بخشی از مقاله
خلاصه:
دو جنسی به حیوانی گفته می شود که جنس آن نامشخص است وبه میزان متفاوتی ارگان هاي تولید مثلی هر دو جنس نر وماده را دارا می باشد. جنسیت جنین وابسته به لقاح، غدد جنسی و ماهیت غدد ضمیمه جنسی می باشد. اگر جنسیت در یکی از مراحل با بقیه متفاوت باشد، دو جنسی رخ خواهد داد.
یک بز نژاد سیستانی بدون شاخ ازیکی از دامداریهاي بیرجند به علت میاز در ناحیه ي تناسلی گزارش شد.در مشاهده ظاهري مشخص شد که حیوان اندامهاي تناسلی نر و ماده دارد.حیوان داراي فرج ناقص و پنیس بود و بیضه ها داخل حفره شکم قرار داشت و همچنین داراي بافت پستانی بود. دوجنسی درمیان بزهاي بدون شاخ متداولتر بوده واحتمالا دراثر ژن مغلوبی که به ژن بی شاخی متصل است ایجاد می شود.آبستنی دو قلویی میتواند علت دیگر ایجاد دو جنسیتی باشد.فاصله مقعد تا الت تناسلی به عنوان معیاري جهت تشخیص جنس مورد استفاده قرار میگیرد که درواقع زیادشدن این فاصله را در بزهاي دو جنسی داریم.
مقدمه:
دو جنسی به حیوانی گفته می شود که به علت ناهنجاري هاي مختلف دستگاه تناسلی جنس آن نامشخص است.دو جنسی یکی از نا هنجاري هاي نادر بوده و معمولا حیوانات مبتلا به این عارضه علی رغم جنسیت نا معلوم و اعضاي تناسلی غیر فعال از نظر ژنتیکی ماده هستند.این ضایعه یکی از اشکال هرمافرودیت است که می تواند هرمافرودیت حقیقی یا کاذب باشد.
اغلب حیواناتی که به عنوان هرمافرودیت گزارش می شوند در واقع هرمافرودیت واقعی نیستند آن ها شرایطی را نشان می دهند که به آن هرمافرودیت کاذب می گویند. به عنوان مثال ساختار هاي تولید مثلی خارجی آن ها شبیه هر دو جنس می باشد در حالی که ارگان هاي تولید مثلی داخلی آن ها اغلب متعلق به یکی از جنس ها هستند که می تواند نر یا ماده باشد. از آنجایی که هرمافرودیت ها نژاد محسوب نمی شوند تنها از جنبه تولید گوشت اهمیت دارند.
شرح مورد:
یک بز بدون شاخ نژاد سیستانی یک ساله با وزن حدود 25 کیلوگرم از یکی از دامداري هاي سنتی اطراف بیرجند به علت میاز در ناحیه آلت تناسلی نر گزارش شد. در مشاهده ظاهري مشخص گردید که میاز در اندامی شبیه به آلت تناسلی نر اتفاق افتاده است. در معاینات به عمل آمده حیوان داراي ارگان هاي تناسلی مرتبط با هر دو جنس نر و ماده بود. حیوان داراي فرج ناقص به طول 2 سانتی متر و یک بر آمدگی پنیس مانند به سمت عقب و به اندازه 3 الی 4 سانتی متر بود که در زیر فرج قرار گرفته بود و درگیر میاز گردیده بود. فاصله مقعد تا قاعده ي پنیس 15 سانتی متر و فاصله مقعد تا فرج 3 سانتی متر بود. محل خروج ادرار از ناحیه پنیس بود.
در معاینه قسمت سطحی شکم بیضه ها که داخل حفره شکمی قرار داشت قابل لمس بود. حیوان همچنین داراي بافت پستانی و سرپستانک ها بود که البته رشد چندانی نکرده بود.
نتایج و بحث:
دو جنسی شدن مرتبط با ژن بی شاخی شایع ترین نوع آنومالی جنسی در بز ها است و میزان دو جنسی در بزهاي شاخدار نادر است. ولی ناهنجاري هاي دستگاه تناسلی داخلی و خارجی همچنین می تواند از سایر عوامل ژنتیکی و محیطی منشا گرفته باشد.یکی از این عوامل آبستنی دو قلویی و ایجاد دام فریمارتین است. فریمارتین دامی است که ازلحاظژنتیکی ماده بوده و به صورت دوقلو باجنین نر به دنیا میآید. فریمارتینیسم در بز تقریبا 6٪ موارد دوجنسی را به خود اختصاص میدهد.
فاصله مقعد تاعضو تناسلی خارجی در بزغالههاي بالاي 20 روز به عنوان معیاري جهت تشخیص جنس مورد استفاده قرار میگیرد. این فاصله دربزهاي ماده طبیعی نزدیک به 2 سانتیمتر و در نرهاي طبیعی از 30 تا 40 سانتیمتر متغیر است. در بزهاي دوجنسی مزبور بین 3 تا 3 3سانتی مترمیباشد
هرمافرودیسم درمقایسه با سایر حیوانات مزرعه،در بزها شایعتر است.به نظر میرسد که امروزه اطلاعات دقیقی در خصوص آمار واقعی هرمافرودیسم در بزها در دست نیست و قابلیت هاي آندروژنی بزهاي دو جنسه بصورت کامل مورد مطالعه قرار نگرفته است
