بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
پزشکی قانونی
راز پوشی ، رضایت و برائت در پزشکی
اسلاید 2 :
راز پوشی پزشکی
راز پوشی پزشکی در سه بخش مطرح است:
اطلاعاتی که خود بیمار به پزشک معالج خود میدهد.
اطلاعاتی که پزشک معالج از معاینات و آزمایشات کسب میکند.
آنچه که پزشک در منزل بیمار و یا در محل بستری وی میبیند و یا می شنود.
هدف از راز پوشی در پزشکی :
راز پوشی این امکان را فراهم میسازد که افراد فارغ از هر دغدغه ای مشکلات خود را با پزشک درمیان بگذارند،سلامت عمومی حفظ شود و نیز اعتماد عمومی جامعه به پزشکان به عنوان محرم اسرار آنان محفوظ بماند.
اسلاید 3 :
راز پوشی پزشکی
بخشی از سوگندنامه بقراط:
هرچه ببینم ویا بشنوم،چه در جریان درمان و چه در مراوده با مردم که نباید فاش گــــــــــردد به هیچکس
نخواهم گفت زیرا این قبیل مطالب را باید به گنجینه اسرار سپرد.
اسلاید 4 :
مسئولیت پزشکان
فرانسوی : رازپوشی مطلق : حتی مصلحت جامعه و بیمار هم ایجاب کند .
آلمانی-آمریکائی : راز پوشی نسبی :در موارد نیاز قانونی/اداری/قضائی
ایران :
الف . قبل از انقلاب : ماده٢٣٠ق . م عمومی که ترجمه ماده٣٧٨ فرانسه بود.
ب . بعد از انقلاب : ماده ٦٤٨ ق . م . ا .
اسلاید 5 :
مسئولیت پزشکان
مادۀ ٦٤٨ ق . م . ا .
اطباء، جراحان،ماماها،داروفروشان و کلیه کسانی که به مناسبت شغل یا حرفۀ خود محرم
اسرار مردم میشوند هرگاه در غیر از موارد قانونی اسرار مردم را فاش کنند به سه ماه تا
یکسال حبس و یا یک میلیون و پانصدهزار ریال تا شش میلیون ریال جزای نقدی محکوم
میگردند.
اسلاید 6 :
مواردی که در آنها افشای سر حرفه ای تا حدی که قانون مجاز دانسته است امکان پذیر است:
افشای راز پزشکی در برابر مقامات اداری ، دولتی :
کارکنان بیمار ، استراحت پزشکی یا معافیت و ازکارافتادگی
افشای راز پزشکی در برابر شرکت های بیمه :
دوران استراحت ، هزینه درمان ، معافیت از کار ، نوع حادثه
افشای راز پزشکی در برابر شرکت های بیمه عمر :
پزشک معتمد بیمه قبلا بیمه شده را معاینه کرده و اطلاعات را در پرونده وی ثبت میکند.
افشای راز پزشکی در برابر دادگاه و محاکم
افشای راز پزشکی در برابر افراد نزدیک بیمار
اسلاید 7 :
رضایت نامه و برائت نامه
اسلاید 8 :
شرایط لازم برای رضایت دهندگان
باید عاقل و بالغ باشد ، در موارد سفیه وصغیر حتماً از قیم و یا ولی رضایت اخذ گردد.
در موارد اضطراری که حال بیمار وخیم بوده و خود بیمار نتواند در شرایط رضایت گرفتن نباشد و یا قیم و ولی او نیز در دسترس نباشد لزومی بر کسب رضایت نیست ،درصورتیکه بیمار همراه داشته باشد باید وضعیت بیمار و آینده او را به وی اطلاع داد.
گاهی پس از درمان اولیه و رسیدگی اورژانسی نیاز به اقدام پزشکی تکمیلی و یا شدیدتری از جمله قطع عضو است. دراین صورت اگر بستگان بیمار حضور نداشته باشند کمیسیون سه نفره از پزشکان حاضر در بیمارستان تشکیل شده و بر اساس نظر آنها اقدام صورت میگیرد. اگر یک پزشک حضور داشت وی اقدامات و نظریات خود رامکتوب کرده و به شکل صورتجلسه ثبت نموده و از کادر فنی همراه خود مانند پرستار و ماما بعنوان شاهد امضاء میگیرد.این حالت مشروط است به اینکه حال عمومی بیمار و یا امکانات اعزام بیمار به مرکز مجهزتر وجود نداشته باشد.
اسلاید 9 :
شرایط رضایت نامه معتبر
اگر بیمار با وضعیتی که تهدید کننده حیات وی بوده رضایت به انجام اقدام درمانی ندهد و یا اینکه بیماری وی در صورت عدم درمان به دیگران سرایت میکند و سلامت آنها را مورد خطر قرار میدهد ، پزشک و مسئولان مرکز درمانی مراتب را سریعاً به مقام قضایی و انتظامی منعکس مینمایند.
گاهی علاوه بر رضایت فرد رضایت فرد دوم نیز در اقدام درمانی لازم است : سقط جنین ، بستن لوله و..
اسلاید 10 :
شرایط رضایت نامه معتبر
اگر بیمار با وضعیتی که تهدید کننده حیات وی بوده رضایت به انجام اقدام درمانی ندهد و یا اینکه بیماری وی در صورت عدم درمان به دیگران سرایت میکند و سلامت آنها را مورد خطر قرار میدهد ، پزشک و مسئولان مرکز درمانی مراتب را سریعاً به مقام قضایی و انتظامی منعکس مینمایند.
گاهی علاوه بر رضایت فرد رضایت فرد دوم نیز در اقدام درمانی لازم است : سقط جنین ، بستن لوله و..
اسلاید 11 :
شرایط رضایت نامه معتبر
فرد رضایت دهنده عاقل و بالغ باشد.
در صورت عدم بلوغ و یا سفیه بودن بیمار قیم یا ولی وی رضایت بدهد.
بیمار ، ولی و یا قیم وی آگاهی کافی از جریان اقدام درمانی ، سیر آن و عوارض احتمالی آن داشته باشند.
رضایت نامه باید ساده و روشن باشد و مقید به قید و شرط و یا تعهد خاصی از جانب پزشک ویا بیمار باشد.
رضایت نامه نباید به زور ، یا فشار اخذ شود و شخص رضایت دهنده باید آزادانه و آگاهانه آن را با امضاء و یا اثر
انگشت مورد تأیید قرار دهد.
اسلاید 12 :
مواردی که رضایت معاینه شونده لزومی ندارد
معاینات دوره ای محصلین مدارس
معاینات دوره ای زندانیان - اردوگاههای کار و آموزشی
مسافرین خارجی هنگام همه گیری ( اپیدمی ) بیماری مسری
معاینات قبل از ازدواج - تهیه کنندگان مواد غذائی - کسبه
مصدوم اورژانسی در معرض خطر
افراد خودکشی کننده که حاضر به درمان نیستند
بررسی بیماری مسری در منطقه
معاینه به دستور مقام قضائی
اسلاید 13 :
برائت نامه پزشکان
هنگامیکه بیمار پزشک خود را بری ءالذمه مینماید وی را از هرگونه مسئولیت در قبال عوارض و خساراتی که در نتیجه اقدامات درمانی و تشخیصی پزشک و یا تیم پزشکی عارض میشود مبرا میسازد.
اسلاید 14 :
قوانین مرتبط با رضایت نامه و برائت نامه
ماده 495 ق . م . ا .
هرگاه پزشک در معالجاتی که انجام میدهد موجب تلف یا صدمه بدنی گردد، ضامن دیه است مگر آنکه عمل او مطابق مقررات پزشکی و موازین فنی باشد یا این که قبل از معالجه برائت گرفته باشد و مرتکب تقصیری هم نشود و چنانچه اخذ برائت از مریض به دلیل نابالغ یا مجنون بودن او، معتبر نباشد و یا تحصیل برائت از او به دلیل بیهوشی و مانند آن ممکن نگردد، برائت از ولی مریض تحصیل می شود.
تبصره ۱- در صورت عدم قصور یا تقصیر پزشک در علم و عمل برای وی ضمان وجود ندارد هرچند برائت اخذ نکرده باشد.
تبصره ۲- ولیّ بیمار اعم از ولی خاص است مانند پدر و ولی عام که مقام رهبری است. در موارد فقدان یا عدم دسترسی به ولی خاص، رئیس قوه قضائیه با استیذان از مقام رهبری و تفویض اختیار به دادستانهای مربوطه به اعطای برائت به طبیب اقدام مینماید
.
اسلاید 15 :
قوانین مرتبط با رضایت نامه و برائت نامه
ماده 497قانون مجازات اسلامی
در موارد ضروري که تحصیل برائت ممکن نباشد و پزشک براي نجات مریض، طبق مقررات اقدام به معالجه نماید، کسی ضامن تلف یا صدمات وارده نیست
اسلاید 16 :
قوانین مرتبط با رضایت نامه و برائت نامه
ماده 158 قانون مجازات اسلامی
علاوه بر موارد مذکور در مواد قبل، ارتکاب رفتاري که طبق قانون جرم محسوب میشود در موارد ذیل قابل مجازات نیست
الف-در صورتی که ارتکاب رفتار به حکم یا اجازه قانون باشد
ب-در صورتی که ارتکاب رفتار براي اجراي قانون اهم لازم باشد
پ-در صورتی که ارتکاب رفتار به امر قانونی مقام ذي صلاح باشد و امر مذکور خلاف شرع نباشد
ت-اقدامات والدین و اولیاي قانونی و سرپرستان صغار ومجانینکه به منظور تأدیبیا حفاظت آنها انجام
می-شود، مشروط بر اینکه اقدامات مذکور در حد متعارف و حدود شرعی تأدیبو محافظت باشد
ث-عملیات ورزشی و حوادث ناشی از آن، مشروط بر اینکه سبب حوادث، نقض مقررات مربوط به آن ورزش
نباشد و این مقررات هم مغایر موازین شرعی نباشد.
ج-هر نوع عمل جراحی یا طبی مشروع که با رضایت شخص یا اولیا یا سرپرستان یا نمایندگان قانونی وي و رعایت موازین فنی و علمی و نظاماتدولتی انجام میشود .در موارد فوري اخذ رضایت ضروري نیست.
اسلاید 17 :
ماده 295 قانون مجازات اسلامی
هرگاه کسی فعلی که نجام آن رابه عهده گرفته یا وظیفه خاصی را که قانون برعهده او گذاشته است، ترك کند و به سبب آن جنایتی واقع شود،چنانچه توانایی انجام آن فعل را داشته باشد جنایت حاصل به او مستندمیشود و حسب مورد عمدي ،شبه عمدي ، یا خطاي محض است ،مانند اینکه پزشک یا پرستار وظیفه قانونی خود را ترك کند.
ماده 616قانون مجازات اسلامی
درصورتی که قتل غیرعمد بواسطه بی احتیاطی یا بی مبالاتی ، یا اقدام به امري که مرتکب در آن مهارت نداشته است یا به سبب عدم رعایت نظامات واقع شود ،مسبب به حبس از یک تا سه سال و نیز به پرداخت دیه درصورت مطالبه از ناحیه اولیاي دم محکوم خواهد شد مگر اینکه خطاي محض باشد
اسلاید 18 :
نکات مهم این بخش
انواع رضایت
رضایت تلویحی و بیانی و تعریف و مثل هر یک
شرایط رضایت دهنده
در چه موارد اخذرضایت نیاز نیست
فرق رضایت و برائت
قوانین قانون مجازات اسلامی در خصوص رضایت و برائت
تکلیف قصور پزشکی در موارد اخذ رضایت یا عدم اخذ رضایت
