بخشی از مقاله
خلاصه
در این تحقیق بدنبال تمرکز بر معماری به معنای نگریستن به معماری از درون تجربه آگاهانه آن و از طریق احساس معمارانه هستیم و آن را در تقابل با تحلیل وجوه فرمال و خصوصیات ظاهری بنا و ویژگی های سبکی آن قرار می دهیم.در واقع در آن بدنبال "زبان درونی ساختمان " هستیم.
یک روش است و نه نوعی از فلسفه ، راه و روشی که بر آن است تا ساختارها و معانی جهان زندگی مصداقی را فراچنگ آوریم.نوع روش تحقیق این پژوهش بر اساس ماهیت آن از نوع "تحقیق و توسعه" است.و این بدلیل تدوین یک فرایند ارزیابی از یک یا چند فراورده علمی ]فازی[ است.این پژوهش از نظر روش جمع آوری داده ها از نوع "توصیفی – پیمایشی" است و شامل مجموعه ای از روش هاست که هدف آن توصیف کردن شرایط پدیده های مورد بررسی است و صرفا برای شناخت بیشتر شرایط موجود و یاری دادن در فرایند تصمیم گیری است.
.1 مقدمه
کیفیت امروزه در حیطه های برآورده کردن نیازهای فیزیکی کاربران مورد سنجش قرار می گیرد - . 1994 - Gale, در صورتی که پارادایم های معماری تا گستره احساس و روان افراد را در بردارد
در این میان بی توجهی به این موضوع موجب زیان های روحی و حتی فرهنگی و اجتماعی می شود 2006 - Seo et al. . - پژوهش حاضر با این دیدگاه درصدد است تا با رویکرد پدیدارشناختی به طراحی دست یابد که درواقع از دیدگاه کاربران نقطه ای اصلی بناها مورد ارزیابی قرار گرفته و با کیفیت تلقی گردد
ارزیابی ساختمان را می توان بعنوان یک مجموعه اقدامات نظام مند با هدف سنجش کیفیت عملکردی و بهره وری ساختمان تعریف کرد. در جهان این فرایندها منجر به طراحی، ساخت و بهره برداری از ساختمان ها با توجه به معیارهای توسعه پایدار شده است. در سالهای اخیر ارزیابی عملکرد ساختمان از نظر جنبه های زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی موضوع بحث تبدیل شده است
در ساختمان های مدرن توجه به گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع نه تنها از نظر بهره وری انرژی افزایش یافته بلکه به سمت مطالبه عملکرد بهتری از راحتی هم ارز توجه به مسائل مالی و زیست محیطی تفوق پیدا کرده است
کاربران نیازهای مختلفی از بنا دارند 1997 - Timothy, . - این نیازها و انتظارات با تجربه کاربران از افکار جدید در دنیای اطرافشان، هر روزه پیچیده تر می شوند 2001 - Todd, . - در این تحقیق " فرآیند توسعه کیفی محصول معماری" پاسخی به این پیچیدگی هاست که نیاز به درک خواستهها و نیازهای دائماً در حال تغییر کابر دارد - بنابراین ضرورت تحقیق و توسعه در روش هایی بنظر می رسد که به گروه طراح و برنامه ریزان کمک می کند دانش وسیعی از نیازها و رضایت کاربر پیدا کرده و سپس محصولات دارای ویژگی های مبتکرانه را توسعه دهند. در اینجا مساله چگونگی تعریف و سنجش کیفیت در مرکز این بحث قرار می گیرد.
سنجش کیفیت، مسائل عملی و مفهومی عمده ای را مطرح می کند. برخی ساختمان ها ویژگی های شاخص فیزیکی مانند تجهیزات سرمایش و گرمایش نوین و... را برخوردارند و برخی دیگر ویژگی های احساسی مانند حس بو ، صدا و .... اما در این تحقیق ویژگی هایی مد نظر قرار میگیرند که با برآورده ساختن مکانی برای پاسخگویی به نیازهای روانی و جسمی برای کاربران ساختمان ، آن را محیطی شایسته زیستن "انسان" و پذیرای الگوهای رفتاری وی و در نتیجه آن را سراسر با کیفیت می سازد . این ویژگی ها را در اینجا " صدای کاربر " خوانده می شود.لذا با این شرایط هدف این مقاله توسعه رویکرد ارزیابی و سنجش کیفیت در بنا از جنبه "بار ادراکی القایی به کاربر" می باشد.
دیدگاه بوم شناسی در مطالعه موقعیت های رفتاری بر اهمیت تناسب درست بین جنبه های فیزیکی و روانی – اجتماعی موقعیت و اصل هم ریختی تاکید داشت. بر این اساس ، تناسب بین طرح بنا و سبک زندگی کلید موفقیت بنا خواهد بود.لذا شاخص رضایتمندی بناها در این تناسب می باشد.هم ریختی هماهنگی و تناسب میان جنبه های فیزیکی ، رون شناختی و اجتماعی با موقعیت رفتاری می باشد
واژه ی خانه معنایی فراتر از یک سرپناه را دارد.مفهوم خانه بیانگر رابطه هیجانی و معنادار میان مردم و محل سکنا آنهاست.خانه حکایت از مکانی امن و پیش بینی پذیر دارد که فرد در آن بر فضا و زمان فرمان می راند.بطور خلاصه خانه ارتباط اصلی میان شخص و باقی دنیاست. اهمیت بازگشت به خانه پدری در تعطیلات حتی برای خوردن یک نهار دسته جمعی، نشان دهنده تاثیر خانه ها در حفظ پیوند های میان مردم است. این آیین رجعت به خانه تایید و تجدید جایگاه فرد در خانواده است و اغلب عامل کلیدی حفظ انسجام اجتماعی خانواده محسوب می شود.برای اهالی جنوب غربی امریکا خانه مقوله ای دارای حیات و جایگاهی برای پرورش کودکان ، ارتباط با خدا، روح طبیعت و زندگی است.
خانه برای همه مردم مرکز دنیا و جایگاه نظم بخشی به بی نظمی هاست.وقتی از کودکان و نو جوانان خواسته شد "جایی را که در آن زندگی میکنند" را بکشند آنها خانه های خود رامحور نقاشی قرار دادند.این مطلب بویژه در مورد زنان صادق است؛ دختران در مقایسه با پسران ، ارزیابی های مثبت و عاطفی تری از خانه های خود ارائه می دهند.
از آنجایی که خانه مفهومی ذهنی است در این پژوهش ، از یکی از روش های روانشناسی محیطی به نام "خود زیست نامه محیطی" مورد استفاده قرار گرفت.خود زیست نامه محیطی خاطره نویسی از رویدادهای زندگی فرد با تاکید بر نقش محیط فیزیکی است.از افراد خواسته شد تا محیط هایی را بیاد بیاورند که برایشان مهم است، در مورد آنها صحبت کنند. بنویسند و نقاشی بکشند.
این روش شیوه ای سودمند برای طراحی محیط های خانگی است و بویژه در مطالعه احساسات کودکان نسبت به محل زندگیشان کاربرد دارد - . - 2001Preiser, بنابراین پژوهش حاضر در پی پاسخ دادن به سوالتی نظیر کیفیت چگونه می تواند در معماری تعریف شود؟ چگونه می توان در بناهای معماری کیفیت را ارزیابی کرد؟ چگونه می توان نیازهای کابران از یک بنای با کیفیت معماری را اولویت بندی کرد؟ و ینکه آیا می توان خواسته های کاربران را از طریق داده های کیفی شناسایی و تعیین کرد.
.2 پدیدار شناسی معماری
معماران بناها را برپایه تصاویر و احساس های بنیادین کسانی طراحی می کنند که در آنها زندگی می کنند ، و پدیدار شناسی به واقع ، این احساس های بنیادین را تجزیه و تحلیل می کند.پدیدار شناسی به احساس های مشترک و بنیادین انسان ها و تصورات آنها می پردازد. با در نظر داشتن دیدگاه های هوسرل و هایدیگر باید گفت که پدیدار شناسی بر آن است تا پدیدارها را با رویکرد و توجه مستقیم به صرف آگاهی شرح دهد و نمایان سازد بدون آنکه نظریه ها یا مقالاتی از علوم طبیعی یا روان شناسی را پیش فرض قرار دهد.بدین سان پدیدار شناسی به معنای "نگرش ناب" به پدیدار یا "دیدن گوهر ان" است
پالاسما پدیدار شناسی معماری را به معنای "نگریستن به" معماری از درون تجربه آگاهانه آن و از طریق احساس معمارانه دانسته و آن را در تقابل با تحلیل وجوه فرمال و خصوصیات ظاهری بنا و ویژگی های سبکی آن قرار می دهد.در واقع در آن بدنبال "زبان درونی ساختمان " هستیم
از دیدگاه شولتز ، پدیدارشناسی یک روش است و نه نوعی از فلسفه ، راه و روشی که بر آن است تا ساختارها و معانی جهان زندگی را فراچنگ آورد - . - 1994Gale, لحظه های گوناگونی چون ورود، رویارویی، اقامت، بازکشف، پذیزش و پالایش و تطهیر برچگونگی رویداد زیستن دلالت دارند و خاطره ، خوی گیری و یگانه پنداری نشان می دهند که درک و دریافت شرط لازم برای چنین رویدادی است.اگر جهت گیری درمیان نباشد ، نه سفری هست و نه به مقصد رسیدنی، واگر شخص خود را با روح مکان یگانه نپندارد ، هرگز به پذیرش و موافقت با آن دست نخواهد یافت.همه عناصر یادشده در فوق ، بدین اعتبار مشخص ، ضروری برای کاربرد مکان اند.اینها هیچ یک از دانش تجربی بر نمی آیند، و به عکس می باید به صورتی پیشینی وجود داشته باشند.
.3 بررسی تحقیقات انجام شده بر روی کیفیت بناهای مسکونی
گرو ههای تحقیقاتی متفاوتی در دنیا با حامیان و گروه های صنعتی و اقتصادی همکاری کرده اند تا علائم و نشانه هایی تولید کنند تا توسط آن کاربران و مدیران ، طراحان و محققان با درک و سنجش کیفیت و نیز ازتقای آن بتوانند به تعالی مسکن انسان ساخت کمک کنند و از آن بهره ببرند.این روش ها بر روی ابتکارات مبتنی بر توسعه ابزارهای ارزیابی پس از اشغال و در طول چرخه عمر ساختمان و شاخص های کیفیت استوار است. برخی از روش ها عنوان می گردد :
روش های ذهنی و بصری. برخی روش ها برای سازماندهی ارزیابی ذهنی و بصری است و برای رسیدن به شکلی از قضاوت در ارزش، که به مقایسه در مشاهده دیگران خواهد رسید انجام شده است.گوبستر توانستند 50 مطالعه از ارزیابی کیفیت بصری را انجام دهند و 1194 مورد متفاوت از بررسی خواص و ویژگی های وابسته به کیفیت زیباشناختی را مطالعه کنند
بیشاپ و همکاران به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی یک پیمایشی یرای بررسی رغبت مردم و مبالغ پرداختی شان برای نماها در محیط های ساختمانی بلند مرتبه انجام داد]شولتز، [1390 .شام یک آزمایش را در جهت استخراج دانش با کاربرد هوش مصنوعی برای طراحی ادراکی از پل ارائه کرد ].2006[Seo et al.مور و مایل یک سیستم مبتنی بر دانش با محوریت کاربر را در جهت طراحی مفهومی طراحی کرده است. سیستمی که از چندین کارشناس اصلی و مستقل و نیز کاربران بالقوه استخراج شده و تایید شده است و نیز روش هارمونی که با رویکرد ذهنی و بصری توسعه داده شده است
شاخص کیفیت مسکن . سیستم اندازه گیری و ابزار ارزیابی به منظور بررسی طرح های مسکن بر اساس کیفیت و نه تنها هزینه می باشد. آنها استانداردهای طراحی مورد نیاز برای ارائه دهندگان مسکن ارزان قیمت و دریافت کمک های مالی از طریق برنامه ملی مسکن مقرون به صرفه و برنامه خانه های مقرون به صرفه با هم درمی آمیزند]حایری مازندرانی، .[1388 این سیستم اجازه می دهد تا یک ارزیابی از کیفیت ویژگی های کلیدی یک پروژه مسکن در سه دسته اصلی موقعیت ، طراحی و عملکرد انجام گیرد
