بخشی از مقاله
چکیده
هدف: هوش مصنوعی عبارت است از برسی روشهای استفاده از سیستمها مبتنی بر رایانه جهت انجام وظایف یا حل مسائلی که بطور معمول توسط قوای ذهنی انسانها انجام می شوند. توسعه چنین سیستمهایی که از هوش انسان تقلید می کنند، انگیزه اصلی محققان هوش مصنوعی است. امروزه استفاده از هوش مصنوعی در حوزه آموزش دانش آموزان استثنائی مورد توجه قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش هوش مصنوعی در آموزش کودکان استثنائی با تأکید بر کودکاعن دارای اختلال یادگیری است.
یافته ها: یکی از مزایای استفاده از علوم شناختی در حوزه آموزش را می توان بهبود عملکرد تحصیلی و آموزشی دانست در این میان بزرگترین خدمت علوم شناختی استفاده از هوش مصنوعی در خدمت افراد استثنائی است که با محدودیت یا محدودیتهایی روبرو هستند. هوش مصنوعی چندین زمینه فرعی از جمله سیستمهای خبره، ساخت روباتها، زبانهای طبیعی و تقلید از توانایی- های حسی انسان را در بر میگیرد، که می تواند در آموزش کودکان استثنائی مؤثر باشد.
کودکان استثنائی که دارای محدودیتهای شناختی و یا اینکه دارای اندامها یا اندامهایی هستند که کارآیی کامل را ندارند یا کارائی آنها کاملاً از کار افتاده است، با بهره گیری از علوم شناختی با تأکید بر هوش مصنوعی می توانند محدودیتهای خود را کاهش دهند. هم چنین در خصوص کودکان دارای ناتوانی یادگیری در سایه این سیستم میتوان کارآیی آنها را افزایش داد.
روش : روش پژوهش از نوع کتابخانهای است و سعی در جمع آوری اطلاعات و یافتههایی است که به کمک هوش مصنوعی در جهت بهبود آموزش کودکان استثنائی به ویژه کودکان دارای ناتوانی یادگیری در حوزههای مختلف کارآمد بوده است. نتیجه گیری: براساس یافتههای جمع آوری شده از هوش مصنوعی در مورد کودکان استثنائی به ویژه در حوزه کودکان با اختلالات یادگیری در سه زمینه، آموزش، تشخیص و درمان استفاده می شود.
مقدمه: هوش مصنوعی1 به ماشین های هوشمند و شاخه ای از علم کامپیوتر که در پی ساختن چنین ماشین آلاتی است، اشاره دارد. در جایی دیگر هوش مصنوعی به عنوان مطالعه ی عناصر موجود در هوش تعریف شده است و جان مک کارتی2 که واژه هوش مصنوعی را باب کرده است، از آن به عنوان علم ساخت ماشین های هوشمند یاد می کند - راسل3 و نورویگ4، 2003، ص . - 27
این رشته بر مبنای این ادعا شکل گرفت که خاصیت اصلی انسان، یعنی هوش- معرفتی که تنها به گونه انسان تعلق دارد می تواند آنقدر دقیق مورد بررسی قرار گیرد که توسط ماشین ها شبیه سازی شود. این ادعا جنجال های فلسفی بسیاری در مورد ذهن انسان و مسائل اخلاقی مربوط به خلق موجودی شبیه سازی شده به بار آورد. اما هوش مصنوعی هستی خود را مدیون خوش بینی زیاد بود و علی رغم شکست های مأیوس کننده ی فراوان، امروزه تبدیل به بخشی ضروری در بسیاری از رشته ها از جمله صنعت، کامپیوتر و حتی علوم انسانی شده است.
در این مقاله از میان موارد استفاده ی هوش مصنوعی در علوم انسانی، بر استفاده از آن در حوزه ی روان شناسی کودکان استثنایی تمرکز می شود. برای دست یابی به این امر به مرور چندین مطالعه ای که در این حوزه صورت گرفته است می پردازیم. دست آورد های کلاسیکی در این حوزه وجود دارد. برای مثال در سال 1983، کانون افراد دارای اختلالات آموزشی - CPD - 6 در دانشگاه اوتااستیت7 مطالعاتی را در زمینه ی استفاده از هوش مصنوعی برای مشکلات خاصی که در آموزش وجود دارد، شروع کرد.
و حاصل این مطالعات ایجاد 16 سیستم معتبر برای ارزیابی و آموزش این افراد بود - پری. - 19928 پس از آن هافمیستر9 و همکاران - - 1994 از هوش مصنوعی برای تشخیص و درمان کودکان دارای اختلالات شدید و چندگانه استفاده کردند. آنها سیستم SMH.PAL را که یکی از سیستم های پیشرفته ی هوش مصنوعی برای تشخیص و درمان کودکان دارای اختلالات شدید است را معرفی کردند. SMH.PAL شامل دو بخش است که بخش اول مجموعه ای از درمان های مختلف برای اختلال خاصی است و بخش دوم به آموزگار کمک می کند که نشانه های اختلال را با دستو العمل های داده شده هماهنگ کنند.
بنابراین، این سیستم معلم ها را در درمان کودکان دارای اختلالات شدید یاری می کند. مطالعات چند سال اخیر نیز حاکی از کاربرد بالای هوش مصنوعی برای کودکان استثنایی با اختلالات مختلف است. برای مثال مطالعات روز افزونی حاکی از موفقیت هوش مصنوعی در کار با کودکان اوتیستیک است - موری1، مک گرات2 و تورپی3، 2000؛ میشل4،. - 2004 جوردن - 1995 - 5 گزارش کرده که استفاده از هوش مصنوعی - کامپیوترها - در کار با کودکان اوتیستیک باعث افزایش توجه متمرکز، فراخنای توجه، توانایی های حرکتی و غیره در آنها می شود.
هیلمن - 1996 - 6 استفاده از کامپیوتر ها را به دلیل پیش بینی پذیری، ثبات، کنترل پذیری و عدم پیام های اجتماعی گیج کننده در کار با کودکان اوتیستیک مناسب می داند. بران- کون7 و تید - 2003 - 8 با استفاده از هوش مصنوعی نرم افزاری طراحی کردند که به کودکان اوتیستیک در شناخت هیجانات و و نحوه ی ابراز آنها در صورت انسان کمک کردند. از سوی دیگر گروهی از روان شناسان اقدام به استفاده از هوش مصنوعی در کودکان دارای اختلال یادگیری کرده اند. از جمله مک آرتور - 2000 - 9 برنامه ای تلفظ لغات برای آموزش نحوه ی تلفظ لغات و ارتباط عمومی در کودکان دارای ناتوانی طراحی کرد.
ناتوانی یادگیری یعنی اختلال در یک یا چند مورد ا ز فرآیندهای شناختی مؤثر در فهمیدن یا در کاربرد زبان، گفتاری یا ونوشتاری که ممکن است به شکل نارسایی در گوش فرادهی، فکر کردن، حرف زدن، خواندن، املاء یا محاسبه های ریاضی نمود داشته باشد و شرایطی همچون ناتوانیهای ادراکی، صدمه مغزی، اختلال خفیف نارساخوانی و زبان پریشی رشدی را در برداشته باشد - هاردمن2002 ترجمه علیزاده و دیگران . - 1388
