بخشی از مقاله
چکیده:
مقاله حاضر تحقیق کامل وجامعی از فقه ومقتضیات زمان با تاکید بر قوانین راهنمایی ورانندگی می باشد هدف از نگارش مقاله تطبیق قوانین ثابت دین اسلام با مسایل نو و جدید و مبتلا به جامعه به عنوان نمونه قوانین راهنمایی ورانندگی میباشد در این مقاله سعی بر ان شده که از آیات وروایات وعقل وهمچنین از احکام اولیه ای که در مورد این قوانین سخن به میان آمده بحث وبررسی شود و همچنین قواعد فقهی را با قوانین راهنمایی ورانندگی تطبیق دادم ومصادیق ان را ذکر کردم به این صورت که این تخلف راهنمایی ورانندگی براساس کدام قاعده فقهی پایه گذاری شده است مثلا یکی از مصادیق قاعده عسر وحرج توقف دوبله در معابر می باشد. ودر آخر از استفتایات مراجع عظام تقلید استفاده کردم حضرت امام خمینی - ره - درزمینه قوانین راهنمایی ورانندگی می فرمایند:
مراعات واطاعت از قوانین ومقررات دولت اسلامی واجب شرعی است وتخلف ازآن گناه است همچنین مرجع عالیقدر آیت االله مکارم شیرازی میفرمایند: تخلف ازقوانین راهنمایی ورانندگی حرام است واگرتقیید مردم به مسایل فقهی ودینی تقویت شود و فتاوای مراجع در مورد تخلفات قوانین رانندگی اعلام شود، شاهد کم شدن تخلفات رانندگی خواهیم بود.
روش مورد استفاده در این مباحث روش کتابخانه ای بوده است که با استفاده از منابع و مآخذ موجود مورد بررسی قرار گرفت و موضوعات مختلف این مقاله به اندازه توان وامکانات از قرآن و کتب فقهی و کتابهای راهنمایی ورانندگی وتصادفات ولغت نامه ها وسایت های اینترنتی استخراج ومدون شده است.
مقدمه:
اتومبیل اگر از سوی، وسیله ای برای سرعت و دقت و بازدهی بیشترو مرکبی برای سفر به دیارآسایش به حساب می آید از سوی دیگر چهره ای خشن و بی رحم و مزاحم نیز از خود ارائه کرده، و در برابر آن آلودگی هوا و ایجاد اختلال در محیط زیست تا آنجا که طبیعت را به واکنش واداشته ، بیماریهای گوناگون ، بالاخره، ضرب و جرح و مرگ های ناشی از آن ، خاصه درنوع وسایط نقلیه موتوری .......از جمله مظاهر و عوارض این مصنوع و مخلوق دست بشر، می باشد .
یکی از عوارض خستگی زا و فاجعه آفرین این وضعیت، هر چه تنگ تر شدن عرصه حرکت وتردد و غول پرهیاهوی ترافیک است که اگراز جانبی مرتباً اراضی و مساکن واماکن وبعضاً باغات و زمین های زراعتی ........را در خود می بلعد و باز هم احساس سیری نمی کند وبیشتر می طلبد از جانبی دیگر بر جان انسان ها نیز دست انداخته و مرتباً قربانی می گیرد
واین همه ، مسئولین ودست اندرکاران را به چاره جویی و چاره اندیشی واداشته ،و فقط می گوییم یکی از راههای چاره، قانون و قانون مندی است تردید نمی توان کرد قانون مندی، رعایت قوانین و مقررات ، قسمتی از مشکلات و عوارض را کاهش می دهد.
شاید مهمترین رسالت این پایان نامه این باشد که اگر تقید مردم به مسایل دینی تقویت شود و فتاوای مراجع در مورد تخلفات قوانین رانندگی اعلام شود، شاهد کم شدن تخلفات رانندگی خواهیم بود.
ادله اربعه قوانین راهنمایی ورانندگی:
-1 آیات قرآن
وَلا تُلقُوا» بِاَیدیکُم اِلَی التَهلُکه1«
»خود را به مهلکه خطر وبیچارگی نیفکنید«
کُلﱡ نَفسٍ» بِما کَسَبَترَهینهُ 2«
» هرنفسی درگرو عملی است که انجام داده است«
1 . سوره مبارکه البقره - آیه 195
2 . سوره مبارکه مدثر -آیه 38
-2 سنت
1. - ابوجعفر محمد بن الحسن الطوسی: محمد بن اسماعیل بن بزیع عن حمزه ابن زید عن علی بن سوید عن ابی الحسن
موسی - ع - قال: اذا قام قائمنا - ع - قال: یا معشر الفرسان سیروا فی وسط الطریق, یا معشر الرجال سیروا علی جنبی الطریق. فأیما فارس أخذ علی جنبی الطریق فأصاب رجلا عیب الزمناه الدیه, و أیما رجل اخذ فی وسط الطریق فأصابه عیب فلا دیه له -
شیخ طوسی از امام موسی بن جعفر - ع - روایت کرده: آن گاه که قائم ما ظهور کند, دستور دهد: ای گروه سواران! از میانه راه حرکت کنید. ای گروه پیاده! از کنار بروید. اگر سواره ای از کناره برود و به دیگری آسیب رساند, او را به پرداخت دیه محکوم می کنم. اگر پیاده از وسط راه حرکت کند و به او آسیب وارد شود, دیه او بر عهده کسی نیست.
براساس این روایت, استفاده از خیابان و جاده باید بین راننده و پیاده تقسیم شود و همان گونه که امروز رایج است وسط خیابان ویژه عابر سواره و دو طرف خیابان ویژه عابر پیاده گردد تا هر کدام بتواند طبق سرعت مورد نظر حرکت کند. اگر هر کدام از مسیری که برای او تعیین شده, تجاوز کرد و موجب حادثه شد, ضامن است.
مصادیق روایت:
راندن دوچرخه موتور دار در پیاده رو
راندن وسایل نقلیه غیرموتوری ویژه حمل بار در پیاده رو خیابانها
عبور وسایل نقلیه از پیاده رو
.2 - محمد بن الحسن باسناده عن أحمد بن محمد, عن علی بن النعمان, عن أبی الصباح الکنانی, قال: قال ابوعبداالله - ع - : من أضر بشیء من طریق المسلمین فهو له ضامن - ;
هرکس با احداث چیزی در راه مسلمانان موجب ضرر و زیان شود, ضامن است.همین روایت را کلینی با این سند نقل کرده: - محمد بن یحیی عن احمد بن محمد5, - … و صدوق نیز ذکر نموده است.
براساس این روایت و روایت پیشین, اگر کسی در خیابان و جاده اقدامی کند که موجب برخورد راننده با عابر پیاده شود, ضامن است; مثلاً در سطح خیابان یا جاده مواد لغزنده ای چون روغن و گازوییل بریزد و هیچ علامت و نشانه اخطاردهنده نصب نکند و همین موضوع سبب شود که عابر سواره نتواند وسیله موتوری را کنترل و با عابر پیاده برخورد کند.
