بخشی از مقاله
چکیده
در عصر قدیم انسان ها در دنیای واقعی زندگی می کردند ،ارتباط بین آنها ملموس بود و با کسانی ارتباط داشتند که در یک مکان زندگی می کردند اما اکنون مهمترین تغییر دنیای معاصر رقابتی شدن دنیای واقعی و مجازی است. با گسترش فناوری های اطلاعاتی ، ارتباطی و در امتداد آن ،اینترنت فضای مجازی را برای زندگی انسان به وجود آورده است. علی رغم جنبه های مثبت اینترنت از قبیل جنبه های آموزشی،ارائه خدمات ارتباطی و روابط انسانی از راه دور و موارد از این نوع ، اینترنت توامان با آسیب هایی نظیر پرخاشگری و خشونت، بی وفایی، قمار بازی، اعتیاد،دوستی، وبگردی، دین گریزی ، کاهش تعامل با خانواده و انزوای اجتماعی است.اینترنت در حال دگرگون ساختن سیمای زندگی روزانه جوامع به ویژه قشر جوان است و تاثیرات زیادی بر روی بنیادی ترین نهاد اجتماعی-خانواده گذاشته است.
جاذبه اینترنت باعث شده بسیاری از انسان ها به جای تعامل با همسالان و والدین خود ،اینترنت را برگزینند و به سمت انزوای اجتماعی سوق داده شوند.استفاده از اینترنت به دلیل زمان بر بودن می تواند بر روابط اجتماعی ، خانوادگی و مدت تعامل فرد بر خانواده اش تاثیر بگذارد.با توجه به سرعت تحولات فضای مجازی می توان پیش بینی کرد که اینترنت به تدریج جایگزین روابط واقعی انسان ها می شود . از آنجا که زندگی اجتماعی بر اساس روابط و ارتباطات میان انسانها بنا شده است ، شناخت آسیبها که ممکن است این روابط را تهدید کند حائز اهمیت است. با استفاده بهینه از اینترنت، فراهم کردن سرگرمی های سالم ، کنترل صحیح و اقدامات پیشگیرانه مانند آگاهی بخشی و آموزش به مردم از طریق رسانه ها جمعی می توان از میزان پیامد های فضای مجازی بکاهند.
کلمات کلیدی: فضای مجازی، خانواده، تعاملات
مقدمه
از نظر جامعه شناسی هروقت عملی از فردی سر بزند که اون عمل با پاسخ از طرف شخص دیگرهمراه باشد اصطلاحا به این عمل متقابل دو طرفه تعامل یا کنش میگویند در این صورت در بین این دو فرد یک رابطه برقرار شده است. انسان موجودی اجتماعی است و دوست دارد در تعامل با دیگر افراد باشد و انسان با تعامل با دیگر انسان هاست که می تواند به حیات اجتماعی خود ادامه بدهد اما از آنجاییکه پیچیده ترین کنش نیز در همین ارتباط بین انسان ها ایجاد می شود برقراری و حفظ ارتباط سالم بین افراد یکی از دشوارترین کارها محسوب می شود و خانواده کوچکترین نهاد اجتماعی است که افراد در بستر ×آن در تعامل با یکدیگر قرار دارند. - - 1
در عصر قدیم انسان ها در دنیای واقعی زندگی می کردند و روابط بین آنها قابل لمس بود انسان ها با کسانی در ارتباط بودند ×که در یک مکان و با هم دیگر زندگی می کردند.امروزه در فناوری اطلاعات و ارتباطات انقلاب شگرفی به وجود آمده که زندگی بسیاری از انسان های ساکن بر روی کره زمین تحت تاثیر قرار داده است و فضایی به نام فضای دوم یا فضای مجازی به وجود آمده است فضای واقعی و مجازی در رقابت هم دیگر هستند دنیا واقعی ویژگی های دارد که آن را از فضای مجازی متمایز می کند این ویژگی ها عبارتند از:مکان داشتن، دارای نظام سیاسی خاص بودن محبوس بودن و طبیعی بودن دنیای مجازی نیز با ویژگی های از جمله با بی مکانی، دستیابی آسان به آخرین اطلاعات، تکثر داشتن و هم زمانی از دنیای واقعی جدا می شود مهمترین تاثیر دنیای مجازی این است که روابط انسانی با واسطه جایگزین روابط انسانی رو در رو شده است و امروزه کمتر انسانی را می توان پیدا کرد ×که از فضای مجازی استفاده نکند. - - 2
فضای مجازی یا فضای سایبر در اصل از دو واژه سایبرتیک یا سیبرتیک و اسپیس گرفته شده است لغت سایبرنتیک دارای لغت سایبر و به معنی فرمانروایی و حکومت می داند. استفاده از لفظ سایرنتیک در معنای فناوری حاضر به خاطر ویژگی های هدایت و کنترل آن است و به طرقی از این وسیله برای هدایت و فرماندهی استفاده می شود. - - 3 کلمه سایبر یا فضای مجازی اولین بار در سال 1984 در رمان علمی-تخیلی ویلیام گیبسون با نام نیوره منسر مطرح شد از این واژه برای توصیف فضای خیالی استفاده می شد جایی که در آن کلمه ها ، روابط ، داده ، ثروت و قدرت از راه ارتباطات و به واسطه رایانه ظاهر می شدند. - 4 - فضای مجازی بخش مهمی از زندگی انسان ها رو تشکیل داده است هم اغلب اعضای جامعه تحت تاثیر آن قرار ×می گیرند یا روی آن تاثیر می گذارند و هم حکومت مجبور به گرفتن تصمیمات در مواجهه با آن است. - - 3
نگرانی در باره جوانان و تغییرات فرهنگی عمری به دارازی تاریخ بشریت دارد و هنجار گریزی جوانان همیشه مسئله مهم در سطح کشور ها است - - 5 در عصر کنونی رسانه ها و فضای مجازی به عنوان عاملان تغییر و تحول در ارزش ها و هنجارها ، تعاملات و و نقش های سازگار فرهنگی – محیطی مطرح و می تواند باعث بحران هویت جوانان و متعاقب آن سبب دگرگونی نقش های سازگار فرهنگی محیطی و به انفعال کشیدن تعاملات شود - - 6 با رشد روز افزون اینترنت و افزایش تعداد کاربرانی که به اینترنت متصل می شوند لزوم بررسی تاثیر اینترنت بر زندگی اجتماعی کاربران اجتناب ناپذیر به نظر می رسد ما در این مقاله به موضوع فضای مجازی و تعاملات در خانواده پرداخته ایم:
تعاملی بودن یکی از مهمترین امکانات رسانه های نوین است ، اینترنت ویژگی های خاصی دارد و امکان برقراری ارتباطات و تعامل جهانی را ایجاد می کند. - - 4 و مرز تازه ایی در تعاملات و ارتباطات ایجاد کرده است مردم در آن دوستی و دشمنی میکنند و در آن کارهایی انجام می دهند و چیزهای می گویند که در دنیای واقعی و رو در رو هرگز مطرح نمی کنند در هر حال فضای مجازی یک فضای بزرگ بکر و بدیع است که آسیب ها و محدودیت های دارد - 2 - با وجود جنبه های مثبت فضای مجازی مانند جنبه های آموزشی ، ارائه خدمات ارتباطی مواردی مثل این فضای مجازی بسته به اینکه چگونه استفاده شود دارای جنبه های منفی است استفاده غیر کنترل شده و بیش از اندازه از فضای مجازی تکامل فیزیکی و رشد اجتماعی و روانی جوان و نوجوان را به خطر می اندازد اینترنت امروزه جایگاه ویژه ای در ساختار زندگی اجتماعی پیدا کرده و پدیده ای است که تاثیرات زیادی بر جنبه های مختلف آن مانند بنیانی ترین نهاد اجتماعی- خانواده دارد. - - 5
در مورد تاثیر فضای مجازی بر روی ارتباطات و تعاملات دو تا بینش وجود دارد:عده ایی عقیده دارند که اینترنت تاثیر مثبت بر تعاملات انسان ها دارد و باعث پیدا شدن شکل نوین ارتباطات از نوع الکتریکی شده است که باعث تکامل و تقویت روابط و تعاملات رو در رو و کنونی گردد اینترنت باعث می شود افراد در هنگام کار یا سفر در خارج بتواند با خانواده دوستان ،آشنایان در ارتباط باشند این ارتباط به آنها کمک می کند که جدایی و دوری را راحت تر تحمل کنند و موجب بالا رفتن ارتباطات در بین آن ها می شود در طرف دیگر عده ایی می گویند تاثیرات اینترنت بر ارتباطات منفی است باورها آنها این است بالا رفتن ارتباطات از طریق اینترنت به صورت مجازی باعث کم شدن تعاملات و ارتباطات فیزیکی و چهره به چهره شده و این موضوع باعث انزوا می شود - 1 - استفاده کردن از اینترنت از آنجاییکه کاری زمان گیر است می تواند بر روی روابط اجتماعی و خانوادگی و مدت تعامل شخص با خانواده اش موثر باشد و حتی آن را کاهش دهد. استفاده از فضای مجازی باعث کاهش تعاملات و ارتباطات با اعضای خانواده در محیط خانه-کاهش اندازه حلقه اجتماعی آن و افزایش احساس افسردگی و تنهایی میشود آنچه که با استفاده از فضای مجازی در جوامع امروز از بین رفته حضور فیزیکی برای دیگری بوده ×است. - - 5
