بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
جلسه چهارم
حق زن در طلاق
ماده ۲۳ میثاق حقوق مدنی، سیاسی، ماده ۱۶ اعلامیه جهانی حقوق بشر و سیدا حقوق برابر زن و مرد را هنگام انحلال نکاح به رسمیت شناخته اند.
اسلاید 2 :
سوال؟
قانون مدنی ایران چه رویکردی در رابطه با طلاق دارد؟
آیا طی سالهای پس از انقلاب تحولی در این خصوص صورت گرفته؟
اسلاید 3 :
طلاق طبق قانون مدنی و قانون حمایت خانواده
ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی مصوب ۱۳۱۴- «مرد مي تواند هر وقت كه بخواهد زن خود را طلاق دهد».
از آنجا که طبق ماده مذکور طلاق در اختیار مطلق مرد بود، جهت تعدیل این اختیار، ماده ۸ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۴۶، شرط گواهی عدم امکان سازش را پیش بینی نمود.
اسلاید 5 :
طلاق طبق قانون مدنی و قانون حمایت خانواده
طبق قانون حمایت خانواده ۱۳۴۶ (ماده ۱۱) و ۱۳۵۳ (ماده ۸)، شرایطی پیش بینی شد که طی آن زن و مرد به طور برابر میتوانستند تقاضای طلاق کنند.
پس از انقلاب در عمل مقررات مذکور ملغی گردید.
اسلاید 6 :
طلاق طبق قانون مدنی و قانون حمایت خانواده
قانونگذار در سال ۱۳۸۱ ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی را بدین شکل اصلاح نمود:
«مرد مي تواند با رعايت شرايط مقرر در اين قانون با مراجعه به دادگاه تقاضاي طلاق همسرش را بنمايد . تبصره - زن نيز مي تواند با وجود شرايط مقرر در مواد (۱۱۱۹) ، (۱۱۲۹) و (۱۱۳۰) اين قانون ، از دادگاه تقاضاي طلاق نمايد».
همانطور که می بینیم مرد همچنان از اختیار مطلق در طلاق برخوردار است و هر زمان می تواند به دادگاه مراجعه کرده و تقاضای طلاق نماید اما زن تنها تحت شرایط خاصی از این حق برخوردار است.
اسلاید 7 :
طلاق طبق قانون مدنی و قانون حمایت خانواده
ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی- «طرفين عقد ازدواج مي توانندهرشرطي كه مخالف بامقتضاي عقدمزبورنباشد درضمن عقدازدواج يا عقدلازم ديگربنمايد مثل اينكه شرط شودهرگاه شوهرزن ديگربگيرد يا درمدت معيني غائب شود يا ترك انفاق نمايد يا برعليه حيات زن سوءقصد كند يا سوءرفتاري نمايد كه زندگاني آنها با يكديگرغيرقابل تحمل شود زن وكيل درتوكيل باشد كه پس ازاثبات تحقق شرط درمحكمه وصدورحكم نهائي خود را مطلقه سازد.»
اسلاید 8 :
طلاق طبق قانون مدنی و قانون حمایت خانواده
ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی- «درصورت استنكاف شوهرازدادن نفقه وعدم امكان اجراءحكم محكمه والزام او به دادن نفقه زن مي تواند براي طلاق به حاكم رجوع كند وحاكم شوهراو را اجباربه طلاق مي نمايد.همچنين است درصورت عجز شوهرازدادن نفقه».
اسلاید 9 :
طلاق طبق قانون مدنی و قانون حمایت خانواده
ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی- «در مورد زير زن مي تواند به حاكم شرع مراجعه و تقاضاي طلاق نمايد در صورتي كه براي محكمه ثابت شودكه دوام زوجيت موجب عسر و حرج است مي تواند براي جلوگيري از ضرر و حرج زوج را اجبار به طلاق نمايد و در صورت ميسر نشدن به اذن حاكم شرع طلاق داده مي شود تبصره - عسر و حرج موضوع اين ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعيتي كه ادامه زندگي را براي زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشكل باشد.»
اسلاید 10 :
انواع طلاق
طلاق بر ۲ قسم است: طلاق رجعی و طلاق بائن.
ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی- «درمواردذيل طلاق بائن است -
1 - طلاقي كه قبل ازنزديكي واقع شود.
2 - طلاق يائسه .
3 - طلاق خلع ومبارات مادام كه زن رجوع بعوض نكرده باشد.
4 - سومين طلاق كه بعدازسه وصلت متوالي بعمل آيد اعم ازاينكه وصلت در نتيجه رجوع باشد يا درنتيجه نكاح جديد.»
در صورتی که هیچ کدام از موارد طلاق بائن وجود نداشته باشد، طلاق رجعی به حساب می آید.
اسلاید 11 :
سوال؟
طلاق خلع و مبارات به چه معناست؟
منظور از رجوع به عوض چیست؟
اسلاید 12 :
انواع طلاق- طلاق خلع و مبارات
طلاق خلع و مبارات آن است که زن میبایست به مرد مبلغی یا مالی را بدهد تا طلاق امکان پذیر گردد، در طلاق خلع زن از مرد نفرت داشته و در طلاق مبارات هر دو طرف از یکدیگر بیزار بوده. (ماده ۱۱۴۶ و ۱۱۴۷ قانون مدنی)
اسلاید 13 :
طلاق خلع و مبارات- رجوع به عوض
از آن جا که در این دو نوع طلاق باید زن مبلغی یا مالی را به مرد بدهد، در صورتی که زن آن مبلغ یا مال را پس بگیرد، طلاق تبدیل به طلاق رجعی میشود.
اسلاید 14 :
فرق میان طلاق رجعی و بائن
در صورتی که طلاق بائن نباشد، یعنی رجعی باشد، در مدت عدّه مرد می تواند به زن رجوع کند. ( ماده ۱۱۴۸ - درطلاق رجعي براي شوهردرمدت عده حق رجوع است)
وقتی مرد به زن رجوع میکند، یعنی میان آنها عقد نکاح مجددا برقرار می شود و در واقع طلاق بی اثر می شود. رجوع کاملا یک طرفه بوده یعنی در اختیار کامل مرد می باشد.
اسلاید 15 :
عدّه چیست؟
ماده ۱۱۵۰ قانون مدنی- «عده عبارت است ازمدتي كه تا انقضاي آن زني كه عقد نكاح او منحل شده است نمي تواند شوهرديگراختياركند.»
طول مدت زمانی عدّه بسته به مورد متفاوت می باشد که از حدودا ۲ ماه تا ۴ ماه می باشد. مواد ۱۱۵۱ تا ۱۱۵۴ قانون مدنی به طور دقیق این مدت را بیان نموده اند.
اسلاید 16 :
مهریه
مهریه می تواند مهر المسمی باشد یعنی مهری که طی عقد نکاح بر آن توافق شده و یا مهر المثل باشد در صورتی که توافقی بر مهر نشده باشد که در این صورت بر حسب تقاضای یکی از زوجین یا هر دودادگاه مبلغی را به عنوان مهر المثل تعیین می نماید.
اسلاید 17 :
مهریه
تبصره ماده ۱۰۸۲ «چنانچه مهريه وجه رايج باشد متناسب با تغيير شاخص قيمت سالانه زمان تأديه نسبت به سال اجراي عقد كه توسط بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران تعيين مي گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر اينكه زوجين در حين اجراي عقد به نحو ديگري تراضي كرده باشند.»
اسلاید 18 :
مهریه
به مجرد عقد ، زن مالك مهر مي شود و مي تواند هر نوع تصرفي كه بخواهد درآن بنمايد .( ماده ۱۰۸۲)
در صورتی که مهر حال باشد ویا به اصطلاح عند المطالبه، زن می تواند تا مهر را دریافت نکرده از انجام وظایف زناشویی خودداری کند. این را در اصطلاح حقوقی حق حبس میگویند. (ماده ۱۰۸۵)
اسلاید 19 :
اجرت المثل
ماده ۳۳۶ قانون مدنی- «هر گاه کسی بر حسب امر دیگری اقدام به عملی نماید که عرفاً برای آن عمل اجرتی بوده و یا آن شخص عادتاً مهیای آن عمل باشد،عامل مستحق اجرت عمل خود خواهد بود،مگر اینکه معلوم شود قصد تبرع داشته است.»
اسلاید 20 :
سوال؟
تحت چه شرایطی زن میتواند از شوهر اجرت المثل دریافت کند؟