پاورپوینت شناخت قواعد کلی اجرای احکام کیفری

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

شناخت قواعد کلی اجرای احکام کیفری

اسلاید 3 :

سرفصل های آموزشی:

1- احکام لازم الاجراء؛

2- اجرای بخشی از حکم؛

3- ترتیب اجرای حکم؛

4- تخفیف ها؛

5- تبدیل مجازات؛

6- عفو وبخشودگی؛

7- آزادی مشروط؛

8- تعلیق مجازات؛

اسلاید 4 :

منابع درس:

1- آیین دادرسی کیفری - جلد سوم – دکتر محمود آخوندی 

2- اجرای احکام جزائی – عارفه مدنی – مجد

3-قوانین ومقررات مربوط به اجرای احکام کیفری

اسلاید 5 :

تعریف اجرای احکام کیفری:

برای اینکه مجازات ها حسن را اثر داشته وهدف های مورد نظر را تامین کند، اجرای آن باید با اصول وروش های صحیح آموزشی وتربیتی وقاعد منطق قضائی توام باشد، دانشی که این اصول وروش ها را بررسی می کنند؛ اجرای احکام کیفری است.
اجرای احکام آخرین مرحله دادرسی کیفری است.
ثمره رسیدگی های کیفری در اجرای حکم محقق می شود.
اجرای احکام از قوانین شکلی است.

اسلاید 6 :

1- اصلاح وتربیت بزهکار

2- تنبّه دیگران

اهداف کیفر

3-حفظ امنیت جامعه در پرتو اعمال کیفر

4- تشفی خاطر وآلام بزه دیده وجامعه

5- دور کردن مجرم از فضای جامعه

اسلاید 7 :

مبحث اول: احکام لازم الاجرا؛
حکم کیفری وقتی به موقع اجرا گذاشته می شود که قطعی باشد ویا قانون اجازه اجرای موقت آنرا بدهد.
الف) احکام قطعی:
حکم کیفری وقتی قطعی می شود که جز از طریق اعاده دادرسی قابل شکایت نباشد.
ب) مراد از احکامی که قانون اجازه اجرای موقت آنها را بدهد، آرائی است که قبل از قطعیت امکان اجرا آنها وجود دارد. مانند برائت، منع تعقیب، موقوفی تعقیب وآراء غیابی.

اسلاید 8 :

الف) احکام قطعی:

اصل در آراء کیفری طبق بیان ماده 427 قانون آیین دادرسی کیفری عدم قطعیت است.

در ماده 490 قانون آیین دادرسی کیفری مقنن مصادیق آراء قطعی را بر شمرده است:

ماده 490- آراء کیفری در موارد زیر پس از ابلاغ به موقع اجراء گذاشته می‏شود:

الف- رأی قطعی که دادگاه نخستین صادر میکند. طبق ماده 427 ق.آ.د.ک جرائم تعزیری درجه هشت وپرداخت دیه وارش کمتر از یک دهم قطعی اند.

ب- رأیی که در مهلت قانونی نسبت به آن واخواهی یا درخواست تجدیدنظر یا فرجام نشده باشد یا درخواست تجدیدنظر یا فرجام آن رد شده باشد.

پ- رأیی که مرجع تجدیدنظر آن را تأیید یا پس از نقض رأی نخستین صادر کرده باشد.ت- رأیی که به تأیید مرجع فرجام رسیده باشد.

اسلاید 9 :

ابلاغ دادنامه:

چون محکوم علیه باید از نوع ومیزان محکومیت مطلع باشد، ابلاغ دادنامه ضرورت دارد.

برای اجرای حکم نیز ضرورت دارد دادنامه قطعی به محکوم علیه ابلاغ شود.

هر گاه ابلاغ دادنامه به صورت صحیح انجام نشده باشد اجرای حکم موقعیت قانونی نخواهد داشت.

ماده 490 قانون آیین دادرسی کیفری می گوید رای پس از ابلاغ به موقع اجرا گذاشته می شود.

اسلاید 10 :

ابلاغ واقعی: زمانی که اوراق به شخص مخاطب ابلاغ شود.

در سامانه ثنا با مراجعه مخاطب به سایت عدل ایران؛ ابلاغیه وضمائم را رؤیت کند.

ماده 13 آیین نامه نحوه استفاده از سامانه های رایانه ای ومخابراتی بیان می دارد رؤیت ابلاغیه ضمائم، آثار ابلاغ واقعی را دارد.

ابلاغ قانونی: وقتی اوراق به شخص مخاطب ابلاغ نشده باشد.

در سامانه ثنا ارسال ابلاغیه به کاربری مخاطب طبق بند «ر» ماده یک آیین نامه فوق ابلاغ محسوب وطبق تبصره دو ماده 13 عدم مراجعه به سامانه به منزله استنکاف واز مصادیق ماده 70 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1379 می باشد.

اسلاید 11 :

نکته:در صورتی که آدرس متهم در محل شناسائی نشود؛ تکلیف چیست؟

الف) اگر خود متهم آدرس را اعلام نموده باشد؛ طبق ماده 194 ق.آد.ک محل اقامتگاه قانونی محسوب میشود.

ب) اگر آدرس مندرج در ابلاغیه با آدرس اعلامی از سوی متهم مغایرت داشته باشد با اصلاح آدرس ابلاغ مجدد ضروری است.

اسلاید 12 :

اصل فوریت اجرا:

طبق ماده 494- «عملیات اجرای رأی با دستور قاضی اجرای احکام کیفری شروع میشود و به هیچ وجه متوقف نمیشود، مگر در مواردی که قانون مقرر نماید.»

استثناء بر اصل فوریت:

ماده 501- اجرای مجازات در موارد زیر به تشخیص و دستور قاضی اجرای احکام به تعویق می‏افتد:

الف - دوران بارداری.

ب - پس از زایمان حداکثر تا شش ماه.

پ - دوران شیردهی حداکثر تا رسیدن طفل به سن دو سالگی.

ت - اجرای مجازات شلاق در ایام حیض یا استحاضه.

ماده 503 قانون آ.د.ک ابتلاء به جنون پس از صدر حکم قطعی.

ماده 504 ق .آ.د.ک دستور رئیس قوه قضائیه در موارد پیشنهاد عفو ویا تخفیف.

ماده 488 قانون مجازات اسلامی مواعد پرداخت دیه.

اسلاید 13 :

ب) اجازه قانون برای اجرای احکام غیر قطعی

گاهی احکام غیر قطعی را مقنن اجازه می دهد که اجرا شوند:

1- احکام تبرئه ماده 376 ق.آد.ک

2- منع تعقیب وموقوفی تعقیب وتعلیق اجرای مجازات ماده 376 قانون فوق

3- اجرای موقت احکام غیابی

تعریف حکم غیابی:

ماده 406 ق.آد.ک: هرگاه متهم یا وکیل وی در هیچ یک از جلسات حاضر نشود.

یا لایحه دفاعیه نفرستاده باشند.

مهلت واخواهی بیست (20) روز 

تبصره 2 ماده 406 ق.آ.د.کحکم غیابی پس از انقضاء فرجه واخواهی وتجدید نظر خواهی وفرجام خواهی به مرحله اجرا در می آید.

اسلاید 14 :

پس از حضور یا دستگیری محکوم علیه رای غیابی؛
اگر حکم ابلاغ قانونی شده باشد ومحکوم علیه معترض باشد؛ اجرا متوقف ومتهم تحت الحفظ به دادگاه اعزام
اگر ابلاغ واقعی شده؛ پس از انقضاء فرجه، واخواهی معنا ندارد.
تنها در صورت اعلام معاذیر موضوع ماده 178 ق.آد.ک به آن ترتیب اثر داده می شود.

اسلاید 15 :

مبحث دوم: ترتیب اجرای حکم؛
الف) اجرای مجازات ها باید براساس قانون باشد.

طبق اصل قانونی بودن جرم ومجازات، اجرای مجازات هم باید قانونی باشد.

ماده 12 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 می گوید: «حکم به مجازات یا اقدام تأمینی و تربیتی و اجرای آنها باید از طریق دادگاه صالح، به موجب قانون و با رعایت شرایط و کیفیات مقرر در آن باشد. »

اسلاید 16 :

2- تقسیم بندی مجازات ها براساس ماهیت کیفر؛

مجازاتهای کیفری به چهار دسته:

1- مجازاتهای سالب حیات مانند قصاص، اعدام، صلب و رجم،

2- مجازاتهای مالی مانند جزای نقدی، دیه،

3- مجازاتهای علیه بدن مانند شلاق، قصاص عضو، قطع عضو،

4- مجازاتهای سالب آزادی مانند حبس یا دوره مراقبت، تبعید،

1- تقسیم بندی مجازات ها براساس قانون مجازات اسلامی؛

ماده ۱۴- مجازاتهای مقرر در این قانون چهار قسم است:الف- حدب- قصاص پ- دیه ت- تعزیر

اسلاید 17 :

ترتیب اجرای حکم اعدام؛

* ماده 549 ق.آ.د.ک : آیین‏نامه اجرائی نحوه اجرای مجازاتهای سلب حیات، قطع عضو، قصاص عضو و جرح، شلاق، تبعید، اقامت اجباری و منع از اقامت در محل یا محلهای معین ظرف ششماه از تاریخ لازمالاجراء شدن این قانون توسط وزیر دادگستری با همکاری وزیر کشور تهیه میشود و به تصویب رئیس قوه قضائیه میرسد.

** در حال حاضر آیین نامه نحوه اجرای احکام قصاص، رجم ، صلب، اعدام وشلاق موضوع ماده 293 قانن آیین دادرسی دادگاه های عمومی وانقلاب در امور کیفری مصوب 1382/09/04 رئیس قوه قضائیه تا زمان تصویب آیین نامه مذکور در ماده فوق (549) وتا جائی که مغایر با ق.م.ا 92 نباشد لازم الاجرا خواهد بود.

اسلاید 18 :

موارد اعدام در قوانین جمهوری اسلامی ایران:

حدود سی وهشت مورد اعدام در قوانین ایران پیش بینی شده وبعضی از موارد به شرح زیرند:

- اعدام در حد زنا؛ طبق مواد 224 و225 ق.م.ا 92

-اعدام در حد لواط؛ طبق ماده 234 ق.م.ا 92

- اعدام در سبّ نبی؛ طبق ماده 262 ق.م.ا 92

-اعدام در حد سرقت در مرتبه چهارم؛ طبق بند ت ماده 278 ق.م.ا 92

-اعدام در حد محاربه؛ طبق ماده 282 ق.م.ا 92

-اعدام در حد بغی وافساد فی الارض؛ طبق ماده 286 ق.م.ا 92

- اعدام مفسدین اقتصادی؛ طبق ماده 2 ق.م.اخلالگران در نظام اقتصادی کشور مصوب 1369

- اعدام در جرائم مواد مخدر؛ طبق قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376

اسلاید 19 :

اقدامات اجرای حکم اعدام سه قسمت اند:

1- اقدامات قبل از اجرای حکم.

2- اقدامات حین اجرا.

3- اقدامات بعد از اجرای حکم.الف) اقدامات قبل از اجرا:

1- اعلام مراتب اجرای حکم به افرادی که از نظر قانون حضور ایشان لازم است. شامل قاضی صادر کننده حکم، رئیس اداره زندان، فرمانده نیروی انتظامی، پزشک قانونی، یکی از روحانیون برای انجام تشریفات مذهبی، منشی دادگاه برای قرائت حکم، وکیل محکوم علیه، شهود.

2- اعلام مراتب به شخص محکوم علیه جهت آمادگی نوشتن وصیت نامه وعنداللزوم اعلام خواسته ها قبل از اجرای حکم.

3- مراقبت مستمر از محکوم علیه به منظور جلوگیری از خودکشی

4- اجازه ملاقات با خانواده منسوبین.

5- آزاد بودن محکوم علیه برای نوشتن نامه یا دریافت آن.

6- مراقبت پزشکی ومعاینات لازم.

اسلاید 20 :

ب) اقدامات حین اجرا:

1- محل اجرا براساس مفاد دادنامه در ملاء عام یا در زندان یا محل دیگر.

2- انتخاب شیوه اجرا براساس حکم دادگاه، حلق آویز، شلیک با اسلحه، اتصال الکتریکی.

3- زمان اجرا اول طلوع آفتاب، مگر اینکه دادگاه زمان دیگری را تعیین کرده باشد.

4- در قصاص نفس ورجم تذکر به محکوم بابت غسل میت و وتحنیط وتکفین.

5- کنترل وسائل اجرای حکم ومعاینه وبررسی که منجر به تعذیب وشکنجه معدوم نشوند.

6- قرائت متن حکم بوسیله منشی دادگاه

7- دستور اجرای حکم بوسیله مقام قضائی مجری حکم

8- تهیه عکس وفیلم از مراسم اجرا.