بخشی از مقاله
چکیده
معماری سنتی اصطلاحی است که برای معرفی نوع شیوه طراحی مبتنی بر اصول بومی هر منطقه در بیان بسیاری از معماران، مقاله ها و کتب، بحث های مطرح شده دانشکده های معماری، موضوعات مطرح در همایش های مرتبط با معماری استفاده می شود و معماران آن را به درستی می فهمند.با وجود منابع معماری غنی و ارزشمند ایران در گذشته، می تواند هر پژوهشگری با در نظر گرفتن یکی از موضوعات رایج در زمینه معماری کهن یا نوین، آن را مورد مطالعه قرار دهد.درمقاله ی حاضر سعی شده باشیوه فراتحلیل مستندات پژوهشی ونمونه گیری آماری، میزان توجه به موضوعات مورد پژوهش، تفسیری تحلیلی از موضوعات پژوهش شده در این موضوع ارائه شود.
موضوعات متغیری که دسته بندی براساس آنها انجام گرفته عبارت از:فرم، ایده، عملکرد، فناوری ، یکپارچگی و پایداری آثار معماری سنتی درایران. به منظور استخراج خصوصیات این مطلب، با توجه به موضوع مخصوص هر مقاله در ابتدا با عنوان، چکیده، کلید واژه و در نهایت با نگاه اجمالی به متن مقاله اقدام شده است.نمونه های مورد مطالعه در این تحقیق شامل 87 مقاله پژوهشی معتبراست که در بازه زمانی -2014 1990میلادی برای مقالات لاتین و 1370-93 برای مقالات فارسی به نگارش رسیده اند.
با توجه به تحلیل آمار و نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر، مشخص است که چه موضوعاتی در این زمینه بیشتر مورد توجه و پژوهش قرار گرفته اند. یافته های کسب شده از این پژوهش نشان می دهند که تنوع موضوعات جزئی بسیار گسترده اند. بررسی حاضر موضوعات مذکور مانند تزیینات ،پایداری و هندسه در مقالات فارسی و حجم ،روش طراحی و تزیینات در مقالات لاتین، به وفور مورد پژوهش گسترده ای قرار گرفته اند،چون این موضوعات دارای اهمیت و تاثیرگذاری در معماری سنتی ایران هستند؛ لذا لایق الگوبرداری، کاربرد و توسعه در طراحی مهندسی معماری امروزین خواهند بود.
مقدمه
معماری سنتی سرشار از نکاتی است که ممکن است گاهی گوشه ای از آن کشف و مورد استفاده قرار گیرد.معماری پر رمز و رازی که اساس و سنت آن، پویایی و روزآمدی است - که البتهلزوماً با معماری روزمرگری و روزمرگی معماری مغایرت تام دارد - . معماری ارزشمندی که حاصل آن ساختمان هایی است که برای ابد بنا می شوند. لذا بزرگترین ویژگی بناهایی این چنین که دورنمایی جاویدان را ترسیم خواهند کرد، همه جانبه نگری و نکته سنجی علمی، فنی و اجرایی در جهت ایستایی غیرقابل تردید آن است. رشد و توسعه هر رشته علمی را می توان با توجه به فعالیت های پژوهشی آن رشته سنجید.
تجلی این فعالیت ها ممکن است به اشکال گوناگون باشد. یکی از این نحوه تجلیات نگارش مقاله است. مقاله های پژوهشی وسیله های مهمی برای توسعه علم و دانش شناخته می شوند و کیفیت، کمیت و سمت و سوی پژوهشی آن ها می تواند به عنوان رهنمودی برای تشخیص میزان فعالیت های علمی در کشور یا جامعه خاص مورد استفاده قرار گیرد - دنیس1، - 2007؟نشریه ها، وسیله ای مهم و علمی برای توسعه علم و دانش شناخته می شوند و کیفیت و کمیت آنها می تواند به عنوان شاخصی برای شنجش میزان فعالیت های علمی در کشور یا جامعه ای خاص مورد استفاده قرار گیرد.
مقاله های منتشر شده در نشریات علمی، منابع اطلاعاتی با ارزشی هستند که به عنوان شاخص مهمی برای سنجش دانش علمی، به ویژه دست آوردهای پژوهشی آن حوزه به شمار می روند. از سوی دیگر از آنجا که تاکنون هیچ گونه تحلیل فرانگرانه و جامعی، بر روی موضوعات مطرح داخل مقالات در حوزه معماری سنتی ایران صورت نگرفته است، لذا اطلاع دقیق از سیر تحولات موضوعی و روش شناختی مطرح در آن مقالات برای جلوگیری از نواقص، کمبودها و پرهیز از پژوهش های موازی، کمک شایانی در انتخاب عناوین و موضوعات پژوهشی در مقالات پیش روخواهد نمود.
پیشینه تحقیق
.1 پیشینه تحقیقاستفاده از تجارب و دستاوردهای تحقیقات پیشین به ویژه با رویکرد توجه به روش و شیوه کار می تواند رویه ای راهگشا در انجام تحقیقات علمی دقیق تر در آینده باشد. از این رو در پژوهش حاضر نیز با بررسی چند ×تحقیق قبلی مرتبط با عنوان مطرح شده از تجربیات آن پژوهش ها اقتیاس صورت گرفته شده است.
رییسی و دانشپور - 1389 - در پژوهشی تحت عنوان » تحلیل محتوای نقدهای معماری نشریات معماری ایران از 1325 تا 1380 خورشیدی« با رویکرد تفسیری، به صورت بنیادی، با استدلال استنتاجی مبتنی بر اجرای تجربی، با محوریت نظریه پیش از پژوهش، با آزمون نظریه متغیرهای کیفی، با روش تحلیلی، با رویه پژوهش اسنادی و تحلیل محتوا متون منتشر شده بازه زمانی مذکور پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که نقد تاثیر کمی در جهت دهی معماری معاصر ایران داشته است.
ستاوند و روستا - 1392 - در پژوهش خود با عنوان » تحلیل کمی و کیفی مقاله های مجله معماری و شهرسازی آرمان شهر از ابتدای انتشار تاکنون - « - 1387-92 به بررسی و تحلیل مقاله های مجله معماری و شهرسازی آرمان شهر از ابتدای انتشار تا شماره 10 پرداخته است. براساس نتایج پژوهش یاد شده، یشترین سهم از مقالات را نویسندگان کارشناسی ارشد دارا بودهاند، به علاوه بیشترین سهم موضوعی در این مقالات به معماری با 32/16 درصد و و کمترین سهم به هنرهای کاربردی و برنامه ریزی منطقه ای اختصاص دارد.
بمانیان، ابافت یگانه و نادری - 1387 - در پژوهشی با عنوان » ارزیابی کمی و کیفی نشریه های هنرهای زیبا طی دوره 12 ساله - بهار 1367 تا بهار « - 1387 به بررسی 370 مقاله در 9 پارامتر پرداخته است. نتایج پژوهش نشان داده است که تغییرات محسوس کمی و کیفی رو به پیشرفتی را در 9 پارامتر مورد بررسی به دست می دهد . مقالات معماری، شهرسازی و هنرهای تجسمی بیشترین سهم از موضوعات را در مقالات بررسی شده به خود اختصاص داده اند.
مظفر، احمدی و اسدپور - 1391 - در مقاله های تحت عنوان » تحلیل کمی مقاله های مرمت در نشریه های ترویجی - تخصصی کشور از 1380 تا « 1390 به تحلیل 9 نشریه ترویجی- تخصصی مرمت، معماری و شهرسازی در بازه زمانی 10 ساله پرداخته است. روش تحقیق در این پژوهش، آماری - تحلیلی در بستر پیمایشی است. نتایج به دست آمده از این پژوهش، نشان دهنده سهم بسیار اندک - 10/03 درصد - مباحث مرمت در نشریه های مورد بررسی است. همچنین بیشترین مقالات - 56/09 درصد - درباره مباحث نظری مرمت اختصاص داده شده است. افزون بر این ها، مقالات تالیفی رشد فراوانی را در برابر سیر نزولی مقالات ترجمه شده در 10 سال اخیر داشته اند - جدول. - 1
پژوهش حاضر بر آن است که بتواند در خدمت رسانی محققان در جهت تسریع و ایجاد دقت در انتخاب موضوعات پژوهشی موفق باشند؛ زیرا محققان می توانند با توجه به یافته های این مطالعات به سرعت درباره مهم ترین موضوعاتی که قبلا مورد توجه بوده و موضوعاتی که به هر دلیلی کمتر به آنها پرداخته شده است برای تصمیم گیری قضاوت کنند.
روش پژوهش
.2 روش پژوهش روش پژوهش حاضر تحلیل موضوعی کیفی با رویکرد فراتحلیلٍ×اسنادی به ترتیب استقرایی است. از آن جهت کیفی است که ضمن شمارش موضوعات و بررسی کمی تنوع موضوعی، به شناسایی مؤلفه ها توجه کرده است. این امر در سه مرحله به شکل؛ تعیین، تبیین و تدقیق موضوعات انجام شده است. در مرحله تعیین، تمامی اطلاعات موجود درباره تحقیق جمع آوری و برداشت شده است. لذا، نخست برای شناخت رویکردهای نظری در زمینه مورد نظر، منابع کتابخانه ای در حوزه معماری سنتی ایران بررسی شده است.
