بخشی از مقاله
چکیده
منطقه انگوران در شمال غرب ایران، در 130کیلومتري غرب شهر زنجان واقع است. اکتشافات ژئوشیمیایی در این منطقه شامل برداشت 258نمونه رسوب آبراهه اي است که از جزء -80 مشخاك برداشت شد و پس از آماده سازي اولیه، براي آنالیز به آزمایشگاه SGS کانادا ارسال گردید.
نمونهها با استفاده از روش ICP-MS براي 35عنصر مورد آنالیز قرارگرفت. در این مقاله، به منظور جدایش آنومالی ژئوشیمیایی از زمینه، روش فرکتال عیار- مساحت بهکارگرفته شده است. بررسی هاي ژئوشیمیایی و زمین آماري 258نمونه سیلت با استفاده از روش مذکور در منطقه انگوران، منجر به تفکیک مناطق آنومال سرب و روي در بخش شمال شرقی منطقه گردید.
با تطبیق اینها با داده ها و مشاهدات زمین شناسی، مشخص گردید که »مرز شیست با آهک« بعنوان منطقه آنومال بوده و میتواند راهنماي اکتشافی سرب و روي در این منطقه محسوب شود. همچنین مشخص شد که دو فاز کانی سازي مربوط به سرب و روي در منطقه انگوران وجود دارند که این نتیجه کاملاً منطبق بر مشاهدات زمین شناسی است.
-1 مقدمه
روش فرکتال عیار- مساحت در اکتشافات ژئوشیمیایی براي جدایش جوامع آنومال از زمینه، نخستین بار توسط ِچنگ و همکارانش در سال 1994 براساس رفتار فرکتالی توزیعهاي ژئوشیمیایی در طبیعت ارائه شده است. نمودار لگاریتمی عیار در برابر مساحت تجمعی در نقاطی می شکند یا به عبارتی تغییر شیب تند میدهد که این نقاط نمایانگر تغییر از زمینه به آنومالی هاي درجات مختلف و به تبع آن تغییرات در شرایط زمین شناسی به خصوص کانی سازي است
در انتخاب روشی معین از میان روشهاي مختلف موجود جهت تعیین آنومالیهاي ژئوشیمیایی، باید به این نکته توجه نمود که هیچ یک از روشهاي موجود جهت تعیین و شناسایی آنومالیها، مستقل از دانش زمین شناسی نبوده و جهت هر گونه تفسیري از نتایج بدست آمده، بایستی آنها را با اطلاعات زمین شناسی منطقه منطبق نمود. در این مقاله، براي اولین بار، روش فرکتال عیار- مساحت براي تفکیک مناطق دگرسانی و آنومالی هاي ژئوشیمیایی در منطقه انگوران به کار رفته است.
-2 معرفی منطقه انگوران
منطقه موردمطالعه با وسعت تقریبی 12×10 کیلومتر مربع در ناحیه کوهستانی و در ارتفاع متوسط محلی 2950متر قرار دارد. این منطقه از نظر تقسیم بندي سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور در برگه 1:100000 تخت سلیمان واقع گردیده است - شکل. - 1 منطقه انگوران از نظر ساختمانی در محدوده سنندج-سیرجان - اشتوکلین، - 1968، زون خوي-مهاباد - نبوي، - 1355 و محل برخورد زون هاي ساختمانی البرز-آذربایجان، ایران مرکزي و سنندج-سیرجان واقع بوده و از آنرو داراي ویژگی هاي زون هاي یاد شده نیز می باشد
در منطقه انگوران که در بخش مرکزي نقشه زمین شناسی 1:250000 تکاب قرار دارد سازندهاي مختلف زمین شناسی متعلق به پرکامبرین تا عهدحاضر گسترش داشته و از سنگ هاي دگرگونی، رسوبی و آذرین - درونی و بیرونی - تشکیل شده اند - شکل. - 1 سنگ هاي دو برهه زمانی پرکامبرین پسین و الیگوسن در این منطقه داراي رخنمون هاي گسترده اي هستند. هیچ گونه رسوب متعلق به پرکامبرین پسین تا الیگوسن تاکنون دیده نشده و این بدلیل فرسایش خیلی شدید بوده یا احتمالاً در طول این مدت، این منطقه از آب خارج بوده است. این منطقه بیشتر از سنگهاي دگرگونی میکاشیست، مرمر، گنایس و آمفیبولیت تشکیل شده است که تاکنون بعنوان کهن ترین سنگهاي ایران در ناحیه آذربایجان تلقّی شدهاند
-3 تخمین مقادیر زمینه، حدآستانه و آنومالی به روش آمار کلاسیک
در این مرحله پارامترهاي آماري عناصر محاسبه شد - جدول. - 1 مقادیر پررنگ در جدول1، حدود زمینه و حدود آنومالی عناصري است که داراي توزیع لاگ نرمال اند. زمینه »میانه + انحراف معیار« و حدآستانه »میانه + دو برابر انحراف معیار« و بالاتر از »میانه + دو برابر انحراف معیار« به عنوان آنومالی در نظر گرفته میشود
شکل:1 موقعیت جغرافیایی منطقه انگوران در برگه یکصدهزارم تخت سلیمان و نقشه زمین شناسی منطقه انگوران
جدول:1 اطلاعات حاصل از آمار کلاسیک.
-4 روش فرکتال عیار- مساحت
روش فرکتال عیار- مساحت مبتنی بر میزان مساحتی است که هر عیار خاص در منطقه مورد مطالعه اشغال نموده است.
هر چه عیار عنصر افزایش یاید میزان مساحت اشغالی توسط آن کاهش می یابد. یکی از رایج ترین روش ها براي نمایش توزیع عیار یک عنصر در یک منطقه ترسیم نقشه کنتوري - منحنی میزان - هم عیار عنصر مربوطه در منطقه مورد مطالعه است.
