گزارش کاراموزی رشته روابط عمومی ‌

بخشی از مقاله

فصل اول
مقدمه:
اولين چيزي كه به ذهن بيشتر مردم خطور مي كند وقتي كه كلمه رهبري را مي شنوند رهبري تجارت نيست بلكه رهبري مذهبي، سياسي و اجتماعي است.
رهبران به شكل گيري اهداف گروهها كمك كرده و اعضاي گروهها را تحت تاثير قرار داده و تشويق مي كنند تا در رسيدن به اهداف صرف كنند. ويژگي رهبري يكي از مهمترين عوامل در تعيين موفقيت و بقاي گروهها و سازمانها مي باشد. بيشتر تعاريف رهبري 3 جزء دارند. تاثير گذاري، گروه، هدف، رهبران افرادي هستند كه به رفتار ديگران تاثير مي گذارند. رهبري معمولا بررسي و مطالعه دريافت و متن يك گروه بررسي مي شود. بنابراين تعريفي از رهبري عبارتست از:

فرآيندي كه در آن يك فرد اعضاي گروه را در جهت كسب اهداف گروه تحت تاثير قرار مي دهد. روابط انسانها مطالعه و مديريت روابط بين افراد را شرح مي دهد. روابط عمومي درباره ارتباط يك سازمان بالا زمان ديگر مي باشد. همه افراد روزانه روابط عمومي را تمرين مي كنند. اگر چه ما از روابط عمومي به عنوان يك پديده قرن 20 فكر مي كنيم اما ريشه هاي روابط عمومي بسيار قديمي اند. اصطلاح روابط عمومي نخستين بار در سال 1895 توسط انجمن راه آهن امريكا به كار رفت. تاريخ روابط عمومي نوين مي تواند به سال 1906 برگردد.

نقش روابط عمومي به طور كلي نقش اطلاع رساني و دادن خبر، انواع اطلاعات حقايق و تعبيرات از يك سازمان به مخاطبان بيروني و دروني و به مديريت برمي گردد.

اداره روابط عمومي و مخاطبين:
مديريت روابط رسانه اي، مديريت روابط كاركنان، مديريت روابط كاركنان، مديريت روابط مصرف كنندگان، كارمند روابط عمومي، رشته روابط عمومي، دوره روابط عمومي و... كارورزان روابط عمومي بايد با مخاطبين مختلف و زيادي ارتباط برقرار كنند تا بتوانند در اين زمينه موفقيت كامل را كسب كنند.
تاريخچه اي از روابط عمومي:

اين اصطلاح با معني كنوني براي نخستين بار در دهه پايان قرن نوزدهم در امريكا به كار رفت. در محافلي كه با روابط عمومي آشنا هستند تنها دو حرف بزرگ PR مي آيد. فرانسه زبانها آن Relations Publiques، آلماني زبانها اغلب همان تركيب انگليسي و يا«offentlichkeitsarbelt» مي نامند.
شخصي كه اولين نفري است كه رشته روابط عمومي را توسعه و گسترش مي دهد. دكتر حميد نطقي يك فرد پيشگام روابط عمومي در ايران مي باشد. شخصي كه با دانش ويژه اش در روابط عمومي قدرت تاثير براي مردم را دارد.

1- منبع ارتباط يك شخص نيست بلكه يك سازمان رسمي است و فرستنده غالبا يك ارتباط گر ماهر و متخصص است.
2- پيام ارسالي از رسانه هاي همگاني قبلا تهيه شده و به طور يكسان توزيع مي شود.

3- وسيله ارتباطي براي تعداد كثيري از مردم تهيه شده اند از اين نظر ارتباط بين فرستندگان و دريافت كنندگان از طريق اين رسانه ها يك ارتباط توده وار است.
4- اين گونه ارتباط لزوما يك ارتباط غير شخصي و يك سويه است.

5- سرچشمه و منبع ارتباط توده در سازمانهاي متمركز و بروكراسي گسترده قرار دارد. از بين اين سازمانها و پيام گيران آنها شكاف عظيمي وجود دارد. بدين شكاف يا فاصله اجتماعي حكايت از رابطه نابرابر بين فرستنده و گيرنده مي كند هر چيز كه فرستنده فاقد اقتدار رسمي براي دريافت كنندگان پيام مي باشد با اين وجود فرستنده از منابع بيشتر تخصص و اقتدار بيشتري نيست به دريافت كننده برخودار است.

6- محتواي پيام ارسال شده براي همگان يك شكل و يكسان است و تمايزي وجود ندارد.
7- در ارتباط توده گيرنده پيام متصل است را در ارتباط توده با توجه به مبادله كالا طرفين ارتباط نسبت به يكديگر احساس تعهدي نمي كنند زيرا ورود به اينگونه بازارهاي ارتباط معمولا داوطلبانه است.

8- در ارتباط توده ارتباط يك فرستنده با تعداد كثيري پيام گيراست كه در آن به طور همزمان براي همگان ارسال مي شود و سبب شدت آني و دريافت كنندگان پيام و عكس العمل آن ها در يك زمان مشابه مي شود. هر چند كه نمي توان ادعا كرد كه تائيد پيام بر همه پيام گيران يك شكل خواهد بود ولي مي توان پيش بيني كرد كه تفاوت در عكس العمل هاي مخاطبين به مراتب كمتر از تفاوتهايي خواهد بود كه در ارتباط چهره به چهره اتفاق مي افتد.
ارتباط جمعي:

براي ارتباط جمعي تعاريفي بيان شده است از جمله:
ژان استونزي در كتاب روانشناسي اجاع مي گويد ارتباط جمعي يا بهتر بگويم ارتباط در ميان توده ها عبارتست از:
انتقال انديشه ها به تعداد فراواني از افراد در آن واحد است.

ژوزف تي كلاپر در كتاب تاثير ارتباط جمعي مي گويد: ارتباط جمعي عبارتست از رساندن اطلاعات، ايده ها و برداشت ها از طريق وسايل ارتباطي و دريافت اين اطلاعات به وسيله عده اي از انسانها در يك زمان او اضافه مي كند كه از ويژگيهاي ارتباط جمعي عظمت نفوذ آن است.
ساندني هيد در كتاب برنامه هاي راديو و تلويزيون در امريكا مي گويد واژه ارتباط جمعي در پنج ويژگي است:
1- تعداد گيرندگان وسايل ارتباط جمعي نسبتا زياد است.
2- تركيب گيرندگان بسيار متنوع است.

3- با ارسال پيام از طريق وسايل ارتباط جمعي نوعي تكثير پيام به وجود مي آيد.
4- توزيع پيام بسيار سريع است.
5- هزينه براي مصوف كننده كم است.

به تعريف آقاي محسنيان راد از ارتباط جمعي داشته باشيم كه مي گويد ارتباط عبارتست از: فردگرد انتقال پيام از سوي فرستنده براي گيرنده مشروط بر آن كه در گيرنده پيام مشابهت معني با معني مورد نظر فرستنده پيام ايجاد شود. براي ارتباط جمعي نيز تعريف همين است فقط به جاي گيرنده پيام بايد گيرندگان پيام نوشت. در ارتباط جمعي مهم اين است كه معني مشابه مورد نظر فرستنده پيام در ذهن تعداد بيشتري از گيرندگان پيام متجلي شود هر چه درصد اين تعداد بيشتر شود آن ارتباط كاملتر است.

ارتباط كاربردي روابط عمومي با وسايل ارتباط جمعي:
از آنجا كه برقراري ارتباط و انتقال پيام ها هسته مركزي و كانون اصلي فعاليتهاي روابط عمومي را تشكيل مي دهد. مسئولين روابط عمومي بايد وسايل و كانال هاي ارتباطي موجود در جامعه را بشناسند و نسبت به نحوه كاركرد آنها داراي آگاهي كامل باشند در اينجا نحوه كاركرد و چگونگي از تعداد وسايل ارتباطي چون روزنامه، مجله، كتاب، راديو، تلويزيون و فيلم را بررسي مي كنيم و هدف چگونگي بهره گيري روابط عمومي از اين وسايل و امكاناتي كرلين رسانه ها در اختيار روابط عمومي قرار مي دهند و مورد توجه مي باشند.

1- روزنامه: هر نسخه از روزنامه صدها خبر و چندين گزارش، مقاله و تفسير را دارا مي باشد كه اكثر اخبار مندرج در روزنامه از طريق اطلاعيه هاي روابط عمومي ها و يا نوشتن و اطلاع دادن داوطلبانه مردم به دست مي آيد. متقابلا روزنامه ها در كارهاي روابط عمومي داراي نقش اساسي و بنيادي هستند چون ابزار رساندن پيام هاي آنان به مردم هستند. روزنامه ها به هر گونه نوشته و اوراق حاوي خبر و اطلاعاتي كه ارزش انتشار داشته باشند نيازمند و متقابلا روابط

عمومي ها به روزنامه ها براي درج و نشر پيام خود محتاجند. مسئولين روابط عمومي هنگاميكه به هر روزنامه فكر مي كنند بايد به ياد داشته باشند كه آن يك موسسه اقتصادي و انتفاعي است و براي كسب سود به وجود آمده كالاهايي كه اين موسسه مي فروشند به مشتري خود عرضه مي كند، خبر، تفسير، تحليل، گزارش و آگاهي تبليغاتي زمانيكه يك اطلاع خبري در روزنامه چاپ مي گردد از نظر دبير آن روزنامه حاوي خبر يا مطلب جالبي براي اكثر خوانندگان آن روزنامه بايد باشد كه اين اصل مهم بايد مورد توجه مسئولين روابط عمومي قرار گيرد و در مورد هر روزنامه مسئولين روابط عمومي بايد به نكته زير توجه كنند تا بدانند چه خبري و مطلبي را در چه زماني به چه كسي در روزنامه تحويل دهند.

سرويس شهري يكي از سرويسهاي مهم از نظر روابط عمومي مي باشد اطلاعيه هاي خبري كه از روابط عمومي هاي موسسات به روزنامه ها ارسال مي شود به سرويس شهري داده مي شود روزنامه هاي كثيرالانتشار عموما 100 اطلاعيه خبري در روز از طريق روابط عمومي ها دريافت مي كنند كه اكثرا آنها به دليل آنكه از نظر آن روزنامه فاقد ارزش خبري است چاپ نمي شود.
فرصتهاي روابط عمومي در روزنامه ها:

مطالبي كه روابط عمومي ها براي روزنامه ها ارسال مي كنند به 2 دسته تقسيم مي شوند:
1- اطلاعيه هاي خبري: نوشته اي آماده است براي چاپ كه با رعايت روش هاي خبري توسط روابط عمومي تهيه و به وسايل ارتباط جمعي ارسال مي گردد.
2- اوراق حاوي اطلاعات و انبار و مطالب پيرامون رويدادها كه خبرنگاران و نويسندگان سرويس هاي گوناگون روزنامه شخصا آنرا مطالعه و مطالب مورد نظر را انتخاب كرده و مبنايي براي تهيه، گزارش، مقاله، و يا مصاحبه قرار مي دهند.
رعايت اين نكات همكاري بين روابط عمومي ها و مجلات را افزايش مي دهد:

1- ايده مطلب را با مسئول مجله در ميان گذاشته و پس از هماهنگي هاي لازم تهيه و تدوين مطالب آنرا به عهده گرفتند.
2- ليستي از عناوين مطالبي كه مي توانيد درباره آنها اخبار و گزارش هاي قوميه را نثر نماييد به مسئول مجله ارائه داده و پس از تاييد سردبير به تهيه و تدوين پاره اي از آن مطالب بپردازيد.

3- از مسئول مجله بخواهيد عناويني كه علاقه مند به تهيه و چاپ آن مي باشد را به شما ارائه نمايند.
4- متخصصين موسسه را ترقيب نماييد تا از طريق روابط عمومي مقالات و مشورت هاي كارشناسانه در اختيار مجلات قرار دهند.
خبر و خبرنويسي در روابط عمومي:

يكي از فعاليتهاي روابط عمومي اطلاع رساني است اين فعاليت در اشكال مختلف صورت مي پذيرد كه يكي از اشكال آن خبر است. در واقع خبر مجمعه اي از اطلاعاتي است داراي ارزشي خبري باشد. كه براي بهره برداري از مخاطب و آگاهي دادن به او تهيه مي شود. گزارش عيني از واقعيت هاست كه داراي يك يا چند ارزش خبري بوده و احتمالا تحت تاثير عوامل درون سازماني و برون سازماني قرار دارد.
كاربردهاي خبر در روابط عمومي:

1- اطلاع رساني: روابط عمومي مي تواند عملكرد سازمان نتايج تحقيقات، دستاوردهاي جديد و تغييرات تازه سازمان خود را در غالب خبر تنظيم كند و در اختيار رسانه ها قرار دهد. در همين راستا بايد به كارشناسان خبر روابط عمومي ها آموزش خبرنويسي داد تا بتواند در جهت پيام رساني به مخاطبان خود موفق باشند بنابراين نخستين كاركرد خبر اطلاعات مربوط به سازمان مخاطبان است.

2- برجسته سازي: منظور از برجسته سازي رويدادهاي مختلف به جهت ارتقاء ديدگاه خاصي به مخاطبان است. در واقع با برجسته سازي بعضي اطلاعات در غالب خبر آنرا با اهميت جلوه داده و از ساير اطلاعات ممتاز مي سازيم.

3- كاركرد آگاهي بخش و پيشگيري از بحران: هر خبري كه در جامعه انعكاس مي يابد با خود اطلاعات جديدي به همراه دارد كه مي تواند براي مخاطبان نقش آموزش و آگاهي بخشي ايفا كند.

فصل دوم
اصول و فنون مصاحبه:

تعاريفي از مصاحبه:
1- مصاحبه يكي از انواع خبرگيري مستقيم است كه بوسيله آن عقايد و افكار شخصيت هاي مهم جامع يا نظرهاي مردم عادي كوچه و بازار درباره موضوعات مختلف به ويژه مسائل روز به دست مي آورند.

2- مصاحبه نوعي ارتباط فكري، عقيدتي، كه اطلاعاتي است كه بين مصاحبه شونده و مخاطبان از طريق يك واسطه يا ارتباط دهنده كه همان مصاحبه كننده است برقرار مي شود در اين تعاريف از مصاحبه كننده به عنوان يك واسطه ارتباط دهنده نام برده شده است. در صورتيكه مصاحبه كننده به عنوان عامل نوعي ارتباط فكري و يا ارتباط اطلاعاتي مي باشد بنابراين ناچاريم تعاريف مصاحبه را از تعريف خبر استخراج نماييم.
تعريف خبر: گزارش عيني از واقعيت است كه داراي يك يا چير ارزش خبري بوده و احتمالا تحت تاثير عوامل درون سازماني يا برون سازماني قرار مي گيرد. در اين تعريف اصطلاحات زير به چشم مي خورد. از جمله: واقعيت، حقيقت
تفاوت خبر و مصاحبه:

مهمترين تفاوت خبر و مصاحبه را مي توان در ارتباطات جستجو كرد. در خبر ارتباطات يك طرفه است به عبارتي گزارشگر خبر را دريافت نموده و هيچگونه بازخوردي صورت نمي گيرد. اما در مصاحبه ارتباطات دو طرفه است. يعني مصاحبه كننده نقش مهمي را در تدوين مصاحبه اعمال مي نمايد. جلوگيري از خود سانسوري جلوگيري از تحت تاثير قرار گرفتن عوامل برون يا درون سازماني و... عاملي است كه مصاحبه كننده نقش مهمي را در آن ها بر عهده دارد به عبارت ديگر مصاحبه كننده بايد از طريق فرآيند بازخورد مصاحبه شونده را به سمت هدف مصاحبه بكشاند.
هدف مصاحبه:

در مصاحبه هدف به 2 قسمت تقسيم مي شود:
الف- مصاحبه كننده: كه بايد دستيابي به واقعيت باشد.
ب- هدف مصاحبه شونده: جهت كسب احترام، آبرو و محبوب ساختن خويش، متعجب كردن ديگران و پنهان ساختن واقعيت از جامعه و... مي باشد.
طبقه بندي انواع مصاحبه:

1- مصاحبه يك به يك: كه در آن مصاحبه كننده يك نفر و مصاحبه شونده نيز يك نفر است.
2- مصاحبه يك به چند: كه در آن مصاحبه كننده يك نفر و مصاحبه شونده چند نفر است.
3- مصاحبه چند به يك: كه در آن مصاحبه كننده چند نفر و مصاحبه شوند يك نفر است. مانند: اكثر مصاحبه هاي مطبوعاتي.
4- مصاحبه چند به چند: كه در آن مصاحبه كننده و مصاحبه شونده بيش از يك نفر مي باشد. مانند: مصاحبه هاي مطبوعاتي را ديد تلويزيوني با اعضاي يك گروه سياسي و نظامي.
مصاحبه از نظر محتوا:
1- سطحي: مصاحبه اي است كه در آن موضوعات مختلف مورد بررسي و گفتگو قرار مي گيرد، بدون آنكه به عمق و ريشه مطالب پرداخته شود. مانند: تريبون آزاد.

2- عمقي: در اينگونه مصاحبه ها موضوعي خاصي مطرح، ريشه يابي و جزييات آن شكافته مي شود مثال: بررسي نقش افزايش بهاي بنزين در سبب كالاهاي مصرفي خانوار.
3- مصاحبه يك موضوعي: مصاحبه اي است كه در آن تنها يك موضوع مطرح مي شود مانند مصاحبه هايي كه نظر مردم كوچه و بازار موضوعي خاصي پرسيده مي شود.

4- مصاحبه چند موضوعي: مصاحبه اي است كه در آن چند موضوع مورد سوال قرار مي گيرد. مانند: تريبون آزاد 30: 20.
مصاحبه هاي مطبوعاتي: يك مصاحبه مطبوعاتي هنگامي تشكيل مي شود كه شركت در نظر دارد موضوع بخصوصي را اعلام كند و يا زمانيكه مطبوعات علاقه زيادي به موضوع خاصي دارند. در يك كنفرانس مطبوعاتي معمولا خبرنگاران و افراد علاقه مند براي شنيدن اعلاميه يا موضوعي گردهم مي آيند و پس از آن حاضران مي توانند پرسش هاي خود را مطرح كنند. اين نشست معمولا محفلي آزاد است كه در آن هر كس مي تواند يك پرسش مطرح كند. پرسش ها را يك

رابطه مي خواند و يا ممكن است خبرنگاران مستقيما با شخصي كه مصاحبه مي كند پرسش را مطرح نمايند. مصاحبه مطبوعاتي مي تواند با حضور يك يا چند نفر باشد. بهتر از قبل از حضور در مصاحبه مطبوعاتي از نوع پرسش خود اطلاع داشته باشيم. عملكرد اين مصاحبه تابع عوامل زير است:
1- تحت تاثير محيط قرار گرفتن: از قبيل وسوسه پخش صدا و تصوير از تلويزيون، محدوديت زماني براي مصاحبه و...

2- بيگانه بودن با زبان خارجه ديگر و عدم تسلط مصاحبه شونده به اين زبانها و مسئله تفاوت معني كه بر فضاي ارتباط حاكم است.
3- عملكرد مصاحبه كنندگان: در يك مصاحبه مطبوعاتي گاهي اوقات ديده مي شود كه درباره موضوعي خاص چند سوال مطرح مي گردد و خبرنگاران سوالي ديگر از موضوعي ديگر مطرح مي كند و مسير مصاحبه را به موضوعي جديد مي كشاند ولي پس از چند سوال جديد دوباره مسير به جاي اول باز مي گردد. بهترين روش براي حل چنين مشكلي اين است كه مصاحبه كنندگان قبل از شروع با يكديگر تبادل افكار نموده و سوالات خود را هم وزن نمايند. مثال: قانوني تازه به تصويب رسيده و بايد جزئيات اجرايي آن به وسيله سوالاتي مطرح شود.
تكنيك هاي مصاحبه: سوژه يابي يافتن موضوع مصاحبه:

اولين قدم براي انجام مصاحبه تعيين سوژه يا موضوع مصاحبه است به عبارتي بايد برايم كه يا چه كسي مصاحبه كنيم؟
درباره چه چيزي مصاحبه كنيم آيا موضوع مورد مصاحبه مستقيما مربوط به شخصي مصاحبه شونده است. معمولا براي يافتن سوژه بايد در ميان اخبار و رويدادها به جستجو پرداخت. از ميان نامه ها و تلفن هاي خوانندگان نيز مي توان به مشكلات مردم پي برد و طرف هاي مربوط را به مصاحبه كشاند و يا از طريق شم خبري مي توان برخي از تحولات را پيش بيني و به شكار سوژه پرداخت. در اين حالت بايد به دنبال اين موضوع بود كه كدام واقعه هم اتفاق افتاده و كدام رويداد در حال وقوع است. چه كسي مي تواند مناسبترين فرد براي پاسخگويي به موضوع باشد كدام فرد سهل الوصول تر است.
تهديدات قبل از مصاحبه:

1- مطالعه دقيق درباره موضوع صورت عقلي از طريق مراجعه به افراد مطلع، استفاده از آرشيو، مطالعه پرونده هاي مربوط به موضوع، مطالعه كتابهاي مرتبط به موضوع و...

2- طرح سوالات قبل از مصاحبه، طرح سوالات از قبل بستگي به عوامل گوناگوني دارد. مثلا مصاحبه شونده تا چه حد در كار خود با تجربه و ورزيده است. حساسيت موضوع مصاحبه چقدر است؟ مصاحبه شونده كيست؟ چقدر فرصت داريد؟ تا چه حد مطالعه قبلي داريد؟ آيا محدوديت زماني داريد يا نه؟
بستگي به موضوع مصاحبه و فرد مصاحبه شونده سوالات را مي توان به 2 دسته تقسيم كرد.

1- سوالات كلي: به سوالاتي اطلاق مي شود كه جامعيت داشته باشد و چندين سوالات جزيي در آن نهفته است.
2- سوالات جزيي: به سوالاتي اطلاق مي شود كه داراي پاسخ هاي محدود باشد.
مهارت هاي لازم جهت مصاحبه:
1- پرسش گري موثر 2- تمركز و پيگيري

در جامعه ما افراد محدودي شنونده هاي موثري هستند اكثر افراد متمركز كردن و توجه خود بر ديگران را دشوار مي يابند. يكي از مهمترين مهارتهاي گوش دادن موثر تماس چشمي مناسب است در اين حالت رعايت نكات زير ضروري است.
الف- در خلال مصاحبه يادداشت برنداريد. مگر اينكه مطلقا ضروري باشد. بهترين موقع براي انجام اين كار بعد از مصاحبه مي باشد. زيرا يادداشت برداري در طي مصاحبه مي تواند موجب پرت شدن حوالي مصاحبه شونده و ناراحتي او گردد.
ب- براي نشان دادن علاقه به صحبت هاي مصاحبه شونده با او تماس چشمي مناسب برقرار كنيد.
ج- از زل زدن به مصاحبه شونده پرهيز كنيد.

د- از قطع مكرر تماس چشمي خودداري كنيد. چون مي تواند نشانه عدم تمركز شما به مصاحبه شونده باشد.
هـ- سعي كنيد نحوه تماس چشمي شما متناسب با فرهنگ مصاحبه شونده باشد. به طور مثال: بسياري از امريكاييان بومي تمامي چشمي كمتري را ترجيح مي دهند. و يا برخي از مردم اروپايي ممكن است وقتي صحبت مي كنند بيشتر زل بزنند و وقتي گوشي مي دهند از تماس چشمي اجتناب كنند.
فاصله فيزيكي و زبان بدن:

منظور از زبان بدن استفاده از اشاراتي است كه در مصاحبه به كار مي رود. به طور مثال: روس ها براي نشان داد پاسخ سر خود را در جهت بالا و پايين حركت مي دهند. يك مصاحبه شونده بايد با زبان و بدن مصاحبه شونده آگاهي كامل داشته باشد در مورد فاصله فيزيكي نيز رعايت فاصله بين مصاحبه شونده و مصاحبه كننده با توجه به فرهنگ مصاحبه شونده در نظر گرفته شود به طور مثال اعراب ممكن است در يك فاصله 15 الي 30 سانتي متري راحت تر باشند. از مجله ارتباطات غيركلامي ديگر طريقه نشستن مي باشد كه رعايت نكات زير در اين زمينه الزامي است.
الف- در حالت مصاحبه به حالتي آرام و حرفه اي بنشيند. داشتن چهره صميمانه و استفاده از اشارات تشويق كننده همگي حاكي از علاقه شما به مصاحبه شونده است.

ب- اگر به حالتي خشك بنشيند حفظ آرامش براي مصاحبه شونده را مشكل مي كند.
ج- اگر به عقب تكيه داده و خيلي راحت و آرام بنشيند ممكن است كه مصاحبه شونده فكر كند كه شما را خسته كرده است.
تركيب مهارت ها با يكديگر در مصاحبه:

مهارتهاي تمركز كردن، پي گيري كردن، پرسش گري باز و بسته، تشويق هاي جزيي، انعكاس احساس و محتوا هر يك به تنهايي رويكرد تك مهارتي مي باشند. لذا براي اينكه بتوان يك مصاحبه موثر داشت بايد اين مهارتهاي مجزا را به كل منسجم تبديل كرد. ادغام مهارتهاي مصاحبه موجب رشد سبك طبيعي مصاحبه كردن شما مي شود يعني هر مهارتي را كه احساس مي كنيد مناسب است مي توانيد به كار گيريد.
نكاتي درباره تركيب كردن مهارتها:

1- به هنگام تمركز و پيگيري، طرح پرسش باز، ارائه تشويق هاي جزيي و كلي بر هر كدام از مهارتها حتي الامكان تجهيز پيدا كنيد.
2- به كارگيري مهارتهاي واحد در مصاحبه: الف- مهارتهاي واحد را در صورت لزوم با هر تركيب كنيد. ب- يك مهارت خاصي را پيش از حد به كار نگيريد.

فصل سوم
اصول روزنامه نگاري

اهميت روزنامه نگاري:
در خصوص اهميت اين حرفه اگر اشاره اي گذرا به قبل از قرن 20 داشته باشيم مي بينيم اصطلاحاتي را براي روزنامه نگاران به كار مي بردند كه حاكي از كم توجهي و اهميت قايل نشدن به صاحبان اين حرفه بود. لقب هايي مثل ماجرا جوي محترم، قلمزمان هراس افكن، وحشت برانگيز، دوستداران قلم، آشوب گري از اين قلم و... اما امروزه در جوامعي كه صنعتي هستند و يا به سمت صنعتي شدن حركت مي كنند روزنامه نگار را تكنسين اخبار مي خواند. بايد پذيرفت كه تكنيك رو به گسترش توام با تخصص جدي از ويژگيهاي صرفه روزنامه نگاري در عمر ماست. اين تصور كه مي توان با آموزش يك دوره اختصاص اشخاص را براي بر عهده گرفتن نقش روزنامه نگاري تربيت كرد سابقه چندان طولاني ندارد. از طرفي ديگر فكر تاسيس و پذيرش ايده ها نوبه زمان بيشتري احتياج دارد.

در فرانسه سال 1924 زمانيكه پول و رشا و در زمينه دانشكده حقوق اولين مدرسه روز نامه نگاري را تاسيس كرد بسياري از افراد كار او را جدي نگرفتند. و چه بسا مورد تمسخر قرار دارند. اما بايد قبول كنيم كه كمتر حرفه اي است كه در مدت زمان بسيار كوتاه دچار چنين تغييراتي شده باشد. دلايل اين تحول را بايد در دگرگوني هاي جامعه، ساختار سياسي و تكنيك امروزي جستجو كرد.

دگرگوني هاي مطبوعات نتيجه مستقيم عملكرد نيازها و شرايط عمر ماست.
بالا رفتن سطح دانش خوانندگان موجب افزايش انتظارات و توقعات ايشان از مطبوعات مي شود. بالا بودن تيتراژ يك روزنامه و يا روزنامه هاي مختلف در يك كشور نشان دهنده استقبالي است كه جامعه از مطبوعات به عمل مي آورد.

در يك كشور جهان سومي ممكن است تيراژ روزنامه هاي با جمعيت صد ميليون نفري از پانصد هزار تجاوز نكند. اما در يك كشور پيشرفته كه بيشتر از 80 ميليون نفر جمعيت ندارد تيراژ يك روزنامه حتي به 30 ميليون نسخه در روز هم مي رسد.
نقش رسانه هاي خبري در عصر جديد:

1- تهيه و تنظيم و ارائه خبرها و گزارش هاي صحيح از آنچه اتفاق افتاده.
2- حمايت از حكومت قانون و ناظر بر اجراي صحيح قوانين.
3- ايجاد محيط مناسب براي برخورد عقايد ديگران.
4- فراهم كردن زمينه آموزش براي بزرگسالان.
5- كمك به رشد فكر و فرهنگ جامعه.

6- فراهم كردن تفريحات و سرگرمي هاي آموزنده در قالب جدول، طنز و...
7- ايجاد روحيه مشاركت و همكاري براي برنامه هاي توسعه آفرين.
روزنامه نگاري در ميان رشته هاي علوم ارتباطات اجتماعي مقام و جايگاه بالايي دارد. مطالعات ارتباطات اجتماعي معمولا در 4 بخش اساسي اداره كنندگان وسايل ارتباط جمعي، پيام هاي ارتباطي مخاطبان و آثار اتجاعي ارتباطات نقش دارد.
شيوه هاي روزنامه نگاري:

1- شيوه عيني: روزنامه نگار مطالب را بدون واسطه عينا دريافت مي كند و هر چه را دريافت كرده بدون كم و كاست گزارش مي دهد.
2- شيوه تشريحي: روزنامه نگار در اين شيوه علاوه بر اينكه به گزارش عيني مطالب مي پردازد مي بايست مطالب گزارش شده را تفسير و تشريح نمايد.
3- شيوه تحليلي: روزنامه نگار در اين شيوه ضمن ارائه گزارش خود به علت وقوع يك حادثه و يا رخداد نيز مي پردازد. مثال: راهنمايي و رانندگي در حوادث جاده اي.

4- شيوه توسعه اخبار و اطلاعات: در اين شيوه مدير مسئول يك موسسه انتشار روزنامه سعي مي كند افراد بيشتري را تحت عنوان خبرنگار به استخدام موسسه خود درآورد تا بتواند جزيي ترين اخبار و اطلاعات را از هر نقطه جمع آوري نموده و گزارش كند. معمولا كشورهايي كه در حال توسعه هستند و علوم ارتباطات نيز همزمان با ساير بخش ها رشد مي كند موسسات روزنامه نگاري نيز سعي مي كنند از اين غافله عقب نمانند. لذا از جديدترين تكنيك هاي ارائه اخبار و اطلاعات براي ادامه كار خويش بهره مي جويند.

نظرات دكتر معتمدنژاد كارشناس علوم ارتباطات در ايران پيرامون خبر و روزنامه نگاري:
او متعقد است كه خبر بيان وقايع جالب زندگي اجتماعي و نقل افكار عمومي است كه اگر بخواهيم اين تعريف را مورد تحليل قرار دهيم عوامل زير مشخص مي شود.

1- اعلام واقعه: هر واقعه اي كه روي مي دهد قبل از آنكه هر كسي به آن آگاهي يابد ناشناخته است و تنها زماني اهميت خبري پيدا مي كند كه آشكار گردد و ديگران نيز نسبت به آن آگاهي يابند. بنابراين خبر يك پديده ناگهاني است. و چيزهاي ثابت و نامتغير معمولا خبر محسوب نمي شوند. به محض آنكه درون جامعه تحولي رخ دهد و يا اينكه درباره دگرگوني ها و تحولات قبلي اطلاعاتي منتشر يابد بلافاصله اين اطلاعات جنبه ي خبري پيدا كند و بايد گزارش داده شود. به طور خلاصه مي توان گفت آگاه ساختن فوري افراد از اتفاقات جديد و يا انتشار خبرهاي تازه از طريق رسانه ها در مورد رويداد هاي قديمي بنابراين مي توان گفت: موضوع خبر چيزي است كه در حال حاضر وجود دارد و قبلا وجود نداشته است و يا اينكه موضوع قديمي آن سالها اهميت خبري خود را از دست داده است به همين علت مشاهده مي كنيم كه رسانه ها خبرهاي مطبوعاتي را تحت عنوان تازه هاي نشر بيان مي كنند.

2- دومين عامل در تعريف دكتر معتمد نژاد اين است كه تحسين بيان براي آگاهي افراد از يك رويداد جديد تنها اعلام وقوع رويداد كافي نيست بلكه بايد چگونگي وقوع آنرا نيز بيان كنيم تا اينكه به كنجكاوي هاي مخاطبان پاسخ داده باشيم به همين دليل است كه پس از اعلان هر خبر بلافاصله علت وقوع و حتي نتايج حاصل از آنرا نيز بيان مي كنند و كسانيكه در آن واقعه يا حادثه حضور داشته اند ويا اينكه تحت تاثير قرار گرفته اند معرفي مي شوند گزارش خلاصه خبرهاي مهم در ابتداي برنامه هاي خبري و بيان مشروح اخبار پس از آن اهميت اين موضوع را روشن مي سازد معمولا در نيم صفحه اول روزنامه ها شاهد اين هستيم كه چند خبر با فونت هاي متفاوت درج گرديده اند. بزرگترين فونت مربوط به مهمترين خبر است.
اصول نگارش تيتر در روزنامه:

1- تيتر بايد خلاصه مهمترين مطلب داستان باشد بدين معنا كه:
الف) حداقل كلمات بيشترين بار معنايي را داشته باشند.
ب) از نوشتن كلمات تكراري جدا پرهيز شود.
ج) از به كار بردن كلمات توضيحي و تشريحي خودداري به عمل آيد.
2- تيتر بايد ساده و روان باشد.

3- تيتر بايد با متن مطا بقت داشته باشد. يعني خواننده مطمئن باشد خواندن متن در اصل شرح و توضيح تيتر خبر مي باشد.
4- تيتر بايد مشروح خبر نيز متناسب باشد اگر متن خبر مفصل است تيتر نيز بايد بيشتر باشد
نكته ديگر آنكه متن هاي مفصل معمولا براي خبرهايي است كه مهمتر به نظر مي رسد همچنين تناسب خبر با درشتي و يا كوچك تر بودن حروف كلمات تيتر مطابقت دارد يعني خبر هاي خيلي مهم با تيترهاي درشتر.

5- عنوان يا تيتر بايد مستقل از خبر باشد بدين معنا كه تيتر مقدمه اي براي خبر محسوب نمي شود كه براي تكميل آن بخواهيم متن خبر را بياوريم.
خيلي مواقع شاهديم كه رهگذران و يا مخاطباني با اندكي توقف در كنار يك كيوسك فروش روزنامه و يا نگاهي اجمالي به تيتر روزنامه ها راه خود را گرفته و مي روند. اين عمل استقلال تيترهاي خبري را بيشتر نشان مي دهد. گويي رهگذران به نياز هاي خبري خود دست يافته اند.
6- از نوشتن تيترهاي سؤالي و صنفي خود داري شود.

7- از نگارش حروف اضافه و برخي واژه ها مانند: از، به، در، براي،و . . . در ابتداي تيتر خوداري شود
8- نقل و قول هاي مربوط به تيتر بايد به صورت غير مستقيم نگارش شود مگر در موارد استثنايي.
سازمان خبر يا تحليليه:
يك سازمان خبري از نظر تشكيلات اداري پست ها يا بخش هايي را به ترتيب اهميت كه عبارتند از: سردبير، قائم مقام، دبير سرويس ها، دبير فني، هيئت ويراستاران، سرويس عكس، آرشيو عكس و خبر، اتاق خبر و كتابخانه.
انواع منابع خبري:

1- منبع حقيقي: اين منبع شامل كليه افرادي مي شود كه شخصيت حقيقي دارند مانند رئيس مجلس، رئيس قوه قضائيه و . . .
به عنوان مثال معاون قوه قضائيه اعلام كرد از اين پس براي معتادان در زندان جايي وجود ندارد.
2- منبع حقوقي: شامل مؤسسات يا گروههايي است كه شخصيت حقوقي دارند و در جايگاه حقوقي قرار گرفته اند به عنوان مثال: وزارت جهاد كشاورزي اعلام كرد در طي 3 سال آينده در توليد غلات به خود كفايي خواهيم رسيد.

3- منبع رسانه اي: شامل كليه رسانه هاي الكتريكي اعم از مطبوعات، راديو و تلوزيون مي باشد. معمولا در مطبوعات مكان واقعه و يا منبع خبر قبل ازمقدمه نوشته مي شود. مثل خبرگزاري ايرنا به نقل از وزارت صنايع و معادن

رپروتاژ خبري:
بعضي از اخبار در مكان هايي قرار دارندكه ذكر نكات حاشيه اي آن و مسائل خبري آن به هم ربط دارند بنابراين در يك تعريف كوتاه خبري كه با توصيف و تصوير همراه باشد رپروتاژ مي گويند.
خبر نگار بايد از مسائل شنيده اي و ديداري كاملا مطلع باشد تا بتواند رپورتاژ خبري قابل قبولي را ارائه دهد و تصوير نيز بايد به گونه اي باشد كه خبر نوشته شده را تكميل نمايد ويا اينكه بعضي از مواقع خبرها نياز به نوشتن ندارند تصوير گوياي همه چيز مي باشد.

فصل چهارم
اصول تهيه گزارش مطبوعاتي

تعريف گزارش:
گزارش از نظر لغوي به معناي انجام دادن، اطلاع دادن و خبردادن است و از نظر اصطلاحاتي به معناي دادن اطلاعات سازمان يافته يا نظر مشورتي در امري كه بر مبناي آن اتخاذ و تصميم گيري آگاهانه براي گريزه امكان پذير باشد.
فايده گزارش نويسي:

نتيجه و فايده گزارش نويسي رساندن پيام به خواننده است با سرعت، صحت و روشني مهم اين است كه نويسنده گزارش بتواند تصوير روشني از فكر و هدف خود را در ذهن خواننده ترسيم نمايد و مقصود خود را بي كم و كاست به نحوي كه دقيقا مقصود وي از نوشتن آن گزارش مي باشد درذهن خواننده نقش بند آنرا روي كاغذ بياورد.

گزارش نويسي از مهمترين وسائل مبادله اطلاعات است زيرا بيشتر تصميمات بر اساس گزارش هايي است كه از مسئولان سطوح پايين تر دريافت مي دارند پس اگر در تهيه و تنظيم گزلرش ها دقت كافي نشود. تصميماتي كه گرفته مي شود از عيب و نقص بر كنار نخواهد بود. هنگام نوشتن گزارش بسياري از مطالب مهم فراموش مي شود واگر طرح منطق و روش صحيح گزارش نويسي رعايت نشود بيم آن مي رود كه اشتباه زيادي رخ ندهد.
تهيه گزارش: اساسا گذشتن و تهيه گزارش هميشه كاردشواري بود و براي بيشتر افراد كاري اساسي به شمار مي رود چرا كه هر نوشته بايد پاسخگويي دو مطلب باشد.

1- اينكه چه مي خواهيم بنويسيم 2- چگونه مي خواهيم بنويسيم.
آشنايي با برخي از مراحل گزارش نويسي:

1- مرحله تهيه و تدارك مطالب مورد گزارش: با توجه توجه به اينكه هر گزارش از يك موضوع يا واقعه سخن مي گويد و يا خبر مي دهند بايد مطالبي جمع آوري شود كه بتوان آنها در قالب يك گزارش ارائه داد وبه همين دليل به اين مرحله تهيه و تدارك مطالب گفته مي شود.
2- مرحله ربط منطقي بين مطالب: در اين مرحله مطالب جمع آوري شده بايد طبق نظم و ترتيب خاصي تنظيم و ارائه شود بنابراين بايد توسط نويسنده طرحي پيش بيني شود و در آن طرح مشخصي نمايد كه چه مطالب و موضوعاتي به عنوان محور اصلي گزارش هستند و چه موضوعاتي زير مجموعه آن موضوع تلقي مي گردند. موفقيت آميز بودن مرحله ربط منطقي به موارد زير بستگي دارد.

الف) كليه مطالب مربوط به موضوع مورد بحث ارائه شود.
ب) تنظيم منطقي مطالب بر اساس رعايت حق تقدم و تاخر طبقه بندي مي شود.
ج) خواننده بتواند با صرف حداقل وقت مفاهيم اصلي گزارش را به آساني دريابد.

د) براي افراد محقق كه ممكن است بعدها به آن مراجعه كنند قابل فهم بوده و دچار سوء تعبير نشود.
مرحله نگارش تقسيم بندي اهميت انتخاب موضوع، ويژگيهاي نگارشي، راههاي كوتاه كردن بند و پاراگراف، كه مرحله نگارش خود به 2 قسمت تقسيم مي شود.
الف) پيش نويس ب) پاك نويس با توجه به اينكه پيش نويس چهار چوب اصلي و ساختار كلي گزارش را تفسير مي نمايد نكات زير بايد در آن رعايت شده و مورد توجه قرار گيرد.

الف) فاصله بين سطرها: 2 تا 3 سانتي متر بوده تا هنگام تجديد نظر بتوان تغييرات احتمالي و يا توضيحات حاشيه اي را در آن لحاظ نمود
ب) حتي الامكان بايد سعي نمود تا گزارش ها در اين مرحله خوش خط و خوانا باشد.
ج) حاشيه كافي را مي بايست در هر چهار طرف گزارش لحاظ نمود
د) بر روي تمام برگه هاي پيش نويس يك نقطه مشخصي يا مكان مشخصي براي شماره گزاري تعيين شود.
ه) در صورتيكه پس از شماره گزاري نياز باشد چند صفحه پيش نويس اضافه شود براي جلوگيري از شماره هاي تكراري به عنوان مثال به شكل زير عمل كنيم 1-15 ،2-15، 3-15 ،

ي) تمام برگ هاي پيش نويس به طور مرتب به يكديگر سنجاق مي كردند
و) قبل از پاك نويس يا ارسال براي تايپ حتما پيش نويس را مرور كرده و اصلاحات لازم ونشانه گزاري را انجام دهيد.
راههاي كوتاه كردن گزارش:

1- به كار بردن نقطه به جاي حرف ربط و همچنين نشانه يا نقطه 2- حذف كلمات زائد 3- اجتناب از به كار بردن كلماتي كه معاني گوناگوني دارد 4- حذف كلمات مترادف و مكرر 5- حذف صفات و قيود غير لازم

براي تهيه گزارش خلاصه بايد به نكات زير توجه نمود:
همانگونه كه قبلا نيز گفته شد هدف از تهيه گزارش به ويژه گزارش هاي مطبوعاتي خلاصه نمودن گزارش هايي مي باشد كه چه بسا بخش قابل توجهي از صفحه يا صفحات روزنامه ها را به خود اختصاص داده اند.

معمولا گزارشگران كار آزموده و حرفه اي يكبار با دقت گزارش مطبوعاتي را مطالعه مي كنند و آنچه كه از محتوي گزارش در ذهن خود جاي داده اند به صورت خلاصه بدون آنكه اختلالي بين مطالب گزارش در مقدمه يا متن گزارش و همچنين نتيجه گيري نهايي به عمل آمده باشد گزارش خود را روي كاغذي مي آورند با اين مقدمه نكات زير مي بايست مورد توجه قرار گيرد.