بخشی از مقاله
چکیده:
امروزه رشد فکری و پرسشگری دانش آموزان و گشودگی فضای اندیشه ی آنان ،از اهمیت بسزایی برخوردار است وبا توجه به اهمیت فراوان آموزش درس دینی و تاثیری که این درس می تواند در پرسشگری و فلسفه ورزی دانش آموزان داشته باشد باید تلاش شود بهترین روش تدریس اتخاذ گردد.یکی از این شیوه ها قصه گویی است. مقاله حاضر با هدف بررسی تاثیر قصه گویی بر فلسفه ورزی دانش آموزان در درس دینی به روش » توصیفی - کتابخانه ای « گرد آوری شده است.
.1 مقدمه
انسان موجودی اجتماعی است که ادامه زندگی به صورت انفرادی برای او تقریبا غیرممکن است.به همین دلیل رشد اجتماعی مهم ترین جنبه ی رشد وجودی هر شخص را تشکیل می دهد.مهدکودک ها و دبستان ها یکی از محیط هایی است که می تواند در تقویت رفتارهای سازگارانه کودکان تاثیر زیادی داشته باشند.
دوران کودکی نقشی حساس وتعیین کننده درزندگی انسان دارد×؟توجه به این دوران تا آنجاست کهاولاً دوران کودکی را روانشناسان و صاحب نظران تعلیم وتربیت غالباًبه عنوان برجسته ترین مرحله در تکوین شخصیت انسان دانسته اند؛ و دوم اینکه پژوهشگران، وجود تعارضات، اختلالات و نابسامانی های روانی در این سنین را از عوامل اساسی در بروز مشکلات در سراسر زندگی فرد می دانند.
قصه گویی و قصه خوانی،جایگاه بسیار مهمی در برنامه ی زبان آموزی و هنرهای زبانی کودکان در سال های اولیه ی کودکی و کلاس های پیش دبستانی دارد.قصه گویی یکی از شیوه های موثر برای مواجه کردن کودکان با کلام و گفته های نغز،پرمعنی و متنوع است.
اکثر محققان بر این عقیده هستند که قصه گویی تجربه مشترک همه انسان هاست و هیچ انسانی را نمی توان یافت که چنین تجربه ایی نداشته باشد. ارائه داستان به شکل های گوناگون، ذهن دانش آموزان را فعال و خلاق می کند و به دانش آموزان می آموزد، در مواجه با مشکلات به یک راه حل نیندیشند. قصه همواره توأم با جنبه های سرگرم کننده، حکمت بشری و نیز حکمت مذهبی را به صورت پسندیده و جذاب ارائه می دهد.
یکی ازمهم ترین موضوعات در تربیت کودک، پرورش هوش اخلاقی اوست و قصه گویی به عنوان ابزاری جهت انتقال پیام های اخلاقی و رفتاری در جوامع گوناگون محسوب می گردد.
استفاده از داستان و سبک حکایی برای به چالش کشیدن تفکر، از دیرباز مورد توجه بوده است.برنامه فلسفه برای کودکان ، از ابزار داستان و سبک حکایی برای رشد فکری کودکان استفاده کرده است. درهمین راستا ، کتب آسمانی در راستای تعلیمات خود و به منظور برانگیختن و هدایت قدرت تفکر ، از ابزار داستان و قصه بسیار سود جسته اند.
بلاغت در قصه های قرآنی به مخاطب فرصت می دهد، که حقیقت ناگفته را در قلمرو صورت های اندیشه ای خود بجوید و به این ترتیب، با جولان دادن رخش اندیشه به اقلیم های دور سفر کند
قصه چیست ؟
قصه ها ابزار بنیادین "معنادهی" و الگوی طبیعی تفکر محسوب می شوند که ما بیش از مدرسه از طریق افسانه ها، داستان های کودکانه و تاریخچه خانوادگی خود ، آن ها را فرا میگیریم . قصه ها ترکیب قدرتمندی برای سازماندهی و انتقال اطلاعات و معنادهی به زندگی دارند. درواقع در جریان یک قصه ممکن است ، شخصیت های آن با بحرانی مواجه شوند و درصدد حل آن برآیند . ارائه این روش ها به صورت مستقیم به افراد آسان نیست ، ولی می توان از طریق قصه گویی به این هدف دست یافت
تاریخچه ی قصه و قصه گویی:
تعیین زمان آغاز قصه گویی کار ساده ای نیست ؛ نقاشی های غارهای آن روزگار صرفاً خط خطی های نامفهوم یا تصویرهای کنده شده ایی بر سنگ ها برای سرگرمی نیستند ؛ اینها قصه هایی هستند که رویداد های واقعی را وصف می کنند، رویدادهایی که در آن روزگاران اتفاق افتاده اند. با گسترش واژگان، داستان نیز گسترش یافت؛ و شاید به همین دلیل است که ما چنین زبان غنی ای برای معنا بخشیدن به جهان هستی و کیستی خودمان خلق کردیم. داستان ها بخش جدانشدنی از ارتباط اند. داستانها برای ادامه زندگی در سطح های مختلف ضروری اند
همه کسانی که قصه می گویند یا می شنوند با این نظر موافق هستند که هنر قصه گویی با نابودی کامل فاصله بسیاری دارد، و این هنر کهنسال و قدیمی هنوز هم برای افسون کردن قدرت دارد.
درگذشته، بزرگترها، پدربزرگ ها و مادربزرگ ها ، قصه ها و داستان هایی را که از فرهنگ و بافت اجتماعی، خانوادگی و از زیبایی هاو حتی زشتی های پیرامون برگرفته می شد، هنگام فراغت از کار روزانه، به ویژه هنگام خواب ظهر و شب، به زبان بومی و محلی برای کودکان نقل می کردند
ویژگی های یک قصه ی خوب:
در این جا نکاتی آورده شده است که در انتخاب بهترین قصه برای گفتن به شما کمک می کند:
1. قصه ای انتخاب کنید که خود از آن لذت می برید.
2. مخاطبان خود را بشناسید.
3. در داستان های کهنه جانی تازه بدمید.
4. بهترین را انتخاب کنید.
5. قصه ای متناسب با سبک خود پیدا کنید.
صدا، حرکت، حالت چهره و بدن ابزار کار قصه گو هستند.این ابزارها مانند جادو می توانند یک قصه ی معمولی را به چبزی شگفت انگیز تبدیل کنند
چگونه قصه بگوییم؟
واقعیت این است که گفتن و چگونه گفتن در این کار اهمیت بسزایی دارد. فن قصه گویی می تواند به کلمات جان دهد و اشیای بی جان را به تحرک وا دارد و حتی آنها را چند بعدی جلوه دهد.می تواند شنونده و به ویژه کودک را چنان به دنیای گوینده هدایت کند که گویی کودک به همراه او به سفر می رود،از کوه ها صعود می کند و به دره ها پرت می شود سرد و گرم می شود می خندد و می گرید، و صد البته ، یاد می گیرد و تجربه می اندازد
شروع قصه با استفهام و پرسش، خواننده را ترغیب می کند که با تمام وجود و سراپا گوش ، خود را برای شنیدن داستان آماده نماید که آن یک نوع استفهام است برای زمینه چینی و آماده کردن نفس ها و گوش ها، تا اینکه قصه را به خوبی دریابند و عاشقانه مایل به دریافت آن شوند
تأثیرات قصه گویی بر دانش آموزان :
به طور کلی قصه و تمثیل چهار قلمرو از وجود انسان را تحت تاثیر قرار می دهد :
1. قلمرو شناختی
2. قلمرو عاطفی
3. قلمرو بین فردی
4. قلمرو شخصی
