بخشی از مقاله
چکیده
امروز قابلیت اطمینان، افزایش راندمان و هزینه حفظ این قابلیتها از بزرگترین نگرانیهای مالکان و کاربران سرمایه های بزرگ می باشد سرمایه هایی که در آنها از کار افتادگی و توقف ماشین آلات تولیدی میتواند پیامدهای زیادی را ب ه همراه داشته باشد . بدون شک استفاده از رویکردهای نوین در بنگاههای تولیدی صنعتی میتواند تا حد زیادی بر تحقق اهداف استراتژیک سازمان موثر باشد.
در میان ابزارهای نوین تعریف شده در علم نگهداری و تعمیرات، شرکت سایپا با توجه به تجارب قبلی، تحلیل نتایج اجرای آنالیزخرابی ها، هزینه های نگهداری و تعمیرات و بهسازی نت برنامه ریزی شده، استفاده از تکنیک نوسازی تجهیزات را به عنوان تکنیک مکمل و کنترل کننده هزینه های نت انتخاب و به اجرا گذاشته است.
مرحله مطالعات، روش تصمیم گیری، مسائل و مشکلات ایجاد شده و تصمیمات اتخاذ شده برای رفع آنها ضمن انتخاب ماشین آلات، اجرای فاز پایلوت، مدیریت دانش، کنترل و پایش فرایند اجرای نوسازی در کارخانه و ذکر مثالهای متعدد عملی در این مقاله مطرح شده است . امید است این اطلاعات برای تصمیم گیری در مورد اجرای فرایند نوسازی تجهیزات در سایر سازمانها نیز مناسب باشد.
مقدمه
از دیدگاه مهندسی نت، اصولاً دو موضوع در رابطه با مدیریت سرمایه های فیزیکی وجود دارد. نخست اینکه باید تجهیزات نگهداری شوند و دوم اینکه تجهیزات در فواصل زمانی خاصی نیاز به اصلاح، تعمیر و یا جایگزینی پیدا می کنند. تئوری تعویض روشی برای برنامه ریزی مناسب به منظور تعویض بهینه تجهیزات و یا قطعات مربوطه می باشد .
تئوری تعویض یک فرآیند است که می کوشد هزینه ها را قبل از اینکه بحرانی شوند شناسایی و مورد تجزیه و تحلیل و پایش پیوسته قرار دهد و نهایتاً به برنامه ریزی صحیح در راستای جایگزینی تجهیزات جدید با تجهیزات فرسوده کمک کرده که در نهایت باعث کاهش هزینه و افزایش قابلیت اطمینان می شود [1]. مشکلات اصلی سازمانها شامل وقفه های ایجاد شده در روند تولید محصول و افزایش هزینههای تولید است. هنر واحد نگهداری و تعمیرات و پشتیبانی محصول، کنترل این موارد میباشد.
نیاز به تحلیل های دقیق مالی در اجرای کلیه فرآیند ها و در نتیجه لزوم بررسی منافع سازمان در ادامه بهره برداری از تجهیزات با وضعیت فعلی و یا نیاز به جایگزینی آنها با اداوات جدید، مجموعه مدیریت نگهداری و تعمیرات را برآن داشت تا ضمن مطالعه متدهای علمی موجود، در خصوص انتخاب روش مناسب و حل نمونه عملی، روند تصمیم گیری در جایگزینی دستگاه های قدیمی و مستهلک را به صورت کنترل شده، طرح و پیاده سازی نماید. از آغاز فاز مطالعه تا دریافت اثربخشی حاصل از اجرا در نواحی تعیین شده این شرکت مسائل و مشکلات متعددی را تجربه نموده است، که در ادامه شرح اقدامات اجرا شده تقدیم می گردد.
تئوری نوسازی یا تعویض چیست؟
تئوری نوسازی و تعویض - Renewal - براساس مدلهای مختلف، هزینه های نگهداری و تعمیرات و تعویض تجهیزات هر شرکتی را محاسبه و مشخص می نماید، این موارد عبارتند از هزینه های عملیاتی، هزینه مصرف انرژی، ارزش اسقاطی تجهیز و ارزش سرمایه ای خرید تجهیز جایگزین. [1] بنابراین زمانیکه تصمیم به جایگزینی تجهیز می گیریم می بایست اول بدانیم چه عواملی می توانند باعث کاهش عملکرد تجهیز شوند و دوم اینکه حالت ایده آل و مطلوب مورد انتظار از ماشین چیست.
تئوریهای تعویض معمولاً با موقعیتهایی سر و کار دارند که راندمان یا بازدهی سیستم به مرور زمان کاهش پیدا می نماید که در این حالت سیاستهای تعویض می تواند سیستم را به حالت اولیه خود بازگرداند. در واقع مهمترین مسئله پیدا کردن زمانی مناسب برای تعویض می باشد بطوریکه بهترین موقعیت که شامل حداقل نمودن هزینه ها و حداکثر نمودن منافع باشد بدست آید. بطور کلی معیار اصلی در اینجا تابع هزینه است که با کاهش بازدهی یا فرسودگی به سرعت افزایش می یابد. [1]
تئوری تعویض فرآیندی است که بر اساس تحلیل هزینه ها بهترین زمان تعویض تجهیز را به ما نشان می دهد.[1 ]،[2] چرخه این فرآیند شامل گرفتن اطلاعات از بهره برداران و تعمیرکاران درباره چگونگی عملکرد تجهیزات، روند مصرف قطعات یدکی، بررسی هزینه های عملیاتی، میزان انرژی مصرفی، آنالیز خرابیها و از کارافتادگی های مکرر تجهیزات جهت شناسایی تجهیزات بحرانی و مدیریت به موقع هزینه ها می باشد. پارامترهایی که باید در اجرای تئوری تعویض در نظر گرفته شود عبارتند از : هزینه های عملیاتی، ارزش اسقاطی تجهیزات، ارزش سرمایه ای خرید تجهیز جدید، هزینه های ناشی از عواقب بروز مشکل یا حادثه بر اثر خرابی تجهیز فرسوده، هزینه افت تولید محصول و تاثیر آنها در قیمت تمام شده محصول.
روش اجرا
بر اساس برنامه راهبردی سایپا - کاهش هزینه ها، افزایش تولید، تثبیت قیمت محصول و مشتری مداری - و شکست اهداف کلان این برنامه در کلیه واحد های سازمان، اهداف و افق تعیین شده برای مدیریت نگهداری و تعمیرات ماشین آلات مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. در این تحلیل جوانب مختلفی همچون افزایش ایمنی پرسنل در جهت رسیدن به هدف حوادث صفر، کنترل هزینه های مستقیم و غیر مستقیم نت، کاهش توقفات متناسب با برنامه تولید هدفگذاری شده، افزایش کیفیت نت پیشگیرانه و در نهایت ایجاد پویایی علمی و تخصصی در پرسنل مجموعه نت در نظر گرفته شد.
تیم بررسی و تحلیل نیازمندیهای مجموعه پشتیبانی و نگهداری و تعمیرات با یک پارادایم مواجه بود و مطابق نتایج حاصل از جلسات تحلیل نیاز به استفاده از یک متدولوژی جدید و موثر جهت کنترل و بهینه سازی هزینه ها را تایید نمود و مقرر گردید مطالعات اولیه و امکانسنجی اجرای رویکرد جدید توسط یک تیم کارشناسی تعیین و گزارش شود.
تیم کارشناسی تشکیل شده با استفاده از تجارب قبلی - اجرای CBM ، - RCM ، تحلیل هزینه ها و مصارف قطعات یدکی، گزینه های مختلف از روش های نوین مطرح شده در نت را مورد بررسی قرار داده و در نهایت تئوری نوسازی و تعویض در راستای افزایش قابلیت اطمینان تجهزات و کاهش هزینه ها، به عنوان رویکرد موثر در اهداف سازمان شناسایی و انتخاب شد. جهت انتخاب و پیاده سازی مدل مناسب شناسایی زمان بهینه نوسازی و تعویض تجهیزات در شرکت سایپا، پس از مطالعات اولیه طرح زمانبدی لازم تهیه و آماده ابلاغ در سطح نقاط پایلوت شد.
فازهای اجرایی تعیین مدل نوسازی تجهیزات در شرکت سایپا بررسی و مطالعات اولیه در اسفند 1393 جلساتی جهت بررسی کلیه ابعاد پروژه تعیین مدل نوسازی تجهیزات توسط تیم مطلعاتی تشکیل شد. تیم یاد شده در طول اجرای پروژه وظیفه کنترل، جلوگیری از انحراف تیم اجرایی، هماهنگی بین اعضای تیم اجرایی و فراهم نمودن مقدمات لازم جهت اجرای دقیق تر پروژه تعیین مدل نوسازی را بر عهده داشت.
نتایج حاصل از این جلسات تصمیم گیری برای تعیین مجریان اجرای پروژه، شناسایی منابع خارج از سازمان در زمینه آموزش یا خدمات مرتبط با تئوری نوسازی، جمع آوری مقالات و مطالب مفید در الگو برداری تئوری تعویض و نوسازی، مطالعه کتب و مقالات مختلف در این زمینه بود. با انجام مطالعات یاد شده، مشخص گردید با کنترل وضعیت هزینه عملیاتی تجهیزات فرسوده بخش مهمی از هزینه های سازمان کاهش یافته و بازدهی سیستم بطور محسوسی افزایش می یابد در ادامه مدل های مختلف به همراه لیست پارامترهای مورد نیاز به شرح زیر تهیه شد : [1]،.[2]
مدل اول- تعویض تجهیزاتی که بازدهی آنها با زمان کاهش پیدا می کند. از اهم پارامترهای این مدل میتوان به هزینه خرید تجهیز جدید، ارزش اسقاطی تجهیز فعلی و هزینه نگهداری و تعمیرات در هر دوره زمانیترجیحاً - یک ساله - ، اشاره نمود.
مدل دوم - تعیین زمان فاصله تعویض برای تجهیزات سرمایه ای.
