بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
نام درس : جمعیت و تنظیم خانواده
به نام خدا
اسلاید 2 :
مقدمه وضرورت درس
تاریخچه
تعریف جمعیت و جمعیت شناسی
وضعیت جمعیت در ایران و جهان
چرخه جمعیت شناسی
هدف اصلی در برنامه های جمعیتی
مشکلات ناشی از افزایش بی رویه جمعیت
خلاصه:
اسلاید 4 :
تاریخچه تنظیم خانواده در جهان و ایران
کنترل موالید از زمانهای قدیم وجود داشته است. روند کنترل جمعیت و تنظیم خانواده به جوامع باستانی در نژادها و ادیان مختلف باز میگردد. ازسالیان دور از دوره پیامبران بزرگ چون موسی،پیامبر قوم یهود وزرتشت پیامبر باستانی ایران مورد توجه ادیان بوده است.بحث تنظیم خانواده به معنای تناسب فرزندان با امكانات و شرایط زندگی در كلیه تمدنها،سوابق كهن دارد.مستندات باقی مانده ؛ سابقه كنترل موالید را 4000 سال قبل در مصر، 1600سال قبل در هند، 1300 سال قبل در چین و 2000 سال قبل در یونان و ایران نشان میدهد
اسلاید 5 :
تاریخ بشر وسایل و مواد فراوانی را به عنوان ابزار جلوگیری از حاملگی در خود ثبت کرده است؛ جوشانده، ریشه گیاهی، قرصهایی از باروت و جیوه، عسل حاوی زنبورهای مرده و . . ارسطو روغن سدر و روغن زیتون را برای کشتن اسپرم توصیه مینمود. در هندوستان 2000 سال پیش، از نمک سنگ که به روغن آغشته شده بود، استفاده میکردهاند. ولی اغلب سیاستهای جمعیتی با توجه به میزان بالای مرگ و میر در جهت افزایش زاد و ولد بوده است تا اینکه در دهههای پایانی قرن 18 متفکرانی چون مانتوس به بعد اقتصادی و اجتماعی قضیه توجه و به بحرانی که به سبب فرزندآوری بیرویه قریبالوقوع خواهد بود، اشاره نمودند. به این ترتیب بحث کنترل موالید در انگلستان به سایر کشورهای اروپایی و امریکایی وارد گردید. حدود 300 سال قبل که برای اولین بار میکروسکوپ کشف شد و سلولهای اسپرماتوزوئید در زیر میکروسکوپ دیده شد، تشخیص دادند که نطفه مرد باعث باروری میشود.
اسلاید 6 :
سازمان جهانی بهداشت
سازمان جهانی بهداشت (WHO) یک سازمان تخصصی وابسته سازمان ملل متحد (UN) است که به عنوان مرجع هماهنگ کننده بهداشت عمومی بیناللملی عمل میکند
این سازمان که در ۷ آوریل ۱۹۴۸ بنیانگذاری شد و مقر آن در شهر ژنو در سوئیس است، اختیارات و منابع سلفش “سازمان بهداشت” را به میراث برد که سازمانی وابسته به “جامعه ملل” (League of Nations) بود.
وظایف و ماموریتها
WHO علاوه بر هماهنگ کردن تلاشهای بینالمللی برای پایش بیماریهای عفونی، مانند مالاریا و ایدز از برنامههایی برای پیشگیری و درمان چنین بیماریهایی حمایت میکند. این سازمان از تولید و توزیع واکسنهای موثر و بیخطر، شیوههای تشخیصی داروها حمایت میکند.
WHO علاوه بر ماموریتهای فوق بر اساس پیمانهای بینالمللی ممکن است ماموریتهای جدیدی را به عهده گیرد.
سازمان جهانی بهداشت همچنین متولی “طبقهبندی بینالمللی بیماریها” (ICD) است که دهمین تجدید نظر در آن در سال ۱۹۹۲ منتشر شد.
ساختار
کشورهای عضو سازمان جهانی بهداشت نمایندگانی به “مجمع جهانی بهداشت” میفرستند، که ارگان اصلی تصمیمگیری این سازمان است.
ابن مجمع هر سال در ماه مه تشکیل جلسه میدهد و علاوه بر تعیین دبیرکل سازمان برای پنج سال، سیاستهای مالی سازمان را بررسی میکند و بودجههای پیشنهادی برنامهها را بازبینی و تایید میکند.
مجمع همچنین ۳۶ عضو حود را به عنوان هیات اجرایی برای سه سال برمیگزیند تا تصمیمات و سیاستهای مجمع را به اجرا درآورند و به مشاوره دادن و تسهیل کارها بپردازند.
همه اعضای سازمان ملل میتوانند عضو سازمان بهداشت جهانی شوند. سایر کشورها در صورتی که تقاضای عضویتشان به تصویب اکثریت مجمع عموم جهانی بهداشت برسد، میتوانند عضو شوند.
اسلاید 7 :
۱۹۳ کشور در حال حاضرعضو WHO هستند. تمام اعضای سازمان ملل به جز لیختناشتاین عضو سازمان جهانی بهداشت هستند. دو کشور غیر عضو سازمان ملل نیو (Niue) و جزایر کوک هم عضو WHO هستند.
WHO دارای شش دفتر منطقهای آفریقا ( برازاویل، کنگو) ، آمریکا (واشنگتن دیسی، ایالات متحده) ، مدیترانه شرقی (قاهره، مصر) ، اروپا(کپنهاگ ، دانمارک) ، جنوب شرق آسیا ( دهلی نو، هند) و غرب اقیانوسیه (مانیل، فیلیپین) است که تا حد زیادی دارای خود مختاری هستند و هرکدام کشورهای منطقه خود را پوشش میدهند.
رئیس این دفترها که مدیر منطقهای نام دارد بوسیله “کمیته منطقهای” برای پنج سال انتخاب میشود. هر کمیته منطقهای از وزاری بهداشت کشورهای عضو تشکیل میشود.
علاوه بر این سازمان بهداشت جهانی در ۱۴۷ دفتر کشوری و رابط را در همه این مناطق اداره میکند. معمولا در پایتخت هر کشور یک دفتر وجود دارد که ممکن است دفاتر اقماری در سایر مناطق کشور را سرپرستی کند.
دفتر کشوری را یک پزشک تعلیمدیده با عنوان “نماینده سازمان جهانی بهداشت” اداره میکند که ملیت کشور مربوط را ندارد.
دبیرکل فعلی (۲۰۰۸) سازمان جهانی بهداشت خانم مارگرت چان از کشور چین است.
اسلاید 8 :
دفتر نمايندگي صندوق جمعيت ملل متحد در ايران در بيانيهاي كه به مناسبت روز جهاني جمعيت منتشر كرد از تمامي دولتها دعوت نمود تا با تواني دوباره به تعهدات خود درباره برنامه تنظيم خانواده جامه عمل پوشانده و دسترسي جهاني به بهداشت باروري تا سال ۲۰۱۵ را تحقق بخشند.
اول اينكه، تنظيم خانواده زندگي را نجات ميدهد. اين برنامه يك مداخله موثر است كه منجر به بهبود سلامت زنان و مادران ميگردد. تنظيم خانواده به زنان و زوجها اين امكان را ميدهد تا داشتن فرزندان را زمانبندي مناسب نموده و از حاملگيهاي ناخواسته جلوگيري نمايند. همراه با ماماهاي دوره ديده در هنگام تولد و مراقبتهاي فوري زايمان، برنامه تنظيم خانواده مداخلهاي موثر و به اثبات رسيده در دستيابي به هدف پنجم از آرمانهاي توسعه هزاره در مورد بهبود سلامت مادران است كه رهبران جهان نيز آن را تائيد كردهاند.
دوم، تنظيم خانواده براي توانمند سازي زنان و برابري جنسيتي بسيار ضروري است. هنگاميكه يك زن ميتواند خانواده خود را برنامهريزي نمايد، ميتواند براي كليه زندگي خود برنامه داشته باشد.
اطلاعات و خدمات تنظيم خانواده به افراد و زوجها اين امكان را ميدهد تا با حقوق خود در رابطه با تعداد، فاصله و زمان حاملگيهاي خود آشنا گردند. حق برخورداري از سلامت جنسي و باروري به منظور توانمند سازي و دستيابي به حقوق برابر زنان امري ضروري است.
سوم، تنظيم خانواده راه حل مناسبي در مبارزه با فقر است. والدين ميتوانند براي فرزندان خود از پيش برنامه ريزي نموده و منابع مالي مناسبي را در رابطه با آموزش و بهداشت هر فرزند خود اختصاص دهند كه در نتيجه خانواده، جامعه و ملتها از آن بهرهمند خواهند شد.
اسلاید 9 :
برنامههای تنظیم خانواده در مفهوم اخص در سطح جهانی قدمتی در حدود 50 سال دارد. امروزه حدود 85 درصد از کشورهای جهان سوم و قریب 95 درصد از جمعیت آنها، از خدمات تنظیم خانواده حمایت میکنند. در جوامع صنعتی صددرصد زنان واجد شرایط، از برنامه تنظیم خانواده پیروی مینمایند، ولی فقط نیمی از زنان در کشورهای درحال توسعه از این تکنولوژی نوین، بهرهمند میشوند. در سنگاپور 70 درصد زنان از این روشها استفاده میکنند.
در ایران تنظیم خانواده از حدود 30 سال پیش به صورت رسمی پذیرفته شده است و سیاستهای جمعیتی مبتنی بر تنظیم خانواده در ایران، طی دو مرحله اتخاذ و به مورد اجرا گذاشته شده است
اسلاید 10 :
مرحله نخست طی سالهای 1357-1346 (پیش از انقلاب) و مرحله دوم از سال 1368 تاکنون.
سال 1346 در وزارت بهداری واحدی بنام بهداشت و تنظیم خانواده استقرار يافت تا بر جمعیت کنترل و محدودیت اعمال کند. در سالهای بعدی این واحد، تحت عنوان سازمان تنظیم خانواده شهرت یافت. دوره دوم سیاستهای تحدید موالید و برنامههای تنظیم خانواده در ایران در سالهای 1368 اتخاذ و به مورد اجرا گذاشته شد. زمانی که در سال 1367 نتايج سرشماری منتشر و میزان رشد جمعیت (بطور کلی 9/3 درصد بدون احتساب معاودین عراقی و پناهندگان افغانی 55/3) و شاید بطور دقیقتر 2/3 درصد در سالهای 55 تا 65 اعلام شد. خطر افزايش انفجاری جمعیت و زمان دو برابر شدن آن (یا نرخ 9/3 درصد در هر 18 سال یکبار) متفکرین جامعه و در رأس آن، دولت را به فکر اتخاذ سیاستی رسمی مبنی بر کاهش موالید انداخت.
در سال 1368 سیاست رسمی جمهوری اسلامی مبنی بر کاهش موالید تحت عنوان تنظیم خانواده اتخاذ و اجرای آن به وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، وزارت آموزش و پرورش و سازمانهای ذیربط دیگر واگذار شد.
اسلاید 11 :
در سال 1369 شورایی بنام شورای تحدید موالید با تصویب دولت و به ریاست وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی تشکیل و در سال1370 با ایجاد اداره کل جمعیت و تنظیم خانواده، برنامههای جمعیتی گسترش یافت و در تاریخ 26/2/72 قانون تنظیم خانواده مشتمل بر چهار ماده و دو تبصره در مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ دوم خرداد ماه 1372 به تأیید شورای نگهبان رسید.
اسلاید 12 :
جمعیت: مجموعه ای از انسانها گیاهان اشیاو..مشترک در یک صفت(تفاوت با جامعه که یک هدف مشترک دارند: population &comunity )
جمعیت شناسی: بررسی ساختارهای جمعیت های انسانی/توزیع سنی جنسی و وقایع حیاتی (تولد-مرگ-مهاجرت-ازدواج) و رابطه آن با مسائل اقتصادی –اجتماعی- زیست شناختی و.
3 پدیده آشکارمورد توجه جمعیت شناسی: تغییر در تعداد جمعیت/ترکیب سنی و جنسی/توزیع جغرافیایی جمعیت که ماحصل 5 فرایند تولد-مرگ-مهاجرت-ازدواج و حرکت های اجتماعی میباشد.
تعریف جمعیت و جمعیت شناسی:
اسلاید 13 :
رشد 1.5% سالانه در جهان
امروزه جمعیت جهان بالای 7 میلیارد
افزایش جمعیت طی 4 دهه (1960-2000) بیش از افزایش آن از بدو پیدایش بشر طی قرنها –دو برابر شدن جمعیت طی چند سال به جای چند قرن
مشکلات : غذا – رفاه مسکن و .
نکته مهم : توزیع نامتناسب در دنیا(دو برابر شدن طی 500 سال در توسعه یافته/و طی 20 سال در حال توسعه
وضعیت جمعیت در ایران و جهان:
اسلاید 14 :
در هر چرخه هر کشور از 5 مرحله می گذرد:
1-مرحله اول: موالید :مرگ ومیر/جمعیت ثابت/
2- مرحله دوم:موالید:مرگ ومیر/افزایش اولیه/ جنوب آسیا و افریقا
3- مرحله سوم: موالید : مرگ ومیر/ افزایش بعدی/ ایران و چین بسرعت
4-مرحله چهارم:موالید: مرگ ومیر/جمعیت ثابت/ اتریش رشد0-برتانیا و دانمارک و بلژیک رشد ناچیز0.1%
5-مرحله پنجم:موالید: مرگ ومیر/کاهش جمعیت/ رشد منفی در آلمان و ژاپن و .
چرخه جمعیت شناسی:
اسلاید 15 :
هماهنگی روند های جمعیتی و روند های توسعه اقتصادی و اجتماعی
ایران یکی از کشورهای دارای بالاترین سطوح باروری در دنیا(میزان باروری کلی در سال 65 برابر6.4 اخیرا1.3 %)
بنابراین عدم هماهنگی/ ودر نتیجه لزوم توجه به موضوع جمعیت و کنترل آن
هدف اصلی در برنامه های جمعیتی:
اسلاید 16 :
ارتباط متقابل بین جمعیت متناسب و عوامل پیشرفت
در کشورهای متناسب ←درآمد و صنعت بالا /امکانات تحصیلی و شغلی و.
در کشورهای نامتناسب ←1-ایجاد مصرف کننده بیش از اندازه 2- تقلیل نیروی کار و کاهش درامد /بنابراین سرباری بالا /درامد کم /سرمایه گذاری کم /جمعیت فقیر و کم درامد
مشکلات ناشی از افزایش بی رویه جمعیت:
اسلاید 17 :
حدود 1.5 میلیارد جمعیت دنیا در امریکا و اروپا:رشد اروپا 0.1% و امریکا 0.2% و بقیه 6 میلیارد در افریقا آسیا و امریکای لاتین
وضعیت در ایران:
رشد شتابان
طی 1285 تا 1375 از 10.5 میلیون به 60 میلیون(طی 90 سال 5.7 برابر
تا سال 1315 رشد کند/ سپس سرعت / در دهه 55 تا 65 بیشترین رشد(3.6%) بنابراین بیش از 40% از جمعیت در دهه های بعد زیر 15 سال/ که خود منبع افزایش جمعیت در سنین باروری
اسلاید 18 :
در سرشماري هاي 1345 و 1355 جمعيت ايران به ترتيب حدود 26 و 5/33 ميليون نفر بوده و درسال 1365 به حدود 50 ميليون نفر رسيده است با توجه به اين ارقام پيش بيني مي شود كه درصورت ادامه روند رشد فعلي، جمعيت ايران درسال 1400 شمسي به بيش از 100 ميليون نفر خواهد رسيد.
اسلاید 19 :
1-کشاورزی
2-آب
3-آموزش و پرورش
4- بهداشت و درمان
5-اشتغال
6-مسکن
7-محیط زیست
dr.A.pirdehghan
مشکلات ناشی از افزایش بی رویه جمعیت:
اسلاید 20 :
لزوم 0.4 هکتار زمین برای تامین غذای هر نفر
برای افزایش 2 میلیون نفر سالانه 800 هزار هکتار افزایش سطح زیر کشت نیاز است/در ایران 1/8 از زمینها قابل کشت/
بنابراین عدم خودکفایی در تامین غذا/واردات/افزایش قیمتها /و.
1-کشاورزی:
