بخشی از مقاله
كانال پاناما
كانال پاناما یكی از مهمترین گذرگاه های تجاری در دنیا است كه بیش از ۵ درصد از نقل و انتقالات تجاری در سطح بین المللی از آن صورت می گیرد. اخیرا دولت كشور پاناما تصمیم گرفته است تا برای تسهیل عبور و مرور كشتی های باربری اقدام به تعویض این كانال كند.
از آنجایی كه بودجه در نظر گرفته شده برای اجرای این پروژه ۵ میلیارد دلار اعلام شده و این میزان برای اقتصاد كشور پاناما رقم بالایی است، دولت این كشور قصد دارد برای اتخاذ تصمیم نهایی، این پروژه را در ۲۲ اكتبر ۳۰ مهر به رفراندوم بگذارد. در آخرین آمار منتشر شده پنجاه وچهار درصد از مردم پاناما با طرح تعریض این كانال موافقند، ۱۷ درصد مخالف و ۲۹ درصد بی طرفند.
طرح تعریض كانال پاناما در صورت تصویب نهایی طی هفت سال ۲۰۱۴ ۲۰۰۷ اجرا خواهد شد. مخالفان این طرح نگران كاهش بودجه دولت در طول هزینه های تعریض هستند اما دولت به آنها قول داده است تا از هیچ هزینه ضروری نكاهد. كانال پاناما در سال ۱۹۱۴ میلادی افتتاح شده است و ۸۰ كیلومتر طول دارد. تا سال ۱۹۹۹ این كانال توسط دولت آمریكا كنترل می شد
اما بعد دولت پاناما توانست اداره آن را به دست گیرد. كشتی های جدید عمدتا پهنای زیادی دارند و این مسئله مانع مهمی در عبور آنها از كانال پاناما است. از طرف دیگر به دلیل باریك بودن این كانال عبور كشتی ها از آن به كندی صورت می گیرد و ساعت ها وقت لازم است تا كشتی ها بتوانند از آن عبور كنند.
در حال حاضر به دلیل محدودیت هایی كه در این كانال وجود دارد تنها كشتی هایی می توانند از آن عبور كنند كه حداكثر ۴ هزار كانتینر را حمل می كنند اما با اجرای طرح تعریض، كشتی هایی با ظرفیت ۱۰ هزار كانتینر نیز امكان عبور از كانال پاناما را پیدا خواهند كرد. گذرگاه های كنونی این كانال در حال حاضر ۳۳ متر عرض دارند
كه با اجرای طرح تعریض به ۵۰ متر افزایش پیدا خواهند كرد. در رفراندوم ۲۲ اكتبر بیش از دو میلیون پانامایی برای وضعیت این كانال تصمیم گیری می كنند. دولت پاناما پیش از برگزاری انتخابات تاكید داشته كه هزینه طرح از محل عوارض دریافت شده از این آبراه و ۳۲ میلیارد دلار وام تامین می شود.
سال پيش در چنين روزي در سال 1904 ميلادي ، عمليات ساختن آبراه پاناما ميان دو اقيانوس اطلس و آرام آغاز شد
كانال پاناما با 80 كيلومتر(50 مايل) اقيانوس اطلس و اقيانوس آرام را به هم متصل كرده است. اين كانال در پايين ترين سطح ممكن بين دامنه هاى سرزمين كوهستانى و باريكى كه آمريكاى شمالى و جنوبى را به هم وصل كرده، احداث شده است.
ارتفاع اصلى اين سرزمين از سطح دريا90متر مى باشد. به طور متوسط هر كشتى طول كانال را در مدت 8تا 10 ساعت طى مى كند و در اين مدت كاركنان كشتى ها مى توانند يكى از زيبا ترين و مدرنترين طراحى هاى مهندسى را ببينند.
قسمت هاى اصلى اين كانال عبارتند از : درياچه گاتن ((Gatun lak)), بريدگى گيلارد (Gaillard cut) و3 سد متحرك (lock) به نام هاى : ميرا فلورس ، پدرو ميگوئل و گاتن (Mira flores, Pedro Miguel, Gatun).
طويل ترين كشتى كه كانال پاناما را طى كرده، كشتى ماركونا پروسپوكتر با طول 299 متر و عرض32/6 متر بوده است
باتوجه به اينكه كانال پاناما به جهت تردد كم كشتى ها از اين كانال براى دريانوردان كمى ناشناخته است، آقاى يزدان رضايى افسر مهندس الكترونيك كشتى ايران بجنورد با همكارى كاپيتان كسرى پاكروان فرمانده اين كشتى هنگام عبور كشتى ايران بجنورد از اين كانال، با گرفتن عكس و جمع آورى اطلاعات، گزارش مفيدى از موقعيت جغرافيايى و ويژگى هاى كانال پاناما را تهيه و به دفتر نشريه ارسال كردهاند، كه به شرح ذيل از نظرتان مى گذرد:
كانال پاناما
كانال پاناما با 80 كيلومتر(50 مايل) اقيانوس اطلس و اقيانوس آرام را به هم متصل كرده است.
اين كانال در پايين ترين سطح ممكن بين دامنه هاى سرزمين كوهستانى و باريكى كه آمريكاى شمالى و جنوبى را به هم وصل كرده، احداث شده است.
ارتفاع اصلى اين سرزمين از سطح دريا 90 متر مى باشد.
به طور متوسط هر كشتى طول كانال را در مدت 8 تا 10 ساعت طى مى كند و در اين مدت كاركنان كشتى ها مى توانند يكى از زيبا ترين و مدرنترين طراحى هاى مهندسى را ببينند.
قسمت هاى اصلى اين كانال عبارتند از : درياچه گاتن ((Gatun lak)), بريدگى گيلارد (Gaillard cut) و 3 سد متحرك (lock) به نام هاى ميرا فلورس : پدرو ميگوئل و گاتن (Mira flores, Pedro Miguel, Gatun) .
كه خلاصه اى از هر كدام از اين قسمت ها ارائه مى گردد.
حوضچه سد هاى متحرك (The Locks):
سد هاى متحرك (حوضچه) در اين آبراه همانند آسانسور، كشتى ها را به ارتفاع هاى مورد نظر بالا و پايين مى برند. در اين حوضچه ها سطح آب توسط پمپ هاى قوى كم و زياد مى شود.
هر سد داراى محفظه هايى (Chambers) است كه اين عمل را ميسر مى سازند و داراى دريچههايى هستند كه كشتى ها وارد آن مى شوند و سپس با اضافه يا كم كردن آب عمل تغيير ارتفاع انجام مى شود.
به طور كلى هنگام ورود به كانال پاناما از طرف اقيانوس اطلس و اقيانوس آرام ، كشتى بايد 26 متر از سطح دريا بالا بيايد تا سطح ارتفاع درياچه گاتن در وسط آبراه باشد. اين امر توسط سه lock اصلى انجام مى شود.
در داخل اين حوضچه ها به علت عرض كم آنها، عمليات به وسيله لوكوموتيو هاى قوى جهت كشيدن كشتى به داخل حوضچه انجام مى شود. به اين ترتيب كه در مدخل هر lock توسط سيم بكسل هاى قوى از جلو و پاشنه : كشتى به اين لوكوموتيو ها متصل مى شود و سپس لوكوموتيوها با نيروى زياد و سرعت يكنواخت، كشتى را به داخل حوضچه هدايت مى كنند.
در هر حوضچه حدودا 6 لوكوموتيو براى هر كشتى در نظر گرفته ميشود كه در طول عمليات با كم و زياد كردن طول سيم بكسل ها از تصادم شناورها با بدنهى حوضچه جلوگيرى مى كنند.
لازم به ذكر است كه در كانال پاناما 200 راهنماى ورزيده وجود دارند كه اين عمليات را به كمك فرماندهان كشتى ها رهبرى مى كنند.
تعداد راهنما ها بستگى به طول كشتى دارد كه براى كشتى ايران بجنورد با طول 225 متر، 2 راهنما در نظر گرفته شده بود. همچنين در هر تردد، حدود 25 نفر كارگر محلى (Mooring Men) براى باز و بسته كردن سيم هاى بكسل بر روى كشتى فعاليت دارند.
هر lock از محفظه هاى (chambers) 53/33 متر عرض و 8/304 متر طول تشكيل شده است.
به همين دليل كشتى ها براى عبور از كانال محدوديت هايى دارند:
حداكثر عرض كشتى براى عبور از كانال : 30/32 متر، حداكثر آبخور (Draft) جهت عبور از كانال : 04/12 متر در آب شيرين منطقه استوايى (Tropical Fresh Water) و حداكثر طول كشتى براى عبور از كانال : 1/294 متر مى باشد.
درياچه و سد گاتن (Gatun Lake and Dam) :
طول درياچه گاتن 8/37 كيلو متر است و بين دو سد متحرك ″گاتن″ و ″ميرا فلورس″ واقع شده است. مساحت اين درياچه 423 كيلو متر مربع و ارتفاع آن از سطح دريا 26 متر است.
ميزان آب اين درياچه توسط سد گاتن كه بر روى ذخاير آبى در كوه مجاور احداث شده است، كنترل مى شود.
سد گاتن داراى 800 متر عرض و دهانه اى با 48/30 متر است و ارتفاع آن از سطح دريا 32 متر ميباشد: يعنى 6 متر بالاتر از سطح درياچه گاتن.
به جهت افزايش حجم آب در درياچه گاتن، دولت پاناما در سال 2002به لايروبى اين درياچه اقدام كرد كه در طول عمليات لايروبى، 7/6 ميليون متر مكعب گل و لاى از عمق درياچه برداشته شد.
با اين اقدام علاوه بر امكان حركت كشتى ها با آبخور بالا، ذخاير خوبى نيز جهت استفاده هاى كشاورزى و آب آشاميدنى ساكنين به دست آمد.
