پاورپوینت ارزیابی وضعیت تغذیه ای در اضافه وزن و چاقی

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

ارزیابی وضعیت تغذیه ای در اضافه وزن و چاقی

اسلاید 2 :

تعریف چاقی
بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی (WHO)، چاقی به تجمع غیرطبیعی و مازاد چربی در بدن گفته می شود که علاوه بر اینکه ظاهر شخص را ناموزون می سازد عوارض فراوان و خطرات کشنده برای فرد دارد.

اسلاید 3 :

عوامل موثر در بروز چاقی
عوامل ژنتيكي: عامل ارث در بروز چاقي موثر است. مواردي مانند سوخت و ساز پايين، عدم سوخت و ساز كامل چربي و تمايل زياد بدن براي استفاده از كربوهيدراتها (مواد قندي) از علل ژنتيكي چاقي است.
عوامل محيطي: ماشيني شدن زندگي و كاهش تحرك بدني از دلايل عمده اضافه وزن و چاقي در دنياي امروز است. استفاده از اتومبيل، آسانسور، پله برقي، ماشينهاي لباسشويي و ظرفشويي، دستگاههاي كنترل از راه دور و هزاران مورد ديگر همگي انسان را از تحرك واداشته و از طرف ديگر مصرف غذاهاي آماده (فست فودها)، غذاهاي چرب و سرخ شده، انواع سسهاي چرب مايونز، مواد قندي، شيريني، شكلات و نوشابههاي گازدار از عوامل موثر در بروز اضافه وزن و چاقي هستند.

اسلاید 4 :

عوامل موثر در بروز چاقی
بيماريها: بسياري از بيماريها با توجه به مكانيسم آنها باعث چاقي ميشوند. كم كاري غده تيروئيد سبب كاهش هورمونهاي تيروئيدي ميشود. اين هورمونها نقش بسيار مهمي در سوخت و ساز مواد غذايي در بدن دارند و كم شدن آنها باعث ذخيره سازي چربي و در نتيجه چاقي ميشود. بيماريهاي ديگر مانند اختلالهاي عصبي - عضلاني، بيماريهاي استخوان و مفاصل به صورت غير مستقيم و از طريق كاهش فعاليت بدني باعث چاقي ميشوند. اختلال در هورمونهاي جنسي چه در زنان و چه در مردان ممكن است تعادل متابوليكي بدن را بر هم زده و خود را با چاقي نشان دهند.

اسلاید 5 :

عوامل موثر در بروز چاقی
داروها: بسياري از داروها در افزايش وزن نقش دارند. اين اثرات ممكن است مستقيم باشد مانند داروهاي ضد بارداري يا كورتونها و يا در اثر پيامدهاي ناشي از دارو مانند داروهاي ضد افسردگي و ضد اضطراب باشد كه با ايجاد خواب آلودگي و بي تحركي سبب كاهش مصرف انرژي و در نتيجه اضافه وزن و چاقي ميشوند.

اسلاید 6 :

عوامل موثر در بروز چاقی
اختلالات عصبي و مشكلات رواني: در اين نوع اختلالات به دليل ماهيت بيماري يا اثرات داروهاي مختلف معمولا افراد غير فعال و كم تحرك شده و به دنبال آن دچار اضافه وزن و چاقي ميشود.

اسلاید 7 :

انواع چاقی
بر حسب نحوه توزیع چربی در بدن چهار نوع چاقی وجود دارد.
1.چاقی نوع I: در این نوع چاقی چربی در تمام سطح بدن توزیع شده است که بهترین شکل چاقی است و گاهی اوقات به آن چاقی تخم مرغی شکل نیز می گویند.
2.چاقی نوع II: این چاقی بیشتر در مردان وجود دارد. چربی اضافه در اطراف شکم و تنه وجود دارد و به ان چربی سیبی شکل نیز می گویند. این نوع چاقی با مقاومت به انسولین همراه است.

اسلاید 8 :

انواع چاقی
3.چاقی نوع III: در این نوع چاقی چربی مازاد در ناحیه شکم وجود دارد و با عوامل خطری مثل عدم تحمل به گلوکز، افزایش چربی های خون و فشار خون همراه است.
4.چاقی نوع IV: این چاقی در زانا بیشتر شایع است. چربی اضافه در اطراف ران ها و باسن وجود دارد و به آن چربی گلابی شکل نیز می گویند. این نوع چاقی با عارضه خاصی همراه نیست، اما پس از یائسگی خطراتی مانند افزایش قند خون، چربی خون و فشار خون را در پی دارد.

اسلاید 9 :

برای تعیین اینکه آیا فردی چاق محسوب میشود یا نه باید مقدار چربی بدن او را اندازه گیری نمود.
برای تعیین مقدار چربی بدن روشهای علمی متعددی وجود دارد که عموما گرانقیمت و پیچیده بوده استفاده از آنها نیاز به تخصص بالا دارد.
هنوز در علم تغذیه مقدار دقیقی برای میزان چربی بدن تعیین نشده تا بر اساس آن بتوان تعیین کرد که هر فرد با داشتن چه مقدار چربی در بدنش چاق محسوب میشود.
برای تعیین وضعیت فرد از نظر ابتلا به چاقی از روشهای ساده تر مانند مقایسه BMI فرد بزرگسال با اعداد ۲۵ و ۳۰ و كودكان با صدكهای استاندارد (معمولا صدك ٩۵) استفاده میشود.
تعیین چاقی

اسلاید 10 :

پتاسیم بیشتر در محیط آبی وجود دارد و مقدارش بطور طبیعی متناسب با مقدار پروتئین بدن است.
مقدار كل پتاسیم بدن را می توان با قراردادن فرد در شمارنده و اندازه گیری پرتوهای اشعه گامای ناشی از پتاسیم رادیوایزوتوپ K٤٠ (که به میزان 0/012مخلوط با پتاسیم K٣٩ است)، در كل بدن اندازه گیری نمود.
چگالی بدن: چگالی بخش چربی و توده بدون چربی بدن به ترتیب 0/9 و١/١ است. نسبت چربی بدن را می توان با اندازه گیری وزن بيرون و درون آب، محاسبه كرد.
ضمنا با اندازه گیری حجم هوای جابجا شده در اتاقک مخصوص نیز چگالی بدن قابل محاسبه است.
اندازه گیری مقدار كل آب بدن به وسیله رقیق سازی با دوتریوم؛ آب بدن در بافت بدون چربی جای گرفته نه در بافت چربی.
روشهای برآورد مقدار كل چربی بدن

اسلاید 11 :

روش های تعیین مقدار چربی باقابلیت دسترسی بیشتر و دقت كمتر
مقاومت بیوالكتریكی: قابلیت هدایت الكتریكی توده بدون چربی بدن نسبت به بافت چربی بیشتر است. مقدار عبور جریان ضعیفی كه از قوزك پابه دست منتقل می شود را اندازه می گیرند این وسیله قابل حمل و نسبتا ارزان است.
روش های تصویربرداری از قبیل DEXA (جذب سنجی اشعه X مضاعف) برای برآورد مقدار چربی و توده بدون چربی بدن.
مقدار كل چربی بدن را می توان به طور تقریبی با به كارگیری یك فرمول از روی حاصل جمع چهار چین پوستی برآورد كرد.

اسلاید 12 :

کالیپر و دستگاه بیوامپدانس

اسلاید 13 :

ارزیابی وضع تغذیه درمطالعات اپیدمیولوژیک
روشهای بالینی كه دقت كمی داشته و از روی علائم بیماری ناشی از كمبودهای غذایی وضعیت تغذیه فرد را ارزیابی می كنند.
روشهای آزمایشگاهی (شیمیایی‏، بیوشیمیایی و فیزیكی)
بررسی دریافت غذایی
روشهای تن سنجی

اسلاید 14 :

اندازه گیریهای ساده تن سنجی در کودکان
اندازه وزن و اندازه قد كه مقایسه وزن و قد كودكان در سنین رشد با استانداردهای جهانی (بازای سن و جنس مشخص) میتواند نشان دهد كه كودك در مدت زمان کوتاه تا طولانی دچار سوء تغذیه بوده است.
اندازه دور سر كه در مقایسه با استانداردهای جهانی (بازای سن و جنس مشخص) می تواند نشان دهد كه كودك در از نظر دریافت یا جذب مواد غذایی دچار سوء تغذیه بوده كه موجب كاهش دور سرش گردیده است.
نسبت وزن به قد كه بهترین این نسبت ها BMI است و مهمترین عامل افزایش BMI چربی اضافی بدن است. در بزرگسالان داشتن BMI كمتر از ٢٠ را لاغری، بیش از ٢٥ را اضافه وزن‏، و بیش از ٣٠ را چاقی محسوب می كنند. در كودكان استانداردهای مختلف برای تعیین وضع تغذیه بر اساس BMI وجود دارد.

اسلاید 15 :

اندازه گیریهای ساده تن سنجی در کودکان
نسبت وزن به قد كه بهترین این نسبت ها BMI است و مهمترین عامل افزایش BMI چربی اضافی بدن است. در بزرگسالان داشتن BMI كمتر از 18/5 را لاغری، بیش از ٢٥ را اضافه وزن‏، و بیش از ٣٠ را چاقی محسوب می كنند. در كودكان استانداردهای مختلف برای تعیین وضع تغذیه بر اساس BMI وجود دارد.

اسلاید 16 :

تغییرات BMI کودکان با افزایش سن
تغییرات BMI همراه با سن برای هر دو جنس شبیه است. BMI بین زمان تولد تا ٩ ماهگی بالا می رود و سپس كاهش می یابد و تقریبا" در ٥-٤ سالگی به پایین ترین حد می رسد.
سپس BMI در این زمان دوباره بالا می رود.
نقطه ای كه BMI در آن شروع به افزایش می كند (بعد از پایین ترین نقطه)، به عنوان adiposity Rebound یا جهش چربی شناخته شده است.

اسلاید 18 :

اندازه های BMI در بزرگسالی
اغلب مطالعات داشتن BMI بیش از ٢٥ را بعنوان اضافه وزن و بیش از ٣٠ را بعنوان چاقی اعلام کرده اند.
مطالعه حدائق و همکاران (٢٠٠٩) داشتن مقدار بیش از ٢٧ برای مردان و بیش از ٢٩ برای زنان را بعنوان عامل خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی عروقی در ایرانیان اعلام نموده است.

اسلاید 19 :

اندازه گیریهای ساده تن سنجی بزرگسالان
نسبت دور شکم به دور باسن (Waist to Hip Ration = WHR) كه از تقسیم اندازه دور شکم به سانتیمتر به اندازه دور باسن به سانتی متر محاسبه می شود. چنانچه این نسبت برای مردان بیش از ۱.۰ و برای زنان بیش از ۰/۹ (برخی ۰/۸۵ هم گرفته اند) باشد، نشانه چاقی شکمی است.
نسبت دور شکم به قد (Waist to Height Ratio = WHTR) كه از تقسیم اندازه دور شکم به سانتیمتر به اندازه قد به سانتیمتر بدست می آید. هرچه این نسبت از ۰/۵ بیشتر باشد نشانه چاقی شکمی است.

اسلاید 20 :

در باره چاقی شكمی
بافت چربی، به خصوص در نواحی دور شكم، موجب ترشح هورمون هایی می شود كه تحریككننده رشد سلولهای بافت چربی و نیز اشتهای فرد است.
به این ترتیب، چاقی، آن هم چاقی دور شكم، باز هم به چاقی فرد دامن می زند.
بنابراین، مهم است بدانیم چاقی در كدام نقطه بدن متمركز است؛ چون چاقی دور شكم و كمر، خطرناك تر است.