بخشی از مقاله
خلاصه طرح :
در این طرح به بررسی کارگاه تولید فیلتر هوای خودرو پرداخته شده است ، برای بررسی طرح از روش های آماری و اقتصادی و برآورد های مالی استفاده شده است ، این طرح شامل چهار فصل میباشد ، فصل اول به بیان کلیاتی از قبیل مقدمه ، تاریخچه ، مجوز های قانونی مورد نیاز ، وضعیت بازار ، میزان واردات و صادرات و ... پرداخته است ، فصل دوم به بیان روش انجام کار پرداخته است ،
بازدید از واحد کاری مشابه ، نیروی انسانی ، نحوه تامین سرمایه و ... از جمله عناوین موجود در این فصل میباشد ، فصل سوم به بررسی طرح از دیدگاه اقتصادی پرداخته است ( طرح توجیهی یا BP ) ، عناوینی از قبیل نیروی انسانی مورد نیاز ، میزان سرمایه گذاری ، مواد اولیه مورد نیاز ، ماشین آلات مورد نیاز و ... از جمله عناوین موجود در این فصل میباشد ، در نهایت فصل چهارم به بیان نتیجه اجرای طرح می پردازد .
فصل اول
کلیات
مقدمه :
مطالعات امکان سنجی، مطالعات کارشناسی است که قبل از اجراي طرح هاي سرمایه گذاري اقتصادي انجام می گیرد. در این مطالعات از نگاه بازار، فنی و مالی و اقتصادي طرح مورد بررسی و آنالیز قرار گرفته و نتایج حاصل از آن به عنوان مبنایی براي تصمیم گیري سرمایه گذاران مورد استفاده قرار می گیرد. گزارش حاضر مطالعات امکان سنجی مقدماتی تولید فیلتر هوا براي انواع خودرو میباشد. که در قالب متدولوژي علمی مطالعات امکان سنجی تهیه گردیده است و مطابق متدولوژي فوق ، ابتدا محصول مورد مطالعه به طور دقیق معرفی شده و سپس بررسی هاي لازم
روي بازار آن صورت خواهد گرفت و در ادامه مطالعات فنی در خصوص چگونگی تولید و امکانات سخت افزاري و نرم افزاري مورد نیاز نیز شناسایی شده و در نهایت ظرفیت هاي اقتصادي و حجم سرمایه گذاري مورد نیاز براي اجراي طرح برآورد و ارائه خواهد شد تا با استفاده از آن سرمایه گذران و علاقه مندان محترم بتوانند کلیه اطلاعات مورد نیاز را کسب و در جهت انجام سرمایه گذاري اقتصادي با دید باز و مسیرشفاف اقدام نمایند. امید است این مطالعات کمکی هرچند کوچک در راستاي توسعه صنعتی کشورمان بعمل بیاورد .
نام کامل طرح و محل اجرای آن :
تولید فیلتر هوا
محل اجرا :
مشخصات متقاضیان :
نام نام خانوادگی مدرک تحصیلی تلفن
دلایل انتخاب طرح :
در کشور ما توسعه صنعت خودرو از سال 1371 شروع شده و سیاست هاي دولت در گسترش این صنعت و کسب سهم از بازار جهانی می باشد . توسعه صنعت خودرو سبب توسعه صنعت قطعه سازي در کشور شده است بطوریکه هم اکنون حدود 1700 قطعه ساز در کشور 2 درصد از تولید / فعالیت می نمایند . صنعت خودرو حدود چهار درصد و صنعت قطعه سازي ناخالص داخلی کشور را تشکیل می دهند و در این میان قطعات تند مصرف خودرو که محصول مورد مطالعه نیز در آن خانواده قرار دارد ، از بیشترین سهم در قطعه سازي برخوردار می باشند .
توسعه صادرات از دیگر سیاست هاي دولت است که قطعات خودرو نیز در این حرکت قرار دارند . نگاه ویژه مسئولین به صادرات قطعات خودرو ، ایجاد ستاد ویژه توسعه صادرات این قطعات در سازمان توسعه تجارت ایران و بسیاري از موارد دیگر ، نشان از وجود حرکت عظیم در توسعه تولید و صادرات قطعات خودرو می باشد . بنابر این می توان گفت که هر چند قطعات خودرو در ردیف کالاهاي اساسی و استراتژیک قرار ندارند ولی این قطعات در ردیف کالاهاي مهم و حساس کشور قرار دارند .
محصول مورد مطالعه یک قطعه اي از قطعات خودرو محسوب می شود. از اینرو اهمیت استراتژیک آن نیز در ردیف صنایع و بازار خودرو طبقه بندي میگردد.
وضعیت و میزان اشتغالزایی :
تعداد اشتغالزایی این طرح 31 نفر میباشد .
تاریخچه و سابقه مختصر طرح :
نام و کد محصولات
محصول مورد مطالعه طرح حاضر، تولید فیلتر هوا براي انواع خودروهاي سبک، نیمه سنگین و سنگین میباشد. فیلتر هوا یک قطعه اي در خودرو است که عهده دار تصفیه هواي وارده به موتور خودرو به منظور ترکیب با سوخت و احتراق آن می باشد. فیلترها عموماً داراي صفحه اي کاغذي هستند که آغشته به برخی مواد شیمیایی مومی شکل شده اند. این فیلترها در مسیر گذر هوا از محیط به موتور خودرو قرار داده میشود، به طوري که در هنگام عبور هوا از آن، کلیه گرد و خاكها ، غبار معلق آب، دود و غیره گرفته شده و هواي تمیز وارد موتور می گردد.
فیلتر هوا یک قطعه مصرفی در خودرو است و علت آن این است که به مرور گرد و خاك، دوده و دیگر اجرام معلق در هوا روي فیلتر رسوب کرده و سبب کاهش و در نهایت از بین بردن قدرت تصفیه فیلتر می شود و در این زمان است که عمر سرویس دهی فیلتر به پایان رسیده و لذا با یک فیلتر تازه تعویض میگردد. عمر سرویس دهی فیلتر کاملاً بستگی به میزان کارکرد خودرو دارد. لازم به ذکر است که کلیه خودروها بدون استثناء از فیلتر هوا استفاده می نمایند و به عبارت دیگر هیچ خودرویی بدون فیلتر هوا یافت نمی شود.
فیلترهاي هوا علاوه بر خودرو در سایر موتورهاي احتراقی نیز کاربرد دارند. موتورهاي مورد استفاده در کشاورزي ، موتورهاي مورد استفاده در صنعت، قایقها، سم پاشها، ژنراتور برق، لیفتراك ها، جرثقیل ها و ... که از موتور احتراقی )بنزینی – گازوئیلی – گازي( استفاده می نمایند نیز از فیلترهاي هوا استفاده می کنند .
در اشکال زیر چند نمونه از فیلترهاي هوا نشان داده شده است
دسته بندي محصول
در حالت کلی فیلترهاي هوا به چهار گروه عمده زیر تقسیم بندي میشوند :
• فیلترهوا براي خودروهاي سبک
• فیلتر هوا براي خودروهاي سنگین
• فیلترهوا براي خودروهاي صنعتی
• فیلترهاي هوا براي مصارف خاص
ماهیت کار و عملکرد هر چهار گروه فیلتر با همدیگر یکسان است و آنچه که سبب تفکیک آنها می گردد ساختمان فیلتر، روش تولید و ابعاد ظاهري آنها میباشد.
شماره تعرفه گمرکی
وزارت بازرگانی به عنوان متولی سیاست گذاري صادرات و واردات از کشور و همچنین تعیین کننده قانونی مقررات آن، هیچگونه شماره تعرفه مستقلی براي قطعات مورد مطالعه ارائه نکرده است. این وزارتخانه کلیه قطعات منفصله خودرو را صرف نظر از نوع و نام آنها در یک مجموعه کلی طبقه بندي نموده و شماره تعرفه و حقوق ورودي به شرح زیر را براي آنها تعیین نموده است.
همانطوري که جدول بالا نشان میدهد براي قطعه مورد مطالعه شماره تعرفه و حقوق ورودي مستقلی را نمیتوان ارائه کرد.
شرایط واردات محصول
با مراجعه به کتاب مقررات واردات و صادرات وزارت بازرگانی، نتیجه گیري شده است که محدودیت خاصی براي واردات قطعات صنعتی وجود ندارد و با توجه به اینکه قطعات مورد مطالعه نیز در فهرست قطعات صنعتی خودرو و غیره طبقه بندي می شود لذا مشمول این عدم محدودیت واقع می گردد و لذا کلیه واردکنندگان می توانند به هر تعداد اقدام به واردسازي این قطعات بنمایند.
در صفحه قبل ذکر شد که مطابق مقررات منتشر شده از سوي وزارت بازرگانی، هیچگونه محدودیت قانونی براي واردسازي قطعات صنعتی وجود ندارد، لیکن لازم است به مورد بسیار مهم زیر توجه شود.
الف - بازار قطعات خودرو درکشورمان به سه گروه AM - OES - OEM تقسیم میگردد و شرایط خرید این گروهها به صورت زیر است.
بازار OEM
در این بازار به طورکامل قطعات از داخل کشور تهیه میشود و لذا در صورتی که امکان ساخت داخل براي قطعه اي موجود نباشد. خودروساز خود رأساً اقدام به واردسازي قطعه مورد نیاز مینماید. لذا واردات توسط غیر و فروش آن به خودروساز اتفاق نمیافتد )خودروساز
قطعات وارداتی را خرید نمیکند(
بازار OES
شرایط این بازار نیز مشابه شرایط عنوان شده براي بازار OEM است.
بازار AM
در این بازار شرایط رقابتی برقرار است. لذا در صورتی که قطعات وارداتی قابلیت رقابت به لحاظ کیفی و قیمت به موارد مشابه داخلی را داشته باشند، امکان واردات وجود خواهد داشت.
با توجه به مطالب ذکر شده ، می توان عنوان کرد که عملا" امکان واردات و فروش قطعات در بازار OES و OEM تنها براي شرکت هاي خودرو ساز قابل انجام بوده ولی در بازار AM واحدهاي مختلف امکان واردسازي و فروش قطعات منفصله خودرو را دارا هستند .
ب - فیلتر هوا در گروه قطعات تند مصرف خودرو ( fast move ) طبقه بندي میگردند، لذا مصرف آن در بازار خدمات پس از فروش بسیار بیشتر از بازار خودروسازان است بطوریکه بخش عمده این قطعات در بازار AM , OE مصرف می شود و از اینرو میزان واردات در صورت وجود مزیت رقابتی قابل انجام خواهد بود .
بررسی و ارائه اطلاعات لازم در زمینه قیمت تولید داخلی و جهانی محصول
بررسی قیمتهاي داخلی
در جدول شماره چهار موارد کاربرد فیلتر هوا آورده شده است و همانطوري که در آن قسمت نیز ذکر گردید مورد مصرف فیلتر هوا کلیه جاهایی است که موتورهاي احتراقی در آن وجود دارد. از اینرو مشاهده میگردد که تنوع بسیار بالایی از انواع خودرو و دیگر موارد مصرف فیلترها وجود دارد که این بازار عظیم مصرف کننده انواع بسیار متنوعی از فیلترهاي هوا میباشد. بنابراین به منظور تسهیل مطالعات و ایجاد قابلیت تعریف قیمتها، مجموعه فیلترهاي مورد استفاده در بازار به گروه هاي مشابه از نظر مشخصات و موارد کاربرد طبقهبندي شده و سپس براي هر طبقه قیمتها ارائه خواهد شد. مطالب فوق در جدول زیر آمده است :
در این قسمت لازم بذکر است که یکی از عوامل مهم در قیمت فیلتر هوا ، نشان تجاري است بطوریکه محصولات با برند معتبر از قیمت حدودا" بیست درصد بالاتر از قیمت همان محصولات ولی با نام متفرقه در بازار هستند . از اینرو در جدول ذبل متوسط قیمت ها آورده شده است .
در طرح حاضر قیمت متوسط انواع فیلتر بهصورت زیر در نظر گرفته شده است :
فیلتر هاي پلاستیکی 15000 ریال
فیلتر هاي فلزي 80000 ریال
بررسی قیمت هاي جهانی فیلترهوا
قیمتهاي جهانی فیلترهاي هوا بسیار متنوع بوده و تابع نوع فیلتر ، نشان تجاري و کشور سازنده میباشد. و لذا نمی توان قیمت هاي مشخصی را در اینجا ارائه کرد. لیکن در مجموع دسته بندي زیر در مورد قیمت ها قابل ارائه است.
معرفی موارد مصرف وکاربرد
همانطوري که در قسمت معرفی محصول نیز ذکر گردید، فیلترهاي هوا به عنوان یکی از قطعات خودرو محسوب می گردند که در ساخت خودرو و همچنین به عنوان قطعات مصرفی در دوره بهره برداري از آن مورد استفاده قرار میگیرد. فیلتر هوا یک قطعه تند مصرف است که دورههاي نسبتاً کوتاه در روي خودروهاي ترددي تعویض میگردد. در مورد سایر زمینه هاي کاربرد فیلتر هوا باید گفت که هر کجا موتورهاي احتراقی وجود دارد، به طور اجتناب ناپذیر در روي آن موتور از فیلترهوا استفاده شده است.
در جدول زیر جمع بندي موارد کاربرد این محصول خلاصه شده است.
همانطوربکه پبشتر نبز اشاره گردبد بازار قطعات خودرو که فیلتر هوا نیز در آن جاي دارد خود به گروه هاي زیر تقسیم بندي میگردد:
بازار OEM :
این بازار را خودروسازان کشور تشکیل می دهند که شرکتهاي تأمین کننده آنها اقدام به تأمین قطعات مورد نیاز خود از قطعه سازان مینمایند. شرکت هاي ساپکو )تأمین کننده شرکت ایران خودرو( شرکت سازه گستر سایپا )تأمین کننده شرکت سایپا( شرکت اپکو )تأمین شرکت ایران خودرو دیزل( از شرکت اصلی فعال در این بازار به شمار می آیند.
بازار OES :
این بازار خدمات پس از فروش خودروها میباشد که وابسته به شرکت هاي خودروساز است. سازمان خدمات پس از فروش ایران خودرو )ایساکو( ، شرکت سایپا یدك، شرکت گسترش خدمات پارس خودرو، مزدا یدك از شرکت هاي این گروه محسوب میشوند.
بازار AM :
این بازار قطعات خودرو شامل کلیه لوازم یدکی فروش هاي مختلف در سطح کشور میباشد که به صورت آزاد ) بدون ارتباط خاصبا خودرو سازان ( اقدام به فروش قطعات خودرو می نمایند. میزان مصرف در هر کدام از بازارهاي خودرو متفاوت است که مطالعات بیشتر در این خصوص در بخش دوم گزارش ارائه خواهد شد .
بررسی کالاهاي جایگزین و تجزیه و تحلیل اثرات آن بر مصرف محصول
فیلتر هوا یک قطعه اي از مجموعه قطعات خودرو است که حضور آن در روي کلیه خودروها امري اجتناب ناپذیر میباشد. این قطعه هیچگونه جایگزین ندارد و از طرف دیگر امکان حذف آن از روي خودرو نیز وجود ندارد.
-1-9 کشورهاي عمده تولیدکننده و مصرف کننده محصول
-1-9-1 کشورهاي عمده مصرف کننده
فیلتر هوا یک قطعه مصرفی در خودرو است که در ردیف قطعات تند مصرف (Fast Move) تقسیمبندي میگردد. از اینرو همانطوري که در قسمت معرفی کاربردهاي محصول نیز ذکر شد، مصرف در نزد خودروسازان و همچنین در بازار خدمات پس از فروش خودرو صورت میگیرد که از ن
گاه حجم مصرف میتوان گفت که میزان مصرف در بازار خدمات پس از فروش بسیار بالاتر از بازار خودروسازي است. از اینرو این قطعه در کلیه کشورهاي جهان و صرف نظر از اینکه کشور فوق تولیدکننده خودرو است یا نه، مصرف دارد ولی در این قسمت کشورهایی که داراي بیشترین مصرف در سطح جهان هستند انتخاب و در جدول زیر جمع بندي شده است.
در جدول بالا براي برآورد حجم مصرف به شیوه زیر رفتار شده است :
بازار OE :
هر خودرو تولیدي تعداد یک عدد فلیتر هوا مصرف دارد. لذا به تعداد خودروهاي تولیدي کشورها نیاز به فیلتر هوا میباشد. لذا براي تعیین مصرف در این بازار، تعداد خودروهاي تولیدي هر کشور با استفاده از نشریات تخصصی خودرو در کشورمان استخراج و سپس با ضرب آن در عدد یک، نتیجه در جدول فوق وارد شده است.
بازار AM :
ضریب مصرف فیلتر هوا در هر خودروي ترددي، شش است. یعنی اینکه هر خودرو به طور متوسط سالانه 6 بار اقدام به تعویض فیلتر هواي خود می نماید. بنابراین براي تعیین مصرف در این بازار، ابتدا تعداد خودروهاي ترددي کشورها با استفاده از نشریات تخصصی کشور جمع آوري و سپس با ضرب آن درعدد 6 نتیجه در جدول شماره پنج وارد شده است.
کشورها ي عمده تولیدکننده
کشورهاي عمده تولیدکننده خودرو ، به نوعی کشورهاي عمده تولیدکننده فیلتر هوا نیز محسوب می گردند . لذا با استناد بر امر فوق ، کشورهاي عمده تولیدکننده فیلتر هوا در جدول زیر جمع بندي شده است .
شرایط صادرات
فیلتر هوا، یک قطعه مصرفی در خودرو است. از اینرو بازار جهانی آن تابع فضاي حاکم بر بازار این صنعت میباشد و ورود به این بازار نیز مستلزم برخورداري از تواناییها و شایستگی هایی است که ذیلاً به آنها اشاره شده است:
وضعیت عرضه و تقاضا
بررسی ظرفیت بهره برداري و روند تولید از آغاز برنامه سوم تاکنون
بررسی ظرفیت هاي بهره برداري
با مراجعه به اطلاعات وزارت صنایع و معادن، ظرفیت بهره برداري در سطح کشور به صورت جدول زیر جمع بندي شده است:
بررسی روند ظرفیت نصب شده تولید فیلتر هوا در کشور
با توجه به جدول فوق و بااستناد بر تاریخ بهره برداري از واحدهاي فعال کشور، روند ظرفیت نصب شده کشور درجدول زیر جمع بندي شده است:
بررسی روند تولید واقعی فیلتر هوا در کشور
در جدول بالا، واحدهاي فعال و ظرفیت اسمی آنها در تولید انواع فیلتر هواي خودروها آورده شد. لیکن براي بررسی روند تولید واقعی واحدهاي فوق باید گفت که بخش عمده این واحدها از مالکی
ت خصوصی برخوردار هستند. لذا امکان دسترسی به آمار تولید واقعی آنها بسیار دشوار میباشد. بنابراین براي تعیین تولید واقعی فیلترها در کشور، فرض میشود که واحدهاي فعال کشور با ظرفیت هشتاد درصد ظرفیت اسمی خود در حال تولید میباشند که بدین ترتیب تولید واقعی فیلتر در کشور معادل 40،630،000 عدد در سال برآورد میشود. همچنین با توجه به جدول فوق روند تولید واقعی نیز در جدول زیر جمع بندي شده است.
بررسی سطح تکنولوژي تولید در واحدهاي فعال
فیلترهاي مورد استفاده در انواع خودروها به گروه هاي زیر تقسیم بندي میشوند :
• فیلتر خودروهاي سواري
• فیلتر خودروهاي سنگین
• فیلتر خودروهاي صنعتی
• فیلتر موتورسیکلت
هر کدام از فیلترهاي فوق الذکر به کیفیت هاي مختلف قابل تقسیم بندي هستند. بنابراین با توجه به نوع و کیفیت فیلتر، تکنولوژي هاي تولید مختلف در واحدهاي فعال در حال استفاده میباشد که در این مورد توضیحات بیشتر در بخش سوم آورده شده است .
نگاهی به راندمان تولید )درصد استفاده از ظرفیت اسمی ( در واحدهاي فعال
قطعات مورد مطالعه، قطعات مورد استفاده در صنایع خودروسازي و خدمات پس از فروش آن میباشد. بنابراین برنامه ریزي تولید واحدهاي صنعتی قطعه ساز به طور کامل تابع سیاست هاي خودروسازان و همچنین قابلیت هاي فروش در بازار خدمات پس از فروش آن میباشد
. در جدول شماره 9 ظرفیت نصب شده تولید قطعات در کشور آورده شده است و در خصوص راندمان تولید می توان گفت که هر واحد صنعتی متناسب با توان رقابتی خود سهمی را از بازار کسب می نماید . راندمان تولید واحدهاي موجود کشور ، در قسمت آینده ( بررسی روند مصرف قطعات مورد مطالعه ( مورد بررسی قرار خواهد گرفت .
کشورها و شرکت هاي سازنده ماشین آلات مورد استفاده در تولید
مهمترین ماشین آلات مورد استفاده در این طرح عبارتند از دستگاه تزریق رزین ، ماشین پرس 50 تن ، ماشین فرم دهی کاغذ ، گیوتین ، رول ورق فلزي و کوره پخت که تمامی آنها داراي تولید کنندگان داخلی بوده و به راحتی قابلیت تهیه از منابع داخلی می باشند و به لحاظ کیفیت نیز ماشین ساخت کشورمان قابلیت رقابت با نمونه هاي مشابه خارجی را دارا هستند . درجدول ذیل مشخصات واحدهاي تولید کننده ماشین آلات ارائه گردیده است .
بررسی وضعیت طرحهاي جدید و طرح هاي توسعه در دست اجرا
با مراجعه به بانک اطلاعاتی صنعتی وزارت صنایع و معادن، مشاهده شده است که طرح هاي بسیار زیادي به عنوان طرحهاي در حال ایجاد در این بانک اطلاعاتی ثبت شده است. از اینرو به منظور ایجاد بسترهاي اطلاعاتی براي بهرهبرداري هرچه بیشتر از اطلاعات فوق، با اعمال دو تقسیمبندي در میان طرحهاي فوق، وضعیت این طرحها مورد بررسی قرار گرفته است :
ارائه ظرفیت کل طرحهاي ایجاد شده در کشور در حالت کلی تفکیک و ارائه ظرفیت طرحهایی که داراي پیشرفت فیزیکی بزرگتر از صفر هستند.
وضعیت کل طرحهاي در حال ایجاد تولید فیلتر هوا در کشور
بررسی وضعیت طرحهایی که داراي پیشرفت بیش ازصفر هستند
پیشبینی عرضه در بازار آینده کشور
عرضه فیلتر هوا در آینده از طریق تولید واحدهاي فعال و طرح هاي در حال ایجاد و همچنین واردات صورت خواهد گرفت که در ادامه هر کدام از آنها مورد بررسی قرار گرفته است.
الف ( پیشبینی عرضه واحدهاي فعال
در جدول شماره 9 ظرفیت نصب شده کشور براي تولید فیلتر هوا براي سالهاي گذشته آورده شد. از اینرو با در نظر گرفتن ظرفیت هاي فوق ، عرضه این واحدها در آینده سالانه 40630 هزار عدد پیش بینی شده است.
ب ( پیشبینی عرضه واحدهاي در حال ایجاد
در جدول شماره 12 فهرست طرحهاي در حال ایجاد کشور آورده شد. همچنین در جدول شماره 13 طرح هایی که داراي پیشرفت فیزیکی بیش از صفر می باشند آورده شده است. بنابراین مطابق سوابق موجود، بر حسب درصد پیشرفت فعلی طرح ها ، مقاطع بهره برداري از آنها به صورت زیر فرضشده است :
با توجه به جدول بالا ، ظرفیت طرحهاي در حال ایجاد که در آینده به ظرفیت نصب شده کشور اضافه خواهد شد، به صورت زیر قابل پیشبینی است :
راندمان تولید واقعی طرح هاي در حال ایجاد متناسب با عرف طرح هاي صنعتی به صورت 80-70-60 درصد ظرفیت اسمی در سه سال اول بهرهبرداري لحاظ شده است.
بررسی روند واردات محصول از آغاز برنامه سوم تا آخر سال 1385
در قسمت بررسی شماره تعرفه قطعات مورد مطالعه عنوان شد که وزارت بازرگانی شماره تعرفه قطعات خودرو را تنها بر حسب درصد تولید داخلی آنها طبقه بندي کرده است و بنابراین شماره
تعرفه مستقلی براي فیلتر هوا وجود ندارند. این قطعات به صورت مجموعه اي و به همراه سایر قطعات هم خانواده وارد میشوند که متشکل از تعداد متنوع از قطعات مختلف است. بنابراین نمی توان آمار دقیقی از حجم واردات آنها ارائه کرد ولی با انجام مطالعات میدانی نتیجه گیري شده است که میزان واردات فیلتر هوا در کشور بسیار پائین است و لذا می توان از آن صرف نظر کرد .
بررسی روند مصرف از آغاز برنامه توسعه سوم تاکنون
موارد کاربرد فیلتر هوا صرفاً براي انواع خودرو میباشد که این مصارف در ساخت خودرو و دوران بهره برداري از آن است. بنابراین براي بررسی مصرف این محصول لازم است بازار خودروسازي و خدمات پس از فروش آن مورد مطالعه قرار گیرد.
برآورد میزان مصرف درصنایع خودروسازي
هر خودروي تولیدي در کشور، نیازمند یک عدد فیلتر هوا می باشد. از اینرو به تعداد خودروي تولیدي در کشور فیلتر هوا نیز مصرف میشود. لیکن نکته اي که در اینجا باید گفت این است که برخی خودروها هر چند که در داخل کشور تولید می شوند ولی به نوعی این خودروها مونتاژ داخل بوده و کلیه مجموعه ها و قطعات آن از خارج کشور وارد میشود که علت این امر پایین بودن تعداد تولید خودروهاي فوق میباشد. البته این گروه در خودروها در مقایسه باخودروهاي تولید داخل از تعداد بسیار پایینی برخوردار میباشند و مطابق آمارهاي ارائه شده از سوي دو شرکت بزرگ ایران خودرو و سایپا، تنها پنج درصد خودروهاي تولیدي کشورمان در این گروه قرار دارند. در ادامه بادر نظر گرفتن رویکرد فوق، میزان مصرف فیلتر هوا در سالهاي گذشته بررسی خواهد شد.
پیشتر اشاره شد که میزان پنج درصد از خودروهاي تولید داخل، مصارف قطعات خود را از خارج کشور تأمین میشود. از اینرو با در نظر گرفتن درصد فوق و میزان تولید خودرو مطابق جدول بالا، میزان مصرف انواع فیلتر هوا در سالهاي گذشته به صورت جدول زیر جمع بندي شده است:
برآورد روند مصرف در بازار خدمات پس از فروش خودرو
همانطورکه پیشترنیز اشاره گردید فیلتر هوا یک قطعه تند مصرف (Fast Move) در خودرو است و لذا سالانه مقادیر انبوهی از این قطعه در دوران بهرهبرداري خودروها مورد استفاده قرار میگیرد. ضریب مصرف این قطعه در هر خودرو )دوران بهرهبرداري( معادل 6 است . یعنی اینکه هرخودرو در طول سال شش بار اقدام به تعویض فیلتر هوا میکند. بنابراین براي برآورد مصرف در بازار خدمات پس از فروش خودرو، لازم است تعداد خودروهاي ترددي و فعال در کشور شناسایی و با در نظر گرفتن ضریب مصرف فوق الذکر، حجم مصرف تعیین گردد . در جدول زیر مطالب فوق خلاصه شده است.
بررسی روند صادرات از آغاز برنامه توسعه تا آخر سال 1385
فیلتر هوا یک قطعه مصرفی در خودرو است. از اینرو کلیه کشورهاي جهان مصرف کننده این قطعه می باشند. بنابراین بازار این قطعه در سطح جهان از رونق بسیار خوبی برخوردار است. در حال حاضر حدود یک سیصد میلیون خودرو در سطح جهان در حال تردد است 5 و با در نظر گرفتن ضریب مصرف شش، میزان نیاز بازار حدود 1800 میلیون عدد در سال برآورد میگردد و لذا شرکت هاي
بسیار زیادي در سطح جهان در حال تولید و عرضه انواع فیلتر هوا هستند. کشور ما در صادرات و کسب سهم بازار جهانی از وضعیت قابل قبولی برخوردار نیست و سالانه تنها درصد بسیار کمی از نیاز بازارهاي جهانی از طریق تولیدات کشورمان تأمین میگردد. براي بررسی میزان صادرات کشورمان، به آمار وزارت بازرگانی مراجعه شده است ولی نتیجه گیري شده است که این وزارتخانه شماره تعرفه مستقلی براي فیلتر هوا ندارد و لذا نمیتوان آمار مستندي در خصوص میزان صادرات ارائه کرد. بنابراین براي تخمین حجم صادرات به آمار ارائه شده در جراید و نشریات تخصصی کشور استناد شده است 6 که در آن میزان صادرات به شرح زیر تخمین زده شده است.
فیلتر هوا در ردیف قطعات تند مصرف خودرو قرار دارد که در جدول بالا میزان صادرات آن ارائه شده است . لیکن بعلت نبود آمار دقیق امکان تفکیک فیلتر هوا از کل صادرات قطعات تند مصرف وجود ندارد ولی مطابق اظهار برخی دست اندرکاران صنعت و بازار ، میزان حدود 5درصد از کل صادرات قطعات تند مصرف را می توان بعنوان صادرات فیلترها تلقی کرد .
بررسی نیاز به محصول با اولویت صادرات تا پایان برنامه توسعه چهارم
در جدول شماره 19 میزان مصرف داخلی در سالهاي گذشته آورده شده است. بنابراین با استفاده از آن می توان تقاضا در آینده را پیش بینی کرد.
الف ( پیش بینی تقاضا در بازار خودروسازان
مطابق سیاست هاي اعلام شده خودروسازان، تولید سالانه یک میلیون دستگاه خودرو در سالهاي آینده حفظ خواهد شد. از اینرو با فرض آنکه همچنان پنج درصد از خودروهاي تولید داخل قطعات خود را از خارج کشور تأمین خواهند نمود، بدین ترتیب در سالهاي آتی سالیانه 950,000 عدد فیلتر هوا براي بازار خودروسازان کشور تقاضا وجود خواهد داشت.
ب ( بازار خدمات پس از فروش خودرو
مطابق شرایط موجود کشورمان، سالانه یک میلیون دستگاه خودرو به بازار وارد شده و در عوض تنها حداکثر پنج درصد از آن در حال خارج شدن است از اینرو با عنایت بر وضعیت فوق، میزان خودروهاي ترددي و نیاز آنها به فیلتر هوا در جدول ذیل جمع بندي گردیده است.
جمع بندي پیش بینی تقاضاي بازار داخل در آینده
با جمع بندي تقاضاي بازار خودروسازان و بازار AM پیش بینی تقاضاي بازار داخل در آینده به شرح جدول زیر آمده است :
جمع بندي و نتیجه گیري مطالعات بازار و پیشنهاد نهایی در مورد احداث واحدهاي جدید از نگاه توجیه پذیري بازار
از موازنه جداول شماره 10 و 15 و 22 نشان داده می شود که هر چند در دو سال 87و 86 کمبود عرضه نسبت به تقاضاي بازار وجود خواهد داشت ، لیکن در سالهاي با با بهره برداري ار طرح هاي در حال ایجاد نه تنها کمبود بر طرف خواهد شد بلکه مازاد عرضه نیز بوجود خواهد آمد و بنابراین به راحتی قابل نتیجه گیري است که در شرایط عادي ایجاد واحدهاي جدید براي تولید فیلتر هوا به لحاظ بازار توجیه پذیر نمی باشد. لیکن در صورتی که نگاه عمیق به واحدهاي در حال ایجاد و همچنین واحدهاي فعال کشور در تولید فیلتر هوا انداخته شود و همچنین در صورتی که مزیت هاي رقابتی کشورمان از نگاه اقتصاد کلان مورد کنکاش قرار گیرد در این صورت پیشنهادات زیر براي متقاضیان ایجاد و واحدهاي جدید تولید فیلتر هوا قابل ارائه خواهد بود.
-1 با بررسی میزان سرمایه ثابت طرحهاي فعال و همچنین طرحهاي در حال ایجاد میتوان گفت که بسیاري از این واحدها از سطح تکنولوژي پایین در تولید برخوردار هستند. بنابراین هر چند به لحاظ موازنه عرضه و تقاضا بازار از مازاد عرضه برخوردار است، لیکن به لحاظ قیمت و کیفیت میتوان بااستفاده از تکنولوژي بالا، تعداد زیادي از تولیدکنندگان موجود یا تولیدکنندگانی که در آینده وارد بازار خواهند شد، از بازار خارج ساخته و سهم مناسب از بازار را به دست آورد.
2- سیاستهاي دولت در جهت افزایش صادرات غیرنفتی قراردارد که قطعات خودرو بخصوص قطعات تند مصرف نیز در فهرست صادرات فوق الذکر قرار دارد. بنابراین با عنایت بر پتانسیل بالاي بازار جهانی و همچنین با تکیه بر مزیت هاي رقابتی تولید در کشور، امکان توسعه صادرات وجود داشته و لذا در صورت استفاده از تکنولوژي بالا، طرح هاي جدید قابلیت ورود به بازارهاي جهانی را دارا هستند.
نتیجه گیري نهایی امکان پذیري ایجاد واحدهاي جدید از نگاه توجیه پذیري بازار
با عنایت بر مطالعات صورت گرفته، نتیجه گیري میشود که احداث واحدهاي جدید تولید فیلتر هوا، تنها در شرایط زیر توجیه پذیر خواهد بود:
1. استفاده از تکنولوژي بالا و تولید محصول با کیفیت جهانی و قیمته
اي رقابتی
2. برخورداري از توان مهندسی، بازاریابی و فروش در بازارهاي جهانی
3. آشنایی کامل مجري طرح از اصول و قوانین تجارت بینالملل
4. ایجاد قابلیت انعطاف لازم در تولید محصول با تنوع هاي مورد نیاز بازار
