بخشی از مقاله
چکیده
گونه هاي جنس فوزاریوم سمیتکتوم و ورتیسیلیوم فانجیکولا از عوامل بیماریزاي گیاهی مهم و اقتصادي به شمار میروند .روشهاي رایج کنترل بیماري به تنهایی از کارآیی لازم برخوردار نمیباشند، لذا استفاده از روش هاي جایگزین از جمله کنترل زیستی از جایگاه ویژه اي در مدیریت بیماریهاي ناشی از این قارچ ها برخوردار میباشد در همین این راستا اثر بازدارندگی از رشد 7گونه سیانوباکتري O.subbrevis ،O. angusta ،A. ambigua ،A. vaginicola ، A.. Orientalis،T.ellipsosporus ،Calothrix بروي 2گونه از قارچ F. semitectum وV.fungicola در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت، آزمایشها به دو صورت روشAgar Plate Diffusion و چاهک انجام شد .
عصاره متانولی A. vaginicola ، A. Orientalis و عصاره اتانولی Calothrix روي قارچ F.semitectum اثر مهاري دارد هم چنین عصاره استنیA. Orientalis وO.subbrevis و سوپرناتانت O. angusta ، O.subbrevis نیز روي قارچ F.semitectum اثر مهاري دارد. نتایج فعالیت ضد قارچی عصاره هاي جلبکی که به روش انتشار در آگار1 بررسی شدند باین صورت است بیشترین فعالیت ضد قارچی در غلظت 3000 μl/mL سوپرناتانت مربوط به O. angusta با 45/45 درصد مهار وکم ترین اثر مهاري مربوط به Trichormus با 16/66و بیشترین فعالیت ضد قارچی در غلطت 3000 μl/mL متانول مربوط به O. angusta , O.subbrevis ،A. vaginicola با%100 مهار می باشد بیشترین اثر مهاري عصاره اتانولی مربوط بهA. ambigua و O.subbrevis با%100 مهار می باشد در کل تشخیص فعالیت ضد قارچی از عصاره جلبک ها منعکس کننده توان بالقوه جلبک ها براي مهار رشد قارچ هاي بیماري زا به عنوان یک عامل مفید کنترل بیولوژیک می باشد.
_1مقدمه
بیماري هاي گیاهی به طور مستقیم در تخریب منابع طبیعی در کشاورزي ایفاي نقش می کنند. پاتوژن هاي حاصل از خاك، قارچ ها، بیشترین نقش را در این زمینه دارند. در چند دهه اخیر انتشار چندین قارچ پاتوژن گیاهی مانند Pythium, Phytophthora, Botrytis, Rhizoctonia, Fusarium بسیار وسیع شده است که این امر بدلیل تغییرات ایجاد شده در روشهاي کشاورزي می باشد و با اثرات مضر و خطرناك بر محصولات کشاورزي می تواند از نظر اقتصادي مهم باشد. علاوه بر این، نه تنها رشد این محصولات، بلکه نگهداري از میوه ها نیز با پاتوژن هاي قارچی تحت تاثیر قرار می گیرد.
کنترل این پاتوژن هاي حاصل از خاك به روش هاي سنتی به دلیل مقاومت پاتوژن ها به قارچ کش هاي سنتتیک به سختی انجام می گردد. به علاوه قارچ کش هاي سنتتیک گران بوده و استفاده از آن ها از نظر اقتصادي مقرون به صرفه نیست و همچنین می توانند خطراتی را متوجه محیط زیست نمایند. به همین دلایل تاکید می شود که استفاده از این گونه ترکیبات شیمیایی به حداقل خود برسد . - Mohamad
اخیرا جهت مقابله با پاتوژن هاي گیاهی، کنترل بیولوژیک مورد توجه قرار گرفته است و کنترل بیولوژیک عوامل ایجاد بیماري هاي گیاهی، هم بدلیل اقتصادي و هم بدلیل کاهش خطرات زیست محیطی حائز اهمیت بوده و هم اینکه قارچ هاي پاتوژن مقاوم به قارچ کش هاي سنتتیک را می توان از این طریق کنترل نمود. جلبک ها یکی از عوامل مهم در مورد مطالعه کنترل پاتوژن هاي گیاهی می باشند . - Hewedy et al.,2000 - در این میان جلبک هاي سبز – آبی به عنوان منبعی غنی از ترکیبات گوناگون هستند که از نظر تجاري، دارویی و سم شناسی بسیار مورد توجه قرار گرفته اند.
متابولیت هاي اولیه مانند پروتئین ها و اسید هاي چرب ، ویتامین ها و رنگیزه ها از جمله این مواد هستند - . - Borowitzka, 1995 اما با وجود این پتانسیل بالا از آن ها خیلی کم در زمینه کنترل بیولوژیک عوامل بیماري هاي گیاهی تا کنون استفاده شده است. و همین موضوع اهمیت مطالعه در این زمینه را افزایش می دهد چراکه در خصوص اهمیت این موضوع Kulik - 1995 - چند دلیل را بیان می کند و جلبک ها را یک کاندید مناسب جهت کنترل زیستی پاتوژن هاي گیاهی می خواند. زیرا آن ها ترکیبات ضد باکتري یایی و ضد قارچی بسیاري تولید می کنند و همچنین می توان آن ها را به مقدار زیاد کشت داد بدون اینکه براي محیط زیست مضر باشند.
گونه هاي جنس فوزاریوم از عوامل بیماریزاي گیاهی مهم و اقتصادي به شمار میروند گونه هاي فوزاریوم از جمله قارچ هاي بیماري زاي خاك زي هستند . - Latiffah et al. 2007, 2009 - که در شرایط مختلف اکولوژیکی ،دامنه فعالیتی بسیار وسیع داشته و از نظر میزان خسارت در گیاهان زراعی داراي اهمیت اقتصادي زیادي هستند - صارمی، 1995، بوث، - 1971 روشهاي رایج کنترل بیماري به تنهایی از کارآیی لازم برخوردار نمیباشند، لذا استفاده از استراتژیهاي جایگزین از جمله کنترل زیستی از جایگاه ویژه اي در مدیریت بیماریهاي ناشی از این قارچ برخوردار میباشد.
با تشخیص ارزش غذایی بالاي قارچ هاي خوراکی وتوسعه کشت وپرورش انواع این قارچ ها بخصوص گونه مدیریت واحد هاي پرورش قارچ خوراکی از اهمیت قابل نوجهی برخوردار است ودر اثر حمله عوامل بیماري زاي قارچی یا محصول قابل استصحال نیست یا کیفیت محصول به شدت پایین بوده وقابل عرضه به بازار نمی باشد از جدي ترین عوامل بیماریزاي گیاهی می توان به - Smith 1924 , Treschow 1941, Zare & Gams 2001 - اشاره کرد. در مطالعه حاضر تلاش شده است تا با استفاده از جلبک هاي سبز- آبی جدا شده از زیستگاه هاي مختلف ایران، دو پاتوژن مهم از نظر کشاورزي و اقتصادي را که در بالا معرفی شدند کنترل نمود.
_2 مواد و روش ها
1_2 تهیه محیط کشت جامد BG-11
ابتدا محیط کشت BG-11 مناسب تهیه گردید - جدول - 1_که از رایج ترین محیط هاي مورد استفاده براي سیانوباکتري هاست. جلبک سبز –آبی خالص تهیه شده از هرباریوم جلبک شناسی دانشگاه شهید بهشتی - جدول - 2_ بر روي محیط کشت جامد استریل منتقل شدند. محیط کشت استفاده شده به دو صورت مایع و محیط کشت جامد، با غلظت 1/5 درصد آگار استفاده شد. در این مطالعه دماي 25 درجه سانتیگراد به عنوان دماي بهینه رشد جلبک هاي سبز – آبی مورد مطالعه تعیین شد. شدت نور 2500 لوکس با تناوب نوري 12 ساعت نور، 12 ساعت تاریکی و pH معادل 8 تنظیم شد. طول دوره رشد کامل جلبک در بین سویه هاي مختلف متفاوت وبین 20تا40روز می باشد.
