پاورپوینت رویکردها و مکاتب در مدیریت استراتژیک

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

رويکردها و مكاتب در مديريت استراتژيک

اسلاید 2 :

وايتينگتون در مقاله Theories & strategy ديدگاههای مختلف در خصوص استراتژی و مديريت استراتژيک را در چهار گروه ترسیم می کند:
1- ديدگاه کلاسيک به استراتژی
2- ديدگاه تکاملی
3- ديدگاه فرايندی
4- ديدگاه سيستمی
رويکردها از منظر Whittington

اسلاید 3 :

1- رويکرد تدريجی(incrementalism)
2- رويکرد يادگيری سازمانی
3- رويکرد برنامه ريزی
4- رويکرد خودجوش(برنامه ريزی شده) emergent
رويکردها از منظر ميلر و کوئين

اسلاید 4 :

1- رويکرد تکاملی
2- رويکرد برنامه ريزی شده
رويکردها از منظر رابينز

اسلاید 5 :

1- رويکرد برنامه ريزی شده
2- رويکرد کار آفرينی
3- رويکرد ايدئولوژيکی
4- رويکرد چتری
5- رويکرد فرايندی
6- رويکرد ناپيوسته
7- رويکرد اجماعی
8- رويکرد تحميلی
رويکردها از منظر مينتزبرگ و واترز
Emergent strategy
planned strategy

اسلاید 6 :

رويکردها از منظر مينتزبرگ
مينتز برگ دركتاب خود بنام "سيري در استراتژي" پنج ديدگاه (5p) از استراتژي ارائه ميدهد كه استراتژي را به مثابه يك برنامه، يك الگو، يك موقعيت، يك چشم انداز و ديدگاه، و استراتژي به عنوان يك عمل تعريف مي كند . بر اساس برداشت هاي پنجگانه فوق ، وي استراتژي را از ديدگاه ده مكتب معرفي مي كند كه ديدگاه جامعي نسبت به استراتژي به دست مي دهد. [Mintzberg,1998]

اسلاید 7 :

رويکردها از منظر مينتزبرگ

اسلاید 9 :

مكتب طراحي با نفوذترين نگرش فرآيند تدوين استراتژي است. اين مكتب الگوئي از تعيين و تدوين استراتژي را مطرح مي كند كه به دنبال ايجاد سازگاري و تناسب بين توانمنديهاي داخل و خارج سازمان است. به عبارت ديگر ، محرك اصلي اين مكتب ايجاد تناسب و سازگاري بين محيط داخلي و خارجي سازمان است.
مكتب طراحي كه تا حد زيادي از نظريات سلزنيكSelznick,1957] [ و چندلر Chandler,1962] [ الهام گرفته است به بهترين نحو توسط گروه مديريت دانشگاه هاروارد در كتاب خط مشي هاي موسسه تبيين شده است. تأكيد اوليه اين مدل برارزيابي موقعيت داخلي و خارجي موسسه و كشف فرصت ها و تهديدهاي محيطي است . همچنين اين الگو نشان مي دهد كه دو عامل مهم در تدوين استراتژي نقش دارند كه عبارتند از : ارزش هاي مديريتي ( ارزش ها وباورهاي مديران سازمان ) و مسئوليت اجتماعي (توجه به اخلاقيات سازماني ).
مكتب طراحي : استراتژي سازی به عنوان فرآيندي مفهومي
The design school : strategy formation as a process of conception

اسلاید 10 :

مكتب طراحي بر پيش فرض هائي استوار است كه عبارتند از :
تدوين استراتژي يك فرآيند آگاهانه است.
مسئوليت كنترل برعهده مديريت ارشد اجرائي است.
الگوي تدوين استراتژي بايد ساده وغير رسمي باشد.
استراتژي ها علي رغم داشتن فرآيند تدوين مشابه، بايد متمايز و ويژه باشند.
با تدوين كامل استراتژي ها به عنوان چشم انداز آينده شركت ، فرآيند مكتب طراحي تكميل مي شود.
استراتژي ها بايد صريح وروشن باشند .
اجراي استراتژي درصورت رعايت موارد فوق امكان پذير خواهد بود.
مكتب طراحي : استراتژي سازی به عنوان فرآيندي مفهومي

اسلاید 11 :

مكتب طراحي در واقع استراتژي را به عنوان يك فرآيند ايجاد سازگاري تلقي مي كند كه اين وظيفه برعهده مديران عالي بوده وبايد با توجه به نقاط قوت و نقاط ضعف سازمان و همچنين فرصت ها و تهديدهاي رودروي سازمان حاصل شود. به عبارت ديگر، مكتب طراحي تا حد زيادي از مدل تجزيه و تحليل TOWS استفاده مي كند.
انتقادهاي به مکتب طراحي: دشواري سنجش وارزيابي نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهديدها، تبعيت ساختار از استراتژي، عدم انعطافپذيري استراتژي، تفكيك تدوين استراتژي از اجرا
مكتب طراحي : استراتژي سازی به عنوان فرآيندي مفهومي

اسلاید 12 :

مكتب برنامه ريزي همزمان با مكتب طراحي به ظهور رسيد و ايگور آنسف در كتاب خود به نام “استراتژي شرکتCorporate strategy “ نقش مهمي را در تدوين اين مكتب ايفا كرد. به طور كلي ، در دهه 1970رويه هاي رسمي ،آموزش رسمي ، تجزيه و تحليل هاي رسمي بر استراتژي حاكم شد و اغلب مقالات و كتب منتشره هم در اين راستا منتشر شدند.
الگوهاي مكتب برنامه ريزي در حد بي شماري بوده اما تقريباً همگي آنها از مدل تحليلي TOWS الهام مي گيرند. مكتب برنامه ريزي نيز همانند مكتب طراحي بر پيش فرض هائي استوار است كه علي رغم تشابه ، تفاوتهاي قابل توجهي داشته و تأكيد بر اجراي رسمي استراتژي است. در مكتب برنامه ريزي استراتژي ،حاصل فرايند برنامه ريزي و كنترل اين مكتب رسمي بوده و مسئوليت فرآيند به عهده مدير اجرائي است و استراتژي ها به گونه اي روشن و مشخص بيان مي شوند كه مي توانند در مراحل بعدي به اهداف ، بودجه ها ،برنامه ها و طرح هاي عملياتي تبديل شوند .
مكتب برنامه ريزي : تدوين استراتژي به عنوان فرآيند ي رسمي
The planning school : Strategy formation as a formal process

اسلاید 13 :

البته مكتب برنامه ريزي با توجه به تأكيد بيش از حد برفرآيند رسمي ، دچار مغالطه هاي متعددي است كه اهم آنها عبارتند از: مغالطه از پيش تعيين كردن استراتژي ها ، مغالطه جدائي تدوين از اجرا ، سفسطه رسميت و مغالطه اصلي برنامه ريزي استراتژيك ، منظور از اين مغالطه ها اين است كه استراتژيست ذهنيت فريبنده و سادهاي را نسبت به تدوين و اجراي استراتژي ارائه مي دهد كه در عمل ممكن نيست و مديران را با مشكل روبرو مي سازد .
به هر حال ، در مكتب برنامه ريزي ، نقش مديران به عنوان تحليلگر و پردازشگر استراتژيها از اهميت خاص برخوردار است و در واقع تدوين استراتژي در درون جعبه سياهي صورت مي گيرد كه مديران نقش اصلي را در ْآن ايفاء ميكنند.
مكتب برنامه ريزي : تدوين استراتژي به عنوان فرآيند ي رسمي

اسلاید 14 :

در اوايل دهه 1980 با ورود نظريات اقتصاد به عرصه مديريت استراتژيك ، مكتب موقعيت يابي مطرح شد. اين مكتب همراه با پذيرش پيشفرضهاي دو مكتب قبلي ، تأكيد خاصي بر محتواي استراتژي ها دارد .دراين رابطه نقش مايكل پورتر با انتشار كتاب استراتژي رقابتي Competitive strategy از اهميت زيادي برخوردار است. اين كتاب به عنوان محركي براي ايجاد رابطه بين مكاتب برنامه ريزي و طراحي، مكتب موقعيتيابي را مطرح ساخت .
مكتب موقعيتيابي مبتني بر وجود انديشهاي ساده و انقلابي براي ترسيم بهترين و بدترين حالت است و معتقد است كه استراتژي ها منحصر به فرد بوده و مي توان از مجموعه اي از ابزارهاي تجزيه و تحليل براي انطباق درست استراتژيها با شرايط موجود بهره گرفت.
مكتب موقعيت يابي: تدوين استراتژي به عنوان فرآيند تجزيه و تحليل The positioning school: strategy formation as an analytical process

اسلاید 15 :

مهمترين پيش فرض هاي مكتب موقعيتيابي عبارتند از :
استراتژي ها عمومي بوده و داراي موقعيتهاي قابل تفكيك در بازار است.
بازار ، حاكم بر شرايط اقتصادي و رقابتي است.
فرآيند تدوين استراتژي مي تواند مبتني بر محاسبه و تجزيه و تحليل باشد.
تحليلگر نقش عمده اي در فرآيند ايفا كرده و نتايج را به مديران منعكس مي سازد.
استراتژي هاي تدوين شده با توجه به زمينه و بافت حاكم تدوين ميشوند.
مكتب موقعيت يابي: تدوين استراتژي به عنوان فرآيند تجزيه و تحليل

اسلاید 16 :

انتقادهاي به مکتب موقعيتيابي: تفكيك تفكر از عمل ، تاكيد بيش از حد بر رسمي بودن، گرايش به سمت نظريات اقتصادي كمّي، بافت محدود، تأكيد بر محاسبات ذهني و انتزاعي و برداشتهاي ذهني از واقعيات. محدود شدن استراتژي و تبديل آن به يك فرمول خاص و جلوگيري از خلاقيت در تدوين استراتژي .
اگر چه در مكتب موقعيت يابي تأكيد بر تدوين استراتژي است اما نقش اصلي اين مكتب حمايت از فرآيند تدوين استراتژي است نه خود تدوين و به همين جهت است كه بر فرآيند تجزيه و تحليل و رسمي بودن فرآيند تأكيد مي كند . از سوي ديگر، اين نحوة برداشت از استراتژي بيشتر براي موقعيت هاي ثابت و ايستا مناسب است كه امروزه كمتر در سازمان ها مشاهده ميشود.
مكتب موقعيت يابي: تدوين استراتژي به عنوان فرآيند تجزيه و تحليل

اسلاید 17 :

مكتب كارآفريني نه تنها بر فرآيند تدوين استراتژي تأكيد دارد بلكه محوريت اين مكتب برانجام امر توسط يك رهبر منحصر به فرد قرار دارد و بيشتر بر فرآيند هاي ذهني استوار است. در اين نگرش ، استراتژي به عنوان يك چشم انداز در نظر گرفته مي شود. محوري ترين مفهوم اين مكتب چشم انداز است يعني نمايش ذهني استراتژي كه حداقل در ذهن رهبر ارائه و مطرح مي شود.
مكتب كارآفريني همانند موقعيت يابي از اقتصاد، رشد كرده و طرفداران اين مكتب، رهبري را مبتني بر نگرش استراتژيك مي دانند. باور اين است كه با غالب شدن طرح ريزي ، چشمانداز به منصه بروز مي رسد و رهبر به عنوان يك فرد صاحب انديشه سازمان را حفظ مي كند و بر اين اساس چشمانداز لازم براي اداره سازمان به وجود مي آيد .
مكتب كار آفريني : تدوين استراتژي به عنوان فرآيند كسب چشم انداز entrepreneurial school :Strategy formation as a visionary process The

اسلاید 18 :

پيش فرض هاي مكتب كار آفريني عبارتند از:
استراتژي در ذهن رهبر به عنوان چشم انداز تدوين مي شود.
فرآيند تدوين استراتژي در بهترين حالت، نيمه آگاهانه است.
رهبر یک بينش ذهني را ارتقاء داده و در صدد اجراي آن است.
بينش استراتژيك قابل انعطاف و تغییر بوده و به طور آزادانه ای شكل مي گيرد.
سازمان داراي ساختار ساده اي است كه به رهنمودهاي رهبر وابسته است.
مكتب كار آفريني : تدوين استراتژي به عنوان فرآيند كسب چشم انداز

اسلاید 19 :

مكتب شناختي با توجه به درك بينش استراتژيك و به نحوه شكل گيري استراتژي درشرايط مختلف، در صدد پاسخ به اين مساله است كه مفهوم فرآيند استراتژي در محدوده شناختي انسان چيست؟ اين مكتب براي پاسخ به اين سؤال از مفاهيمي مانند يادگيري، قدرت، محيط و فرهنگ استفاده زيادي كرده است. درمكتب شناختي برداشتهاي متفاوتي از شناخت وجود دارد: شناخت به مثابه وجود ابهام، يكي از اين برداشت هاست كه از نظريه سايمون پيرامون محدود بودن توانمندي انسان در پردازش اطلاعات الهام مي گيرد. شناخت به عنوان پردازش اطلاعات، نيز برداشتي است كه حاكي از نقش مديران در پاسخ دادن به نيازهاي اطلاعاتي خود و همتايان اشاره دارد. برداشت ديگر ، شناخت را به عنوان ترسيم نقشه ميداند كه در آن تدوين استراتژي با استفاده از مدلهاي ذهني و چارچوب هاي حاكم بر ساختار ذهني افراد صورت مي گيرد. شناخت همچنين به عنوان ايجاد مفهوم يا مفهوم پردازي بر آن است كه استراتژي در واقع نوعي رسيدن به يك مفهوم جديد است كه در درك ما از تدوين استراتژي نقش اصلي را دارد و سرانجام سازه، جديدترين تلقي از شناخت است كه معتقد است استراتژي به عنوان تفسيري مبتني بر شناختي است كه از فيلتر ذهني استراتژيست گذشته و همراه با نوعي جهت گيري خاص در افكار و پنداشته ها است.
مكتب شناختي : تدوين استراتژي به عنوان فرآيند ذهني
The cognitive school :Strategy formation as a mental process

اسلاید 20 :

پيش فرض هاي مكتب حاكي ازاين است كه تدوين استراتژي فرآيندي شناختي بوده كه در ذهن استراتژيست رخ مي دهد و استراتژي ها به عنوان چشماندازهائي هستند كه نحوة ارتباط با محيط را مشخص مي كنند و نقشه هاي شناختي سهم مهمي در درك دنياي واقعي داشته واز اين رو دستيابي به استراتژي بهينه مشكل است.
بنابراين، ايده اساسي مكتب شناختي اين است كه تدوين استراتژي اساساً يك عملي شناختي و ادراكي است و مديريت استراتژيك در صحنه عمل به خاطر اين ويژگي مي تواند از روانشناسي شناختي بهره فراوان ببرد. مكتب شناختي به ما ميگويد در صورتي مي توانيم تدوين استراتژي را بهتر درك كنيم كه ذهن بشر و فرايندهاي شناختي وي را بهتر بشناسيم.
مكتب شناختي : تدوين استراتژي به عنوان فرآيند ذهني