بخشی از مقاله
چکیده :
ازجمله مصایب جهان امروز که سلامت میلیونها انسان را به شدت تهدید میکند ،اعتیاد به مواد مخدراست . این پدیده را بدان سبب بلای هستی سوز می نامند که ویرانگریهای حاصل از آن زمینه سقوط بسیاری ازارزشها و معیارهای اخلاقی گردیده ، سلامت جامعه را به مخاطره می اندازد واین عادت جانکاه هرسال قربانیان بی ×شماری را به آغوش سرد خاک می نشاند.
از آنجا که دستاوردهای بدست آوده حکایت از پایین آمدن سن اعتیاد نزد نوجوانان و جوانان است برای برنامه ریزری راههای موثر در پیشگیری از اعتیاد این گروه سنی ، ابتدا باید علل و عوامل موثر در شروع مصرف اعتیاد به مواد مخدر را در نوجوانان و جوانان شناخت . این عوامل بر می گردد به شخصیت ، خانواده ،محیط و اجتماع همگی در سوء مصرف و اعتیاد موثر هستند .
در این مقاله از روش تحخقیق کتابخانه ای و اسنادی استفاده است و سعی شده است تا با آگاهی دادن به نوجوانان و جوانان و خصوصاً خانواده ها در مورد مواد اعتیاد آور و چگونگی برخورد آنها با فرزندان خود در محیط خانه و بیرون از خانه از طریق یک برنامه ریزی مدون ، که اجرای درست آن اهمیت بسزایی در پیشگیری دارد ، مورد بررسی قرار گیرد . امید است که با آموزش صحیح ×به نوجوانان و جوانان سعی در جهت داشتن جامعه ای سالم و بدور از اعتیاد باشیم
مقدمه :
گرایش به اعتیاد ومواد مخدرازآسیب هایی است . که انسان را نسبت به معنویت وفرهنگ اجتماعی بیگانه می سازد وموجبات انحطاط وفروپاشی زندگی فردی وحیات جامعه را فراهم می آورد.
تحقیقات تاریخی ومردم شناختی نشان داده است که استفاده ازمواد مخدر درگذشته صرفأ به بزرگسالان محدود بود و نوجوانان به آن روی نمی آورند . مصرف مواد مخدربه طور پراکنده در مراسم اعتقادی ومذهبی منحصرأ توسط گروههای خاصی ودرشرایط معینی صورت می گرفت، اما بعدها هنگامیکه مرفین،هروئین وکوکائین به بازارآمده مواردی ازاعتیاد جوانان نیز مشاهده شد. دردهه 1960 ×تعداد معتادان به این پدیده آنقدر اندک بود که توجه اجتماعی را درمقیاس وسیع به خود جلب نمی کرد.
اما در اوایل دهه 1970 استفاده ازمواد مخدر ناگهان درمیان جوانان ونوجوانان شایع و به صورت مسأله ای جهانی درآمد وایجاد همه گیرآن به صورت یک موج ازقاره ای به قاره ی دیگرگسترش یافت .درپاسخ به نگرانیهای فزاینده بین المللی درباره این بلای خانمان ×نسوز بود که مجمع عمومی سازمان ملل متحد کنفرانس بین المللی مواد مخدر وتجارت ممنوع را در سال 1987 در وین تشکیل داد
هدف کنفرانس ،ترتیب دادن اقدامات درسطح محلی،ملی وبین المللی برای مبارزه با مواد مخدردرتمام شیوه های آن ، وهمچنین مشخص کردن فعالیتهای آینده در زمینه آموزشهای پیشگیرانه ،کاهش مصارف غیر قانونی ،فشارهای قانونی، ریشه کردن منابع مواد مخدر مربوط ،و توانبخشی معتادان وبخصوص وارد کردن آنها به اجتماع بود، در جلسات این کنفرانس - گیسب دب گنارو - مدیر اجرایی صندوق سازمان ملل برای کنترل معتادان عمل تولید کنندگان مواد مخدرو سوداگران مرگ وتبلیغ کنندگان فرهنگ اعتیاد را محکوم و گفت : اعتیاد به مواد مخدر سرکوب نخواهد شد ، مگراینکه فرهنگ اعتیاد ازمیان برداشته شود ، واین بدان معناست که مبارزه ای سرسختانه وپیگیرباید علیه تولید کنندگان ،قاچاقچیان جنایتکار وقدرتمندی که ازاین راه پول هنگفتی به جیب می زنند صورت گیرد.
×تعریف لغوی اعتیاد :
اعتیاد را به عادت کردن،خوگرفتن،خوگرشدن وخود را وقف عادتی نکوهیده کردن معنا کرده اند - فرهنگ معین - . به عبارتی دیگرابتلای اسارت آمیز به ماده مخدر که از نظر جسمی یا اجتماعی زیان آور شمرده شود. اعتیاد نام دارد. - ستوده ×، - 1367 اصطلاح اعتیاد به سهولت قابل تعریف نیست، اما عواقب آن به صورتهای مختلف نظیرکم شدن تحول و وابستگی بدنی هویدا می شود.
درطب جدید به جای کلمه اعتیاد، وابستگی به دارو به کار می رود که دارای همان مفهوم ولی دقیق تر و صحیحتر است. مفهوم این کلمه آن است که انسان براثر کاربرد نوعی ماده شیمیایی از نظر جسمی و روانی به آن وابستگی پیدا می کند. به طوری که براثر دستیابی ومصرف دارو واحساس آرامش ولذت به او دست میدهد،ولی نرسیدن دارو به خماری،دردهای جسمانی واحساس ناراحتی وعدم تأمین به دنبال دارد.
مواد مخدر و انواع آن :
اصطلاحاً مواد مخدر به کلیه مواد طبیعی و شیمیایی گفته می شود که اعتیاد آور باشد. بعضی از این مواد تخدیر کننده نبوده ، بلکه ممکن است ایجاد تحرک و توهم نماید . به طور کلی مواد مخدر به مواردی اطلاق می گردد که مصرف آنها در انسان حالاتی غیر عادی ایجاد نماید این حالت که عموماً لذت بخش هستند به صورت موقت و کاذب ایجاد می گردد
اما طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی ماده مخدر به مادی گفته می شود که پس از وارد شدن به درون ارگانیسم بتواند بر یک یا چند عملکرد از عملکردها تاثیر بگذارد - پیام یونسکو - . این تعریف مصرف کنندگان مواد مخدر را افرادی غیر طبیعی و منحرف می داند و براساس آن هم مخدرهایی نظیر توتون و مشروبات الکلی و هم مخدرهای غیر قانونی مانند هروئین1وال . اس . دی2 را در بر می گیرد . در سال 1950 سازمان ملل متحد تعریف زیر را برای اعتیاد به مواد مخدر ارائه کرد . اعتیاد به مواد مخدر عبارت است از : مسمومیت تدریجی یا حادی که به علت استعمال مداوم یک دارو و اعم از ×طبیعی یا ترکیبی ایجاد می شود و به حال شخص و اجتماع زیان آور باشد
مواد مخدر انواع گوناگونی دارند که بدین وسیله به آنها اشاره می گردد . 1 تریاک 2 مرفین 3 کدئین 4 تبائین 5 هروئین 6 هیدرومرفین و مواد توهم زا مانند حشیش - بوته شاهدانه کانابیس - و قرصهای مخدر روانگردان وانیها مجموعه داروهایی است که به شکلهای مختلف قرص ، شربت ، کپسول در لابراتور مجهز و یا توسط قاچاقچیان ساخته می شود و به سبب اینکه از نظر پوشش ، حمل و توزیع آنها به سهولت امکان دارد و به واسطه آسیب زیادی که مصرف آنها ایجاد می نماید ، بسیار خطرناک هستند مواد مخدر شامل انواع طبیعی ، که به طور مستقیم از گیاه خشخاش بوجود می آیند و انواع تصنعی که با تغییراتی از تریاک به دست می آیند.مانند - متادون و تیرین - . و موادی مانند کدئین و مرفین از تریاک ×گرفته می شوند و مواد دیگری مانند هروئین طی فرایندهایی از مرفین و کدئین ساخته می شود
پیشگیری از اعتیاد :
آنچه در پیشگیری از گسترش اعتیاد به خصوص در نزد جوانان نقش اصلی را دارد عامل خانواده است . قربان حسینی در این زمینه می گوید : آگاهی و کنترل اعضای خانواده ، آنان را از خطراتی که در راهشان گسترده شده محفوظ می دارد و هر فرد می تواند به شکل ممکن مساعدت نمایند هر اقدام هر قدر هم به نظر کم اهمیت جلوه نماید ، شاید دست یک نفر از ایادی شیطان را از سر میهن ما کوتاه کند و ماده مخدر چون تیری رها شده در فضا است که ممکن است سینه فرزند ، یا عزیز دیگری را آماج خود قرار دهد گستردگی اعتیاد درجامعه امروز ایران دارای تفاوتهای محسوس نسبت به گذشته است که مهمترین نکته آن اعتیاد است که خصوصاً دامن گیر جوانان ما شده است در سال 1324 از سوی انجمن مبارزه با الکل و تریاک تعداد معتادین و مصرف کنندگان مواد مخدر و الکل 1/5 میلیون نفر اعلام شد . اکثر این عده در طبقات سنی بالای 60 سال قرار داشتند ولی اینک عده زیادی از جوانان اسیر چنگال شیطانی اعتیاد می باشند که بین سنین 19-30 ×سال می باشند
نکته قابل بحث این است و آن اینکه در گذشته دو نوع مواد مخدر در ایران به نامهای تریاک و شیوه وجود داشت و مصرف ×می شد ولی هم اکنون همه گونه مواد مخدر در سطح کشور وجود دارد .
نکته بعدی قبل از اعتیاد در جامعه و خانواده هاست که گسترش و رواج اعتیاد را به دنبال داشته است و این نشان می دهد که کم کم صورت مسأله کمرنگ تر می شود و دیگر این که اعتیاد با جرائم و مفاسد اجتماعی رابطه بسیار نزدیکی پیدا ×کرده است و جای آن دارد که همگی برای پیشگیری از این معضل گامهای جدی بر داریم .
درمان اعتیاد :
اکثر معتادین تا حدودی شعور و تمرکز خود را از دست می دهند مسائل ، مشکلات ، منافع خود را با اشکال تمیز می دهند
. ولی این امر به طور نسبی است و در ضمن هیچگاه شعور خود را به طور کامل از دست نمی دهند و همیشه در افکار خود ×رها شدن از دام اعتیاد را محفوظ می دارند .
آقای قربان حسینی در پژوهشی که تحت عنوان پژوهش نو در اعتیاد و مواد مخدر انجام داده اند گفته است . معتادی می گفت ما در چاهی سقوط کرده ایم ، چطور می شود دلمان نخواهد از چاه بیرون بیائیم اما نمی توانیم ، و می خواهیم که ما را بیرون بکشند این خواستن با شدت و ضعف وجود دارد و باید این خواستن را تقویت کنیم و به درمان و ترک اعتیاد فرد معتاد کمک کنیم و ما در ماده 7 قانون اقدامات تأمینی در قانونی مجازات اسلامی مورد اعتیاد و فرد مجرم که مواردی را پیش بینی کرده و به وضوح می بینیم در مرحله بازگیری ، درمان معتادین با توجه به مراحل مختلف اعتیاد ، مرحله آشنایی و مصارف اولیه ، مرحله تداوم مصرف و پیشرفت نسبی، مرحله اعتیاد کامل و پیشرفت ممکن است تا حدودی تفاوت نماید ولی آن چه مهم است استفاده از روش مناسب و در واقع معالجه کامل است .
مهمترین مسأله قطع مواد مخدر یا - بازیگری - می باشد یعنی باید در اولین قدم و پس از ایجاد آمادگی متناسب با وضعیت افراد با صحبت یا اجبار صورت گیرد و قطع وابستگی جسمی را شروع کرد . این کار را معمولاً با عوض کردن نوع ماده مصرفی و کاهش تدریجی آن آغاز می نماید . و در قدم بعدی باید روح و روان فرد معتاد را از چنگال اعتیاد خلاص کرد . که کاری است حساس و به مراتب مشکل× تر از قطع وابستگی جسمی که ما باید دقیقاً به آن توجه نموده و در مورد آن اقدام شود
