بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با روش تحلیلی -اسنادی به منظور یافتن روشهاوشناسایی وبیان راهکارهایی لازم به منظور افزایش مشارکت دانش آموزان در نماز جماعت مدارس انجام شده است، اگرچه نماز دارای اهمیت فراوان است، اما برگزار کردن نماز به جماعت اهمیت بیشتر دارد، زیرا نمازجماعت نمادی با ارزش از جامعه ی مطلوب اسلامی است که عناصری مانند رهبری، اتحاد و نظم را دربر می گیرد.
بنابراین، مطالعه وتقویت نماز جماعت و حکمتهای فراوانی که در آن نهفته، حایز اهمیت است. ازجمله عواملی که در میزان مشارکت دانش آموزان در نماز جماعت مدارس موثر می باشد می توان عوامل مربوط به خود فرد ، عوامل مربوط به خانواده ی فرد ،عوامل مربوط به دوستان وهمسالان ،عوامل مربوط به مدرسه ، را نام برد.
در این مقاله ،در خصوص عوامل چهار گانه با محوریت عوامل درون مدرسه ای ، بحث می شود وراهکارهای لازم بیان می گردد .بنابراین ،آنچه که می توان ازاین پژوهش بدست آورد ،این است که با تقویت عوامل فردی ،خانواده،وهمسالان وعوامل درون مدرسه ای ،میزان مشارکت دانش آموزان در نماز جماعت مدارس بالامی رود. ونماز جماعت در مدارس ،با نشاط آفرینی فرهنگی واعتقادی بالایی برگزار می گردد .
مقدمه
نماز میراث تمامی انبیاء است هر پیامبری که مبعوث به رسالت شد.انسانها را به نماز دعوت کرد و به آن سفارش نمود . - - قرآن کریم در »سوره مریم آیه 31 از دعوت به نماز حضرت عیسی - ع - و درآیات بعد از دعوت، به نماز حضرت اسماعیل - ع - یاد کرده است. در سوره طه خداوند به پیامبر - ص - می فرماید: »خانواده و پیروان خود را به نماز امر کن و در این دعوت شکیبا باش.« نماز کشتی نجات است که همه افراد بخصوص کودکان و نوجوانان ها و جوان ها را از طوفانها و خیزابها عبور می دهد و به ساحل آرامش و رستگاری می رساند.
اگرچه نماز دارای اهمیت فراوان است، اما برگزار کردن نماز به جماعت اهمیت بیشتر دارد، زیرا نمازجماعت نمادی با ارزش از جامعه مطلوب اسلامی است که عناصری مانند رهبری، اتحاد و نظم را دربر می گیرد. بنابراین، مطالعه نماز جماعت و حکمتهای فراوانی که در آن نهفته است، حایز اهمیت است. به همین دلیل، یکی از مهمترین مسائلی که فکر دینداران جوامع گوناگون بشری را به خود جلب کرده، این مسئله است که چگونه فرزندان جامعه، را دیندار و نمازخوان کنند و آنها را از بهره های فراوان این ودیعه آسمانی پرنصیب سازند.
من به عنوان معلم مدرسه ، که در هدایت دانش آموزان به سوی مسائل مذهبی و تربیت دینی آنان نقش مهمتری دارم ، می خواهم بدانم که راهکارهای ایجاد انگیزه در دانش آموزان، برای شرکت در نماز جماعت مدارس چیست ؟ و چگونه می توانم آنان را نسبت به شرکت در نماز جماعت مدرسه ترغیب نمایم. بر پایی نماز در مدارس وظیفه ای خطیر و بسیار حساس است، زیرا مدارس جدای از ویژگیهای منحصر به فرد، محل تشویق، اضطراب، رقابت های نگران کننده توأم با شکست و پدیده های ناخوشایند دیگری است که هر کدام از آن ها به تنهایی قادر به تبدیل محرکهای خنثی به محرکهای شرطی وحالات ناخوشایند روانی می باشند .
بنابراین ایجاد اصلاحات بنیادی به منظور تغییر در نگرش دانش آموزان نسبت به مناسک جاری به ویژه نماز جماعت می تواند زمینه ساز تحولات اساسی در شخصیت دانش آموزان شود و نه تنها نگرش آنها را نسبت به صورت ظاهری عبادات ، بهبود بخشد . بلکه در جهت گیری اصولی به سوی ارزشهای انسانی آنها را هدایت نماید.
به دلیل اهمیت نماز پژوهش های زیادی دراین زمینه انجام شده است ،در این پژوهش ها عوامل زیادی درمشارکت نماز جماعت مدارس موثر هستند که این عوامل به طورخلاصه شامل خود فرد ،خانواده ی فرد ،دوستان وهمسالان فرد وعوامل درون مدرسه ای می شود .مدرسه یکی از عوملی است که می تواند تاثیر تربیتی بر روی کودکان ونوجوانان داشته باشد وبه عنوان مرکز فراگیری می تواند به کنترل ودرمان نابسامانیهای دانش آموزان بپردازد. - ذوالفقاری و همکاران ،.
درپژوهشی به عنوان - - بررسی علل وعوامل درون مدرسه ای موثر برجذب دانش آموزان به نماز جماعت - - اعتقاد وایمان قلبی خود فرد در درجه اول اهمیت، وحضور عوامل وکارکنان مدارس در صفوف نماز جماعت، در درجه دوم اهمیت قرار گرفته است . - حسن بیگلو،. - 1379 در پژوهشی دیگر با عنوان - - عوامل موثر برگرایش دانشجویان پردیس دانشگاه شاهد،به نماز خواندن - - بیان می شود که 98 درصد بزهکاران در زندانها کسانی هستند که نماز نمی خوانند وهمچنین به این نتیجه دست یافتند که دوستان و همسالان مذهبی، تاثیر مستقیمی برگرایش به نماز ،بر روی فرد دارند. - هادوی ،. - 1390
درپژوهشی تحت عنوان - - بررسی راههای جذب دانش آموزان، به اقامه نماز جماعت در مقاطع ابتدایی شهرستان قزوین - - کتاب های مذهبی ،اقامه نماز از سوی پدر ومادر خانواده ،شرکت عوامل اجرای مدرسه ازجمله معلمان ،مدیران ،مربیان در نماز جماعت مدرسه ،تشویق دانش آموزان ،امکانات نمازخانه ی مدرسه ،شرکت در اردوهای زیارتی وسیاحتی در جذب دانش آموزان به نماز جماعت به میزان خیلی زیادی موثر بوده است. - پاکدل، . - 1387
بنابرین نماز جماعت یکی از مهمترین فعالیت درون مدرسه ای است که معلمان ،مدیران ،ومعاونان اجرایی مدرسه در طول سال با آن سر کار دارند . که با تقویت عوامل فردی ،خانواده،وهمسالان وعوامل درون مدرسه ای ،میزان مشارکت دانش آموزان در نماز جماعت مدارس بالامی رود. ونماز جماعت در مدارس ،با نشاط آفرینی فرهنگی واعتقادی بالایی برگزار می گردد .
بیان مسئله
توجه به این که نماز آرامش دهنده ی دلها ، اصلاح کننده فرد و اجتماع و پرچم اسلام است و عاملی است که موجب رهایی افراد از تنبلی، گناه ، تباهی و دیگر رفتارهای زشت می شود ، و یکی از راههای تربیت دینی کودکان و نوجوانان ، یاد دادن نماز و شرکت دادن آنها در نماز جماعت می باشد . در طول خدمت اینجانب به عنوان معلم ، مطلوب این بود که اکثر دانش آموزان در نمازجماعت مدارس شرکت نمایندامّا. این تصور من صحیح نبود و تعداد کمی از دانش آموزان راغب به شرکت در نماز جماعت مدرسه بودند. و این مهمترین مسئله ای بود که توجه مرا به خود جلب کرد و باعث شد که اقدام به این پژوهش بنمایم که :
چگونه می توانم دانش آموزان را ترغیب نمایم تا در نماز جماعت مدرسه شرکت نمایند و راهکارهای ایجاد انگیزه در دانش آموزان برای شرکت در نماز جماعت مدرسه چیست وهمچنین دلایل عدم مشارکت دانش آموزان در نماز جماعت مدارس چیست ؟ نمازدر فارسی به معنی قداست ، کرنش ، تعظیم و تقدیس است . چنان که عربی آن : »صلاه« به معنی توجه ، روی آوردن و اهتمام به چیزی یا به کسی است.
نماز جماعت،نمازی که دسته جمعی خوانند و در آن به امام اقتدا کنند بدین گونه که یک نفر مسلمان - و به عقیده شیعه به شرط عدالت - به نماز ایستد و دیگران به وی اقتدا کنند . نماز جماعت از شعائر اسلام است.نماز جماعت نشان دهنده ی قدرت مسلمین والفت دلها وانسجام صفوف است.نماز جماعت عامل نظم وانضباط،صف بندی ووقت شناسی است،روحیه فرد گرایی وانزوا وگوشه گیری را ازبین می برد ومبارزه با غرور وخودخواهی را در بر دارد - نوری، . - 1389
در جامعه ی حاضر جوانان ونوجوانان ودانش آموزان بسیاری وجود دارند که به مسئله نماز ونماز جماعت بی توجه اند ،این امر می تواند به دلایل زیر باشد .
