بخشی از مقاله
چکیده
در این پژوهش، به منظور شناسایی قارچهای آگاریک، از ارتفاعات قلاجه و دشتهای اطراف استان کرمانشاه نمونه برداری صورت گرفت. نمونهها بر اساس ویژگی های ریختشناسی ماکروسکوپی و مورد شناسایی قرار گرفتند. همچنین جهت تایید شناسایی مورفولوژیکی توالی نوکلئوتیدی دیانای ناحیه ترانوبسی شونده داخلی ریبوزومی - rDNA-ITS - نمونهها تعیین توالی شد. بر اساس نتایج حاصل، چهار گونه از قارچهای آگاریک به اسامی Lepiota lilacea، Russula delica، Ossicaulis lignatilis و Tricholoma scalpturatum به ترتیب متعلق به تیرههای Agaricaceae، Russulaceae، Lyophyllaceae، Tricholomataceae از استان کرمانشاه گزارش میشوند.
مقدمه
این جنس که در خانواده Agaricaceae قرار دارد، ساپروفیت و دارای پراکنش جهانی میباشد. بیش از 400 گونه ازاین جنس در دنیا شناخته شده است - Kirk et al., . - 2008 این جنس دارای کلاهک فلس دار ، نقش اسپور سفید رنگ بوده و پایه آن دارای حلقه است. - Asef, . - 2015 شکل اسپورها وساختار سلولهای سطح کلاهک در شناسایی گونههای این جنس از اهمیت بالایی برخوردار است
برخی از گونههای این جنس دارای زهرابه سمی و کشنده آمانیتین هستند. به دلیل اینکه جنس Lepiota دارای گونههای سمی و غیر سمی است مصرف این قارچ توصیه نمیشود - . - Sgambelluri et al., 2014 از مشخصههای جنس Ossicaulis، نحوه اتصال تیغهها به پایه که به صورت، جزئی، کامل و گاهی به مقدار کم روی پایه گسترش یافته اما هیچ گاه به صورت آزاد یا به طور کامل روی پایه کشیده نمیشوند. اعضای جنس Russula مایکوریز بوده و با درختان برگریز و سوزنیبرگان ارتباط دارد. بازیدیوکارپ عمدتاً متوسط تا بزرگ بوده و کلاهک آنها به رنگهای سفید، زرد، سبز، قرمز، بنفش میباشد. اسپور ها دارای تزیئنات آمیلوییدی هستند -
همچنین برخی از گونههای مهم خوراکی نظیر گونه R. ochroleuca و سمی نظیر R. emetica نیز در این جنس قرار گرفته است. علاوه بر گونههای مایکوریز،خوراکی و سمی گونه R. delica به عنوان یک گونه دارویی با اثرات آنتیاکسیدان بالا و پتانسیل قوی در درمان طیف وسیعی از بیماریها شناخته شده است
جنس Tricholoma به خانواده Tricholomataceae تعلق داشته و دارای 200 گونه در سراسر دنیا میباشد
ریشه یونانی داشته و از لغت thrix به معنی موهای جانبی گرفته شده که به بقایای فیبروزی پرده در حاشیه کلاهک چندین گونه اشاره دارد - . - Bessette et al., 2013 بیشتر گونههای این جنس مایکوریز هستند. در این جنس تیغهها با یک فرورفتگی به پایه اتصال داشته و نقش اسپوری آنها سفید رنگ میباشد. مهمترین گونه خوراکی این جنس T. matsutake بوده که دارای ارزش غذایی بالایی است. گونه Tricholoma sulphureum از گونههای شایع جنگلی بوده که معمولاً توسط رنگ سولفوری بازیدیوکارپ و بوی ناخوشایند شناخته میشود
مواد و روشها
طی سالهای 1393 تا 1396 در فصول مختلف سال به ویژه فصل بهار و پاییز نمونه برداری نمونههای قارچی انجام شد. به این منظور، مناطق مختلفی مورد بازدید قرار گرفت. برای ثبت ارتفاع و مختصات جغرافیایی، از دستگاه مکان یاب GPS استفاده گردید. در محل نمونهبرداری، ضمن ثبت مشخصات، از تمامی نمونهها در محل جمعآوری از زوایای مختلف، به کمک دوربین دیجیتال Samsung S6 عکسبرداری شد. در آزمایشگاه از نمونهها برشهای میکروسکوپی تهیه گردید.
برشهای میکروسکوپی در آب مقطر و معرف ملزر با استفاده از میکروسکوپ Olympus مدل BX51 مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور ثبت مشخصات میکروسکوپی و تعیین ابعاد اسپور و سایر ساختارهای میکروسکوپی، از حداکثر 20 مورد با عدسی چشمی Dino eye lens 30 mm و نرمافزار Dino capture عکس برداری گردید. به منظور تشخیص آرایههای مختلف، از کلیدهای شناسایی معتبر - Hansen et al., 1992; Kuo, 2003 - ، مونوگرافها و مقالات تخصصی قارچشناسی استفاده شد. استخراج DNA نمونهها با استفاده از کیت استخراج DNA شرکت دنا زیست - Denazist Asia - صورت گرفت
توالی نوکلئوتیدی دیانای ناحیه ترانوبسی شونده داخلی ریبوزومی - ITS1-5.8S-ITS2 - با استفاده از آغازگرهای 'ITS1 و ITS4 تکثیر گردید. واکنش زنجیرهای پلیمراز مطابق - Foulongne-Oriol et al., 2012 - با استفاده از دستگاه ترموسایکلر صورت گرفت. محصولات واکنش زنجیرهای پلیمراز جهت تعیین ترادف به شرکت ماکروژن کره جنوبی ارسال شدند.
توالی های بهدست آمده برای هر یک از نمونهها، با استفاده از نسخه هفت نرم افزار BioEdit، ویرایش شده و با استفاده از نرم افزار جستجوی http://www.blast.ncbi.nlm.nih. - BLAST gov/blast.cgi, NCBI, USA - با دیگر توالیهای موجود در بانک ژن - NCBI, USA - مقایسه شده و نزدیکترین ترادف با هر کدام از ترادفهای حاصل شناسایی شد. ردیفچینی چندگانه با استفاده از نرمافزار Clustal W صورت گرفت. آنالیز فایلوژنتیکی و تعیین روابط گونهها به روش الحاق مجاور با تکرار1000 بار بوتاستراپ با استفاده از نرم افزار MEGA5 صورت گرفت.
نتایج و بحث
در این پژوهش، چهار گونه از قارچهای آگاریک به اسامی
lilacea Lepiota، Russula delica ، Ossicaulis lignatilis و Tricholoma scalpturatum به ترتیب متعلق به تیره های Agaricaceae، Russulaceae،Lyophyllaceae، Tricholomataceae از استان کرمانشاه گزارش میشوند.
کلاهک، محدب ،در مرکز قهوهای مایل به قرمز رنگ بوده و در زمینهی سفید رنگ کلاهک تیکههایی کوچکتر به رنگ قهوهای مایل به قرمز دیده میشود. ابعاد کلاهک دو الی چهار سانتیمتر میباشد - شکل. - a-1 تیغهها، نزدیک بههم و به پایه اتصال ندارند، تیغهها سفید رنگ بوده ودر بین آنها تیغک وجود دارد. نقش اسپور، سفید رنگ میباشد. پایه، به صورت مرکزی به کلاهک اتصال دارد.
ارتفاع پایه به چهار سانتیمتر می رسد. پایه تو خالی و فاقد تورم میباشد. قسمت فوقانی پایه به رنگ سفید بوده اما در بخش قاعدهی شرابی رنگ میباشد و حلقه در قسمت میانی پایه وجود دارد - شکل. - b-1 اسپورها، تخممرغی تا بیضوی شکل و شفاف بوده، ابعادآن -5/1 - - 2/8-3/3 - × - 4/2 میکرومتر میباشد - شکل. - f-1 بازیدیومها، گرزی شکل بوده و دارای چهار استریگما میباشند - شکل. - d-1 سیستیدیومها، دو طرف تیغه وجود ندارد اما سیستیدیومهای لبه تیغه از نوع گرزی شکل با دیواره نازک هستند
این گونه، روی خاک در کنار درخت بلوط جمعآوری گردید. وجود اسپورهای بیضوی وصاف، حلقه مشخص و اینکه پایه در زیر حلقه به رنگ شرابی بوده از مشخصههای مهم این گونه جهت شناسایی میباشد. در گونه Lepiota cristata اسپورها به شکل موشکی بوده و از جمله تفاوتهای مهم با گونه L. lilaceae میباشد. این گونه پیش از این از قمصر توسط صابر درسال1381، از خاک گزارش شده است
