بخشی از مقاله
چکیده
یکی از معضلات اجتماعی جوامع در حال حاضر ، افزایش روز افزون طلاق و از هم پاشیدگی بنای خانواده ها است . با توجه به اهمیت بنیان خانواده بر سلامت جامعه و نقش مهم و موثر آن در پیشگیری از آسیب های اجتماعی ، تلاش در جهت حفظ و تحکیم این بنیان ضروری به نظر می رسد . لذا این پژوهش با هدف شناخت وضعیت و عوامل موثر بر طلاق در شهرستان چابهار جهت مشخص کردن راهکارهای عملی در کاهش آن انجام شده است. پژوهش حاضر بر اساس هدف ، تحقیقی کاربردی و بر اساس چگونگی جمع آوری داده های مورد نیاز توصیفی - تحلیلی می باشد .جامعه آماری کلیه متقاضیان طلاق در سال های 92 و 93 دادگستری و اورژانس اجتماعی 123 چابهار می باشند و نمونه آماری 100 نفر ازمیان متقاضیان طلاق در دادگستری و اورژانس اجتماعی123 چابهار به صورت در دسترس انتخاب شده اند .
در این پژوهش برای جمع آوری داده های مورد نیاز از ابزار های : مطالعه کتابخانه ای ، پایگاه های انترنتی مرتبط با موضوع ، مطالعه پرونده های طلاق سال های 92 و 93 موجود در دادگستری و اورژانس اجتماعی و پرسشنامه ی محقق ساخت استفاده شده است .در این پژوهش 55 نفر زن و 45 نفر مرد مطلقه مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند که طبق نتایج بدست آمده موثرترین عوامل بروز طلاق در شهرستان چابهار به شرح زیر می باشند :
اعتیاد ، استفاده نادرست رسانه ها و ابزار های ارتباطی ، برآورده نشدن انتظارات همسران از یکدیگر ، دخالت بی جا اطرافیان ، ازدواج های تحمیلی ، سن پایین ازدواج ، بیکاری و مشکلات اقتصادی مردان ، بیماری های جسمی وروانی زوجین ، عدم آشنایی زوجین با مهارت های زندگی ، چند همسر گزینی مردان ، عدم مسئولیت پذیری زوجین ؛ کمبود مهارت های ارتباطی و مشکلات و نارسایی های جنسی .با توجه به تاثیر عوامل مختلف فردی ، شخصیتی ، اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی در وقوع طلاق ، راهکار های پیشگیری و کاهش طلاق باید به طور جدی توسط مسئولین و خانواده ها مورد توجه قرار گیرد .
واژه های کلیدی : طلاق ، آسیب های اجتماعی ، خانواده ، زوجین ، اعتیاد
روش تحقیق
پژوهش حاضر بر اساس هدف ،تحقیقی - کاربردی است چون هدف آن کاربرد علمی است و بر اساس چگونگی بدست آوردن داده های مورد نیاز توصیفی - تحلیلی است .جامعه و نمونه آماری : جامعه آماری عبارت است از کلیه افرادی که در سال های 92و93 در شهرستانچابهار متقاضی طلاق بوده اند و جهت انجام این امر به دادگستری یا مرکز اورژانس اجتماعی مراجعه نموده اند نمونه آماری عبارت است از تعداد 100 نفر از افراد متقاضی طلاق در شهرستان چابهار در سال های 92 و 93 به صورت در دسترس انتخاب شدند .
ابزار و نحوه جمع آوری اطلاعات : ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش عبارتند از مطالعه کتابخانه ای و استفاده از کتاب ها ، مقالات مورد نیاز و مراجعه به پایگاه های اینترنتی مرتبط با موضوع پژوهش ، مطالعه پرونده های طلاق موجود در مرکز اورژانس اجتماعی چابهار در سال های 92و 93 و استفاده از اطلاعات مندرج در فرم های مددکاری وروان شناسی آنها ، تحقیق میدانی از طریق مصاحبه با 3 نفر از قضات دادگستری در امور خانواده و3 نفر از اساتید رشته جامعه شناسی که نطرات آنها جهت تنظیم پرسشنامه مورد استفاده قرار گرفته است و پرسشنامه پژوهش گر ساخت که سوال های این پرسشنامه به بررسی متغیر های مورد مطالعه در موضوع پژوهش می پردازد روایی و پایایی ابزار :
برای اعتبار سنجی ابزار اصلی تحثیث یعنی پرسشنامه از اعتبار محتوا استفاده شده است در این پژوهش سوالات پرسشنامه اولیه توسط 3 نفر از صاحب نظران در این زمینه مورد بازبینی و قضاوت قرار گرفت و مطالقت سوال ها با موضوع تحقیق بررسی شد و بر اساسدیدگاه های آنان تعدادی از سوال ها حذف و اضافه و اصلاح شدند در باره پایایی ابزار تحقیق نیز از ضریب آلفای کرونباخ با استفاده از نرم افزار spss استفاده شد که ضریب بدست آمده - %95 - حاکی از پایایی بالای ابزار تحقیق است .پرسشنامه دارای 2 بخش شامل بخش اول که حاوی سوالات دموگرافیک - جنس - سن - تعداد فرزندان - تحصیلات - شغل - طول مدت زندگی - ازدواج از نظر اجبارییا اختیاری بودن - بود و بخش دوم سوالاتی در مورد عوامل فردی ، شخصیتی ، اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی ، خانوادگی و ارتباطی مرتبط با طلاق بوده است.
یافته ها
بحث و نتیجه گیری
هم اکنون با معضل جهانی بنام طلاق رو به رو هستیم هر چند قدمت طلاق شاید به قدمت ازدواج برگردد اما افزایش آن در سال های اخیر شکل چشمگیر و خطرناکی به خود گرفته است به طوریکه به اعتقاد کارشناسان آمار طلاق در ایران به زلزله ای خاموش تبدیل شده است که هر روز در حال تکان دادن جامعه می باشد بر اساس آمار اطلام شده ایران بعد از سه کشور آمریکا ، دانمارک و مصر چهارمین کشور پرطلاق دنیا محسوب می شود .اکنون با صنعتی شدن جوامع و مشکلات ناشی از توسعه شهر نشینی و پدیده جهانی شدن رو به رو هستیم از طرفی نفوذ رسانه های ارتباط جمعی و هجوم عناصر فرهنگی هنجار شکن ، نظام ارزشی خانواده را مورد هدف قرار داده است و از سوی دیگر مشکلات اقتصادی ، اعتیاد و تنزل پایه های ایمان و کمرنگ شدن مبانی اخلاقی زمینه ساز اختلافات حاد خانوادگی شده و این بنیانی ترین نهاد اجتماعی را در معرض خطر از هم پاشیدگی قرار داده است .در شهر چابهار که محل انجام تحقیق ماست از یک سو به علت همجواری با کشور پاکستان و داشتن اشتراکات قومی ، نژادی ، مذهبی و فرهنگی با مردم آن باعث مهاجرت بسیاری ازشهروندان پاکستانی به این شهر شده است و از سوی دیگر وجود منطقه آزاد چابهار ، جاذبه های شغلی را برای برخی ازمردم شهرهای دور و نزدیک ایران به وجود آورده و با وجود فرهنگ غرب نواز مردم منطقه موجبات
