بخشی از مقاله
چکیده:
این پژوهش با هدف ارزشیابی محتوای فصلهای شیمی کتاب علوم پایه هشتم از نظر دبیران منطقه 2 شهر تهران از نظر چهار ویژگی محتوا، پرورش مهارتها، سازماندهی و تصاویر انجام گرفته است. جامعه آماری با حجم نمونه یکسان و تعداد کل دبیران 51 نفر است که 24 نفر به پرسشنامه پاسخ دادند. تحقیق حاضر توصیفی از نوع پیمایشی است که با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام گرفته است. برای سنجش روایی سوالات پرسشنامه از نظر کارشناسان مربوط و برای سنجش پایایی از فرمول آلفای کرونباخ استفاده شده که ضریب آن 0/89 بوده است.
برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی - فراوانی، درصد، میانگین، واریانس و انحراف از میانگین - همراه با نرم افزار spss استفاده شده است. نتایج نشان داد که محتوای فصول شیمی در جنبه های محتوا، سازماندهی و تصاویر متوسط رو به بالا و از نظر جنبه پرورش مهارتها متوسط رو به پایین است.
.1 مقدمه
در بیشتر مراکز آموزشی، به ویژه در آموزش ابتدایی، راهنمایی و متوسطه مطالب و موضوع کتابهای درسی محور آموزش یادگیری رسمی و مدرسهای را تشکیل میدهند. با توجه به اینکه ارزشیابیها اغلب محدود به کتابهای درسی است، ارائه محتوای دقیق و سودمند، یکی از اساسی ترین موضوعهای مطرح در آموزش کشور است. از آنجا که دانشآموزان و دانشجویان عوامل اصلی پیشرفت جامعه آینده ما هستند، توجه به آموخته های آنان بسیار مهم است.
محتوای درسی بهعنوان یکی از اجزای مهم برنامه درسی در تعیین خط مشی های آموزشی همواره کانون توجه تمامی دستاندرکاران آموزش و پرورش قرار گرفته است. بهویژه در نظامهای آموزشی متمرکز مانند کشور ما که تمامی فعالیتهای یاددهی یادگیری و ارزشیابی آنها بر مبنای کتابهای درسی صورت میگیرد. این اهمیت دو چندان میگردد، به منظور تعیین میزان مناسب بودن محتوای کتاب های درسی برای دانشآموزان کنونی و همچنین میزان هماهنگی آن با تغییرات سریع جامعه باید محتوا و مطالب کتابهای درسی مورد تحلیل و ارزشیابی و تعمق و تفکر قرار گیرد.
ارزشیابی صحیح از محتوای کتابهای درسی با توجه به سایر عوامل موثر در کارآیی آموزشی، امکان قضاوت و تصمیمگیری در مورد مطلوب بودن محتوا را فراهم میسازد. بنابراین ضرورت توجه به ارزشیابی و تجزیه و تحلیل محتوای کتابهای درسی در نظام فعلی کشور و اطلاع از نظرها و دیدگاه های دبیران و کارکرد دانشآموزان و افزایش کیفیت مطالب، محتوا و ارتقای سطح یادگیری فراگیران ارتباط مستقیمی به چنین بررسیهایی دارد.
در این پژوهش سعی شده است با بهرهگیری از نظرات ارزشمند دبیران و کارشناسان در بررسی محتوای کتاب به تعیین قوتها و ضعفهای کتاب پرداخته است.
. اهداف تحقیق
بررسی نظرات دبیران علوم منطقه 2 شهر تهران در خصوص برخی ویژگیهای کتاب در فصلهای شیمی کتاب علوم تجربی پایه هشتم - چاپ - 1395
. سوالات تحقیق
-1 با توجه به نظرات دبیران علوم منطقه 2 شهر تهران، محتوای فصلهای شیمی کتاب علوم تجربی پایه هشتم - چاپ - 1395، از نظر جنبه محتوا، در مقیاس لیکرت از چه درجهای برخوردار است؟
-6 با توجه به نظرات دبیران علوم منطقه 2 شهر تهران، محتوای فصلهای شیمی کتاب علوم تجربی پایه هشتم - چاپ - 1395، از نظر جنبه پرورش مهارتها، در مقیاس لیکرت از چه درجهای برخوردار است؟
-2 با توجه به نظرات دبیران علوم منطقه 2 شهر تهران، محتوای فصلهای شیمی کتاب علوم تجربی پایه هشتم - چاپ - 1395، از نظر جنبه سازماندهی، در مقیاس لیکرت از چه درجهای برخوردار است؟
-3 با توجه به نظرات دبیران علوم منطقه 2 شهر تهران، محتوای فصلهای شیمی کتاب علوم تجربی پایه هشتم - چاپ - 1395، از نظر جنبه تصاویر، در مقیاس لیکرت از چه درجهای برخوردار است ؟
روش پژوهش
این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش تحقیق، براساس تحلیل محتوا است که با استفاده از محتوای فصلهای شیمی کتاب علوم تجربی هشتم انجام گرفته است در پژوهش حاضر از برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی - فراوانی، درصد، میانگین، واریانس و انحراف از میانگین - همراه با نرم افزار spss استفاده شده است.
.2-1 جامعهی آماری و نمونههای پژوهش
شامل 51 نفر است که از این تعداد 24 نفر به پرسشنامه نظرسنجی پاسخ دادند.
.2-2 ابزار جمع آوری اطلاعات
پرسشنامه نظرسنجی دبیران شامل 20 سوال در مورد ویژگیهای: محتوا، پرورش مهارتها، سازماندهی و تصاویر است.
.2-3 روش های آماری تجزیه و تحلیل اطلاعات
برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی استفاده شده که شامل فراوانی، درصد، میانگین، واریانس و انحراف از میانگین است که با نرم افزار spss محاسبه میشود.
.2-4 فرایند نظرسنجی
پرسشنامه نظرسنجی با توجه به مقیاس پنج درجه ای لیکرت تهیه شد. عدد = 5 خیلی زیاد - کاملا - عدد = 4 زیاد - بیشتر از حد متوسط - عدد = 3 متوسط عدد = 2 کم عدد = 1 خیلی کم
پرسشنامه به صورت اینترنتی تهیه شد و به صورت لینک در اختیار دبیران قرار گرفت. پس از پر کردن آن توسط پاسخ دهندگان فراوانی هریک از درجات در هر یک از سوالات شمارش و فراوانی هریک و مجموع آن مشخص شد. با استفاده از میانگین نتایج در قسمت مطالعه آماری نظر دبیران بررسی شد.
.2-5 روایی
روایی پرسشنامه بوسیله 4 نفر از اساتید دانشگاه تایید شده است.
.2-6 پایایی
ضریب آلفای کرونباخ شاخصی برای تعیین میزان پایایی پرسشنامهها است و از فرمول زیر محاسبه میشود:
که در آن:
نماد k تعداد سوالات یا گویههای پرسشنامه یا آزمون
نماد 2 واریانس زیر آزمون k ام
و سیگمای S2 واریانس کل آزمون است.
روش آلفای کرونباخ2 یکی از روشهای سنجش پایایی است که فقط به انجام یک بار آزمون نیاز دارد تا برآوردی از پایایی آزمون را فراهم کند چنانچه ضریب آلفای کرونباخ بیش از 0/7 محاسبه گردد، پایایی پرسشنامه مطلوب ارزیابی میشود.[3] معمولا به دلیل پیچیدگی محاسبه این ضریب، پژوهشگران از نرم افزار SPSS برای محاسبه آن استفاده میکنند. و ضریب پایایی پرسشنامه در این پژوهش 0/896 است.
نتایج پژوهش
نتایج حاصل از نظرسنجی دبیران از نظر محتوا در جدول زیر مشاهده میشود.
جدول .1 فراوانی نظرات دبیران در مورد سوالات مربوط به محتوا
