بخشی از مقاله
چکیده
تنوع زیاد و سازگاري آب و هوایی سیب باعث شده تا این درخت وسیعترین میوه کشت شده در مناطق معتدله باشد. استان خراسان رضوي از نظر سطح زیر کشت، عملکرد و میزان تولید در سال 1390 در رتبه 11 قرار دارد. پلیآمینها میتوانند درجهت تشکیل میوه و کیفیت میوه با افزایش رشد لوله گرده تاثیر گذارند. با به کارگیري ترکیبی نظیر سیکس می توان منجربه افزایش تشکیل میوه شد.
محل پژوهش در شهر مشهد در یکی از باغات آستان قدس بود. تیمارها شامل: شاهد یا آب مقطر، اسپرمین با 2 غلظت0/05 ،و 0/25 میلیمول در لیتر، پوترسین غلظتهاي0/25و0/1میلیمول در لیتر ماده سیکس با غلظتهاي - صفر، 1 و 2 میلیگرم در لیتر - بودند. کاربرد پوترسین سبب افزایش درصد تشکیل میوه اولیه، ژوئن و نهایی شد. کاهش ریزش میوه با افزایش غلظت پوترسین همراه بود. کاربرد پوترسین روي درصد آب میوه، درصد مواد جامد محلول، تعداد بذر و قطر بذر اثر افزایشی داشت. در عوض کاهش اسیدیته با افزایش کاربرد پوترسین دیده شد.
پوترسین در غلظت پایین اثر بهتري در شاخص رسیدگی داشت. حجم اب میوه و شاخص رسیدگی با کاربرد اسپرمین افزایش نشان داد. کاربرد سیکس سبب افزایش تعداد بذر و درصد تشکیل میوه اولیه، ژوئن و نهایی، عملکرد ژوئن، اولیه و وزنی شد. کاربرد سیکس در نهایت سبب کاهش ریزش اولیه و نهایی شد. کاربرد سیکس سبب کاهش حجم میوه و افزایش شاخص رسیدگی را به دنبال داشت.
مقدمه
پلیآمینها از جمله ترکیباتی هستند که ممکن است با تحریک جوانه زنی دانه گرده و رشد لوله گرده، تشکیل میوه را افزایش دهند. در ضمن در این تحقیق از مواد شیمیایی موثر دیگر که مخلوط بور ومنگنز است در جهت کاهش یا از بین بردن ناسازگاري استفاده میشود.فرضیات این تحقیق بدین شرح است:.-1 احتمالا کاربرد پلیآمینها میتواند طول دوره گردهافشانی موثر راتغییر دهد..2 استفاده ازپلیآمینها میتواند درجهت تشکیل میوه و کیفیت میوه با افزایش رشد لوله گرده تاثیر گذارند. .3 پلیآمینها در تشکیل میوه و رشد لوله گرده موثرند..4 ترکیب تغذیهاي سیکس - حاوي منگنز وبور - در کاهش ضریب خودناسازگاري و تشکیل میوه تاثیرگذار است.
در این تحقیق هدف این است که -1با کاربرد پلیآمینها خودناسازگاري را کاهش داد. -2با استفاده ازاین ترکیبات درجهت و تشکیل میوه گامی به جلو برداشت-3 با به کارگیري ترکیبی نظیر سیکس - آنطور که سان وهمکاران، 2009 بر روي گلابی و سیب نتیجه گرفته اند - خودناسازگاري را در گلابی و سیب کاهش داد. -4نقش پلیآمینها در کیفیت میوه بررسی شود.
سیب از اولین میوههایی است که بشر از دوران ماقبل تاریخ و شروع دوران کشت و زرع آن را شناخته و از آن استفاده کرده است. سیب یکی از درختان میوه مناطق معتدله است که از گونههاي وحشی موجود در آسیا و اروپا به دست امده است - رادنیا و باباگلزاده، - 1390 استان خراسان رضوي از نظر سطح زیر کشت، عملکرد و میزان تولید درسال 1390 در رتبه 11 قرار دارد. تنوع زیاد و سازگاري آب و هوایی سیب باعث شده تا این درخت وسیعترین میوه کشت شده در مناطق معتدله باشد.
سیب خاكهاي شنی رسی عمیق با اسیدیته خنثی یا مایل به اسیدي دوست دارد - طهنژاد و محمودزاده اگریقاش، . - 1380 تابع آب وهواي سرد معتدل با نیاز سرمایی متوسط است. سیب از خانواده گلسرخیان و از جنس Malus میباشد. انواع کاشته شده شاخههاي صاف دارد که بر حسب ارقام، عمودي یا مایل یا نرم و اویزان هستند. بعضی ارقام تمایل بسیار به پاجوش دادن دارند.
رنگ پوست شاخههاي ارقام گوناگون از زرد تا قرمز متغیر و اکثراً قهوهاي است. تاج درخت متنوع است؛ در بعضی ارقام چتري و توهم و در بعضی دیگر باز و کمشاخه، هرمی، مستطیلی، استوانهاي با شاخههاي عمودي موازي یا بینابین میباشند - طهنژاد و محمودزاده اگریقاش، . - 1380 درختان سیب پیوند شده بر روي پایههاي بذري داراي رشد خوبی بوده و داشتن تاخیر در باروري و رشد و تولید ناهمگن از خصوصیات ارثی و ژنتیکی آنها است. ریشهزایی در حالت غرقابی زمین رضایت بخش است، به علاوه درختان حاصل از پیوند زنی بر روي اینگونه پایهها در تطابق با محیط و سازگاري با خاكهاي معمولی داراي ویژگی مناسبی هستند - طهنژاد و محمودزاده اگریقاش، .1380در - این تحقیق منحصراً پژوهش بر روي رقم گلاب صورت گرفت.
مواد و روشها
این تحقیق در قالب2 پژوهش مستقل به اجرا در آمد. محل پژوهش در شهر مشهد در یکی از باغات آستان قدس - باغ امام رضا - واقع در بلوار توس با عرض جغرافیایی 36 درجه و 20 دقیقه و طول جغرافیایی 59 درجه 34 دقیقه بود. این منطقه داراي آب و هواي خشک و نیمه خشک و میانگین بارندگی سالیانه 255 میلیمتر و ارتفاع از سطح دریا تقریباً 1000 متر و جهت باد غالب جنوب شرقی میباشد. این باغ داراي 26 قطعه و تحقیق مورد نظر بر روي سیب رقم گلاب انجام شد. محلولپاشی ترکیبات مورد استفاده با کمک سمپاش 5لیتري انجام گرفت.
آزمایش اول: محلولپاشی با پلیآمینها: محلولپاشی در یک مرحله بین 2روز تا 1هفته قبل ازگلدهی کامل روي 4شاخه درجهات مختلف از هر درخت انجام خواهد شد. تیمارها و غلظتهاي به کار رفته آنها شامل: شاهد یا آب مقطر، اسپرمین با 2 غلظت0/05 ،و 0/25 میلیمول در لیتر، پوترسین غلظتهاي0/25و0/1میلیمول در لیتر بودند. آزمایش اول به صورت بلوك کامل تصادفی با 3تکرار به اجرا درآمد. هر درخت یک تکرار محسوب شد.
آزمایش دوم: محلولپاشی با ماده سیکس: محلولپاشی 1 روز قبل از گردهافشانی با غلظتهاي - صفر، 1 و 2 میلیگرم در لیتر - از ماده سیکس بر روي 4 شاخه در جهات مختلف از هردرخت به اجرا در آمد.آزمایش دوم به صورت فاکتوریل در قالب بلوك کامل تصادفی با 3تکرار به اجرا در خواهدآمد. هر درخت یک تکرار محسوب شد. در این پژوهش صفاتی مانند درصد تشکیل میوه اولیه، ژوئن و نهایی، عملکرد اولیه، ژوئن و تهایی و عملکرد درواحد سطح و صفات کمی مانند - بیشترین و کمترین قطر میوه، حجم، وزن، طول نسبت طول به قطر - میوه، میزان آب میوه، - وزن تر، تعداد، طول و قطر - بذر و صفات کیفی نظیر شاخص رسیدگی، ویتامین سی، شاخص رسیدگی و شاخص قهوهاي شدن آب میوه و صفات رویشی - کلروفیل، سطح، طول و عرض - برگ اندازهگیري شد.
نتایج
در کاربرد پوترسین در غلظت 0/05 اثر افزایشی خود را بر صفات عملکرد وزنی، اولیه، ژوئن و تهایی گذاشت. کاربرد پوترسین سبب افزایش درصد تشکیل میوه اولیه، ژوئن و نهایی شد که به استثناء تشکیل میوه نهایی در مورد 2صفت دیگر غلظت پایینتر پوترسین موثر بود. کاهش ریزش میوه با افزایش غلظت پوترسین همراه بود. در مورد صفاتی مانند قطر طول،حجم و وزن میوه کاربرد پوترسین اثر کاهشی را به دنبال داشت که در غلظت بالاتر این اثر کاهشی بیشتر دیده شد. اما روي درصد آب میوه، درصد مواد جامد محلول، تعداد بذر و قطر بذر اثر افزایشی به جا گذاشت. بیشترین افزایش مربوط به غلظت بالاتر پوترسین بود.
در عوض کاهش اسیدیته با افزایش کاربرد پوترسین دیده شد. پوترسین در غلظت پایین اثر بهتري در شاخص رسیدگی داشت. در مورد کلروفیل کاربرد پوترسین منجر به کاهش کلروفیل شد ولی منحر به افزایش طول برگ شد که اثر آن در غلظت پایین بیشتر بود. کاربرد اسپرمین باعث کاهش طول، قزر، وزن، حجم و سفتی میوه شد، اما به دنبال آن سبب افزایش تعداد بذر شد. اما روي صفات طول به قطر، طول دم، وزن تر تفاوتی از نظر کاربرد اسپرمین دیده نشد. حجم آب میوه و شاخش رسیدگی با کاربرد اسپرمین افزایش نشان داد که فقط در مورد شاخص رسیدگی با افزایش غلظت اسپرمین این شاخص افزایش یافت.
اما در مورد طول برگ افزایش طول برگ را به دنبال داشت که با کاهش غلظت اسپرمین طول برگ کم شد. کاربرد سیکس سبب کاهش طول، قطر، سفتی بافت میوه، وزن میوه و افزایش تعداد بذر و درصد تشکیل میوه اولیه، ژوئن و نهایی، عملکرد ژوئن، اولیه و وزنی شد. که به جز در مورد عملکرد وزنی با افزایش غلظت سیکس منجر به افزایش عملکرد وزنی شد.
کاربرد سیکس در نهایت سبب کاهش ریزش اولیه و نهایی شد. کاربرد سیکس سبب کاهش حجم میوه کاهش طول بذر و کاهش کلروفیل شد. اما افزایش شاخص رسیدگی و طول برگ را به دنیال داشت. در افزایش طول به قطر میوه سیکس موثر بود به طوریکه با افزایش غلظت این صفت افزایش یافت.نتایج محققین دیگر نشان داد که بهبود کیفیت میوه در کاربرد پوترسین براي زیتون رقم پیکوآل گزارش شد. و کاهش اسیدیته در مراحل مختلف رشد ونمو میوه در مقایسه با شاهد دیده شد - هاسنا و همکاران، . - 2011 اثر افزایشی پلیامینها بر روي تشکیل میوه، عملکرد و رشد درخت به ویژه در مرحله تقسیم سلولی دیده شد - بایسی و همکاران،
پلیآمینها در سطح بالایی در مراحل ابتدایی نمو میوه به ویژه بعد از گلدهی کامل قرار داشتند اما به دنبال آن کاهش در میزان آن در طب مراحل نموي بود. در زمان رسیدن میوه هم در سطح پایینی قرار دارند. سطح بالاي پلیآمینها در مراحل ابتدایی نمو میوه مربوط به تقسیم سلولی فعال و سرعت رشدي بالا میباشد - لیو و همکاران، . - 2006 فزایش ماندگاري میوه با کاربرد پوترسین در مرحله گلدهی کامل به نسبت مرحله قبل ز شکوفایی گل وجود داشت.
کاربرد پوترسین در مرحله گلدهی کامل منجر به افزایش شاخصهاي کیفی میوه - درصد مواد جامد محلول، شاخص رسیدگی و ویتامین سی - و کاهش اسیدیته در مقایسه با زمان کاربرد ان در مرحله نهایی تشکیل میوه شد - . - Malic et. al., 2006 بیشترین درصد تشکیل میوه در تیمار محلولپاشی با اسپرمیدین و به دنبال آن در اسپرمین و پوترسین بود. بیشترین عملکرد وزنی در تیمار محلولپاشی با پوترسین دیده شد.
در بحث کیفیت میوه تاثیر پوترسین روي شاخصهاي کیفی نظیر درصد مواد جامد محلول، قند کل، سفتی بافت میوه و رنگ پوست اثر افزایشی معنیداري گذاشت. البته بیشترین اثر را روي شاخصهاي کیفی نظیر درصد مواد جامد محلول و قند کل، سفتی بافت میوه و رنگ پوست را اسپرمیدین گذاشت. در کاربرد پلیامینها روي محصولات سیب، زیتون، لیچی و انبه در زمان گلدهی کامل، عملکرد کل و درصد تشکیل میوه افزایش نشان داد. از طرفی کاربرد پلی آمینها تعداد میوه به ازاي هردرخت و وزن میوه افزایش یافت و لی تعداد بذر در هر میوه کاهش نشان داد.
افزایش تشکیل میوه و عملکرد با استفاده از پلی امینها در نتیجه افزایش گردهافشانی، تلقیح و حفظ ماندگاري میوه روي درحت بود. اثر مثبت پوترسین روي وزن میوه اندازه آن به دلیل نقش ان روي تقسیم سلولی بود که منجر به افزایش قطر و وزن میوه شد. در کاربرد پلیامینها بهبود رنگ میوه هم دیده شد . - Salim et. al., 2008 - سطح بالاي بور در اندامهاي گل مانند کلاله و خامه کمک بخ جوامهزنی دانه گرده نموددو سرعت رشد لوله گرده به سمت پایین خامه و داخل تخمدان را بالا میبرد. کاربرد ان در مرحله گلدهی کامل سبب افزایش تشکیل میوه شد - . - Webster, 2002
بالاترین سطح را در هر مرحله نموي گل اسپرمیدین به خود اختصاص داد. تغییرات پشمگیر در میزان پوترسین در مرحله ابتدایی نموگل بود و با رسیدن به مرحله بادکنکی کاهش نشان داد. از آن مرحله تا مرحله گلدهی کامل در وضعیت ثابت باقی ماند . - Valero, 2010 - در انگور بعد از باز شدن گل، ریزش گلآذین به کمک سطوح پلی امینهاي آزاد مقدم می شود. در پرتقال در طی مراحل ابتدایی نمو گل میزان پلیآمینها با یک افزایش و به دنیال ان کاهش در هنگام باز شدن گل می باشد.
