بخشی از مقاله
چکیده:
نقاط حادثه خیز، نقاطی هستند که احتمال وقوع تصادف در آن ها به طور غیر عادی بالاتر از نقاط دیگر است؛ بنابراین شناسایی چنین نقاطی از جایگاه ویژه ای در تمام پروژه های ایمنی راه ها برخوردار است. در این تحقیق از مدل سازی فازی جهت شناسایی نقاط حادثه خیز استفاده شد؛ در این راستا از سیستم استنتاج فازی نوع سوگنو جهت مدل سازی تصادفات بر اساس متغیرهای مستقل تاثیر گذار استفاده شد. در ابتدا، اطلاعات تصادفات محور هراز جمع آوری شده و سپس با تقسیم محور مورد نظر به دو راستای مستقیم و قطعات قوس افقی، عمل مدل سازی فازی برای هر یک صورت گرفت. بعد از اعتبار سنجی نتایج مدل فازی، مدل های نهایی برای هر راستا ارائه شد. سر انجام جهت شناسایی نقاط حادثه خیز، قطعاتی که شاخص تصادف آن ها - پیش بینی شده از مدل فازی - در یک بازه اطمینانی بالای 90 درصد از توزیع پواسون تصادفات قرار گرفته بودند، به عنوان مقاطع حادثه خیز معرفی شدند.
واژه های کلیدی: نقاط حادثه خیز، مدل فازی، پیش بینی تصادفات، اولویت بندی نقاط
مقدمه:
حمل و نقل از ارکان اصلی توسعه پایدار در جوامع بشری محسوب می شود. پیشرفت و ارتقاء در سطوح مختلف اجتماعی همچون اقتصادی، سیاسی و فرهنگی به نوعی با توسعه شبکه های حمل و نقل عجین شده است؛ به خصوص در زمینه رشد اقتصادی که می توان گفت در فرآیند توسعه اقتصادی کشورها، همبستگی مستقیمی میان گسترش حمل و نقل و دست یابی به رشد اقتصادی بالا وجود دارد و سیستم های حمل و نقل از جمله پایه های مهم و زیر بنایی برای رشد و تحول اقتصادی محسوب می شوند. این صنعت در کنار منافع و مزایای سرشار آن، متاسفانه دارای ابعاد منفی و مضر نیز بوده است که از جمله آن می توان به آلودگی محیط زیست، آلودگی صوتی و از همه مهم تر تصادفات و برخوردها در بخش ها و سیستم های مختلف این صنعت به خصوص در سیستم حمل و نقل جاده ای اشاره کرد.[1]
طبق آخرین آمار منتشر شده در سال 1388 نزدیک به 23000 نفر در حمل و نقل جاده ای جان خود را از دست داده اند که از این میزان 13556 نفر سهم راه های بین شهری بوده است. بر اساس همین آمار تعداد تصادفات بین شهری در ایران در سال 1388حدود 144 هزار فقره بوده که نسبت به سال قبل آن 5/5 درصد رشد داشته است. هم چنین تعداد کل مصدومین نیز حدود 295 هزار نفر برآورد شده که این رقم نیز رشد 8 درصدی نسبت به سال قبل از آن را نشان می دهد.[10]بین مجموعه عوامل مهم و تاثیر گذار در وقوع یک تصادف که تا کنون شناخته شده اند، عامل راه و شاخص های کمی و کیفی آن نقش مهم و اساسی ایفا می کند.
تا به امروز مطالعات زیادی توسط محققین بر روی موضوع ایمنی راه ها و شناسایی نقاط پرحادثه به لحاظ اهمیت موضوع انجام شده است. غالب مطالعات انجام شده توسط پژوهشگران نشان می دهد که تاثیر متغیرهای گوناگون راه بر روی رخداد تصادفات مختلف بوده و دارای ابهام است. این ابهام و عدم قطعیت در تاثیر متغیرهای هندسی و محیطی راه بر تصادفات جاده ای، محققین را به توسعه روش هایی جهت بهتر فهمیدن این روابط سوق داده است.[3]یولانگ و همکاران83 در سال 2003 از روش ارزیابی فازی84 جهت شناسایی نقاط حادثه خیز شهر هاربین استفاده کردند. آن ها از معیارهایی نظیر نرخ فوتی صد میلیون وسیله نقلیه بر کلیومتر، نرخ
