پاورپوینت خلاقیت و نوآوری

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

بسم الله الرحمن الرحیم
عنوان مقاله:
خلاقیت و نوآوری

اسلاید 2 :

تعریف خلاقیت و نوآوری:
تعریف خلاقیت:خلاقیت بیشتر یک فعالیت فکری و ذهنی است.
گیلفورد خلاقیت را با تفکر واگرا(دست یافتن به رهیافهای جدید برای حل مسائل) در مقابل تفکرهمگرا(دست یافتن به پاسخ صحیح) مترادف می دانست.
تعریف نوآوری:نوآوری بیشتر جنبۀ عملی دارد و در حقیقت محصول نهایی خلاقیت است و نوآوری می تواند در خط مشی ها،فرآیندها وفنون نیزمانندفعالیتها و رفتارهای افرادرخ دهد.نوآوری مهارتی است که با بسیاری از همکاریهای دیگر همراه است.

اسلاید 3 :

تفاوت خلاقیت و نوآوری :
- خلاقیت به معنای توانایی ترکیب ایده ها در یک روش منحصر به فرد یا ایجاد پیوستگی بین ایده هاست(استپن رابینز-1991).
نوآوری ، فرآیند أخذ ایدۀ خلاق و تبدیل آن به محصول ؛ خدمات و روشهای جدید عملیات است.(استپن رابینز ،1991). .
- خلاقیت پیدایی و تولید یک اندیشه و فکر نو است .
-درحالی که نوآوری عملی ساختن آن اندیشه و فکر است .
- به عبارت دیگر خلاقیت اشاره به ایجاد اندیشه های نو دارد و نوآوری بمعنای کاربردی ساختن آن افکار نو وتازه است .
- همانگونه که از تعاریف فوق نتیجه می شود خلاقیت لازمۀ نوآوری است،خلاقیت بستر رشد وپیدایی نوآوری است.

اسلاید 4 :

ضرورت خلاقیت و نوآوری در سازمان :
عصر ما عصر سرعت در تغییر و تحول، ارتباطات گسترده و رقابت شدید است. که همزمان به گونه ای متعامل بر یکدیگر تأ ثیر می گذارند . و این هر سه بر مدیریت کارآمد ،ابتکار و خلاقیت وابسته است.
رویکردی نوین به ابتکار و خلاقیت ، نه هدف بلکه فرآیندی است که نقش انسان در آن صرفاً نقش پردازشگری اطلاعات نیست ، بلکه آفرینشگری اطلاعات جدید است.
-نقطۀ شروع هر ابتکار وجود یک مسئله است از اینرو مهمترین لحظۀ پیدایش هر ابتکار همین لحظه است زیرا چگونگی طرح مسئله است که امکان کشف آنرا فراهم میکند و آفرینش اطلاعات جدید به سبب آن ممکن می شود .
- با نظر به اینکه در عصر حاضر هر سازمان و نهادی با انواع مسائل و مشکلا ت مختلف و پیچیده ای مواجه هستند لذا برای حل این مسائل پرداختن به موضوع خلاقیت و نوآوری ضروری به نظر می رسد.

اسلاید 5 :

فرآیند خلا قیت و نوآوری :
ایجاد پرورش ابداع و خلاقیت معمولاً دارای مراحلی است که نه بعنوان یک روش علمی و فرموله شده بلکه به عنوان یک راهنما می تواند برای افراد در همه جا مفید باشد.
دکتر الکس ، اس، اسبورن، فرآیند حل خلاق مسائل را در شرایط ایده آل به شرح زیر ذکر میکند:
1- حقیقت یابی 2- ایده یابی 3- راه حل یابی
1- حقیقت یابی : این مرحله خود شامل دو قسمت است ، یکی تعریف مسئله و دیگری آماده سازی است.
الف) تعریف مسئله : فرموله کردن یک مسئله بسیار اساسی تر از حل آن است که ممکن است صرفاً مستلزم مهارت در ریاضیات و علوم آزمایشی باشد. ویا به گفتۀ جان دیویی مسئله ای که به خوبی تعریف شده باشد 50 در صد آن حل شده است .
ب) آماده سازی : این مرحله مستلزم جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده های مربوط به مسئله است .

اسلاید 6 :

2- ایده یابی : ایده یابی خود شامل دو قسمت است
الف) ایده سازی : که عبارت است از تدابیر ایده های موقّت به عنوان سر نخهای ممکن .

ب) ایده پروری : که عبارت است از انتخاب بین ایده های حاصله ، افزودن ایده های دیگر و به جریان انداختن مجدد از طریق تغییر ، ترکیب و غیر (الکس،اس،اسبورن-1992 ص:63).

اسلاید 7 :

3-راه حل یابی : راه حل یابی به نوبۀ خود به دو قسمت تقسیم می شود.
الف) ارزیابی : که به مفهوم وارسی ایده های موقت بوسیلۀ آزمایش و غیره می باشد .
ب) گزینش : که به معنای تصمیم گیری دربارۀ راه حل نهایی و پیاده سازی آن می باشد .

مراحل تفکر خلاق از نظر محقق دیگر:
1- آماده سازی : این مرحله ای است که در آن همۀ جوانب مسئله مورد تحقیق و بررسی قرار می گیرد و در اصل دوره ای از شناسایی مسأله و جمع آوری حقایق به شمار می رود .
2- دورۀ نهفتگی : در این مرحله فرد آگاهانه دربارۀ مسأله فکر نمی کند در اینجا نوعی فرآیند ذهنی درونی وجود دارد و اطلاعات تازه را با اطلاعات گذشته مرتبط می سازد .
3-اشراق : این مرحله ای است که طی آن ایدۀ فرخنده بوقوع می پیوندد . ایده ای که آن را پدیدۀ (آهان) نیز نامیده اند . در این مرحله فرد خلاق ، ایده ، مفهوم یا راه حل مسئله را به طور ناگهانی در می یابد .
4- اثبات تحقیقی : این مرحله ای است که در آن ایده ای که در سه مرحلۀ قبلی بدست آمده مورد سنجش قرار می گیرد . تا معتبر بودن یا عدم اعتبار آن معلوم شود ( کالاگ ، جیمز ، ترجمۀ مهدی زاده ، 1369 ، ص 354) .

اسلاید 8 :

معیارهای شناخت خلاقیت و نوآوری
ذکر نقطه نظرهایی که همۀ ابعاد معیارهای شناخت خلاقیت و نوآوری را در بر داشته باشد بسیار مشکل است .در اینجا به پاره ای از نظرات اشاره می کنسم :
- اوژان ، وان ، فانژه در کتاب هنر خلاقیت در صنعت و فن در مورد معیارهای فوق می نویسد : “با وجود تمامی نقطه نظرهای متناقض و مختلف ، خوشبختانه معیاری در دسترس است و آن ((حد مفید بودن نوآوری )) است . “ همه در اینکه خلاقیت باید استفاده ای برای نوع یشر داشته باشد متفق القول هستند . اگر چنین نباشد در واقع خلاقیتی صورت نگرفته است .
- نویسندۀ دیگری اظهار می دارد : خلاقیت و نوآوری باید با تویعه ، پیشنهاد ، و انجام جوابهای جدید و بهتر انجام گیرد . پیشنهادات باید ملاکهای انجام هر دو مقولۀ (جدید) و (بهتر ) را داشته باشند . ( درک تورینگ تون – 1989 ص : 122) .
- و بعضی دیگر سه معیار را برای شناخت خلاقیت ذکر می کنند که عبارتند از : عدم محدودیت زمانی – مفید بودن و الویت یا عدم تقدم داشتن ، و سپس مواردی را به عنوان زمینل روشنگری ذکر می کند و ادامه می دهد ک شاید یکی از بهترین طرقی که از آن می توان در زمینۀ پیچیدۀ خلاقیت دست یافت بررسی چهار مورد : 1- ویژگی های شخصی 2- فرآیند 3- فشار جامعه 4- محصول ( جک هالوران – دوگلاس نبتون – 1992 ص : 293).

اسلاید 9 :

آموزش خلاقیت
1- آموزش و پرورش عمومی خلاقیت و نوآوری : که بر روی استعداد همگانی آحاد بشر تکیه دارد .
الف ) آموزشهای اختصاصی .
ب ) آموزشهای عمومی .
2- آموزش خلاقیت در کودکان و دانش آموزان :از اینکه خلاقیت امری فطری و موروثی است یا اکتسابی ، و اگر اکتسابی است چگونه می توان آن را آموزش دادو پرورش آن چه تکنیکها و روشهایی را لازم دارد ، موضوع تحقیقات مختلفی بوده است . تا مدتها پیش برخی از محققان عقیده داشتند که خلاقیت امری فطری است . خشبختانه ، بر اثر تحقیقات دامنه داری که در این زمینه صورت گرفته است نشان دهندۀ این امر است که استعداد خلاقیت در همۀ افراد با شدت و ضعف مختلف وجود دارد و می توان آن را بر اثر آموزش رشد و گسترش داد و شکوفا کرد .
در نظامهای کنونی آموزش و پرورش ، متأسفانه ، تفکر همگرا محور و اساس کار است و تفکر واگرا نه تنها مورد عنایت نیست ، بلکه اغلب تضعیف هم می شود . در نتیجه وقتی که کودک به سن بزرگسالی می رسد خلاقیتی در خود احساس نمی کند .
یکی از کارهای مهمی که برای ـموزش خلاقیت در کودکان لازم است ، تغییر کلی در روش کار معلّم د انتظارات نظام آموزشی از دانش آموز است . وباید در تدریس و آموزش تمام دروس ، علاوه بر تفکر همگرا ، تفکر واگرا نیز مد نظر قرار گیرد .

اسلاید 10 :

آنچه مربی برای پرورش فکر خلاق باید انجام دهد
1- معلّم باید مطالب درسی را بصورت مسئله و معمّا برای شاگردان طرح کند . (این روش همان روش علمی یا روش حل مسئله است ) .
2- تأمین احتیاجات اساسی روانی بچه ها : معلم باید فرصت کافی برای همۀ شاگردان ایجاد کند تا بتوانند افکار و عقاید و هنر خود را آزاذانه بیان نمایند و به دیگران عرضه نمایند .
3- اجرای روشهای گونا گون : معلم باید در اجرای جریان تدریس و فعالیتهای آموزشی و پرورشی روشهای متنوع را به کار برد .
4- فعالیّتهای شاگردان : در جریان یادگیری ؛ شاگرد باید فعال باشد و نقش عمده به عهدۀ او واگذار شود . این کار سبب می شود که قدرت ابتکار و تفکر خلاق در دانش آموز رشد یابد .
5- توجه به اختلاف فردی شاگردان : معمولاً معلمان مدارس تصور می کنند همۀ شاگردان در یک سطح از لحاظ علمی قرار دارند و باید مسائل مختلف را یکسان درک کنند . نتیجۀ این طرز تفکر محدود کردن رشد شاگردان و مجبور ساختن آنها به پیروی از اصول و قواعد معین است .

اسلاید 11 :

شرایط ایجاد خلاقیت و نوآوری
سن آگوستین مطالب زیر را به عنوان راهنمای روز خلاق معرفی می کند :
1- تمرکز با شجاعت .
2- خود پردازی .
3- هنر گوش دادن .
4- مهر تأیید .
5- نظم و ترتیب .
6- تخیل .
7- پیروزی .
8- اشتیاق .
9- رشد پیوسته .
10 – تلاش برای پیشرفت .

اسلاید 12 :

شرایط ایجاد خلاقیت و نوآوری
یکی از نویسندگان این شرایط را از دریچۀ ترغیب خلاقیت دیده و تحت همین عنوان شرایط چهار گانۀ زیر را بیان می دارد :
1- فضای خلاق
2- دادن وقت برای خلاقیت
3- برقراری یک سیستم پیشنهادات
4- ایجاد واحد مخصوص خلاقیت

اسلاید 13 :

مبانی نوآوری
1- اصل ضرورت نوآوری ایجاب می کند که هر شرکت و سازمان در حد و توان خویش این کار را انجام بدهد .
2- نوآوری باید از تلاشهایی از قبیل تحقیق و توسعه ای که گرایش عملی زیاد دارد جدا گردد .
3- نوآوری باید مقرون به صرفه ، اقتصادی و کم هزینه باشد .
4- نوآوری باید با نیازها و مشکلات در حال تغییر اهداف سازمانی مطابقت داشته باشد .
5- نوآوری باید به موقع و به هنگام نیاز تحقق پذیرد .
6-برای نوآوری باید منابع کافی تخصیص یابد .
7- نوآوری باید به صورت یک تغییر طرح ریزی شده و به اجرا در آید .

اسلاید 14 :

ضرورت و اهمیت خلاقیت و نوآوری
خلاقیت زمانی پا به عرصۀ وجود می گذارد که فرد یا افرادی سطح دانش زمان خود را دربارۀ پدیده های طبیعی و یا خود انسان کافی ندانسته و خود را ناچار به بهره گیری طیف وسیعی از توانائیها ببینند .

فایده های خلاقیت و نوآوری
نوآوری و خلاقیت دست کم برای جامعه سه فایده دارد :
1- باعث افزایش رشد اقتصادی می شود .
2- بهره وری را بالا می برد .
3- باعث بوجود آمدن تکنولوژی ، کالاها و خدمات جدید می شود .

فرصتهای خلاقیت
فرصتهای خلاقیت در چهار گروه فرصت داخلی و سه گروه فرصت های خارجی تقسیم بندی شده است :

اسلاید 15 :

فرصتهای داخلی خلاقیت و نوآوری
1 ) وقایع غیرمنتظره ( پیروزی یا شکست غیر منتظره ) .
2 ) نا سازگاریها : ناسازگاری در منطق یا آهنگ یک فرآیند ، فرصتی برای خلاقیت است همچنین ناسازگاری بین نتایج واقعی و انتظارات می تواند امکانی برای خلاقیت باشد .
3 ) نیازهای فرآیندی .
4 ) تغییر در صنایع و بازارها .
فرصتهای خارجی خلاقیت و نوآوری
1 ) تغییرات جمعیتی : در میان منابع خارجی فرصت برای خلاقیت ، آمارهای جمعیت قابل اعتماد ترین مورد است .
2 ) تغییر نگرش : (( نیمی از لیوان پر است )) و (( نیمی از لیوان خالی است )) دو توصیف از یک پدیده با معانی متفاوت . تغییر نگرش یک مدیر در مورد یک لیوان از نیمۀ خالی به نیمۀ پر ، خالق فرصتهای بزرگ برای خلاقیت است .
3 ) دانش جدید : خلاقیتهای مبتنی بر دانش از نظر زمان تحقق ف آسیب پذیری و قابلیت پیش بینی با انواع دیگر خلاقیتها تفاوت دارد .

اسلاید 16 :

ویژگیهای افراد خلاق
1- آزردگی از انجام کارهای روز مره و تکراری .
2- توان فکر کردن و پرداختن به چند ایده در یک زمان .
3- ایجاد شرایط نشاد و علاقه به موضوع در خویشتن .
4- فراتر رفتن در انجام تکالیف .
5- همواره در جستجوی انجام کارها با روشهای غیر معمول .
6- نگرانی نداشتن از اینکه نسبت به دیگران متفاوت به نظر آید .
7- صاحب قدرت پافشاری و دنبال کردن ایدۀ خود .
8- درک سریع و صحیح تر از روابط بین پدیده ها .
9- دارای تخیل نسبتاً بهتر از دیگران .

اسلاید 17 :

موانع خلاقیت و نوآوری
1- موانع تاریخی .
2- موانع بیولوژیک .
3- موانع فیزیولوژیک .
4- موانع اجتماعی .
5- موانع روانی .
6- موانع کلان ساختاری .

اسلاید 18 :

تأثیر عوامل خاص بر خلاقیت و نوآوری
1- سن افراد .
2- جنسیت افراد .
3- ارزشها و فشارهای اجتماعی .
4- تحصیلات .
5- نقش مداومت و کوشش در خلاقیت .

اسلاید 19 :

ویژگیهای افراد خلاق و نوآور
1- نیاز به کسب موفقیت .
2- مرکز کنترل .
3- تحمل ریسک.
4- رویارویی با وضع مبهم .
.A5- رفتار از نوع

اسلاید 20 :

ویژگی سازمانهای خلاق و نوآور
1- انعطاف پذیری در رویارویی با بحرانها .
2- دادن نظر یا عقیدۀ تازه .
3- حل مسئله یا بسط و گسترش نظر جدید .
4- جامۀ عمل پوشانیدن به نظر جدید (اجرا ) .