بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
روان شناسی اجتماعی
گروه ها
اسلاید 2 :
تعریف گروه
احتمالاً خواهيد گفت مجموعهٔ افراد. آيا هر مجموعه افراد مىتواند گروه باشد؟ مثلاً، مردمى که در يکى از ايستگاهها منتظر رسيدن اتوبوس يا مترو هستند، گروه تشکيل مىدهند؟
به عقيدهٔ پالوس هر مجموعه افراد بايد پنج ویژگی داشته باشد تا گروه تشکيل دهد. گروه عبارت است از دو نفر يا بيشتر که:
۱. کنش متقابل دارند.
۲. هدفهاى مشترک دنبال مىکنند.
۳. رابطهٔ نسبتاً ثابتى دارند.
۴. نوعى وابستگى متقابل نشان مىدهند.
۵. خود را عضو يک گروه به حساب مىآورند.
اسلاید 3 :
انسجام گروه
انسجام عبارت از ميزان کششى است که اعضاء در مقابل گروه احساس مىکنند (فوريست، ۱۹۹۰).
بدون ترديد، گروههائى مىشناسيد که خيال مىکنيد افراد آنها از يکديگر جدائى ناپذيرند.
گاهى اين عبارت در مورد زوجهاى عاشق و معشوق، جفتهاى دوستان يا گروهى از اشخاص، که هميشه با هم هستيد، به کار مىرود.
همچنين اين اصطلاح در مورد برخى سازمانها يا گروههاى رسمى نيز، که تيم خوبى تشکيل مىدهند و متحد هستند (مثل رمان سه تفنگدار آلکساندر دوما)، به کار مىرود.
اين ويژگى گروهها، که در واقع با 'محکم بافته شدن' آنها ارتباط پيدا مىکنند، انسجام ناميده مىشود.
اسلاید 4 :
انسجام گروه
چه چيزى عامل انسجام گروه میشود؟
در درجهٔ اول، گروه زمانى منسجم مىشود که اعضاء احساس کنند نسبت به يکديگر کشش دارند.گروه دوستانى که يکديگر را خيلى دوست دارند و متقابلاً براى يکديگر ارزش قائل مىشوند، به احتمال زياد منسجم خواهد بود
اين انسجام تا زمانى ادامه خواهد يافت که يکى از اعضاء تصميم بگيرد دوست تازهٔ خود را، که شخصيت او مورد پسند همهٔ اعضاء نيست، وارد گروه کند.
مزاحمت' فردجدیدمىتواندبانسجام گروه خلل وارد آورد و کار را به آنجابرساندکه اعضاءکمتر يکديگر را ببينند و درنهايت گروه متلاشى شود. که در بسيارى از گروههاى سياسى ديده شده است.
اسلاید 5 :
انسجام گروه
درجهٔ انسجام:
به تشابه اهداف اعضاء تشکيل دهندهٔ گروه وابسته است . دنبال کردن هدفهاى مشترک مىتواند،براى ايجاد انسجام ، حتى در گروهى که افراد آن نسبت به يکديگر کشش احساس نمىکنند، کافى باشدبارها در روزنامهها مىخوانيم که بين مربى و يکى ازبازيکنان تيمهاى ورزشى اختلاف بهوجود مىآيد ومربى بلافاصله مىگويد:'اين اختلاف آنقدر مهم نيست که به هنگام برد مطرح شود' .در واقع، موفقيت نيز انسجام گروه را بيشتر .کارخانهاى که رو به رشد است يا تيمى که بهطور مرتب پيروز مىشود، بيشتر شانس دارد که بالاترين انسجام را داشته باشد.
رقابت بين گروهها نيز انسجام گروهى را بهبود مىبخشد
اسلاید 6 :
آثار انسجام گروهى کدامها است؟
در درجهٔ اول، اعضاء گروه بيشتر با يکديگر ارتباط برقرار مىکنند و بيشتر در فعاليتهاى گروه شرکت مىجويند .
در درجهٔ ثانی آنها بهترين روحيهٔ همکارى را دارند و بيشتر يکديگر را تحت تأثير قرار مىدهند
آيا، گروهى که انسجام بيشترى دارد، کارآمدى بيشترى نيز دارد؟
تا نقطهٔ معيني، بلي. در واقع، سطح انسجام مطلوب وجود دارد که برحسب گروه تغيير مىکند و بعد از آن اعضاء گروه بيشترين وقت خود را به جاى کار کردن، به درد و دل و همدلى صرف مىکنند.
اسلاید 7 :
ویژگی های گروه،
ثبات و دوام
کنش متقابل
وابستگی متقابل
هدفهای مشترک
همانندسازی آگاهانهٔ اعضاء با گروه
اسلاید 8 :
ویژگی های گروه، ثبات و دوام
ثبات و دوام
وجود کنش متقابل بين مجموعهٔ افراد کافى نيست تا از وجود گروه صحبت شود. اگر چنين بود، افرادى که بهطور همزمان از در دانشگاه وارد مىشدند و يکديگر را هول مىدادند، بايد گروه به حساب مىآمدند. اعضاء گروه بايد در يک رابطهٔ نسبتاً ثابت و پايدار درگير شوند. بنابراين، اعضاء خانواده، انجمن کار و اعضاى انجمن دانشجويان را مىتوان گروه به حساب آورد. ساختها و هنجارهاى اين گروهها ثابت است و روابط بين اعضاء آنها نيز مدتها طول مىکشد (هفتهها، ماهها يا حتى سالها).
اسلاید 9 :
ویژگی های گروه، کنش متقابل
کنش متقابل
براى بهوجود آمدن گروه، نه تنها بايد دو يا تعداد بيشترى از اشخاص وجود داشته باشد بلکه بايد همان اشخاص با يکديگر کنش متقابل، که معمولاً چهره به چهره است، نشان دهند. بنابراين، اشخاصى که در يکى از ايستگاههاى اتوبوس ايستادهاند يا حتى بهطور همزمان از يک مغازه خريد مىکنند، گروه تشکيل نمىدهند، زيرا کنش متقابل يا تعامل ندارند.
اسلاید 10 :
ویژگی های گروه، هدفهای مشترک
انجمن دانشجوئى با اين هدف تشکيل مىشود که در خدمت دانشجويان باشد و از منافع آنها دفاع کند. بدينترتيب، با معيار مهم ديگرى در تعريف گروه روبرو مىشويم: وجود يک يا چند هدف مشترک براى همهٔ افراد. بازيکنان فوتبال يا واليبال با اين هدف تيم تشکيل مىدهند که سرگرم شوند يا مسابقه را ببرند. اتحاديهٔ کارگران، رانندگان، معلمان و. نيز با اين هدف بهوجود مىآيد که به اعضاء خود کمک کند. اما، افرادى که در ايستگاه اتوبوس ايستادهاند، هدفهاى فردى کاملاً متفاوتى دارند.
اسلاید 11 :
ویژگیهای گروه،همانندسازى آگاهانهٔ
آيا فراهم شدن شرايط، براى تشيکل گروه کافى است؟ اگر اينطور باشد، اشخاصى که بدون آشنائى با يکديگر، هر روز در رستوران يا در چایخانهٔ معينى بر سر ميزهاى ثابتى مىنشينند، بايد گروه تشکيل دهند. در واقع، اين افراد تعامل دارند و يکديگر را تحت تأثير قرار مىدهند (محلى که شخص در آن مىنشيند، ديگران را تحت تأثير قرار مىدهد)، روابط آنها هر چند جزئى، اما ثابت و پايدار است (هر روز يکديگر با مىبينند، مخصوصاً در محيط هاى کارگري)وهدف يکسانى دارند(غذاخوردن). با اين همه، هرگز به ذهنمان نمىرسدکه اين اشخاص يک گروه واقعى باشند.براى آنکه مجموعهٔ افرادبه گروه تبديل شود،لازم است همهٔ افرادخودرا عضوگروه بدانندوآگاهانه باگروه همانندسازى کنند.بهنظرترنر۱۹۸۲.
گروه از لحظهاى متولدمىشودکه افراد خود را عضو گروه مىدانند.
اسلاید 12 :
تقسیم بندي گروه بر اساس توپولوژي(تقابل یا دوگانه)
1.گروه نخستین – گروه ثانوي: در گروه نخستین افراد آن در ارتباط رودررو و چهره به چهره هستند و روابط آنها نزدیک است مثل گروه خانواده،همبازي،همسایگان گروه ثانوي گروههایی هستند که روابط آنها غیر مستقیم و مثل اکثر روابط اجتماعی بر اساس برخی منافع مشترك برقرار است و افراد امکان دارد مستقیما یکدیگر را نشناسند و ارتباط چهره به چهره نداشته باشند مثل:سازمانهاي اداري،شرکتهاي تجاري،ارتش،اتحادیه هاي کارگري
2. گروه رویاروي – نارویاروي: (اگبرن و نیم کف) این اصطلاح را به جاي نخستین و ثانوي بکار بردند
اسلاید 13 :
3.اجباري – داوطلب: آن-انواع-گروههاي اجباري حالت طبیعی بودن آن است یعنی فرد به طور طبیعی در آن گروه قرار گرفته است و عضویت درآن ارادي نبوده است مثل خانواده، شهر، روستا، ملت گروه داوطلب آن است که فرد، داوطلبانه و با اراده عضویت آن را پذیرفته است مثل سازمانهاي اداري،گروههاي ورزشی،احزاب،سندیکاها
4.رسمی – غیر رسمی: گروه رسمی با آگاهی بوجود آمده و طرح ریزي شده هستند و روابط افراد درآن بر اساس سلسله مراتب است مثل ادارات دولتی ،ارتش،شرکتها گروه غیر رسمی ، افراد به مناسبت کار در داخل یک سازمان و یا زندگی در یک محل به خودي خود و بدون طرح و نقشه از پیش تهیه شده بوجود می آیند مثل گروه دوستانه در یک سازمان، یک گروه روستا یا شهر
اسلاید 14 :
5. افقی – عمودي: (سوروکین) گروههاي افقی گروههاي بزرگ و کلی است که هر فرد آن ممکن است موقعیتهاي مختلف داشته باشد مثل :ملت،گروه مذهبی،احزاب گروههاي عمودي مربوط به قشربندي اجتماعی است که وضع و جایگاه فرد در آن مشخصتر و متمایزتر است مثل:طبقات اجتماعی،قشرها و لایه ها
6.درون گروه – برون گروه: (ویلیام سمنر) آن گروههاي که فرد عضو آن است درون گروه است مثل:خانواده،گروه ورزشی یا شهر گروههایی که فرد عضو آن نیست برون گروه است مثل اینکه فردي ممکن است عضو ارتش نباشد، عضو بانک نباشد و یا درهیچ یک از سازمانهاي اداري استخدام نشده باشد
انواع گروههاي اجتماعی: گروه مرجع ،گروه فشار،گروه سري،انجمن،توده یا انبوه مردم ،باند یا دارو دسته و غیره
اسلاید 15 :
7.1.گروه مرجع: (هیمن در سال 1942 (گروهی که فرد رفتار خود را با آن منطبق نماید. هیمن معتقد بود ضابطه هایی که براي ارزیابی شرایط فرد از لحاظ پایگاه ذهنی به کار می رود تنها مربوط به گروهی نیست که فرد عضو آن است بلکه رفتارها و برداشتها ممکن است از گروهی اخذ شود که فرد عضو آن نباشد . رابرت مرتن:گروه هاي مرجع را به مرجع مثبت و منفی تقسیم می کند. گروه مرجع مثبت: ارزشها و هنجارها و نگرشهاي آن گروه را فرد می پذیرد و مورد عمل قرار می دهد. گروه مرجع منفی: فرد ارزشها و هنجارهاي آن را نمی پذیرد و رد می کند . مثل:ادب از که آموختی از بی ادبان گروه و انواع آن آن-انواع-و-گروه گروه فشار:به آن گروه نفوذ نیز می گویند. برخی براي دفاع از حقوق صنفی تشکیل می شوند(هدف آشکار) ولی هدف دیگري نیز دارد که با اعمال فشار بر دستگاههاي سیاسی یا اجرایی در جهت منافع گروه عمل کنند(هدف پنهان).
اسلاید 16 :
7.2.گروه فشار ممکن است به ظاهر هدف نوع دوستی و انسان دوستی داشته باشد مثل حقوق بشر و سازمان عفو بین الملل که در حقیقت با اعمال فشار نسبت به دولتها و قدرتها سعی در انجام اهداف سیاسی دارند.
7.3.گروه سري: گروههاي هستند که براي رسیدن به اهداف خود مخفیانه عمل می کنند.چون اهداف آنها با مقررات و قوانین حاکم بر جامعه منافات دارد و یا با ارزشها و هنجارهاي جامعه در تضاد است مجبور به فعالیت زیر زمینی یا سري هستند. گروههاي سري ممکن است سیاسی باشند و یا شبه نظامی همچون گروههاي چریکی و یا باند جنایتکار تروریستی، گانگسترها، مافیا، قاچاقچیان و غیره.
اسلاید 17 :
7.4.انجمن:گروههایی است که تعدادي از افراد براي احراز پایگاه معنوي،انجام امور خیر،ارضاي تمایلات اجتماعی،انجام منظم مناسک مذهبی و .مبادرت به تشکیل آن می کنند. عضویت درآن آگاهانه و داوطلبانه است. مثل:انجمن خیریه،انجمن مبارزه با سیگار،NA،انجمن مبارزه با سرطان توده یا انبوه مردم:به آن ازدحام یا جماعت نیز می گویند. جمعیتی است که بر اثر سانحه،حادثه یا موقعیتی و یا فرمان یک رهبر و یا دستور یک سازمان و .در محل حادثه یا در نقطه اي جمع می شوند. توده ناپایدار است،ارتباط موقت و زودگذر است وزود از هم می پاشد مثل جمعیتی که براي تماشاي مسابقه ورزشی در سالنی حضور دارند.
7.5. توده یا انبوه مردم:خصوصیات روانی انبوه مردم از نظر گوستاو لوبن در برگ بعدی می آید
اسلاید 18 :
خصوصیات روانی انبوه مردم از نظر گوستاو لوبن:
1)در هر انبوهی هیجانها،باورها و تعبیر و تفسیرها و نیات و اعمال یکسان است که اعتقادات جزمی و تعصب،احساس قدرت و عدم مسئولیت از نتایج آن است.
2)افراد در وضع انبوهی همواره تحت تاثیر هیجانها هستند و این هیجانها ناگهانی،افراطی ،عمیق و بسیار متغیر است.
3)افکار انبوه مردم سطحی و استدلال آنها نارسا و از تداعی امور ناهمانند که روابط میان آنها فقط ظاهري است، مایه می گیرد و منطق آنها از انواع بسیار پست منطق است. باند یا دارودسته: گروهی که افراد آن به طور دلخواه براي لذت با هم بودن بر اساس بعضی تشابهات،بدون برنامه ریزي و به طور طبیعی به دور هم جمع می شوند
اسلاید 19 :
4). تعریف آلن بیرو از دسته: از افرادي تشکیل می شود که فاقد یکپارچگی است، یا در مناطق برزخ ( در مرزها یا در مناطقی که دور از کنترل است)و یا در سنین برزخی، پدید می آید. در برخی از محیطها شرایط زندگی، نوجوانان را به تشکیل دسته وا می دارد. این دسته ها به هنگام پیدایی گروهها در حین بازي و رقابتهاي گروهی، تشکیل می شوند. لیکن زمینه اجتماعی، علت اصلی پیدایی آنهاست. دسته ها مخصوصا در محیطهاي حاشیه اي، در مناطقی که داراي ساخت و سازمان اجتماعی و خانوادگی بسیار ضعیف و یا بد هستند تشکیل می گردد. گروههاي کوچک و محدود: از ویژگیهاي گروه نخستین،صمیمیت، روابط عاطفی، کوچک بودن ، چهره به چهره و همبستگی شدید است. تعداد گروههاي کوچک و محدود را معمولا تا 20 نفر دانسته اند. بعضی از انواع گروههاي کوچک عبارت اند از:گروه همبازي،کلاس درس،تیم ورزشی،معلمان یک مدرسه،هیئت مدیره یک شرکت،کارکنان یک واحد اداري،واحد حزبی،کمیته ها،دوایر نظامی،هیئت دولت و غیره
اسلاید 20 :
انواع گروههاي اجتماعی:
از ضوابط و ملاکهاي تقسیم بندي گروه عبارتند از:کارکرد گروه، ابعاد گروه، وضعیت رسمی گروه و پایداري گروه
1) کارکرد گروه: بر اساس نوع کار و اموري که گروه انجام می دهد،یا به خاطر آن تشکیل می گردد می توان انواع گروه را دسته بندي کرد. مثلا براي انجام امور خیریه،گروه خیریه ایجاد می شود براي انجام فعالیتهاي ورزشی باشگاه ورزشی تاسیس میشود.
2) ابعاد گروه: تعداد اعضاي گروه که گروه را به کوچک (خانواده، دوستان)، متوسط (باشگاه،انجمن) و بزرگ (روشنفکران،گروه ملی) تقسیم می کند
