بخشی از مقاله
تاريخچه ديسك بلوري
Blu-ray Association در سال 2002 توسط شرکت هاي Matsushita, Pioneer, Phillips, Thomson, LG Electronics, Hitachi, Sharp, Samsung Sony تاسيس شد. اين کنسرسيوم براي رقابت با کنسرسيوم DVD Forum ساخته شد که خودشان عضوش هستند. هدف اصلي اين گروه ساخت نسل بعدي ديسک هاي optical بود که بتونه حجم بالايي داشته باشد و بتواند copy protection و HD Video را در خودش جا بدهد.
در آن زمان DVD Forum مي خواست نسل بعدي فيلم هارا روي همان DVD نگه دارد و فقط codec مورد استفاده درآن راتغير دهد که بتواند در همان حجم 8.5GB DL فيلم هايي با رزولوشن 720 با 1080 (که بعيد بود) ارائه دهد.(مثل ديسک هاي WMV-HD که مايکروسافت منتشر کرد و رزولوشن فيلم ها 720 بود با استفاده از کدکWMV-HD ). با توجه به فشار BDA و اينکه بلوري از هر نظر specification بهتري داشت DVD Forum نظرش رو عوض کرد و توشيبا ديسک هاي HD DVD رو پايه گزاري کرد که توسط DVD Forum به عنوان جانشين رسمي DVD معرفي شد.
در طول زمان کمپاني هاي بيشتري به BDA پيوستند و اين گروه در سال 2004 اولين سري ديسک ها و بلوري رکودرها رو وارد japan بازار کرد که حجم 23GB داشتند
هر چند بلوري فرمت متعلق به سوني نيست (بر خلاف بتامکس) و مربوط به BDA هست اما به علت تبليغات زياد سوني و محصولاتي مثل PS3 خيلي ها بلوري را متعلق به سوني مي دانند (سوني يکي از کمپاني هايي هست که licensing براي بلوري رو کنترل مي كند)
Blue-ray
معمولا با نام Blu-ray Disc معروف است و فرمت ساخت ديسکهاي نوري نسل بعدي است.که به منظور ضبط و ذهيره حجم بسيار زيادي از داده و ويديو ساخته شده است.با استفاده از اين فرمت مي توان تا 5 برابر مقادير ي که با استفاده از تکنولوژي امروزي ،مي توان بر روي يک DVD ذخيره کرد را تنها بر روي يک ديسک Blu-ray ذخيره ساختبا استفاده از تکنولوژي Blu-ray مي توان تا 25 گيگا بايت را بر روي يک ديسک تک لايه و تا 50 گيگابايت را بر روي يک ديسک دو لايه ذخيره کرد .
Blue-ray Blue-Ray از رقباي تازه DVD است.
در رقابت اروپاييش HD DVD را شکست داد.
بيش از 1 ميليون نسخه فيلم دي وي دي Blue-ray در اروپا، که 73 درصد کل فروش فيلم هاي HD مي باشد،به فروش رفته است.
فيلم هاي با کيفيت بسيار بالا در قالب Blue-ray رقيب خود يعني قالب HD DVD را با 1 ميليون نسخه فروش و دارا بودن 73 درصد کل بازار ، به سختي شکست داده است. طبق گزارش ارائه شده، فيلم هاي با کيفيت بالا Blue-ray، در 1 ميليون نسخه فروش داشته اند و اگر ديسک هاي بازي پلي استيشن 3 را نيز حساب کنيم، اين رقم به 21 ميليون نسخه مي رسد.
HD DVD ساخته Toshiba Corp است در حاليکه Blue-ray از پشتيباني سر سخت Sony Corp برخوردار است.
هنگامي که چندين سال پيش صحبت از ديسکهاي نوري DVD به ميان آمد . خيلي ها باور نمي کردندکه بتوان بر روي يک ديسک نوري چندين گيگابايت اطلاعات ذخيره کرد ولي بعد از آنکه ديسکهاي دي وي دي به بازار آمد و تقريبا در دسترس همگن قرار گرفت اين موضوع براي مردم عادي شد . اکنون با گذشت چندين سال از آن زمان شاهد ورود ديسکهاي جديدي به بازار هستيم که توانايي ذخيره اطلاعاتي در حدود چند برابر DVD را دارند و اين موضوع به ما اين نويد را مي دهد که در آينده نه چندان دور ، شاهد ورود ديسکهايي با حجم فوق بالا و ويژگيهاي دوچندان باشيم .
کلمهBlu از نام تکنولوژي زيرساخت اين اختراع مشتق شده است که ليزر آبي-بنفش(Blue-violet) رابراي خواندن و نوشتن داده بر روي ديسک به کار مي گيرد و ray هم اشعه نوري است .طبق گفته شرکت هاي پيشتاز در اين تکنولوژي نوشتن به صورت Blu-ray کاملا صحيح است و حرف e از آخر کلمه Blue عمدا نوشته نمي شودتا کلمه را به صورت يک آرم تجاري مخصوص ثبت کنند.همچنين کلمه اختصاري اين تکنولوژي BD است نه BRD .
در سال 2002 ، دو شرکت سوني و فيليپس بعد از مدتها همکاري در ساخت ديسکهاي نوري ، تکنولوژي جديد که بر اساس اساس پرتوهاي ليزر آبي کار مي کند ، Blu-Ray و HD-DVD نامگذاري شده است .
در سال 2002 ، دو شرکت سوني و فيليپس بعد از مدتها همکاري در ساخت ديسکهاي نوري ، تکنولوژي جديد که بر اساس اساس پرتوهاي ليزر آبي کار مي کند ، Blu-Ray و HD-DVD نامگذاري شده است .
با ظهور تکنولوژي Blu-Ray تحولي عظيم در دنياي ديسکهاي نوري به وجود آمد و اين تکنولوژي توانست به سرعت جاي خود را در دناي ديسکهاي نوري باز کند . دو شرکت سوني و فيليپس با اين تکنولوژي توانستند تحولي عظيم در دنياي ديسکهاي نوري به وجود آورند که نتيجه آن ساخت ديسکهاي با ظرفيت بالا بود .(ديسکهاي Blu-Ray در سه ظرفيت مختلف به بازار عرضه مي شوند ، اين سه ظرفيت به ترتيب 23.3 گيگا بايت ، 25 گيگا بايت و 27 گيگا بايت است ظرفيت مذکور فقط مربو به يک لايه از ديسک Blu-ray است )
Blu-ray توسط شرکتهاي پيشتاز در عرصه الکترونيک ،کامپيوتر جهان با همکاري تيمي ساخته شد اکنون اين شرکتها با نام (Blu-ray Disc Association يا BDA) شناخته مي شوند.تعداد اعضاي BDA بيشتر از 170 شرکت است.
فرمت هاي ساخت Blu-ray همانند CD , DVD فعلي است و در گستره وسيعي از فرمتهاي ROM/R/RW ساخته مي شود.
BD-ROM فرمت فقط خواندني که براي ذخيره حجم بسيار بالايي از فيلم ، بازي، موسيقي به کار مي رود .
BD-R فرمت خواندني – که مي توان يک بار خود کاربر حجم بالايي از ويديو و نرم افزار و داده را بر روي آن ذخيره کند.
BD-RW فرمتي است که قابليت نوستن مجدد را دارد و مي توان براي ذخيره ويديو و نرم افزار و داده هاي کامپيوتر از آن استفاده کرد .
سعي محققان براين است تا يک فرمت هيبريد ،يعني ترکيبي را بسازند که بتوان فرمت DVD و BD را بر روي يک ديسک ذخيره کنندوبتوان اين ديسک را با استفاده از DVD-Player و BD-Player اجرا کرد.
ظرفيت ديسک هاي تک لايه اين تکنولوژي تا 25 گيگابايت و ديسکهاي دو لايه تا 50 گيگابايت است تحقيقات اکنون بر روي ساخت ديسکهاي چند لايه معطوف است که بتوان بر روي يک ديسک حجم داده اي 100GB-200GB را ذخيره کرد .
حجم ويديويي که بر روي اين ديسک مي توان ذخيره کرد ويديويي HD (کيفيت بالا ) تا 9 ساعت و ويديويي با کيفت استاندارد تا 23 ساعت بر روي يک ديسک 50GB مي باشد.
بنا به گفته BDA کمترين سرعت خواندن و نوشتن بر روي Blu-ray سرعت 1x است که معادل 36Mbps است براي نمايش ويديو هاي Blu-ray احتياج به مينيمم سرعت 79Mbps داريم تا بتوانبم به صورت معمولي فيلم را ببينيم.اين سرعت معادل 2x است البته Blu-ray توانايي رايت با سرعتهاي بالاتر را نيز دارد Blu-rayبراي رايت کردن احتياج به توان کم و همچيني حرکت کمتر ديسک نسبت به CD و DVD دارد .
فرمت Blu-ray قابليتي را دارد که مي توان از کپي غير مجاز ديسکها جلوگيري کرد البته اين تکنولوژي فعلا فقط براي کارخانه هايي که فيلم و نرم افزار را رايت مي کنند در دسترس است.
دو شرکت بزرگ کامپيوتري HPو DELL د حال پياده سازي Blu-ray ب روي کامپيوتر هاي شخصي هستند و انتظار مي رود به زودي اين تکنولوژي در هر خانه اي راه يابد و جايگزين DVD و CD شود.
نحوه ذخيره و بازيابي اطلاعات در BLUE RAY
براي رايت کردن اطلاعات به روي سي دي ها از نور استفاده ميکنند. به طور کلي با استفاده از نور بر روي سي دي ها برجستگيها و فرورفتگي هايي رو ايجاد ميکنند که عمق اين فرورفتگي ها در حد 125 نانو متر است (عکس زير(.
بايد توجه کنيد که سي دي هايي که امروزه به صورت معمول در بازار وجود دارد با استفاده از نور ليزر نوشته ميشوند که طول موج نسبتا بلندي دارد.
دليل استفاده از اين نور هم اين است که کار باآن آسان تر است چون انسان اطلاعات بيشتري در باره نحوه کار اين نور و اثرش دارد. ولي چند سال گذشته دانشمندان چيزهاي جديدي را در باره نورهاي ديگر با طول موج کمتر کشف کردند. يکي از نورها نور”مادون قرمز” است و اين نور موج خيلي کمتري نسبت يه ليزر دارد براي همين ميتواند فرورفتگي و برامدگي هاي نزديک تري رو روي سي دي ايجاد کند و اطلاعات بيشتري رو به صورت فشرده تر در کنار هم بگذارد.
ديسکهايي که توسط اين نور درست ميشوند معروف به دي وي دي هستند (DVD) و همانطور که ميدانيد تا 4.7 گيگ رو به طور معمول نگه ميدارند. باز پارسال دانشمندان شروع به کار روي نور “ماوراي بنفش” کردن که خيلي خيلي طول موج کمي دارد و با استفاده از اين تکنولوژي اين سي دي هايBlu-Ray يا BD-ROM را درست کردن که تا 25 گيگ اطلاعات را نگه ميدارد تمام اطلاعات بالا براي ديسک هاي يک لايه و يک طرفه باشد. چون ميتوانند ديسکهاي 2لايه و 2 طرفه هم بسازند، يعني اين که در هر طرف ديسک 2 لايه وجود داشته باشند و اگه شما ديسک را در آورده و برعکس داخل درايو بگذاريد باز هم ميتوانيد بر رويش رايت
کنيد!!! (عکس زير لايه هاي مختلف رو در دي وي دي نشان ميدهد) در ضمن در پايين صفحه عکسي هست که تفاوتهاي نورهاي مختلف را کاملا نشان ميدهد…
_______________________________________________________
/ ديسکها / 1 لايه / 2 لايه / 4 لايه (2طرف و هر طرف 2 لايه)
————————————————————————————-/ سي دي / 700 MB / ندارد / ندارد
————————————————————————————-/ دي وي دي / 4.7 گيگ / 8.5 گيگ / 17 گيگ
————————————————————————————-/ بلو - ري / 25 گيگ / 50 گيگ / 100 گيگ
————————————————————————————
سي دي هاي بلو-ري 100 گيگي مخصوص شرکت سوني است بر روي آنها کار مي کند . در ضمن اين شرکت در حال طراحي سي ديهاي بلو-ري 2 طرفه و 8 لايه (4لايه در هر طرف) با ظرفيت 200 گيگ است!!!
مشخصات بلو ري : (Blu-ray disc Specifications )
Blu-ray disc Specifications for Video-1
فيلم روي بلوري بايد توسط يکي از سه فرمت VC1,MPEG4 AVC,MPEG2 انکود شده باشد و همه پلير ها بايد اين 3 فرمت براي Video Playback را ساپورت کنند.
*MPEG2 همان فرمتي هست که روي DVD استفاده مي شود.
* VC1 بر اساس فرمت WMV-HD ساخته هست که توسط مايکروسافت develop شده است.
*AVC هم يکي از انواع مختلف MPEG4 هست که براي HD video استفاده ميشود.(اپل اين فرمت رو MPEG 4 H.264 خطاب ميکند)
از بين اين 3 فرمت MPEG2 جاي بيشتري مي گيردو efficiency کمتري دارد براي همين خيلي ها يا VC1,AVC را ترجيح مي دهند و حتي خود سوني هم که طرفدار MPEG2 بود الان فيلم هارا روي MPEG4 AVC توليد مي كند. (مثل Casino Royale
Blu-ray Specifications for Audio-2
صداي فيلم هاي بلوري ميتواند از فرمت هاي زير باشد :
Dolby Digital
DTS
Dolby Digital Plus
PCM
Dolby TrueHD
DTS-HD/Master Audio
هر فيلم بايد حتما يک ترک PCM يا DTS يا Dolby Digital داشته باشد به خاطر backward compatibility با ريسيور ها و تيوي ها. هر پلير بلوري هم بايد فرمت هاي Dolby Digital,DTS,PCM را که mandatory حساب ميشوند بتواند ساپورت کند.
منتشر کننده ميتواند به طور optional از فرمت هاي Dolby trueHD,DTS-HDکه lossless هستند يا Dolby Digital Plus استفاده کند و پلير ها هم ميتوانند اين فرمت هارو ساپورت كنند يا نکند. اين 3 فرمت را پلير ميتواند تبديل کند به PCM و از طريق HDMI بفرسته به ريسيور يا اگر انالوگ output 5.1 داشته باشد از طريق خودش خروجي بدهد. اگر هم پلير اين فرمت هارو ساپورت نکند ميتوان از طريق HDMI به صورت Bitstream به ريسيوربفرستد که آن را انکود کنه (همچين ريسيوري فعلا تو بازار نيامده است).اگر ديسک 6 channels باشه بلوري مي تواند آن را به صورت 24bit/192 kHz ذخيره کند و اگر 8 channels باشد به صورت24bit/96kHz. براي مثال جالبه بدانيد فيلم هاي هاليوود خودشان در 24bit/48kHz مستر ميشوند.
کل bitrate روي بلوري به صورت Audio + Video ميتواند 54 Mbit/s باشد که ازآن 40 Mbit/s مي تواند براي Video باشد. در HDDVD کل رقم bitrate براي Audio + Video مي تواند 36.55 Mbit/s باشد.
توجه:
* فقط از طريق HDMI ميشود به 1080p دست پيدا کرد (به علت وجود Copy Protectionدر اين کابل)
*از optical audio نميشود براي Dolby Digital Plus, DTS-HD,Dolby TrueHD استفاده کرد به علت کافي نبودن bandwidth و نداشتن copy protection
*نهايت سرعت read/write که براي بلوري پيشبيني شده 8X هست که در حدود 432Mbit/s مي شود.
