان داراي چهار جبهه ي نما می باشد که نماي روبه رو ویا، روکرده به فضاي شهري را جبهه ي اصلی یا فاساد، نماي پشت را جبهه ي پسین و دو نماي دیگر را در صورت عدم اتصال به بافت پیرامون جبهه هاي فرعی بنا می نامند.
فاساد 3
جبهه ي اصلی ساختمان را در اروپا " فاساد " به معناي چهره نامند. جبهه اصلی ساختمان را در اروپا »فاساد« مینامند .4 این واژه از اواخر قرون وسطی در معماري و شهرسازي متداول شد و کم کم مفهوم چهرة عمومی بناها را به عنوان بخشی از حقوق شهروندي تعریف کرد. معمار معروف »ویلیام لیسابی« در این باره می گوید: " نمایش - تأتر - بد را می توان نگاه نکرد، کتاب بد را می توان مطالعه نکرد، اما تنها کوري و یا بی حسی اجزاء قوه ي باصره می تواند ما را از ساختمان هاي واقع در خیابان حفاظت نماید ". - احمدي، - 38 :1390
