بخشی از مقاله
چکیده
گردشگری در بستر محیط زیست صورت می گیرد که متشکل از محیط طبیعی، فرهنگی و اجتماعی است . گردشگری در محیطی صورت می گیرد که متشکل از انسان و ویژگی های طبیعی است .محیط انسانی متشکل از عوامل و فرآیندهای اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی است . با این حال شایان ذکر است که در واقع محیط انسانی و محیط طبیعی در هم آمیخته اند و فعالیت انسانی هم بر محیط طبیعی اثر می گذارد و هم از آن اثر می پذیرد.
توسعه پایدار از اصول و مبانی پیشرفت اقتصادی، اجتماعی وسیاسی در جهان محسوب می شود و بدلیل نقشی که گردشگری می تواند در این زمینه بخصوص در کشورهایی مانند ایران ایفا نماید، لزوم و ضروت توجه به گردشگری پایدار حائز اهمیت فراوان است . موفقیت و رشد پایدار گردشگری در گرو عملکرد مناسب و هماهنگ عناصر و فاکتورهای متعددی از جمله محیط زیست است که با هم ارتباط تنگاتنگی است. معماری پایدار از جمله عواملی است که میتواند در طول دوره ی زمانی زیادی سبب افزایشجذب گردشگر شده و همچنین به پایداری گردشگری در مناطق مختلف کمک کند.
روش تحقیق این پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر روش کتابخانه ای و میدانی می باشد. در این مقاله سعی شده ضمن بررسی ضرورت حفظ محیط زیست با به کارگیری والگوبرداری از معماری پایدار، به بررسی عوامل تاثیرگذار در جهت توسعه گردشگری نیز پرداخته شود.
مقدمه
توجه به محیط و پایداری آن از مسائلی است که باید در طراحی ها و اجرای بناها در مناطق گردشگری به آن پرداخته شود ؛ بحث توریسم و اقامتگاه های موردنیاز آنها با توجه به موقعیت مناطق جدید شهری امری مهم و غیر قابل انکار است.که میتوان با خلق فضاهای توریستی- اقامتی در قالب گردشگاه با تمام امکانات و فضاهای دلپذیر و متنوع به خودی خود کششی قابل توجه برای مخاطبانی باشد که به منظور گذراندن اوقات فراغت خود و یا رسیدن به شهرهای بزرگ زمانی را در چنین محیط هایی بگذرانند. اما همانطور که گفته شد یک طرف این قضیه محیطی است که قرار است بستری باشد برای رفع نیازهای توریسم که این محیط به صورت طبیعی دارای پایداری است ولی متاسفانه ساخت و سازهای نامناسب امروزه ما در دل طبیعت باعث از بین رفتن این محیط ها شده اند. و این مسئله نشان می دهد که طراحی های گذشته ما فاقد منابع مطالعاتی متناسب با پایداری محیط بوده است؛ و نیاز به مطالعات جامع در ارتباط با پایداری محیط کاملا احساس می شود
پس چه خوب است بستری مناسب در فضایی پاک و عاری از آلودگیهای صوتی و محیطی یک کلان شهر متناسب با ویژگی های بومی در جهت پایداری محیط آن منطقه ایجاد کرد تا بتوان ضمن پاسخگویی به نیازهای مسافرین سبب افزایش پایداری اجتماعی قومیتهای ساکن در آن منطقه شد و از پتانسیل های خاص این فضاها بدون آسیب زدن به محیط اطراف؛ بهترین استفاده را برد.
از آن جا که اقلیم بر منابع مهم گردشگری مانند ساعات تابش نور خورشید یا میزان بارش برف در روزهای خاصی از سال کنترل دارد عامل مهمی در گردشگری محسوب می شود .توانایی گردشگران در بازدید از مقصد های گردشگری در زمان های خاصی از سال مثل تعطیلات مدارس یا سالانه نیز می تواند عامل فصلی شدن فعالیت های گردشگری باشد .گردشگری برخود گردشگران نیز اثراتی دارد .این اثرات را می توان در رفتار آن ها در مقاصد گردشگری ملاحظه نمود .
همچنین ممکن است این اثرات زمانی که دیدار کننده از سفر خود مراجعت نموده است نمایان می شود .برای مثال امکان دارد تجربیات گردشگران بر تصمیم آینده ی آنها در بازدید از مقصد اثر بگذارد . در این صورت برخی از تجربیات در خود مقصد کسب می شوند اگر چه تفکر در مورد آن ها و اثراتشان در انتخاب های گردشگری آن می تواند در محل دیگری صورت بگیرد . بروز مشکلات زیست محیطی در دهه ی 80 و 90 و مطرح شدن این وقایع به عنوان یکی از خاستگاه های نهضت های اجتماعی سبزباعث آگاهی فزاینده ی انسان از محیط ، افزایش حساسیت اخلاقی نسبت به محیط زیست و ظهور مبحث پایداری در فرآیند توسعه شده است .
اگر چه مفاهیمی از قبیل صرفه جویی، حفاظت و نگهداری از گذشته مورد توجه بوده اند ، وارد ساختن این مفاهیم به معادلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی توسعه به شکل مفهوم توسعه ی پایدار امری
جدید است - عبداالله زاده، . - 1379 از آن جا که فعالیت های گردشگری با استفاده از منابع انسانی و طبیعی باعث تخریب آنها می شوند باید راهی برای مدیریت استفاده پایدار از این منابع طراحی شود - خمر، . - 1372 به همین دلیل برای نخستین بار در دهه ی 1960 پس از انتشار گزارش برونلند وسپس در سال 1987 توسط کمیته جهانی محیط زیست و توسعه ، - World گردشگری نیز در سال 1988 اصول گردشگری پایدار را به عنوان راهنما برای مدیریت منابع در صنعت گردشگری منتشر کرد
.بر اساس این راهنما در سال 2002 شرکت کنندگان هفتمین نشست دوره ای کمیسیون توسعه پایدار تعریف زیر را برای گردشگری پایدار ارائه دادند : گردشگری پایدار نوعی از توسعه است که در آن نیازهای گردشگران و مقصد در حال حاضر براورده شود ضمن آن که این منابع حفاظت شده و همچنین فرصت های آتی برای استفاده آینده افزایش یابد. در این تعریف که مورد قبول تمامی گروه های ذینفع در گردشگری است، هدف اصلی توسعه ی پایدار گردشگری باید بهبود کیفیت زندگی ساکنین بومی از طریق سودهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی باشد. با این که گردشگری پایدار از توسعه ی پایدار منتج شده تفاوت هایی چند در اصول آن ها با هم وجود دارد. در اصول توسعه ی پایدار تاکید بیشتر بر توانمند سازی و توزیع قدرت در جامعه است زیرا فراهم کردن شرایط برای توسعه پایدار گردشگری به همت والی کلیه ی اقشار جامعه نیاز دارد.
روش تحقیق
موضوع تحقیق حاضر بر اساس مطالعات تحلیلی-توصیفی و مبتنی بر روش کتابخانه ای و میدانی می باشد که جمع آوری اطلاعات به شرح زیر است.
کتابخانه ای: تلاش می گردد که بر پایه منابع و اسناد معتبر، کتاب ها، مجلات، مقالات و سایت های تخصصی معتبر، نقشه ها، آمارهای موجود مطالب گردآوری شود.
این مقاله از از نظر روش تحقیق پژوهشی کیفی و در زمره ی تحقیقات کاربردی قرار دارد که میتوان با استفاده از آن به طراحی مکان هایی بپردازیم که بر اساس معماری پایدار و در راستای حفظ محیط ریست شکل گرفته و سبب افزایش میزان جذب گردشگر و همچنین توسعه ی پایدار منطقه شده و به رشد اقتصادی منطقه کمک کند.
مبانی نظری تحقیق تعریف توریسم
واژه توریسم نخستین بار در سال 1811 ، در مجله ای انگلیسی به نام Magazine Sporting - مجله ورزشی - بکار برده شد .در آن زمان این لغت به معنای مسافرت به منظور تماشای آثار تاریخی و بازدید از مناظر طبیعی برای کسب لذت به کار می رفت
از آن زمان تاکنون معانی وتعاریف متعددی از طریق صاحب نظران ارائه شده است .در این جا به
ارائه تعریف گردشگری که از طرف سازمان ملل، بر اساس پیشنهاد کنفرانس بین المللی ترانسپورت و گردشگری آن سازمان در رم، به تصویب رسیده می پردازیم:
"گردشگر کسی است که به منظور تفریح، بازدید از نقاط دیدنی، معالجه، تجارت، ورزش یا زیارت، به جایی غیر از مکانی که در آن اقامت دارد سفر می کند، مشروط براین که حداقل مدت اقامت او از 24ساعت کمتر و از شش ماه بیشتر نباشد." - مرادی، - 1374 گردشگری عبارت است از گذران اختیاری مدتی از اوقات فراغت خود در مکانی غیر از محل سکونت دائمی به قصد بهره برداری از لذت های گردشگری
