بخشی از مقاله
چکیده :
هدف از تحقیق حاضر، بررسی گردشگري روستایی و نقش آن در توسعه روستایی است و محدوده مورد مطالعه، روستاي کنگ از دهستان جاغرق شهرستان طرقبه-شاندیز است. این پژوهش از طریق مطالعات اسنادي و میدانی صورت گرفته و براي آزمون فرضیات از نرم افزار spss استفاده شده است. تحلیل یافته هاي پژوهش حاکی از آن است که گردشگري روستایی در کنگ یکی از زمینه هاي نسبتاً مؤثر در توسعه روستایی است که میتواند فرصت ها و امکاناتی را بویژه براي اشتغال و درآمد روستایی فراهم سازدو نقش مؤثري در ارتقاي سطح توسعه روستایی ایفا کند. در پایان، رهنمود هاي لازم جهت جذب بیشتر توریست و گردشگر به منطقه ارائه گردیده است.
-1 مقدمه
امروزه گردشگري به عنوان بخش جدایی ناپذیر از اقتصاد جوامع مختلف محسوب می شود. - - Murphy, 1985:5 و در چهارچوب طرحهاي آمایش اعم از ملی- منطقه اي ومحلی به عنوان یکی از ابزارها و مؤلفه ها مهم توسعه و محرومیت زدایی به شمار می رود. گردشگري که مهمترین عوامل عمران ناحیه اي است فعالیتی ارز آور ومتعادل کننده است که موجب توسعه اقتصادي و اجتماعی در سطح منطقه اي شده و توزیع عادلانه در آمد و همچنین سطح اشتغال را به دنبال دارد. - شکویی، - 12: 1354
گردشگري از بعد جغرافیایی به عنوان گسترده ترین فعالیت جهانی داراي رشد چشمگیري بوده است - - Hall,1994:1 و اصولاً در جهان کنونی فراتر از یک فعالیت اقتصادي بوده و به عنوان یک پدیده اجتماعی و جهانی داراي پیچیدگی هاي خاص خودش می باشد. - - Elliott,1997:4 باید گفت گردشگري یکی از پیشروترین صنایع و فعالیتهاي اقتصادي جهان است که توسعه آن به عنوان پردرآمدترین صنعت روز دنیا، یکی از اهداف اصلی برنامه ریزان، دست اندرکاران و مسئولان دولت هاي حاکم در اکثر کشورهاي جهان است.
- عبد الملکی، - 2:1386 توسعه صنعت گردشگري ، ضمن ایجاد اشتغال براي گروههاي مختلف، رونق صنایع دستی، حمل ونقل وابسته به گردشگري را به دنبال دارد واین امر منبع قابل توجهی جهت کسب در آمدهاي ارزي و عامل آمدهاي ارزي و عامل بازدارنده مهم در مقابل خروج ارز از کشور است.١٧١٨ امروز درآمد ناشی از گردشگري به صورت یکی از بزرگترین منابع درآمد کشورهاست که در جهان ازآن به عنوان صادرات نامرئی نام می برند.
در هر حال صنعت عظیم گردشگري بویژه گردشگري داخلی جایگاه خاص را در اقتصاد کشورها داشته و نقش فعال ومؤثري در ارتقاء ساختار اقتصادي، اجتماعی و فرهنگی کشورها بخصوص در کشورهاي رو به توسعه باز می کند. در این راستا گردشگري روستایی نیز جزئی از صنعت گردشگري به حساب می آید که می تواند نقش عمده ایی در توانمند سازي مردم محلی و تنوع بخشی به رشد اقتصادي و نیز خلق فرصتهاي شغلی جدید در ارتباط تنگاتنگ با سایر بخشهاي اقتصادي ایفا کند. - شریف زاده، - 52 :1381
رشد فزاینده شهرنشینی و رویکرد به جغرافیاي اوقات فراغت در دهه هاي اخیر سبب شده است که توجه به صنعت توریسم به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعت و نیز به عنوان هدفی قابل حصول در فرآیند توسعه پایدار، مورد توجه بسیاري از کشورها قرار گیرد. چرا که بسیاري از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، ایجاد اشتغال، رشد بخش خصوصی و تبادلات فرهنگی و انسانی و توسعه ساختار زیربنایی می دانند. - اندي درام ،:1388 مقدمه - در نهایت می توان گفت - - وعده ي - - گردشگري، توسعه ي اجتماعی و اقتصادي است. - برنز، - 194:1385
در این راستا؛ وجود رشته کوههاي بینالود، قلل مرتفع، دره هاي ژرف، رودخانه ها، چشمه سارها، پوشش گیاهی منحصر به فرد در دهستان جاغرق به همراه روستاهاي زیبا با معماري بومی، پارك هاي جنگلی، آبگیرها، غارها، باغات میوه، آب و هواي مطبوع با تنوع پوشش گیاهی، بارندگی مناسب، این ویژگیهاي خاص و پرجاذبه نظر گردشگران داخلی و خارجی را به منطقه معطوف می دارد. در میان روستاهاي دهستان جاغرق، روستاي کنگ با داشتن چشم اندازهاي کوهستانی ، چشمه سارها و اشجار گوناگون بر دامنه کوهپایه اي زیبا، در میان مردم مشهد و زائران این شهر، مشهور شده است.
این جاذبه هاي طبیعی به همراه نزدیکی به مشهد مقدس و مضجع شریف حضرت ثامن الحجج علی بن موسی الرضا - ع - باعث شده که سالیانه میلیون ها مسافر و زائر به این منطقه مراجعه نموده است و ساعاتی از روز را در این ییلاق باصفا بگذرانند. با توجه به این مساله ،این مقاله سعی دارد با بررسی تعاریف و مفاهیم مربوط به گردشگري روستایی و اهمیت آن با تاکید بر روستاي کنگ به شناخت پتانسیلها و محدودیتهاي توریستی منطقه کنگ و ارایه راه کار هایی در جهت گسترش این صنعت بپردازد. - لازم به ذکر می باشد از آنجا که توسعه روستایی داراي ابعاد وسیعی می باشد در این مقاله فقط به ابعاد اقتصادي توسعه روستایی در کنگ پرداخته شده است. -
-2 فرضیه و روش تحقیق
با توجه به موضوع تحقیق ، فرضیه زیر مطرح شده است:
جاذبه هاي طبیعی و گردشگري روستاي کنگ، در توسعه اقتصادي منطقهاثرات زیادي دارد. این پژوهش از نوع کاربردي است و روش تحقیق در این مطالعه توصیفی – تحلیلی می باشد، این پژوهش از طریق مطالعات اسنادي و فعالیتهاي میدانی صورت گرفته است بخش عمده داده هاي مورد استفاده بر اساس مطالعه میدانی و تکمیل پرسشنامه از روستاهاي نمونه و انجام مصاحبه با مسئولین محلی و مردم روستا می باشد.
تعداد پرسشنامه ها در مجموع 100 عدد بوده که از این میزان 50 پرسشنامه، مخصوص گردشگر بوده و یکسري آمار توصیفی در خصوص گردشگري منطقه از آنها استخراج شده است. و 50 پرسشنامه دیگر، را خا نوارهاي روستایی تکمیل کرده اند که بر اساس نتایج این 50 پرسشنامه، فرضیه تحقیق بررسی شده است. براي آزمون فرضیه تحقیق نیز از نرمافزار SPSS استفاده شده است. لازم به ذکر می باشد که شاخصهاي سنجش گردشگري بر توسعه اقتصا دي محدوده مورد مطالعه، درآمد و اشتغال بوده است.
-3اهداف تحقیق:
گردشگري از پویا ترین بخشهاي اقتصادي جهان است وعامل مهمی درایجاد اشتغال محسوب می گردد . لذا هدف تحقیق را می توان به صورت زیر ارائه نمود: شناخت و بررسی میزان تاثیر گردشگري در توسعه اقتصادي روستاي کنگ از طریق افزایش سطح درآمد و میزان اشتغال روستاییان. همچنین سعی شده است عوامل تاثیر گذار بر توسعه پایدار گردشگري روستایی در محدوده مورد مطالعه مورد بررسی قرار گیرد.
-4گردشگري روستایی
-4-1گردشگري روستایی و تاریخچه آن در جهان
گردشگري پدیده ایی است کهن که از دیر باز در جوامع انسانی وجود داشته است و به تدریج در طی مراحل مختلف تاریخی به موضوعی فنی، اقتصادي،اجتماعی و اکولوژیکی کنونی خود رسیده است - رضوانی، . - 27 :1374 بنابراین واژه گردشگري به قدمت تمدن انسانی بوده است. - فرجی، - 34 :1381 در این راستا،گردشگري روستایی یکی از مهمترین بخش هاي گردشگري در جهان است. - شهابیان،
- 22:1384براي گردشگري روستایی نمی توان نقطه آغازینی را بیان نمود چرا که شروع بازدید از جوامع روستایی توسط شهروندان سایر مناطق جهان چندان مشخص نیست و می توان حدس زد که از زمان شکل گیري شهرها و گسترش تمدنهاي بشري ، انسان به دلیل روابط اقتصادي و اجتماعی به انگیزه هاي مختلف همواره در طول تاریخ گردشگري را تجربه کرده است - شریف زاده، - 52 :1381 با این حال؛گردشگري روستایی واژه اي است که اولین بار در قرن 19 میلادي به کار رفته است و امروزه یکی از بخشهاي مهم صنعتگردشگري در جهان محسوب می گردد که خود از بخشهاي مختلفی نظیر گردشگري فرهنگی، طبیعی، دهکده ، اکوتوریسم گردشگري کشاورزي و گردشگري مزرعه تشکیل یافته است.
