بخشی از مقاله
چکیده
در شرایط فعلی که در راستای اجرایی کردن سیاست های اقتصاد مقاومتی،وحمایت از تولید داخلی طرح جمع آوری قاچاق و برخورد با قاچاقچیان کالا در حال اجراست.
شاهد تبلیغات و معرفی پررنگ کالاهای لوکس خارجی و قاچاق در فضای مجازی هستیم.پس از برخوردهای قاطعانه مسولان در مراکز عمده فروشی و سخت گیری در فضای واقعی،اکنون تلاش های قابل توجهی درفضای مجازی به خصوص شبکه های اجتماعی برای این گونه کالا شکل گرفته است و گروه ها و صفحات انبوهی که شبکه های مجازی به ویژه تلگرام به تبلیغ و فروش کالاهای قاچاق خارجی می پردازند.
این افراد از طریق فضای مجازی و کانال بدون پرداخت هرگونه مالیات و عوارض و با فروش کالای قاچاق ضریه سنگینی به اقتصاد کشور وارد کردو سودکلانی کسب می کنند،و متاسفانه با توجه به ویژگی های خاص فضای سایبر با افزایش برخورددر یک کانال به کانال های دیگر کوچ کرده و شبکه های دیگر را آلوده می کنند.
مقدمه
پدیده قاچاق کالا در کشور ما ، علاوه بر آثار سوء اقتصادی به عنوان یک چالش اقتصادی و اجتماعی حائز اهمیت است . امروزه این پدیده علاوه بر اینکه به عنوان یک تهدید جدی بر سر راه تجارت آزاد است هزینه های زیادی نیز بر بدنه اقتصادی کشور تحمیل می کند . قاچاق کالا از یک سو درآمدهای گمرکی و مالیاتی دولت را کاهش می دهد و از طرفی سبب خروج بی حاصل ارز ، فرار گسترده سرمایه ، افزایش بیکاری ، کاهش تولیدات صنعتی داخلی و ... می شود . در اقتصاد سالم تمامی فعالیتهای اقتصادی ثبت و ضبط می شود اما دسته ای از فعالان اقتصادی مایل به چنین امری نیستند و لذا موجبات شکل گیری اقتصاد زیر زمینی یا اقتصاد سیاه را به وجود می آورند
از مهم ترین مصادیق اقتصاد زیر زمینی همانا پدیده قاجاق کالا و ارز است که نظام اطلاعات اقتصادی کشور را مختل می کند و تصمیم گیری اقتصادی را با مشکل مواجه کرده و سیاستگذاری ها کارایی خود را از دست می دهند . قاچاق کالا وارز همواره بیش از مبادلات قانونی است و عملاً عنان بازارهای ایران بویژه در صنایع های تک * که محصولاتی کم حجم اما گران قیمت و پرتقاضا دارند در اختیار افراد و گروههایی است که نه تنها نقشی در رشد شاخص های اقتصادی ندارند بلکه مهمترین عوامل سقوط و انحطاط اقتصادی و اجتماعی یک کشور محسوب می
شوند.
اما انچه مسلم است آسیب های جدی است که اقتصاد کشور از قاچاق کالا متحمل می شود . قاچاق کالا ضمن خدشه دار کردن اهداف حمایتی دولت موجب از بین رفتن آثار سیاستهای تعرفه ای و غیر تعرفه ای دولت می شود . ضمن آنکه عدم پرداخت حقوق دولت از سوی قاچاقچیان موجب کاهش سرمایه گذاری در صنایع ، کاهش حجم فعالیت های تولیدی در داخل کشور و در نتیجه کاهش اشتغال می شود و با توجه به آنکه صنایع تولید داخلی مجبورند زیر ظرفیت خود فعالیت کنند ، در نتیجه قیمت تمام شده تولیدات بالا رفته منجر به افزایش تورم در داخل کشور می شود
قاچاق کالا وارز
با توجه به بند الف ماده 1 قانون قاچاق کالا و ارز، قاچاق کالا و ارز هر فعل یا ترک فعلی است که موجب نقض تشریفات قانونی مربوط به ورود و خروج کالا و ارز گردد و براساس این قانون و یا سایر قوانین قاچاق محسوب و برای آن مجازات تعیین شده باشد، در مبادی ورودی یا هر نقطه از کشور حتی محل عرضه آن در بازار داخلی کشف شود - قاچاق کالا در سطح عرضه موضوع ماده 18 و 18 مکرر قانون فوق الذکر - .قاچاق عبارت است از یک جرم کیفری که قانون گذار در قوانین موضوعه از جمله قانون مرتکبین قاچاق وقاچاق کالا و ارز و قانون امور گمرکی مجازاتهایی از قبیل ضبط کالا ، جریمه ، حبس - حسب مورد - یا انهدام آنرا پیش بینی کرده است . بر اساس قانون ورود و خروج کالا باید با نظارت و در حضور ماُموران گمرک انجام شود و چنانچه کالایی بدون انجام تشریفات گمرکی و یا از مبادی غیر گمرکی - غیر رسمی - و یا بر خلاف قوانین و مقررات گمرکی وارد و خارج شود ، این اقدام قاچاق محسوب می شود.
در قانون بودجه سال 81 نمایندگان مجلس شورای اسلامی تعریفی از قاچاق ارائه کردند مبنی بر اینکه همه کالاهایی که بدون تشریفات قانونی و حقوق ورودی و عوارض متعلقه و خارج از مبادی رسمی کشور - گمرک - وارد یا خارج شود . این کالا در هر جایی اعم از مرز ، مبادی ورودی ، انبارها در حین حمل و نقل یا در مراکز عرضه مشاهده شود ، قاچاق محسوب می گردد. کالایی که شناسنامه نداشته باشد که از کجا آمده و تشریفات قانونی در آن رعایت نشده باشد . طبق قانون مصوب مجلس ، قاچاق تعریف می شود.
به طور کلی قاچاق کالا شامل دو بخش است یکی قاچاق کالاهای ممنوع ، یعنی کالاهایی که صادرات و واردات آنها ممنوعیت شرعی و قانونی دارند نظیر مواد مخدر ، اسلحه و مشروبات الکلی و دیگری قاچاق کالاهای مجاز و مجاز مشروط ، که منظور کالاهایی است که صادرات و واردات آنها با رعایت ضوابط قانونی امکان پذیر اما بدلیل رعایت نکردن ضوابط قانونی ، قاچاق تلقی می شوند..
ارز
پول رایج کشورهای خارجی،اعم از اسکناس،مسکوکات،حوالجات ارزی و سایر اسناد مکتوب یا الکترونیکی است که در مبادلات مالی کاربرد دارد.
تشریفات قانونی:اقداماتی از قبیل تشریفات گمرکی و بانکی،اخذ مجوزهای لازم و رایه به مراجع ذی ربط است که اشخاص موظفندطبق قوانین و مقررات به منظوروارد کردن یا خارج کردن کالا یا ارز انجام دهند
. کالای ممنوع:کالایی که صدور یا ورود آن به موجب قانون ممنوع است.
کالای مجازمشروط:کالایی که صدور یا ورود آن با رعایت تشریفات گمرکی،و بانکی نیازمند به کسب مجوز ندارد.
شناسه کالا:شناسه ای چند رقمی مبتنی بر یک نظام جامع طبقه بندی کالا است و مشخصات ماهوی هر قلم کالا احصاو در یک سامانه ثبت می شود وبه صورت رمزینه - بارکد - و یا نظایر آن بر روی کالا نصب یا درج می گردد.
شناسه رهگیری:شناسه ای چند رقمی مبتنی بر شناسه کالا است و به منظور منحصر به فرد نمودن هرواحد کالا به کلیه کالاهای دارای بسته بندی یا ابعاد مشخص اختصاص می یابد.ماهیت و مالکیت و موقعیت کالا در هر نقطه از زنجیره تامین مبتنی بر این شناسه قابل استعلام ورهگیری است ودر قالب یک رمزینه بر روی کالاهای مزبور نصب یا درج می شود
راهکارهای پیشگیری از قاچاق کالا و ارز در فضای سایبر فرهنگ سازی از طریق رسانه ها
باید از طریق رسانه ها اعم از صدا وسیما ومطبوعات تبعات منفی کالای قاچاق برای مردم روشن شود،و معضلات اقتصادی و اجتماعی خرید کالای قاچاق مشخص گردد وبه تمام آحاد مردم اطلاع رسانی بشود که خرید کالای قاچاق چه ضربه ای به اقتصاد وارد می کند و این راهکار زمانی جوابگو است که خود مردم به قاچاق بودن کالا آگاه باشندو متاسفانه فضای سایبر این قابلیت را برای سواداگران فراهم آورد که قاچاق بودن یا نبودن کالای عرضه شده برای مردم مشخص نیست که نیازمند توسل به طرق دیگر پیشگیری است.
اطلاع رسانی در موردمراجع کمک رسانی
آگاه سازی مردم از وجود مراجع کمک رسانی در فضای سایبرمی تواند ضمن تقویت آماج جرم،در مسلح سازی و هوشیاری بزه دیدگان احتمالی،نقش کلیدی ایفا نماید.اولین چیزی که آشکار است،کمبود وحشتناک اطلاعات در مورد مراجع کمک رسانی برای برخورد با جرایم اینترنتی می باشد،این امر منعکس کننده این واقعیت است که تا زمانی که عملی بر علیه کاربران در فضای سایبر اتفاق نیافتد،آنها ضرورت استفاده ازچنین مراکزی را احساس نمی کنند.
حتی سطح پایین گزارش کردن وقایع،حاکی از آن است که زمانی که حوادث بدی در فضای سایبر اتفاق می افتد،مردم تلاش نمی کنند تا محل منابع کمک احتمالی را بیابند.بنابراین براساس یافته ها،این ضرورت حس می شودکه در زمینه آگاه ساختن مردم از منابع کمک احتمالی برای مواجهات اینترنتی مشکل ساز اقدامات اساسی صورت بگیرد و مشکل زمانی حاد است که مراجع کمک رسانی وجود نداشته باشد،که دراین صورت باید تاسیس و سپس اطلاع رسانی انجام بشود.
مبارزه نرم افزاری
یکی دیگر از راهکارهای پیشگیری از عرضه کالای قاچاق در فضای سایبر مبارزه نرم افزاری از طریق فعال کردن کد شناسه و رهگیری وپیگیری کالاهای قاچاق از طریق سیستم های الکترونیک می باشد.
