بخشی از مقاله
چکیده
زراعت پیاز با سطح زیر کشت 5000 هکتار یکی از مهمترین سبزیجات در استان خوزستان میباشدکه عمدتاً در شهرستانهاي دزفول، اندیمشک، رامهرمز، بهبهان، گتوند و ... کشت میگردد. نام علمی پیاز Allium cepa است و از خانواده سوسنیها Liliacea است. یکی از بیماريهاي مهم پیاز، سفید داخلی یا دروغی است که در بعضی از سالها باعث کاهش عملکرد محصول تا حدود 50 درصد از مزارع میگردد. در سال زراعی 1392-93 یک مزرعه پیاز در شهرستان گتوند انتخاب شد و در آن نقشه طرح در قالب طرح بلوكهايکاملاً تصادفی با 7 تیمار و 4 تکرار اجرا و کلیهي مراحل کاشت و داشت طبق عرف منطقه انجام شد.
در این پژوهش از تریکودرمین، قارچکش رورال تی اس، قارچکش فلینت، پتاسیم فسفیت - - Mono & Di-Potassium Phosphite ، اکسی کلرورمس و اختلاط قارچکش رورال تی اس + پتاسیم فسفیت و همچنین قارچکش فلینت + پتاسیم فسفیت استفاده شد. ده روز پس از سمپاشی تعداد 25 بوته پیازبطور کاملاً تصادفی از هر تکرار انتخاب و ارزیابی از بوتهها بر اساس رتبه بندي داك صورت گرفت. تجزیه واریانس دادهاي ده روز بعد از سمپاشی توسط نرم افزار SAS با دستور ANOVAنشان داد اختلاف معنیدار بین سموم استفاده شده وجود دارد. نتایج به دست آمده نشان داد که سموم اکسی کلرورمس و فلینت نسبت بهدیگر سموم، داراي قدرت کنترل و معالجه بیشتري نسبت به این بیماري هستند.
.1 مقدمه
سلامتی ما به سلامتی نباتات از جمله گیاهان سبزي و صیفی وابسته است بسیاري از عناصر ضروري و ویتامینهاي مورد نیاز بدن از گیاهان تأمین میشوند. متأسفانه اغلب تولید کنندگان این محصولات با بیماري هاي این گیاهان آشنا نیستند لذا در مدریت مبارزه، روش شیمیایی را در اولویت اول قرار میدهندمضافاً. اینکه به درستی نمیدانند از چه سمومی، به چه مقدار و در چه زمانی باید استفاده نمایند.
مصرف بیرویه و غیر اصولی سموم شیمیایی خصوصاً در گیاهان سبزي و صیفی از جمله پیاز که فاصله بین برداشت و عرضه آنها به بازار کوتاه است، موجب مسومیت مصرف کننده، آلودگی محیط زیست و کاهش عملکرد محصول میشود. لذا در این پژوهش سعی شده با بهره گیري از سموم روز دنیا و جدیدترین متدهاي از جمله مواد القاء کننده مقاومت طبیعی گیاه، یک روش مبارزه کم خطر براي انسان، قابل اعتماد براي کشاروزان و با هدف کاهش هزینهها توصیه شود.
زراعت پیاز با سطح زیر کشت 5000 هکتار یکی از مهمترین سبزیجات در استان خوزستان میباشد که عمدتاً در شهرستانهاي دزفول، اندیمشک، رامهرمز، بهبهان، گتوند و ... کشت میگردد. نام علمی پیاز Allium cepa است و از خانواده سوسنیها Liliacea است. بیماريهاي مهم پیاز شامل سفید داخلی یا دروغی و همچنین یک نوع بیماري باکتریایی با نام Onion bacterial mushy rot میباشد که در بعضی از سالها باعث کاهش عملکرد محصول تا حدود 50 درصد از مزارع میگردند.
از میان آفات مگس پیاز و تریپس پیاز از جمله آفات این زراعت در استان میباشند که خسارت قابل توجهی به عملکرد محصول وارد مینمایند. با توجه به اهمیت اقتصادي عوامل فوق الذکرکشاورزان در طول دوره داشت جهت جلوگیري و کاهش خسارت اقدام به مبارزه شیمیایی با انواع سموم حشرهکش و قارچکش مینمایند. این پروژه با هدف اعمال ترکیبی از روشهاي مبارزه شیمیایی و سایر روشهاي کنترل از جمله کاربرد القاء کنندههاي مقاومت طبیعی گیاه در مقابله با بیماري سفیدك داخلی پیاز و همچنین جهت جلوگیري از تجمع عناصر سنگین و نیترات که باعث بیماري در انسان میشوند اجراء شد.
.2 تئوري و پیشینه تحقیق
بیماري سفیدك دروغی - داخلی - پیاز توسط قارچ Pernospora destructor - Berk. - Caspary - قارچ آبدوست و غیر حقیقی - که از راستهپرونوسپورال، شاخه اُاُمیکوتا میباشد، ایجاد میشود - الهی نیا, . - 1386 بیماري بصورت سیستمیک در گیاه گسترش مییابد به طوریکه 3 تا 4 نسل آن به طور کامل محصول را از بین میبرد. بیماري تنها به پیاز و پیازچه و تا حدي سیر خسارت وارد می کند.
قارچ عامل بیماري در بقایاي سوخ و اندامهاي رویشی گیاهان آلوده پیازي زمستان گذرانی میکند. همچنین به صورت اووسپور در خاك میتواند بقا داشته باشد. علائم اولیه بصورت سفید مایل به خاکستري تا ارغوانی مایل به قهوهاي شدن سطح برگهاي مسن بروز مییابد. با پیشرفت بیماري برگهاي جوان در ابتدا سبز رنگ پریده، سپس زرد و درنهایت خشک میشود. در شرایط آلودگی شدید اسپور و اسپورانژیوم هاي قارچ عامل بیماري در سطح برگ و ساقههاي گل دهنده ظاهر میشود
این بیماري در آسیا اروپا گسترده است و قبلاً در مزارع گیاهان پیاز در آفریقاي جنوبی - Verwoperd, et al., 1931 - و نیز در نیویورك ثبت و شناسایی شده است . - Shishkoff, et al., 1989 - تلاشهاي بسیاري براي کنترل بیماري سفیدك داخلی در پیاز با استفاده از شیوههاي کشت و کنترل شیمیایی به اجرا در آمده است . - Aveling, et al., 1993 - دستیابی به کنترل کامل عوامل بیماري زاي موجود در هوا - هوازاد - اغلب دشوار است.
در سال هاي اخیر، استفاده از کنترل بیولوژیکی به عنوان یک روش قابل اعتماد و با دوام در کشاورزي مدرن به طور چشمگیري افزایش یافته است. کاربرد کنترل بیولوژیکی با استفاده از میکروارگانیسم ها جهت کنترل بیماري هاي مختلف گیاهی در بسیاري از کشورها بهطور موفق به اثبات رسیده است . - Sivan, 1987 - یکی از روشهاي بالقوه جهت کاهش شدت بیماريهاي ایجاد شده توسط پاتوژنهاي گیاهی، استفاده از مواد القاء کننده مقاومت در گیاه است. همچنین، جهت پیشگیري در گیاهان حساس نیز کاربرد دارند . - Ryals, et al., 1996 - پژوهش حاضر دربارهي سفیدك داخلی پیاز در استان خوزستان و همچنین کنترل بیماري با استفاده از عوامل بیولوژیک و مواد القاء کننده مقاومت طرح ریزي شده بود.
.3مواد و روشها
در سال زراعی 1392-93 یک مزرعه پیاز در شهرستان گتوند انتخاب شد و در آن نقشه طرح در قالب طرح بلوكهاي کاملاً تصادفی با 7 تیمار و 4 تکرار اجرا و کلیه ي مراحل کاشت و داشت طبق عرف منطقه انجام شد - شکل . - 1 در این پژوهش از 5 سم و 2 ترکیب استفاده شد. در اسفند ماه سم پاشی صورت گرفت و جهت عملکرد بهتر سموم، سمپاشی در اوایل غروب آفتاب و در رطوبت مناسب صورت پذیرفت.
