بخشی از مقاله
چکیده
امروزه جذب گردشگر و توریسم از اولویت های هر کشوری در برنامه و سیاست های خود می باشد .و گردشگری به صنعتی تبدیل شده است که نتایج و مزایای فراوانی را برای جوامع بوجود می آورد .در سالهای اخیر در ارتباط با جذب گردشگر تنوع زیادی ایجاد شده است که از مهمترین آنها میتوان به گردشگری ایلات و عشایر اشاره نمودکه هر کدام از آنها افسانه ها، داستان ها، آداب، سنن و عقاید مربوط به خود را دارند که مجموعه اینها یک موزه مردم شناسی بی نظیر است و هر یک از سیاه چادرهای عشایر و ، مراسم و جشن های آنان ،بازیهای محلی ،موسیقی محلی حتی جشن عروسی، یک موزه زنده است که این موزه ها عرصه به تصویر کشیدن ارتباط بین سه عنصر انسان، طبیعت و فرهنگ با همدیگر است.به منظور حفظ آثاروفرهنگ سنتی ،قومی،ایلی، ونمایش دائمی زندگی عشایری باایجاد سایت های گردشگری در محلها ومکانهای باستانی ومذهبی، توریستی شناخته شده استان گامی درجهت اشتغال جوانان عشایردراستای گردشگری پایدار اقدام نمود.
مقدمه
جامعه عشایری استان علیرغم جمعیت کم آنها نسبت به جمعیت جوامع شهری و روستایی حدود 70 درصد از عرصه استان را قلمرو زیست و فعالیت خود قرار داده ، بیش از 41 درصد دام سبک استان را دراختیار دارند و بعنوان جامعه مولد مطرح هستند و به همین لحاظ از دید اقتصادی نیز اهمیت فراوان دارند . دراستان کرمانشاه 14 ایل و1 یک طایفه مستقل وجود دارد .
ایلات کلهر، سنجابی، قلخانی ، بان زرده ، کرند ، گوران ، جاف ، ثلاث باباجانی ، پایروند و طایفه مستقل عثمانوند درداخل استان و ایلات جمهور، ترکاشوند ، زوله وزنگنه وبالاوند زردلان به خارج ازاستان کوچ میکنند .عشایر برون کوچ به استانهای خوزستان ، ایلام ، لرستان وهمدان کوچ میکنند ونوع کوچ آنها عموماً به روش سنتی و همراه دام است .طول مسیر کوچ عشایراز 15 تا 700 کیلومتر متغیر است .
طول مسیر کوچ 10/79 درصد از خانوارها در دوره ییلاق و12/73 درصد ازخانوارها دردوره قشلاق کمتراز 30 کیلومتر بوده است .عشایر درون کوچ علیرغم کوتاه بودن مسیر ییلاق تاقشلاق ، عموماً با ماشین کوچ میکنند و دام را به روش سنتی و از طریق ایلراه کوچ می دهند..
معیشت عشایرمتکی بردامهایی است که آنها رادرمراتع طبیعی می چرانند مانند زراعت محصولات اصلی چون گندم وجویا تولید مصنوعاتی، شامل چیخ،چادر، خورجین،گلیم، گیوه، قالی،قالیچه، نمد،موج و جاجیم می باشد عشایر. استان کرد زبان وعموماً پیرو مذهب شیعه هستند . ایلات جاف ، ثلاث باباجانی ، طایفه باباجانی از ایلکرند وبخشی از ایل بان زرده اهل سنت وایلات قلخانی ،گوران وبخشی از ایلات بانزرده، سنجابی وکرند پیرو مذهب اهل حق و ما بقی عشایر شیعه هستند. سیاه چادرهای عشایر و ، مراسم و جشن های آنان ،بازیهای محلی ،موسیقی محلی حتی جشن عروسی، یک موزه زنده است .
موسیقی عشایر
جشن ها و اعیاد همراه با موسیقی و پایکوبیهای خاص عشایر منطقه، لباس های محلی و رنگارنگ آنها، شیوه ییلاق و قشلاق آنها هراه با نواهای و ترانه های زیبای محلی در پهنای این سرزمین و ... همواره برای بازدید کنندگان و گردشگران اجتماعی و فرهنگی جذاب و دیدنی است. موسیقی کرمانشاهی ریشه در تاریخ هنر و فرهنگ آریایی دارد. این موسیقی از گذشته های بسیار دور از نسلی به نسلی دیگر و از عشایر به روستا و شهر منتقل شده و به عنوان جزیی از فرهنگ قومی با روح و جان مردم درآمیخته و به حیات خویش ادامه داده است. تحقیقات نشان می دهد که موسیقی کردی ابتدا رزمی و حماسی بوده است.
قدیمیترین نواسازان کرد و بیتخواان غالباً افرادی بیسواد ولی خوش ذوق بوده اند و در قرون گذشته داستانهای پهلوانی و رزمی را به شعر و تصنیف بر میگرداندند و آنها را با دهل و سرنا می نواختند. به تدریج نواها، ریتمها و آهنگهای بزمی نیز وارد موسیقی کردی شده است. »هوره« از نواهای قدیمی مردم کرد است. کوچ عشایر از ییلاق به قشلاق و برعکس عجین با شور و شادی، بزمی خوانی و موسیقی محلی خاص هر ایل است. برخی از سازهای محلی عشایر استان کرمانشاه عبارت اند از: دوزله، دایره، سرنا، شمشال، تنبورو
بازیهای عشایر
بشراز نخستین روزهای کودکی وشاید از بدو تولد تا آن گاه سر به بالین مرگ می نهد نیاز به بازی داشته وخواهد داشت . در واقع بازی وزندگی دو امر لاینفک واجتناب ناپذیر انسانها می باشد.باتوجه به تنوع زیستی انسانها ورویکردهای زندگی در میان ملتها وحتی در مناطق وشهرها وروستاهای مختلف ،بازیها ،نمودهای اجتماعی وفرهنگی گوناگون وخاص خود را به ارمغان می آورند،بازی را نمی توان صرفا وسیلهای برای سر گرمی اوقات دانست آگر چه یک جنبه از کارکدهای بازیها این مقوله است اما هدف اصلی استنباط از بازیها نمدهای اجتماعی وفرهنگی ودر بسیاری از موارد کسب آموزش ومهارت ، افزایش روحیه مسئولیت پذیری ،تقویت روحیه استقلال طلبی و تعاون وهمکاری و... است .
این تحقیق به روش کتابخانه ا ی انجام گرفته و بازی های محلی عشایر استان کرمانشاه که شامل: پهلان - پالان - ، قمچان، هشار هشارکی - خرما شارکی - ، قل قلان، گل بگیر - توپان - ، رسن بازی، سوار سوار - اسب سواری - ، پران، چالان، زرمشتکی،گلوان،گامپر، چیزان - دویزان - ، چوچوان - الک ملک - ، زران - زرنو،چوجله زری - ، تیراندازی، مسابقه دو، زوران - کشتی - ، کلاوروانکی و ... می باشند. نتایج که از مطالعه وپژوهش انجام شده بدست آمده عشایراذعان می کنند به دلیل مشکلاتی که جامعه عشایری با آن دست به گریبان است، چندان فرصتی برای پردازش به این بازیها وجود ندارد و گویا فصل اوقات فراغت از کتاب زندگانی این جامعه زحمتکش رو به زوال بوده و به تبع آن بازیهای محلی شاید می روند تا برای همیشه به بوته فراموشی سپرده شوند. که با ایجاد سایت گردشگری باعث اشاعه موسیقی کردی شود
عروسی عشایر
آداب ورسوم ازدواج در استان کرمانشاه با خواستگاری آغاز میشود که آداب و آئین خاصی دارد. نظام خویشاوندی در جوامع کرد بر پایه پدر تباری است. ازدواجها در گذشته درون گروهی بود. اما امروزه پسر همسر دلخواهش را انتخاب میکند و به مادرش اطلاع میدهد. مادر به بهانهای به خانه دختر میرود و اگر او را پسندید، بیآنکه به خانه خود برمیگردد و از خوبی و زیبائی دختر میگوید.پدر پسر در یک روز خوشیمن - معمولاً روزهای فرد - همراه چند ریشسفید به خانه دختر میروند و او را برای پسرش یا خواستگاری میکنند. در صورت توافق پدر دختر، همانجا میزان شیربهاء و مهریه مشخص میشود. - Xwazmani - خوازمنی قبل از مراسم عروسی، مراسم ندورانی - نامزدی - ، عقدکنان و حنابندان است .در طول مدت نامزدی خانواده داماد موظف هستند
