بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این پژوهش، بررسی و تدوین مهارتها و صلاحیتهای مورد نیاز معلمان در زمینه کاربست فناوری اطلاعات وارتباطات در آموزش و یادگیری میباشد . باورودبه عصر فناوری اطلاعات وارتباطات ،حوزه آموزش وپرورش از اولین حوزه هایی است که آماج تغییرات ودگرگونی شده است .وپیامد آن حرکت آموزش به سوی مجازی شدن میباشد.که آنهم موجب عدم تعامل یاددهنده ویادگیرنده شده است وحتی دربعضی دروس که تعامل یاددهنده ویادگیرنده از الزامات آموزشی است این مشکل بیشتر نمود پیدا میکند.
راه حلی که آموزش الکتونیکی برای حل این مشکل بکاربسته است استفاده ازآموزش بارویکرد ترکیبی است .یعنی بکارگیری بیش از یک روش ، راهبرد یا تکنیک یا رسانه در آموزش ،جهت ارایه محتوا ومطالب آموزشی درکلاس میباشد. این رویکرد سعی دارد اصول یادگیری شناختی وساختن گرایی را باهم تلفیق نموده وسه عنصر نظام آموزشی - آگاهی ،توانایی،خلاقیت - را یک جا گرد هم آورد.
این شیوه موجب بالا رفتن کیفیت یادگیری در فراگیران ، کاهش هزینه های و ارایه مواد آموزشی توسط اساتید،تقویت فعالیت های فراگیران با بهره گیری از روش حل مسئله ،پرسش گری با استفاده از تعاملات گروهی و رقابت سالم در ساختاری پویا راخواهد شد.با توجه به ضرورت استفاده از فناوری اطلاعات وارتباطات ولزوم بکارگیری این شیوه از آموزش درسیستم الکتونیکی ،دراین مقاله سعی شده است مفاهیم ،مبانی ،روشها و نیز مزایای کاربرد این روش مورد بحث قرارگیرد.
مقدمه :
با ورود به عصر اطلاعات ، نهاد آموزش از نخستین نهادهایی است که دستخوش تغییرات اساسی شده است.در دنیای پیچیده امروز،آموزش و پرورش نقش مهمی را ایفا می کند.در شرایطی که دولت ها و کشورهای بزرگ جهان پیشرفت و توسعه خود را وابسته به رشد نظام آموزشی می دانند،نمی توان با توسل به روش های سنتی گذشته این پیشرفت و تحول را حاصل نمود.با گسترش روز افزون دانش در جوامع، اهمیت رسالت مراکز آموزش عالی بیش از پیش نمایان شده است.
فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان یکی از پیشرفت های اخیر بشر، جایگاه خود را در تمامی ابعاد زندگی به دست آورده است.یکی از مهمترین حوزه های زندگی بشر، آموزش و پرورش است که در حال حاضر با ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات به این حوزه افق های جدیدی پیش روی صاحبنظران و متخصصان آموزش قرار گرفته است. مطالعات متعدد نشان می دهند استفاده از محتوای الکترونیکی در امر آموزش از محتوای سنتی به مفهوم استفاده ی صرف از کتب چاپی می باشد معمولا اثر بخش تر از روشهای سنتی است و موجب اثر بخشی و تعمیق یادگیری را فراهم می کند
یادگیری مشارکتی، یادگیری مبتنی بر پروژه و یادگیری خود گردان چند نمونه از روشهایی است که با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات تسهیل می شود.از سوی دیگر نقش های فرهنگی،اجتماعی و حرفه ای فناوری اطلاعات و ارتباطات به واسطه کاربرد موثر و وسیعی که برای تمامی دست اندرکاران تعلیم وتربیت از قبیل دانش آموزشان ،معلمان،مدیران و والدین دارد باید مورد توجه قرار گیرد.
نفوذ تعلیم و تربیت معاصر با همراهی فناوریهای دبجیتال مفید سبب ایجاد تغییرات عمیق در آموزش شده است با این حال این تغییر یک فرایند است، نه یک رویداد، فقط خرید و نصب سخت افزار و نرم افزار برای فناوری اطلاعاتی وارتباطی و تبدیل آن به یک تکنولوژی آموزشی واقعی کافی نیست. کاربردهای جدیدفناوری اطلاعات وارتباطات چون پست الکترونیکی، اینترنت و ویدئو کنفرانس، امکانات ارتباطی گوناگونی را برای مدارس فراهم آورده است.
مراکز آموزشی و پرورشی و در رأس آنان معلمان در هزارهی جدید، در حین فعالیت خود با این مهم دست به گریباناند که چگونه خودشان را برای فائق آمدن بر تغییرات و فرصت های ایجاد شده توسط فناوری اطلاعات و ارتباطات آماده کنند. فناوری اطلاعات وارتباطات به تنهایی نمیتواند موجب افزایش کیفیت آموزش و یادگیری باشد. امکان استفاده از فناوری اطلاعات وارتباطات در حد ساده و ناچیز، بدون هدف منجر به اتلاف وقت دانش آموزان خواهد شد و اینجاست که معلم با کسب صلاحیت و مهارت در این زمینه نه تنها عاملی برای پیشرفت دانشآموزان میشود بلکه سطح یادگیری را نیز افزایش میدهد
در عصر فناوری اطلاعات وارتباطات معلم نه تنها روی دانش محتوایی تأثیر میگذارد بلکه موجب میشود مهارتهای شناختی در کلاسهای درس درسطح بالاتری ایجاد شوند، سواد - دانش - اطلاعاتی را ارتقاء میبخشد و از کار گروهی حمایت میکند و تمام اینها با استفاده از فناوری اطلاعات وارتباطات در تدریس تسهیل میگردد
اهمیت وضرورت
فناوری اطلاعات و ارتباطات را می توان به عنوان ابزاری نیرومند برای ارتقای کیفیت و کارائی آموزش مورد استفاده قرار داد که باعث تغییر شیوه سنتی آموزش میشود و به معلمان در بهبود فرآیند آموزش و یادگیری کمک می کند. شاید بتوانفناوری اطلاعات وارتباطات را کاتالیزوری در نظر گرفت که شیوههای تفکر درباره یاددهی یادگیری را فعال میکند
کلید تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش، صلاحیت های فناوری اطلاعات وارتباطات معلم و تجربیات اوست. مهارت معلم در آموزش سبب تلفیق فناوری اطلاعات وارتباطات با فرایند یاددهی - یادگیری میشود. بسیاری از نوآوریها در آموزش به صلاحیت حرفهای معلم وابستهاند
آموزش دانشآموز محور، آموزش ارتقا یافته با استفاده وکمک فناوری، مستلزم تغییر نقش معلم با کاربست فناوری اطلاعات وارتباطات در فرایند تدریس، آموزش و یادگیری خواهد بود
نتایج گزارش تحقیقی که از سوی مرکز بین المللی تحقیقات آموزشی و نوآوری منتشر شده است، در برگیرنده 154 پروژه تحقیقی در زمینههای آموزش معلمان و تحقیق و ارزشیابی در خصوص مهارتها و صلاحیتهای کاربست فناوری اطلاعات وارتباطات بوده است. نتایج این یافته ها نشان داده که فناوریهای جدید به صورت بالقوه در فرایند یاددهی- یادگیری مؤثر نخواهند بود، مگر آنکه معلمان در زمینه بهرهگیری از این فناوریها در کلاس درس آموزشهای لازم را ببینند. در بسیاری از کشورهای دنیا، هدف کسب مهارتهای کلیدی توسط معلم برای پاسخگویی و مواجهه با نیازهای جامعهی اطلاعاتی و کسب مهارتهای حل مسأله، همچنین ظهور خلاقیت دانش آموزان در استفاده بهینه ازفناوری اطلاعات وارتباطات بوده است،
در دهه های اخیر تلاشهای زیادی در کشور صورت گرفته تا روشهای کلیشه ای و سنتی آموزش جای خود را به روشهای تازه و بدیع و مبتنی بر نیازهای فردی و اجتماعی دانشجویان دهد.آنان را خلاق و تولید کننده علم و دانش پرورش داده و دریچه های نوینی را در زمینه علوم و تکنولوژی در کشور بگشاید.فناوری اطلاعات و ارتباطات اصطلاحی است که تفسیر های بسیاری از آن شده است.برای ایجاد بهترین ارتباط چهار نوع هدف یا دلیل منطقی برای کاربرد فناوری اطلاعات وارتباطات در آموزش و پرورش شناخته شده است که عبارتند از:
.1تشویق در کسب مهارت های فناوری های اطلاعات و ارتباطات به عنوان یک هدف برای کاربران
.2استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای تقویت توانایی های فراگیران در برنامه های درسی موجود
.3 استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای تقویت توانایی های فراگیران به عنوان یک جزو ضروری اصلاحات برنامه درسی که نه فقط چگونگی یادگیری درس را بلکه ،محتوای یادگیری شده را نیز تغییر می دهد
.4استفاده از فناوری های اطلاعات وارتباطات به عنوان یک جزو ضروری اصلاحات که ساختار سازمانی دانشگاه را تغییر می دهد
