بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
تغذيه دوران بارداري و شيردهي
اسلاید 2 :
تغذيه در دوران بارداري
جنين رشد بسيار سريعي دارد و وزن او از يك گرم در 8 هفتگي به 3200 گرم در هفته 40 مي رسد.
جنين براي چنين رشدي احتياج به انواع مواد مغذي دارد كه بايد از طريق تغذيه صحيح مادر تامين شود.
سوءتغذيه طولاني در دوران پيش از بارداري، مي تواند باعث سوءتغذيه جنين شود و در نتيجه ممكن است وزن نوزاد در هنگام تولد از حداقل قابل قبول( 2500 گرم) كمتر باشد.
داشتن رژيم مخصوص و جداگانه براي زنان باردار لازم نيست و آنها مي توانند از غذاي خانواده به مقدار بيشتر نسبت به دوران قبل از بارداري مصرف كنند.
اسلاید 3 :
در صورتي كه مادر غذاي كافي بخورد، افزايش وزن او در دوران بارداري مطلوب خواهد بود افزايش اشتهاي مادر در اين دوران راهنماي خوبي است.
افزايش وزن در دوران بارداري
وضعيت خانم باردار افزايش وزن توصيه شده
وزن طبيعي 5/11 تا 16 كيلوگرم
لاغر 5/12 تا 18 كيلوگرم
چاق 6 تا 9 كيلوگرم
اسلاید 4 :
رژيم غذايي مناسب براي دوران بارداري
تغذيه مادر باردار در دوران بارداري بايد متعادل بوده و از كم خوري و پرخوري پرهيز كند.
مادران باردار بايد روزانه 11- 7 سهم از گروه نان و غلات، 4 سهم از گروه ميوه ها و سبزي ها، 4- 3 سهم از گروه گوشت، حبوبات و مغزها و 4 واحد از گروه شير و لبنيات مصرف كنند.
در صورتي كه مادر باردار نوجوان است، بهتر است مقدار مصرف گروه شير و لبنيات او 6- 5 واحد باشد.
مصرف غلات سبوس نگرفته و غلات همراه حبوبات مفيدتر است.
مقدار مناسب مايعات 8- 6 ليوان است.
اسلاید 5 :
از شير كم چربي و پنير كم نمك استفاده شود.
از كشك در انواع آش ها و غذاهاي ديگر استفاده شود.
انواع مغزها منابع خوبي از پروتئين و روي هستند و مي توان به عنوان ميان وعده از نوع خام آنها كه نمك كمتري دارد استفاده كرد.
از ماهي حداقل 2 بار در هفته استفاده كنند زيرا ماهي در تكامل سيستم عصبي و افزايش قواي ذهني جنين بسيار مؤثر است.
مادران باردار بايد از پايان ماه چهارم بارداري تا 3 ماه پس از زايمان روزانه يك عدد قرص آهن مصرف كنند.
مادران باردار بايد به طور مرتب براي اندازه گيري وزن به واحدهاي بهداشتي مراجعه كنند.
اسلاید 6 :
مادر بايد در اواخر دوران بارداري استراحت كافي داشته و از كارهاي سخت بدني بپرهيزد.
تاكيد مي شود كه وعده صبحانه كامل باشد تا از افت قند خون كه اغلب در دوران بارداري ايجاد مي شود جلوگيري گردد.
بهترين نوشابه ها عبارتند از آب و آبميوه تازه كه حاوي املاح و سرشار از ويتامين هاي مي باشد.
افزايش ناگهاني وزن خطرناك است.
استفاده از دارو بدون تجويز پزشك در دوران بارداري زيان آور و خطرناك است.
مادراني كه در دوران بارداري به اندازه كافي وزن اضافه نكرده اند مي توانند از غذاهاي نشاسته اي و چربيها، بيشتر استفاده كنند.
اسلاید 7 :
مشكلات شايع تغذيه اي در دوران بارداري
تهوع صبحگاهي :
اين مشكل معمولا از هفته 8 بارداري شروع شده و حداكثر تا هفته 13 برطرف مي شود.
توصيه ها:
1- صبحها قبل از بلند شدن از رختخواب يك تكه نان يا بيسكويت بخورند.
2- از مصرف غذاهاي چرب، سرخ كرده و پرادويه يا هر غذايي كه معده را تحريك مي كند پرهيز كنند.
3- از مايعات بين وعده هاي غذايي استفاده شود و نه همراه غذا.
4- غذا را به آرامي صرف كنند و بعد از صرف غذا استراحت كنند.
اسلاید 8 :
5- به مدت طولاني گرسنه نمانند.
6- از آنجايي كه غذا و مايعات سرد بيش از نوع گرم آنها قابل تحمل مي باشند، ترجيحا مايعات و غذاها را سرد ميل كنند.
7- از قرارگرفتن در معرض بوي آزاردهنده و تند غذاها اجتناب كنند.
8- در طول روز به جاي 3 وعده غذا 5- 4 وعده غذا در حجم كم ميل كنند.
9- در زمان بروز ناراحتي معده همزمان با تهوع نيز مي توان از يك تكه نان يا بيسكويت براي بهبود اين حالت استفاده كرد.
10- در صورتي كه حالت تهوع شديد مانع از غذاخوردن و در نتيجه كاهش وزن شده است با پزشك مشورت كنند.
اسلاید 9 :
پيكا :
منظور از پيكا خوردن مواد نامناسبي است كه هيچگونه ارزش تغذيه اي ندارند، مانند خاك، يخ، ذغال، مهر نماز و.
خوردن اين مواد نامناسب مي تواند سبب كاهش مصرف غذاهاي مغذي گردد و بعضي از اين مواد ممكن است در جذب مواد معدني از قبيل آهن اختلال ايجاد كنند.
كمبود يك ماده مغذي ضروري در بدن از قبيل كلسيم يا آهن خود مي تواند علت خوردن اين مواد نامناسب باشد.
يبوست :
در دوران بارداري به علت تاثير هورمون ها بر روده ها، حركات طبيعي آنها كاهش يافته، سبب بروز يبوست مي شود.
اسلاید 10 :
توصيه ها :
1- در طول روز به مقدار زياد از مايعات استفاده شود.
2- از غذاهاي پرفيبر مانند حبوبات، غلات، سبزي هاي خام و پخته، ميوه هاي تازه و سالاد استفاده شود.
3- مصرف نان هاي سبوس دار توصيه مي شود.
4- مصرف آلوي تازه يا به صورت برگه يا آب آلو توصيه مي شود.
5- بهتر است روزانه ورزش هاي سبكي مانند پياده روي انجام شود.
6- همراه سالاد از روغن زيتون يا ساير روغن هاي مايع استفاده شود.
7- حتي الامكان از ملين هاي دارويي استفاده نشود.
8- در وعده صبحانه مصرف نان و عسل پيشنهاد مي شود.
اسلاید 11 :
سوزش سر دل :
اين وضعيت در 3 ماهه آخر بارداري شايع است كه عمدتا به علت افزايش حجم و رشد جنين و فشار آن به معده و دستگاه گوارش مادر ايجاد مي شود.
توصيه ها :
1- به جاي 3 وعده غذا 5- 4 وعده غذا در حجم كم ميل كنند.
2- به جاي استفاده از مواد غذايي سرخ كرده از غذاهاي آب پز و بخارپز استفاده شود.
3- بعد از صرف غذا كمي پياده روي توصيه مي شود.
4- از غذاهاي چرب و پرادويه استفاده نكنند.
5- به جاي مصرف شكلات، قهوه و چاي از آب استفاده كنند.
6- بعد از صرف غذا يا مايعات از دراز كشيدن پرهيز شود.
اسلاید 12 :
تغذيه دوران شيردهي
مصرف مواد مغذي به مقدار لازم و كافي در دوران شيردهي، مادر را در تداوم شيردهي موفقيت آميز كمك مي كند.
مادران شيرده بايد روزانه 8- 6 ليوان مايعات بنوشند.
مصرف نوشيدني هاي كافئين دار بايد كاهش يابد زيرا مصرف اين مواد ممكن است سبب تحريك پذيري، بي اشتهايي و كم خوابي شيرخوار شود.
مصرف غذاهاي پرادويه و چاشني دار و سير ممكن است روي طعم شير اثر بگذارد و تغيير ناگهاني طعم شير سبب عدم تمايل شيرخوار به شيرخوردن شود ، لذا مصرف اين مواد بايد محدود شود.
اسلاید 13 :
پس از فعاليت بدني شديد و ورزش به علت ورود اسيد لاكتيك به شير، طعم تلخ در شير ايجاد مي شود. در اين مواقع لازم است مادر مقدار كمي از شير خود را قبل از تغذيه شيرخوار بدوشد و دور بريزد.
كاهش وزن بعد از زايمان بايستي تدريجي صورت گيرد تا بر مقدار شير مادر تاثير نگذارد.شيردهي خود سبب كاهش وزن تدريجي مادر مي شود.
مادر شيرده حتي اگر مبتلا به سوءتغذيه باشد مي تواند شير توليد كند اما بايد توجه داشت كه در چنين شرايطي ذخاير بدن مادر براي توليد شير مصرف مي شود و در نتيجه مادر به دليل تخليه ذخاير بدني و احساس ضعف، خستگي و بي حوصلگي توان مراقبت از كودك نخواهد داشت.