بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
تاریخ، مقررات و اخلاق مامایی
اسلاید 2 :
هدف كلي
آشنایی با سیر تحولات مامایی در ایران
اهداف اختصاصي
دانشجو بايد بتواند:
سیر تحولات زنان و مامایی در ایران باستان را توضیح دهد.
تاریخچه پیدایش و گسترش مدارس مامایی در ایران را بیان کند.
رده ها و سطوح مختلف آموزش مامایی در ایران را نام ببرد.
تاثیر انقلاب اسلامی ایران را در حرفه مامایی توضیح دهد.
مسائل و مشکلات موجود مامایی در ایران را نام ببرد.
مجامع و تشکلات مامایی در ایران و جهان را نام ببرد.
هر یک از مجامع و تشکلات مامایی را توضیح دهد.
اسلاید 3 :
سیر تحولات مامایی در ایران
اسلاید 4 :
فرهنگ و تمدن ایران باستان قبل از ظهور تمدن یونان درخشش فوق العاده ای داشت.
در زمان عباسیان یک نهضت علمی به همت وزرا و اندیشمندان ایرانی پیدا شد.
در زمان عباسیان دانشمندان ایرانی همچون رازی و ابن سینا پا به عرصه وجود گذاشتند.
در اوج نهضت علمی- اسلامی ایران، اروپا در جهل و بی خبری بود.
دانشگاه جندی شاپور بزرگ ترین مرکز علمی جهان به شمار می رفت.
در سالهای قبل از اسلام تنها کشوری که اجازه تشریح به پزشکان می داد ایران بود.
سیر تحولات مامایی در ایران
اسلاید 5 :
کتاب های دانشمندان ایرانی به ویژه قانون سالیان سال (تا اواخر قرن 15) تنها منبع آموزش علم طب به شمار می رفت.
در طی 30 سال آخر قرن 15 میلادی کتاب قانون 15 بار به زبان لاتین و یک بار به زبان عربی ترجمه شد.
در قرن 17 هنوز از جمله کتاب هایی بود که مطالعه آن به دانشجویان دانشگاه لوون بلژیک توصیه می شد.
ابن سینا:
ماماها نوعی کجراهی را به وسیله لمس با انگشتان تشخیص دادند و ماماهای ماهر و ورزیده قادر به اصلاح و جاانداختن رحم در مواردی که کجراهی پیدا کرده می باشند و ریزکاری های آن را می دانند.
اسلاید 6 :
ابن سینا:
اگر چرخش جنین با دست امکان نداشت این کار با نواری از جنس پارچه یا تور انجام شود که دور سر جنین پیچیده شود و بدین وسیله با نیروی زیادتری می شود جنین را خارج کرد و اگر با این وسیله امکان نداشت پیشنهاد می کرد که با فورسپس این کار انجام شود و گر موفق نمی شد با دادن شکاف هایی در روی سر جنین آن را خارج می کردند، مانند جنین مرده
اسلاید 7 :
در دوران کلاسیک درمان کلیه ضایعات و بیماری های رحمی زنان منحصرا به وسیله مادر بیمار یا دوستان او و ماماها انجام می گردید.
علی بن عباس اهوازی برای اولین بار در مورد بیماری های زنان نوشت.
به مرور به اطبای مرد اجازه می دادند تا شکستگی های لگن خاصره زنان را نیز درمان کنند.
به مرور جراحی های دهانه رحم نیز صورت می گرفت.
نازایی از طریق میل زدن به رحم درمان می شد و با این روش نیز سقط انجام می شد.
انسداد مجرای ادرار توسط جراحان مرد درمان می شد.
اسلاید 8 :
ماماهای آن دوران در محضر پزشکان دانشمند به تحصیلات مامایی می پرداختند.
در دوران صفویه به علت ترویج خرافات تعداد زنان طبیب از 6 نفر تجاوز نمی کرد اما تعداد ماماها زیاد بود.
اعتقاد به فرهنگ اصیل اسلامی مانعی برای پزشکان جهت بررسی مستقیم بیماری های زنان و حضور بی واسطه بر بالین زنان بود.
علی بن مجوسی اهوازی در کتاب الکامل الصناعه ذکر می کند که:
تشخیص توده دهانه رحم احتیاج به لمس و مشاهده با چشم دارد و تشخیص آن توسط وسیله ای است که با آن مهبل را باز می کنند و به این وسیله زهدان را مشاهده می کنند.
اسلاید 9 :
در حالی که در تاریخ کشف اسپاکولوم از رکامیر در سال 1812 به عنوان نخستین فردی که به فکر ساختن آن افتاده یاد شده است.
سپس خانم بوی وین (1825) ماماب ماهری بود که تغییراتی در اسپاکولوم ایجاد کرد، به طوریکه اسپاکولوم دو لبه که با پیچ قطر آن کم و زیاد می شود را ایجاد نمود.
ریکورد آن را به شکل امروزی درآورد.
اسلاید 10 :
در دوران علی بن مجوسی اهوازی پزشکان زن بدون کمک پزشکان مرد سخت ترین جراحی ها را انجام می دادند.
در کتاب جراحی ایلخانی آمده است که:
همه جراحان زن هستند. در این کتاب از زنان مزبور با عنوان طبیبه نام برده شده است که این عنوان به ماماهایی اطلاق می شود که دارای مقام علمی بالاتر از حد معمول بودند.
تنها نقشی که متخصصان طب زنان برعهده داشتند راهنمایی ماماها به هنگام ضرورت و انجام برخی از کارهای پزشکی بود.
اسلاید 11 :
تعریف ابن خلدون از مامایی:
صناعت مامایی عبارت از شناختن عملی است که ماما هنگام زاییدن، نوزاد آدمی را به رفق و نرمی از شکم مادر می گیرد و موجبات زاییدن را فراهم می کند و آنگاه پس از وضع حمل بر حسب آنچه یاد می کنیم وسایل اصلاح نوزاد را فراهم می کند. آنگاه پس از وضع حمل بر حسب آنچه یاد می کنیم، وسایل اصلاح نوزاد را در نظر می گیرد.
این هنر معمولا ویژه زنان است. زیرا آنان از عورت یکدیگر اطلاع دارند و کسی که این کار را انجام می دهد موسوم به قابله است و این کلمه را از معنی اعطا و قبول به عاریه گرفتند. زیرا گویی زن زاییده جنین را به ماما می دهد و وی آن را قبول می کند.
اسلاید 12 :
کلبتان
وسیله ای برای بیرون آوردن سر جنین و یا خرد کردن آن رحم
زرافه
نوعی سرنگ بود که برای تزریق دارو به داخل رحم به منظور سقط جنین و یا تعجیل در وضع حمل های به تاخیر افتاده به کار برده می شد.
اسلاید 13 :
تاریخچه پیدایش و گسترش مدارس مامایی در ایران
اسلاید 14 :
تاریخچه پیدایش و گسترش مدارس مامایی در ایران
بعد از ایجاد مدارس آموزش ابتدایی برای دختران مانند پسران بود.
دختران با 11 سال و پسران با 12 سال موفق به دریافت دیپلم می شدند.
در آن زمان ادامه تحصیل برای دختران در دانشکده ها ممنوع بود.
دختران تنها می توانستند وارد آموزشگاه های مامایی شوند و یا پس از تاسیس دارالمعلمات که مخصوص دختران بود دوره دو ساله پس از دیپلم را طی کرده و معلم مدرسه دخترانه شوند.
در سال 1315 منع ورود دختران به دانشگاه برداشته شد.
اسلاید 15 :
در سال 1298 مرحوم نصرالدوله وزیر فرهنگ وقت مدرسه فرانکوپرسان را تبدیل به محلی به نام «دارالمعلمات» نمود که در آن جا تمام علوم آموخته می شد.
مقرر شده بود که 10 نفر از شاگردان دختر این مدرسه 3 روز در هفته را در بیمارستان زنان به کارهای مامایی بپردازند.
شرایط ورود به اولین مدرسه مامایی:
دارا بودن گواهی نامه شش ساله ابتدایی
دانستن زبان فرانسه
دوره تحصیل در این مدرسه 3 سال بود.
اسلاید 16 :
در آن زمان زنان مراجعه کننده به بیمارستان جهت مراقبت بارداری و زایمان بسیار اندک بود فقط گاهی در موارد زایمان غیر طبیعی زائو را به بیمارستان می بردند.
هر 15 روز یک بار یک زایمان انجام می شد.
در سال 1307 طبق آئین نامه طب و داروسازی و قابلگی داشتن گواهی نامه سه ساله اول متوسطه مقرر شد
اسلاید 17 :
اولین مدیر مدرسه «مادام فراسکینا» فرانسوی بود.
در سال 1309 اساسنامه و آئین نامه مخصوص مدرسه مامایی به تصویب رسید.
شرط ورود به این مدرسه داشتن مدرک پنجم متوسطه بود.
در سال 1319 بیمارستان زنان وابسته به دانشکده پزشکی شد و لذا آموزشگاه نیز به دانشکده منضم شد.
در سال 1321 اساسنامه آموزشگاه مامایی تدوین و تصویب شد.
اسلاید 18 :
در سال 1321 اساسنامه و برنامه تحصیلات آن تدوین شد و تا سال 1328 مجری بود.
در سال 1327 آموزشگاه پرستاری اشرف پهلوی سابق دائر گردید و طبق آئین نامه آن مصوب شد در سال تحصیلی 29-1328 برای سال اول آموزشگاه مامایی داوطلب پذیرفته نشود.
در نتیجه تا چند سال تا ختم تحصیلات آموزشگاه پرستاری، آموزشگاه عالی مامایی تعطیل شد.
دانشجویان مامایی در بیمارستان دانشکده پزشکی در بخش های مختلف کارآموزی می گذراندند
اسلاید 19 :
زایمان ها را شخصا انجام می دادند.
هر دانشجو تا پایان تحصیل موظف بود بین 100-50 زایمان انجام دهد.
در مدت کشیک دانشجویان وظیفه داشتند به منزل زنان باردار فقیر مراجعه کنند و کمک های معمول را انجام دهند.
در سال 1315 : فارغ التحصیلان مدرسه قابلگی و مدرسه داروسازی و دندانسازی که قبلا در مسابقات ورود به کلاس مقدمات طب شرکت کده و موفق بودند می توانستند وارد سال اول دانشکده طب شوند.
در سال 1318 فارغ التحصیلان آموزشگاه عالی مامایی حق ورود به سال اول دانشکده طب را بدون آزمون ورودی داشتند.
تا سال 1331 این آموزشگاه به همین ترتیب مشغول به کار بود.
اسلاید 20 :
از سال 1331 تا 1334 آموزشگاه تعطیل بود.
در بهمن ماه سال 1334 مجددا شروع به کار کرد.
فارغ التحصیلان آموزشگاه های سه ساله پرستاری نیز می توانستند وارد شوند و پس از یک دوره 12 تا 18 ماهه لیسانس کامل گرفته و به عنوان پرستار- ماما شروع به کار کنند.
این روند تا سال 1360 ادامه یافت.
بعد از تهران، مشهد و تبریز نیز آموزشگاه مامایی دایر کردند.
دوره سه ساله پرستارس و یک ساله مامایی تدریس می شد.
