بخشی از مقاله
چکیده
فن آوری مربوط به سخت افزار و نرم افزار کامپیوتر برای پردازش، ذخیره سازی و انتقال اطلاعات است. فن آوری اطلاعات علم و مهارت های همه جنبه های محاسبات، ذخیره سازی اطلاعات و ارتباطات است. فناوری اطلاعات مبحث جدیدی است که به سرعت رشد کرده و تغییرات بنیادی در دنیای کنونی ایجاد می کند، این تغییرات ناشی از انجام روش های تجاری جدید، ایجاد تنوعات و سرگرمی های جدید و به وجود آوردن هنرهای جدید می باشد. تکنولوژی اطلاعات شامل موضوعاتی است که به علم و تکنولوژی کامپیوتر، طراحی، توسعه، نصب و پیاده سازی سیستم ها و نرم افزارهای اطلاعاتی مربوط می شود. فناوری اطلاعات بسیار از علم رایانه وسیعتر و پیچیده تر است.
این اصطلاح در دهه 1990 جایگزین اصطلاحات پردازش دادهها و سیستمهای اطلاعات مدیریت شد که در دهههای 1960 و 1970 بسیار رایج بودندفناوری. اطلاعات معمولاً به کلیه فناوری هائی اشاره دارد که در پنج حوزه جمع آوری، ذخیره سازی، پردازش، انتقال و نمایش اطلاعات کاربرد دارند. این رشته در واقع رشتهای مهندسی، مدیریتی و میان رشتهای بین مهندسی مخابرات و کامپیوتر و صنایع بوده و بیشتر مبحث آن در زمینه شبکههای کامپیوتری و مخابراتی است. فناوری اطلاعات به عنوان یکی از ابر ابزارهای تاثیرگذار بر تمامی فرایندهای اقتصادی و اجتماعی وسیله ای حیاتی برای رسیدن به توسعه پایدار، به ویژه برای کشورهای در حال توسعه است.
نیاز اندک فناوری اطلاعات به مواد و انرژی، کمک به رشد اقتصادی و تاثیر آن بر افزایش بهره وری و کارایی تولیدات و خدمات و کاهش بار دیوانسالاری سنتی، موجب علاقه روزافزون به این فناوری شده است. پاسخگویی نیز مسله ای مهم و چالش آور است در بیشتر کشورها این تقاضا و انتظار وجود دارد که سازمان های خدمات دولتی در مقابل شهروندان - نه فقط مشتریان و مراجعه کنندگان - بیشتر پاسخگو باشند، یعنی به چگونگی ارائه خدمت به مردم و نتیجه کار سازمان های خدماتی دولت و نظرهای شهروندان بیشتر توجه شود پاسخگویی فقط با ارائه گزارش در مورد فعالیت سازمانها به مردم انجام نمی شود خدمات ارائه شده، جنبه مختلفی دارد و به افراد متفاوتی ارائه می شود، از این رو وجود شکل های مختلف پاسخگویی ضروری به نظر می رسد مهمترین نکته این است که سازمانها خود را در برابر انتظارات مردم و نتایج پیش آمده، مسول و جوابگو بدانند.
در این مقاله سعی شده است در ابتدا به بیان مقدمه ای در مورد فناوری اطلاعات پرداخته شود و تاریخچه فناوری اطلاعات گفته شود. تعاریف و مفاهیم فناوری اطلاعات در ادامه ذکر گردیده است. عناصر اصلی تشکیل دهنده فناوری اطلاعاتبطور مختصر تشریح شده اند و در نهایت متولی فناوری اطلاعات در ایران و ضرورت آن مشخص گردیده است. پاسخگویی نیز در ادامه تعریف شده و ضرورت توجه به پاسخگویی بیان شده است.
واژگان کلیدی: اطلاعات، تکنولوژی اطلاعات، پاسخگویی
مقدمه
دولت به عنوان یک عامل اساسی در بهبود عملکرد سازمانها در بسیاری از حوزه ها وارد شده و موجب برقراری نظم و انظباط می شود. از جمله سلامت و بهداشت عمومی که اثر بالقوه ای بر بخش زیادی از جمعیت یک کشور دارد. هرچند عقیده بر این است که رسیدن به این هدف برای دولت دست نیافتنی است. بسیاری از عناصر گوناگون از وظایف عمومی به عنوان عوامل عمومی و تاثیر گذار بر حکومت خوب می باشد. در این میان پاسخگویی به طور قابل توجهی به عنوان یک اهرم کلیدی برای اصلاحات در نظر گرفته شده است. عاملی که تاثیر زیادی را در حکومت داری خوب دارد و می تواند اجرا کننده پاسخگویی باشد - کامرگو1، . - 2011
پاسخگویی مفهوم پیچیده ای دارد، دستیابی به نظام پاسخگویی مناسب از اهداف کلی اکثر اصلاحات هر بخشی است. هر صاحب نظری به فراخور برداشت، تجربه و تحلیل خود، جنبه های مشخص از آن را موردتجزیه و تحلیل قرار می دهد. اصطلاح پاسخگویی اشاره بر مسئولیتها، نتایج و پیامدهای خاص آن را دارد. پاسخگوئی واژه ای پیچیده است که هم اکنون بصورت یک واژه معمولی درآمده است. کلمه ای که در همین چند دهه یا پیش تر از آن به ندرت و صرفاًبه معنی و مفهوم نسبتاً محدودی به کار گرفته می شود - میرشاهی و پیدایی، . - 1386 متوسلی - 1383، - 58 پاسخگویی را عکس العمل به موقع نشان دادن نسبت به تغیرات در منافع و ارجحیت ها طی زمان، ضرورت تغییر در اهداف و به طورکلی بحث هدف متحرکرا پیش می آورد. پاسخگویی یکی از راههای ایجاد اعتماد عمومی است - الوانی و دانایی فرد، . - 141 :1380
پاسخگویی نیروی پیش برنده ای است که بر بازیگران کلیدی فشار وارد می آورد تا در قبال عملکرد خود، مسئول باشند و از عملکرد خوب خدمات عمومی اطمینان حاصل کند - منوریان، - 160 :1379 و درنهایت مصطفایی - - 8 :1382 نیز از پاسخگویی به عنوان یکی از عوامل مردمی کردن نظام اداری یاد می کند. به طورکلی، پاسخگویی می تواند در دو بعد قابل تحلیل باشد؛ بعد اول مربوط به پاسخگویی افراد و کارکنان در مقابل ذینفعان داخلی - سلسله مراتب سازمانی - بوده و بعد دیگر آن مربوط به پاسخگویی در مقابل ذینفعان خارجی - ارباب رجوع/ مشتری - می شود. لذا پاسخگویی در مقابل ذینفعان خارجی زمانی می تواند کاملاً منطقی به اجرا گذارده شود که اولاً سازمانها و به طورکلی دولتها از نظام پاسخگویی درستی در داخل خود برخوردار بوده تا بدین وسیله مقدمات استفاده از ابزار برای پاسخگویی فراهم شود. ثانیاً در راستای حرکت به سمت همگام شدن با جامعه جهانی و اجرای استانداردهای مربوطه اقدامات لازم را انجام بدهند - رفیع زاده بقرآباد، . - 46 :1383
هر سازمانی باید به طور مستمر به نظرات مشتریان خود توجه نموده و راهکارهای لازم را برای تطابق هر چه بیشتر با خواسته های آنها ایجاد می نماید. وجود نظام پاسخگوئی مناسب با شناخت مشکلات و علت نارضایتی مشتریان و پاسخگویی سریع و به موقع به آنها علاوه بر اینکه موجب جلب رضایت آنها می شود، موجب صرفه جوئی در زمان و هزینه سازمان نیز می شود - میرشاهی و پیدایی، . - 10 :1386 توجه اصلی به ارباب رجوع تکیه کلام اصلی پاسخگوئی است - وب سایت مدیران نواندیش، . - 2 :1390 توجه به ارباب رجوع و احساس مسولیت بیشتر توسط بوروکراسی موجب شد که سیستم پاسخگویی دولت و در حقیقت رابطه دولت و شهروندان تغیر کند - هیوز، ترجمه فارسی؛ . - 290 :1385
شفافیت شامل تسهیل دستیابی شهروندان به اطلاعات و درک آنها از راهکارهای تصمیم گیری است. شفافیت بخش دولتی با استفاده از معیارهای واضح و دستیابی به اطلاعات شروع می شود. درستی و راستی به عنوان بری بدون از ارتشاء و شرایط سالم، و هم معنا با صداقت می باشد - فرهنگی و همکاران، . - 140 :1389 همچنین پاسخ گویی، تضمینی برای حصول اطمینان مردم در استفاده بهینه دولت از منابع عمومی می باشد - آوکوین1 و هینتزمن2، :2000 . - 47بسیاری از کشورها فناوری اطلاعات و ارتباطات را به عنوان ابزاری هم در جهت ارتقاء اثر بخشی و هم در جهت افزایش شفافیت و بهبود پاسخگویی می دانند.
مطالعه های موردی و تجزیه و تحلیلهای آماری نشان می دهد که فناوری اطلاعات و ارتباطات دارای توانایی بالقوه و مزایای سودمندی در جهت بهبود پاسخگویی و شفافیت در اطلاعات را ایجاد کند - شیم3، . - 300 :2008درک اهمیت،کاربرد و نقشی که فناوری اطلاعات و ارتباطات میتواند در بهبود نظام پاسخگویی بخش عمومی ایفا نماید،سیاستگذاران جوامع مختلف را بر آن داشته است،تا با در دستور کار قرار دادن، وضع خطمشیهای مرتبط با آن و بسترهای نهادی و اجرایی، این فناوری را در بخش دولتی کاربردی نمایند - فرهنگی و همکاران، . - 138 :1389بنابراین، با توجه به ظهور عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات که عبارت
