بخشی از مقاله
چکیده
خانواده Stigmaeidae از اجزای مهم فون کنههای شکارگر، اکتوپارازیت و گردهخوار در خاک، کود و گیاهان می باشند . در این راستا، طی سالهای 1392-1391 از خاک و اندامهای گیاهی نمونهبرداری انجام شد. نمونهها با استفاده از قیف برلیز و روش تکاندن جداسازی شدند و مستقیما در محیط هویر قرار داده شدند. در مجموع 11 گونه متعلق به 5 جنس در 8 سایت از استانهای همدان و کردستان شناسایی شدند. دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. طبق بررسی پتانسیل فونستیکی میتواند در برنامههای کنترل آفات مورد استفاده قرار گیرد.
.1 مقدمه
زیر رده کنه ها شامل Mite و Tick پراکنش جغرافیایی وسیعی داشته، آنها در اکوسیستم های مختلفی از قبیل
خشکی، آبی، جنگلی، زراعی، مرتعی و یا بیابان های خشک و سوزان یافت می شوند. از این زیر رده تا سال 1999 حدود 55000 گونه شناسایی شده و برآورد می شود که تعداد 500000 الی 1000000 گونه در جهان وجود داشته باشد
کنهها دارای تنوّع تغذیهای بوده، در بین آنها گروههای گیاهخوار، شکارگر، اکتوپارازیت، گرده خوار، قارچخوار، نماتدخوار و باکتری-خوار وجود دارد .[13] در بین کنهها، در راسته Trombidiformes، کنههای بالاخانواده Raphignathoidea نقش مهمی در کاهش جمعیت آفات به ویژه کنه های تارتن دارند [12]، و خانوادههایی مانند Stigmaeidae ، Raphignathidae و Cunaxidae نقش عمدهای در کنترل بیولوژیک دارند.
خانواده Stigmaeidae Oudemans, 1931 دارای 30 جنس و 502 گونه می باشد .[33] کوزنتزوو - 1977 - ، Stigmaeidae روسیه را مورد بازنگری قرار داده و گونه های جدید را توصیف نمود .[24] میر و اوکرمن - 1989 - 1 کنههای بالاخانواده Raphignathoide آفریقا را مشتمل بر 9 خانواده و 71 گونه منتشر نمودند که در میان آن ها Stigmaeus bellatrus به عنوان گونه جدید توصیف شد .[25] خانجانی و اوکرمن - 2002 - استیگمئدهای ایران را توصیف نمودند . کنه-های این خانواده شکارگر بوده و از تخم و لارو کنههای دو نقطهای و سپردارها تغذیه میکنند
جنس EustigmaeuV Berlese 1910 توسط برلیز پایهگذاری شد [8]، و بر پایه آن Stigmaeus kermesinus به این جنس انتقال داده شد . دوغان - 2003 - گونه Eustigmaeus sculptus را بعنوان گونه جدید از مناطق مرکزی ترکیه توصیف نمود و در سال 2005 نیز 5 گونه جدید از جنس Eustigmaeus بنام های E. absens ، E. erzincanensis ، E. erzurumensis، E. fani و E. vacuus را جمعآوری و توصیف نمود
خردمند و همکاران - 2007 - ، گونه E. jiangxiensis را برای اولین بار از ایران گزارش نمودند .[23] باقری و همکاران - 2011 - ، E. Setifer از باغات سیب مراغه جمعآوری و توصیف کردند و E. azerbaijanensis از شمال غرب ایران توسط حداد ایرانی نژاد و همکاران در سال 2011 جمعآوری و توصیف شد .
خانجانی و همکاران - 2011 - گونه E. dogani را روی یونجه از سنندج گزارش کردند .[20] قبله علیوند و همکاران - 2012 - گونه E. nahidae را از منطقه بناب و نوایی بناب و همکاران - 2012 - گونه E. ioaniensis را از آذربایجان شرقی گزارش نمودند [14] و .[27] باقری و بیضاوی - 2013 - ، E. ueckermanni را به عنوان گونه جدید توصیف نمودند .[7] اولین گزارش از گونه E. johnstoni توسط بدخشان و همکاران - 2013 - ، بعنوان کنه پارازیت مگسهای زیر خانواده Phlebotominae از استان بوشهر گزارش گردید.
جنس Ledermuelleriopsis Willmann,1953 نخستین بار توسط ویلمن 1 در سال 1953 با گونه تیپ Ledermuelleriopsis triscutata گزارش شد .[31] خانجانی و اوکرمن - 2002 - گونه L. zahiri را به عنوان گونه جدید توصیف نمودند [17]، همچنین خانجانی و همکاران - 2012 - ، گونههای L. punicae و L. ariyai را از باغات گیلاس عباسآباد همدان توصیف نمودند .[21] اعضای این جنس روی میزبان های مختلفی فعالیت شکارگری دارند . خانجانی و همکاران - 2012 - گونه L. dogani را از روی سوزنیبرگان استان فارس گزارش نمودند
جنس Prostigmaeus Kuznetzov, 1984 باقری و همکاران - 2010 - ، گونه جدیدی از جنس Prostigmaeus با نام Prostigmaeus khanjanii از شمال غرب ایران جمعآوری و توصیف نمودند .[4] علاوه بر این P. molaviae توسط خانجانی و همکاران - 2012 - ، از منطقه صالح آباد همدان جمعآوری و توصیف شد
جنس Stigmaeus Koch, 1836 در اغلب استان های ایران دارای پراکنش می باشد، خانجانی و اوکرمن - 2002 - ، گونه جدید Stigmaeus alvandis را توصیف و S. elongates و S. unicusرا مجدداً توصیف کردند
حداد ایرانی- نژاد و همکاران - 2006 - ، از باغات سیب آذربایجان شرقی، گونه S. malekii را توصیف نمودند .[15] خانجانی و همکاران - 2010 - ، در کنار شناسایی S.boshroyehensis به باز توصیف S. pilatus، از باغات سیب مریانج همدان پرداختند
گونه S. shendabadiensis اولین بار از باغات سیب آذربایجان شرقی توصیف شد .[16] خانجانی و همکاران - 2011 - ، دو گونه بدون چشم S.cariae و S. kermanshahiensi را از باغات گردوی همدان و کرمانشاه توصیف نمودند.[20 ] پهلوان یلی و همکاران - 2011 - ، S. ueckermanni را توصیف و S.longipilis را بازتوصیف نمودند .[29] باقری و همکاران - 2012 - ، گونه S. maraghehiensis را نامگذاری و گونه S. iraniensis را توصیف نمودند .[6] نظری و همکاران - 2012 - ، گونههای S. ladanae و S. nasrinae را جمع آوری و توصیف کردند .[26] چنگیزی و همکاران - 2012 - ، گونه S. kermaniensis را از باغات پسته استان کرمان توصیف نمودند
جنس Zetzellia Oudemans, 1927 اولین بار توسط اودمنز - 1927 - 1 و بر پایه گونه Zetzellia methlagli
Oudemans 1927، پایهگذاری گردید .[28] خردمند و همکاران - 2007 - ، گونه Z. kamalii را برای اولین بار از ایران گزارش نمودند.
خانجانی و اوکرمن - 2008 - ، گونه Z .pourmirzaei را از باغات سیب استان کرمانشاه در حال تغذیه از کنههای گیاهخوار جمعآوری و توصیف نمودند
به دنبال بروز پدیده مقاومت در کنه های گیاهخوار نسبت به سموم، رویکرد مدیریت آفات مطرح گردید و بشر در اندیشه کنترل آنها به ویژه در سیستمهای بسته نظیر گلخانهها به فکر استفاده از روش های سالم از جمله استفاده از دشمنان طبیعی آن ها افتاد، بطوریکه در حال حاضر چندین گونه از کنههای شکارگر به صورت انبوه تولید شده و به صورت تجاری در دسترس کشاورزان میباشند و از این طریق نقش مهمی را در کنترل کنههای آفت بازی می کنند.
با توجه به اینکه کنه های آفت در کشور ما نیز جزء آفات مهم سیستم های کشاورزی محسوب می شوند، آگاهی از دشمنان طبیعی آن ها و همچنین شناخت بیولوژی و اکولوژی این عوامل مفید اولین گام در راه استفاده از آن ها در کنترل بیولوژیک می باشد.[2] بنابراین در این تحقیق به بررسی اهمیت کنههای شکارگر خانواده استیگمئده متعلق به راسته پیش استیگمایان در استان های همدان و کردستان پرداخته شده است.
.2 مواد و روشها:
به منظور جمع آوری و شناسایی کنه های استیگمئده در فصول مختلف سال نمونه برداری از برخی از مناطق استان همدان صورت گرفت - جدول،. - 1 نمونهبرداری تا ارتفاع 1/5 تا 2 متری از اندامهای هوایی نظیر برگ، ساقه و جوانه درختان و درختچهها و همچنین تا عمق 15 سانتیمتری سطح خاک از محل سایه انداز درختان، درختچهها و سایر گیاهان مرتعی بعمل آمد، سپس این نمونهها به آزمایشگاه منتقل شدند . در آزمایشگاه به منظور جداسازی کنه ها، روش تکاندن و قیف برلیز بکار گرفته شد.
کنهها در زیر بینوکولر جدا شدند . به منظور تهیه اسلاید های دائمی میکروسکوپی، مستقیما از هویر استفاده شد و پس از فرم دهی کامل بدن کنه در ماده زمین های اسلاید، لامل به نحوی روی نمونه قرار داده شد که از ورود حباب هوا جلوگیری شود. در نهایت با استفاده از ماژیک سیدی، حلقهای به دور نمونه اسلاید شده از سطح پشتی اسلاید ترسیم شد و امکان جستجوی سریع و آسان نمونه ها در زیر میکروسکوپ فراهم گردید.
اسلایدهای میکروسکوپی که بدین نحو تهیه شدند به مدت یک هفته تا 10 روز درون آون با دمای 50 درجه سلسیوس قرار داده تا نمونه شفاف و خشک شوند، سپس دور لامل اسلایدها را با لاک برق ناخن و یا خمیر وارنیش پوشانده تا در اثر گذر زمان مانع جذب رطوبت محیط هویر شده و اسلایدها کریستا لیزه نشوند . سایر مراحل شامل شناسایی، ترسیم و اندازه گیری است که با استفاده از میکروسکوپ فاز کنتراست BX50 و مدل - Nomarski Interference Contrast - - NIC - Olympus BX51 موجود در آزمایشگاه کنه - شناسی دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان انجام گرفت و اسلایدهای تهیه شده با استفاده از منابع معتبر تعیین هویت شدند
