بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این پژوهش برر سی تاثیر اعتماد سازمانی بر کاهش سکوت سازمانی کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهر ستان همدان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری آن شامل کلیه کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهر ستان همدان به تعداد 512 نفر بود که با روش نمونه گیری ت صادفی طبقهای ن سبی تعداد 226 نفر برای مطالعه انتخاب شدند.
برای گردآوری دادههای پژوهش دو پر س شنامه با عناوین: اعتماد سازمانی شفیعی - 1390 - و سکوت سازمانی واکولا و بوراداس - 2005 - به کار گرفته شد. میزان پایایی پرسشنامهها با ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب ./94 و ./84 برآورد گردید. دادههای پژوهش با ا ستفاده از نرم افزار آماری spss تحلیل شد. نتایج پژوهش ن شان داد که میانگین اعتماد سازمانی بالاتر و سکوت سازمانی پایین تر از سطح میانگین - 3 - بود. بین اعتماد سازمانی و سکوت سازمانی رابطه منفی و معنی داری در سطح0/0001 وجود داشت. نتایج تحلیل رگرسیون بیانگر آن بود که درستی و صداقت، قابلیت اتکا و تعهد سازمانی بیشترین اثر پیشبینی کنندگی کاهش سکوت سازمانی را دارد.
.1 مقدمه
یکی از مباحث مهم در زمینه مسائل کارکنان و عملکردی آنها، اعتماد سازمانی 1 است. این عقیده که اعتماد سازمانی در محیط کار می تواند عامل اصلی برای بهبود عملکرد سازمانی باشد و همچنین یکی از منابع مزیت رقابتی در بلند مدت است، نیز به سرعت مورد توجه قرارگرفته است.
از سالیان پیش اعتماد، یکی از عوامل با اهمیتی است که بیشترین اهتمام را بر ایجاد و ثبات همه نوع از روابط داشته است. یعنی روابط فردی قابل اعتماد بستگی به ارتباطات دارد و ارتباطات قابل اعتماد، بستگی به ایجاد اعتماد دارد. اعتماد، یکی از مهم ترین عوامل فردی، روان شناسی و اجتماعی است که افراد را با هم نگه می دارد
سازمانهایی که در آنها اعتماد در سطوح بالایی قرار دارد، جو اعتماد در سراسر سازمان پراکنده خواهد شد و کلیه افراد نسبت به سازمان خود حس مثبتی دارند که باعث می شود افراد با اعتماد بیشتری نسبت به سازمان خود و نسبت به همکاران و مدیران کار کنند و مقدمات موفقیت سازمانی را فراهم آورند. همچنین از جو سکوت سازمانی که می تواند مسئله ساز شود در امان خواهند بود.
در مطالعات مدیریت و سازمان، اعتماد یک جنبه اساسی و پیچیده از تعامل انسانی است، در برگیرنده مفاهیم مهمی برای مطالعه است و کلید اصلی برای توسعه روابط بین فردی به شمار می رود. سطح پایین اعتماد باعث می گردد که کارکنان جریان اطلاعات را در سازمان تحرف کنند، سوء ظن و بدگمانی در بین کارکنان رواج پیدا کند، ارتباطات باز و صادقانه در سازمان از بین برود و تصمیمات سازمان از کیفیت مطلوبی برخوردار نباشد
از سوی دیگر سکوت سازمانی مانع بالقوه بزرگی برای توسعه و تغییر سازمان ها است، اغلب کارکنان احساس می کنند مجبورند در مقابل مشکلات ساکت باقی بمانند .[4] در واقع ممکن است کارکنان افکار و ایده های مهمی در رابطه با مسائل و مشکلات سازمان داشته باشند اما از ترس شناخته شدن با عنوان هایی مانند معترض دائمی، یا از دست دادن عزت و احترام میان همکاران، یا از دست دادن مقام، ترجیح دهند، سکوت اختیار کنند .[5] به عبارتی دیگر سکوت سازمانی پدیده ایی جمعی است که بر اثر آن سازمان برای حل مسائل جدیدی که با آن روبرو می شود فعالیت و همفکری کمتری انجام می دهد
همان طورکه صاحب نظران علوم انسانی در پی بیان اصولی کلی و سیستمی بر نظریات خود بودهاند - اصولی که قواعد کاری معینی بر آن مترتب است - و حامیان پیروان مکتب روابط انسانی نیز به اصول و رویه هایی پایبندند که عبارت است از توجه به نیازمندی های ذهنی، عاطفی و احساسی فرد یا به عبارت کلی توجه به موضوعاتی است که در ارتباط با دیگران به منصه ظهور می رساند. مدیران می توانند با ایجاد اعتماد بین کارکنان در رسیدن به اهداف سازمانی و همچنین کاهش سکوت سازمانی موثر واقع شوند و به دنبال آن موجب ارتقای رفتار گروه های کاری در سازمان گردند.
با توجه به اینکه سازمان آموزش و پرورش در هر جامعهای مهد تربیت انسان های فرهیخته، دانشگر و عامل توسعه و پیشتازی جامعه محسوب می شود، بنابراین پرداختن به مسائل درون سازمانی آن، از جمله اعتماد سازمانی و سکوت سازمانی، اهمیت ویژه ای می یابد. از این رو، هدف پژوهش بررسی تاثیر اعتماد سازمانی بر کاهش سکوت سازمانی کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان همدان است و درصدد یافتن پاسخ علمی این سوال است که آیا اعتماد سازمانی می تواند در کاهش سکوت سازمانی تاثیر داشته باشد؟
.2 چارچوب نظری و مدل تحقیق
2-1 اعتماد سازمانی
مدیریت بر مبنای اعتماد، عنوانی نو از اندیشه های قدیم است که جای آن در روابط امروزی به خوبی نمایان و آشکار است و بکارگیری روش های آن می تواند در کسب نتایج مطلوب فردی و سازمانی مؤثر باشد. تاکنون به عنوان تکنیک رفتاری که می توان آن را آموزش داد و در جایگاههای مختلف از آن بهره گرفت، نگریسته نشده است. اعتماد مفهومی است که از جنبه های مختلف ادبیات علوم اجتماعی، انسانی، روانشناسی، جامعه شناسی، علوم سیاسی، اقتصاد، و تاریخ مورد توجه قرار گرفته است
بر طبق فرهنگ لغت آکسفورد معنی "اعتماد" اشاره به اطمینان و اتکاء در روابط دارد. این پدیده می تواند بین یک فاعل - اعتماد کننده - و یک مفعول - معتمد - همچون در بین دیگر نهاد های جمعی شبیه سازمان ها و مؤسسات برقرار گردد
صاحب نظران معتقدند اعتماد یکی از مفاهیم اساسی است که بطور گسترده درباره آن صحبت میشود، برای سازمانها حیاتی می باشد و به راحتی توسط هر فرد درک و فهمیده میشود؛ درعین حال تعریف و تشریح سازه آن با ابهامات زیادی مواجه است، به همین دلیل است که علی رغم نوشته های فراوان در مورد اعتماد و مفاهیم مرتبط با آن، یک تعریف رسمی در این زمینه وجود ندارد. اعتماد همانند یک مرداب مفهومی است و تعاریف متعددی که از این مفهوم وجود دارد تصدیق کننده این مدعاست.
اعتماد سازمانی مبنای همه تعامل های انسانی است و بر این اساس شالوده فرهنگ سازمانی پیریزی می شود. اعتماد سازمانی کارکنان به ساختار، نظام و فرهنگ سازمانی که در آن مشغول به کار هستند، سبب اعتماد و اطمینان کامل کارکنان به سازمان می شود و همچنین به ارزیابی مفید و مطلوب از ارکان سازمان منجر می شود. اعتماد اساس موفقیت در زندگی شخصی و روابط کاری است. در واقع همه روابط سازمانی بر مبنای اعتماد ایجاد می شوند.
قاطعیت مدیران در گفتار و رفتار و تصمیم گیری ها موجب می شود که کارکنان نسبت به آنان اطمینان داشته باشند از این رو اعتماد به میزان زیادی افزایش می یابد. قاطعیت به معنی رک بودن و عدم تعارف می باشد که به از میان برداشتن ابهامات و سوء تفاهمات کمک فراوانی میکند و نقش مهمی در ایجاد ارتباطات و تعاملات سازنده افراد با یکدیگر دارد.
اعتماد در سازمان باعث می شود افراد در کنار هم کار کنند و آنها را قادر می سازد به صورت باز عمل کنند. اعتماد سازمانی موجب افزایش احساس امنیت در کارمند شده و از سخن گفتن بیمی نخواهد داشت - سکوت نمی کند - و همچنین عملکرد سازمانی را بهبود می بخشد و باعث ایجاد انگیزه کار کردن در افراد می شود.
الونن، بلومکوئیست و پومالاینن1 اعتماد سازمانی را به دو بعد اعتماد بین شخصی - 2ارتباطی - و غیر شخصی3 - اعتماد نهادی - تفکیک کردند. اعتماد شخصی می تواند به دو بعد شکسته شود: اعتماد افقی4 که به اعتماد بین کارکنان مربوط میشود و اعتماد عمودی5 که به اعتماد بین کارکنان و مدیرانشان برمیگردد. اعتماد نهادی6 می تواند به اعتماد اعضاء به استراتژی و چشم انداز سازمان، شایستگی تجاری و فناوری آن، ساختارها و فرایندهای منصفانه و سیاستهای منابع انسانی سازمان اشاره کند
