بخشی از مقاله
چکیده:
فعالیت ضد میکروبی لیگاند های شیف باز و کمپلکس های جیوه - - II و مس - - I در مقابل باکتری های گرم منفی ،گرم مثبت و قارچ کاندیدا بوسیله روش های دیفوزیون آگار-دیسک و MIC - حداقل غلظت بازدارنده رشد - مورد بررسی قرار گرفتند. از بررسی نتایج بدست آمده مشخص گردید که لیگاند های شیف باز اثر بازدارندگی بر علیه رشد میکروارگانیسم های فوق را ندارند و لذا فاقد خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی می باشند. اما اکثر کمپلکس های جیوه سنتز شده اثر بازدارندگی بر رشد میکروارگانیسم های مطالعه شده از خود نشان دادند.
مقدمه
بیماری های باکتریایی از جمله مشکلات عمده ی زندگی انسان ها بوده و داروهایی که در درمان این بیماری ها به کار برده می شوند یا از طبیعت بدست می آیند یا از راه های سنتزی تهیه میگردند. در این میان شیف بازها از جمله تیوسمی کاربازون ها و کمپلکس های آن ها به علت فعالیت های ضد باکتریایی اهمیت قابل توجهی دارند.
اثبات شده است که برهمکنش ترکیبات شیف باز با باکتری ها ناشی از توانایی این لیگاندها در کئوردیناسیون با فلزات است[1-3] و تا حدود زیادی وابسته به ساختار شیف باز و نوع باکتری می باشد. [4 ] از این رو آشنایی با ویژگی های باکتری ها جهت طراحی و سنتز هدفمند ترکیبات شیف باز از اهمیت بالایی برخوردار است. مشاهده شده است که در کمپلکس، بار مثبت فلز به طور نسبی با اتم های دهنده ی الکترون موجود در لیگاند تقسیم شده و این مسئله باعث افزایش خصوصیت چربی دوستی کی لیت دهنده فلزی شده و عبور آن را از لایه لیپوئید غشا باکتری را تسهیل می کند.
سایر عواملی که فعالیت کمپلکس را افزایش می دهد عبارتند از نوع لیگاند ها، نوع یون فلزی، ماهیت حلقه هترواتم دار و موقعیت اتصال به حلقه، حلالیت، قابلیت عبور و طول پیوند بین فلز و لیگاند دارد . فعالیت بیولوژیکی تیوسمی کاربازون ها با تغییر کتون یا آلدهیدی که لیگند از آن مشتق می شود تغییر می کند
بخش تجربی
خواص ضد باکتریایی لیگند ها و کمپلکس ها بر علیه باکتری های گرم مثبت - استافیلوکوکوس اورئوس و باسیلوس سرئوس - و گرم منفی - اشرشیا کلی و سودوموناس آئروژینوزا - و خواص ضد قارچی آنها بر علیه قارچ کاندیدا آلبیکانس مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. در شمای - 1 - لیگند های شیف باز و کمپلکس های مس و جیوه سنتز شده نمایش داده شده است.
شمای :1 لیگاند های شیف باز و کمپلکس های جیوه - - II و مس - - I
برای بررسی اثرات ضد میکروبی هر نمونه10 میلی گرم از نمونه ی مورد نظر توزین و در1000میکرولیترحلال DMSO حل شد و از روش دیفوزیون آگار- دیسک برای سنجش قطر هاله ی عدم رشد و روش رقیق سازی متوالی برای تعیین MIC - حداقل غلظت بازدارنده ی رشد - وکشت خطی استفاده شد. در روش دیفوزیون آگار- دیسک ابتدا آگار ذوب شده به پلیت ها اضافه می گردد و بعد از ژله ای شدن، اینوکولوم هر میکروارگانیسم توسط لوپ استریل بر سطح پلیت کشت سطحی داده می شود، به گونه ای که تمام سطح پلیت از یک لایه ی میکروبی یکنواخت پوشیده شود.
در مرحله ی بعد بر روی آن دیسک های کاغذی قرار می دهیم و 5 میکرولیتر از محلول هر نمونه تهیه شده را به هر کدام از دیسک های کاغذی اضافه کردیم. سپس به مدت 24 ساعت در دمای 37 درجه ی سانتیگراد انکوبه می شود و بعد قطر هاله های عدم رشد ایجاد شده را اندازه گیری کردیم. در روش رقیق سازی متوالی در محیط مایع جهت تعیین MIC برای هر نمونه از 10 لوله ی آزمایش استریل استفاده شد.
به همه ی لوله ها 1 میلی لیتر آب دیونیزه ریخته شد و سپس به اولین لوله 1 میلی لیتر از محلول نمونه اضافه شد و با آب دیونیزه خوب مخلوط می کنیم. سپس از اولین لوله 1 میلی لیتر برداشته و به لوله دوم اضافه می کنیم و از این لوله 1 میلی لیتر به لوله ی سوم اضافه شد و به همین ترتیب تا 10 لوله این عمل را ادامه می دهیم . در ادامه به لوله های 1 تا 10، 1 میلی لیتر از محیط کشت مایع اضافه گردید. برای هر میکروارگانیسم یک لوله ی بدون نمونه به عنوان شاهد منفی و یک لوله بدون میکروارگانیسم به عنوان شاهد مثبت در نظر گرفته شد. در نهایت لوله ها به مدت 24 ساعت در انکوباتور 37 درجه ی سانتیگراد قرار داده شدند.
پس از مدت زمان مذبور، نتیجه با مشاهده ی کدورت و شفافیت به صورت رشد و عدم رشد در نظر گرفته شد. لازم به ذکر است که رنگی بودن نمونه ها باعث ایجاد خطا در تعیین کدورت یا شفافیت لوله ها به روش چشمی می شود، لذا علاوه بر بررسی های چشمی، از روش کشت خطی برای اطمینان از MIC تعیین شده استفاده شد.در روش کشت خطی محتوی لوله های تهیه شده در روش MIC برروی پلیت های حاوی محیط کشت آگار کشت داده شد. سپس پلیت ها به مدت 24 ساعت در دمای 37 درجه ی سانتیگراد انکوبه شدند. تشکیل و عدم تشکیل کولونی میکروبی، نتایج بدست آمده در بررسی چشمی را تایید میکند.
نتایج و بحث
مشاهده ی هاله های شفاف عدم رشد، در پلیت های میکروبی حاکی از این است که نمونه مورد آزمایش، دارای اثر بازدارندگی بر رشد میکروارگانیسم مورد نظر می باشد. درمقابل مشاهده نشدن هاله های شفاف در پلیت های میکروبی، نشان می دهد که نمونه مورد آزمایش قادر به مهار رشد میکروارگانیسم نمی باشد. همچنین میزان شفافیت و قطر هاله ی عدم رشد، ارتباط مستقیمی با قدرت مهارکنندگی نمونه مورد آزمایش دارد. بدین صورت که هر چه فعالیت ضد میکروبی ترکیب مورد نظر بیشتر باشد، هاله ی عدم رشد شفاف تر و قطر آن بیشتر خواهد بود.
از بررسی نتایج حاصل از روش دیفوزیون آگار – دیسک مشخص گردید که لیگاند های شیف باز و کمپلکس های فلزی مس با این لیگاند ها هیچ گونه هاله های عدم رشدی را در پلیت های میکروبی ایجاد نکرده و بنابراین اثر بازدارندگی بر علیه رشد میکروارگانیسم های مطالعه شده در این کار پژوهشی را ندارد و لذا فاقد خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی می باشند. اما کمپلکس های فلزی جیوه با ایجاد هاله های عدم رشد در پلیت های میکروبی، اثر بازدارندگ بر رشد تمامی میکروارگانیسم های مطالعه شده را از خود نشان دادند.
