بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مقدمه :
اولين كسي كه علائم مسموميت با سرب را شرح داد بقراط بود.
پاراسلسوس بيماري معدنچيان معادن سرب را شرح داد. رامازيني لرزش (ترمور) دست و فلج در كارگران كوزه گري كه با سرب تماس داشتند را كشف كرد.
سرب خاكستري رنگ , چكش خوار , مقاوم در برابر خوردگي
در بدن هيچگونه وظيفه حياتي ندارد .
حدود 105-80 عنصردر جدول تناوبی به عنوان فلز هستند. که یکی از آنها سرب می باشد.
اسلاید 2 :
Health Effects of Lead (Pb)
اسلاید 3 :
سرب پس از آهن دومين فلز پر مصرف صنعتي محسوب مي شود. فعاليت هاي شغلي نظير كار با پودرها، مايعات و يا خميرهاي حاوي سرب، جارو كردن يا نظافت خشك محيط هاي آلوده به سرب، ذوب، سوزاندن، بريدن، سوراخ كردن، ماشينكاري، سند بلاست، تراشيدن، سائيدن، پرداخت كاري، جوشکاري سرب وتركيبات حاوي سرب به طور مستقيم در معرض تماس تنفسي با گرد و غبار و يا فيوم هاي سرب هستند. سرب و تركيبات آن در دو شکل آلي و معدني استفاده مي شوند.
اسلاید 4 :
جذب سرب از طریق بدن:
تماس با سرب معدني وتركيبات آن در محيط هاي شغلي به روش هاي تنفسي، گوارشي و پوستي انجام و زمينه ساز صدمات و مسموميت سربي در كارگران مي شود. سرب نه تنها سلامتي افرادي را كه به اقتضاي شغلي مجبور به تماس با آن هستند را به خطر مي اندازد، بلکه يکي از شايع ترين آلاينده هاي زيست محيطي محسوب مي شود كه سلامتي جامعه و بويژه كودكان را به طور جدي به خطر مي اندازد.كودكان دراثر تماس با رنگ هاي سربي به كار رفته در اسباب بازي ها و پوشش خوراكي ها و يا بر اثر تماس با سربي كه توسط والدين شان از محيط كار به منزل آورده مي شود به مسموميت مزمن مبتلا مي شوند. سرب باعث کاهش جذب کلسیم و آهن در بدن می شود.
اسلاید 5 :
بیماریهای ناشی از سرب:
عوارض خونی:
كم خوني (آنمي ) كه اغلب با رنگ پريدگي پوست همراه است و تناسبي با شدت بيماري ندارد.سنتز هموگلوبين مهار ميشود. طول عمر گلبولهاي قرمز كاهش مي يابد .
عوارض عصبي
آنسفالوپاتي سربي(التهاب بافت مغز ناشي از سرب) بصورت حاد ومزمن ديده مي شود. سردرد , ضعف حافظه , اختلال در تمركز حواس , بيقراري , تحريك پذيري و سرگيجه ميباشد استفراغ ممتد و جهنده , بي حالي , خواب آلودگي , اغما و تشنج
اسلاید 6 :
عوارض عصبي
اختلال حركتي همراه با اختلال حسي خفيف بصورت درد بدن , حساس بودن عضلات و مفاصل , افزايش خستگي پذيري عضلات و لرزش خفيف , ضعف و كاهش قدرت عضلاني و لاغري عضلات افتادگي مچ در دست راست از عوارض شايع مواجهه با سرب می باشد
اسلاید 7 :
عوارض كليوي
مواجهه طولاني و شديد با سرب مي تواند منجر به بيماري كليوي پيشرونده و غير قابل برگشت شود كه اغلب همراه باهيپرتانسيون است.
انكلوژن بادي (كمپلكس سرب , پروتئين )در هسته سلولهاي توبولهاي كليه اختصاصي است.
بازجذب اسيد هاي آمينه , گلوكز , فسفات كاهش مي يابد ميزان اسيد اوريك خون افزايش مي يابد و كريستالهاي اسيد اوريك در مفاصل رسوب مي كنند(نقرس)
اسلاید 8 :
عوارض گوارشي
كاهش اشتها , اختلال در هضم غذا , احساس ناراحتي اپيگاستر بعد از خوردن غذا , اسهال و يا يبوست و دردهای شدید ،كوليك شكم ( قولنج سرب) و يبوست شديد می باشد. اسپاسم شکم و بيمار از درد به خود مي پيچد.
حاشيه بورتون : خطوط آبي رنگ روي لثه ها است كه در اثر رسوب سولفيد سرب در لثه ها بوجود مي آيد و فقط نشان دهنده مواجهه با سرب بوده و بيشتر در افرادي كه بهداشت دهان و دندان را رعايت نمي كنند ديده ميشود.
اسلاید 9 :
عوارض قلبي عروقي
در مراحل حاد مسموميت با سرب فشارخون بالا ميباشد هيپرتانسيون , آترواسكلروز , انفاركتوس ميوكارد و بيماري عروق مغز را پس ار مواجهه هاي شديد و طولاني مدت گزارش شده است.
ساير عوارض
كاهش باروري و قدرت توليد مثل
آسيب جنين
اختلال عملكرد تيروئيد
سرطانزائي
اسلاید 10 :
گروه های حساس به کار با سرب:
كارگران جوان زير 18 سال، زنان جوان در آستانه بارداري، افراد با مشکلات پزشکي خاص نظيراختلال در سيستم كليوي، توليد مثلي، عصبي، خوني مجاز به كار در صنايع و فرايندهاي زير نمي باشند:
1-فرايندهاي ذوب و پالايش سرب،كه نيازمند تماس نزديك با فرايندهاي ذوب و تصفيه سنگ معدن و يا موادي كه حداقل حاوي 5 درصد سرب هستند، مي باشند.
2- توليد باتري هاي سربي
- كار دستي با سرب فلزي در بخش توليد ميله ها و صفحات سربي
-كار دستي با اكسيدهاي سرب از جمله ليتاژ، اكسيد سرب قرمز و يا اكسيدهاي خاكستري تيره آن
اسلاید 11 :
در بخش توليد مواد فعال سازنده صفحات سربي.
-تعمير باتري ها و صفحات سربي معيوب كه نيازمند تهيه و لکه گيري با خميرهاي اكسيد سرب هستند.
3- كار با موادي كه حداقل حاوي 5 درصد سرب هستند.
4-نظافت محيط هاي كاري آلوده به گرد و غبار سرب
اسلاید 12 :
عوامل تشدید کننده :
1- سن (جوان یا پیر بودن)
2- تغذیه
3- مواد آلرژی زا
4-فرم سرب
5- استعمال سیگار و یا الکل
6- نوع شغل
7- محیط زندگی
در تسریع بیماری های ناشی از سرب تاثیر گذار می باشند.
اسلاید 13 :
روشهاي تشخيص بیماری:
شرح حال كامل شغلي
اندازه گيري غلظت سرب خون (PbB)
اندازه گيري ALA در ادرار
اندازه گيري ZPP خون
اسلاید 14 :
درمان:
اولين اقدام جدا كردن فرد از تماس
داروهاي شلاته كننده مانندEDTA (اتيلن دي آمين تترا استيك اسيد)
دي پني سيلامين
اسلاید 15 :
موارد مصرف:
بيشترين مصرف در صنايع توليد باطري
صنايع كابل سازي از آلياژ سرب (قلع , آنتيموان و سرب )براي پوشش كابل
در صنايع الكترونيك از آلياژ سرب ( قلع و سرب ) جهت لحيم كاري
در صنايع اتومبيل سازي در ساخت رادياتور
در ساختمان سازي از ورق هاي سرب براي كاهش انتقال صدا و ارتعاش و محافظت از اشعه ایکس
در صنايع نظامي براي ساخت گلوله
اسلاید 16 :
در صنایع چاپ از آلياژ هاي قلع , سرب و مس
در صنايع توليد رنگ وساخت پلاستيك بعنوان ماده رنگي و تثبيت كننده
درصنايع توليد سراميك از سرب بعنوان ماده درخشان كننده چيني , لعاب
درصنايع توليد حشره كش (آرسنات سرب)
در صنایع تولید بنزین(تترا اتیل و تترا متیل سرب)
در صنایع هواپیمایی
لحیم کاری
بلورسازی و لعابهای شیشه ای
تهیه ورنی
اسلاید 17 :
1- تولید سرب و ترکیبات آن
استخراج از معادن سرب سرب از سنگ معدن گالن (PbS)، سروسیت (PbCO3) و آنژلسیت (PbSO4) تولید و سایر فراورده های آن از سرب خالص بدست می آیند. گالن مهمترین منبع اولیه استخراج سرب است که بیشتر به صورت ذخیره همراه با سایر کانی هایی که حاوی روی هستند وجود دارد. 70% تولیدات سرب اولیه از مخلوط سنگ معدن های سرب و روی بدست می آید. سنگ های معدن عمدتا حاوی 20% سرب و 30 % روی می باشند.
اسلاید 18 :
2- ذوب و پالایش سرب
سرب ذوب شده از كنسانتره مواد تغليظ شده توليد مي شود. محصول اين مرحله سرب اوليه است. بازيابي سرب از پس ماندهاي حاوي سرب هم انجام مي شودكه محصول آن سرب ثانويه مي باشد. مواد خام براي توليد سرب ثانويه، پس ماندهاي توليد شده در حين فرايند هاي صنعتي و پس ماندهاي بازيافت شده بويژه از باطري هاي سربي قديمي مي باشند.
اسلاید 19 :
مصارف سرب و ترکیبات آن:
اكسيد سرب مهمترین ترکیب سرب جهت استفاده در حالت های خالص،آلياژی يا به صورت تركيبات شيميايي می باشدكه عمدتا به صورت پودري و دانهاي استفاده می شود. فلز نرم و سنگين سرب در ساخت صفحههاي باطري، ياتاقان، حروف چاپ، حفاري، لولههاي سربي، مخازن آب، تهیه اسید سولفوریک، ورقه هاي سربي، اتومبیل سازی، آلياژ(برنز و مفرغ)، مهمات ، لحيمكاري، حروف چاپی، غلاف كابلها ، رنگ، شيشه، سراميك، کاشی، لاستیک، پلاستیک، حفاري، لباس های حفاظتی مقاوم در برابر اشعه استفاده میشود(جدول1).آرسنات سرب در تولید حشره کش و نیترات و کرومات سرب به عنوان ماده رنگي استفاده می شوند.به طور كلي بیشترین مصرف فلز سرب در بخش ترابري و الكتريكي ميباشد.
اسلاید 20 :
1- صنایع باطری سازی
نزديك دو سوم سرب مصرفي صرف تولید باطريهاي اسيدي مورد استفاده در اتومبيلها، ماشينآلات، كشتيها، سيستمهاي برق اضطراري بيمارستانها، شبكههاي عظيم كامپيوتري و ارتباطي ميشود. تولید باطری های الکتریکی بالاترین مصرف سرب را به خود اختصاص داده است. در این صنعت سرب فلزی (آلیاژ سرب- آنتی موان) و اکسیدهای آن به نسبت مساوی مصرف می شود. در ساخت باطری، سرب به صورت آلیاژ در ساخت میله و لوله و سیم مصرف می شود در حالی که اکسیدهای آن از جمله لیتاژ، اکسید سرب قرمز (Pb3O4) و یا اکسیدهای خاکستری تیره آن (PbO2) به عنوان مواد فعال سازنده صفحات مورد استفاده قرار می گیرد.
