بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
استخوان های کمربند شانه ای به گونه ای اتصال می یابند که باعث ایجاد چهار مفصل می گردند که عبارتنداز:
مفصل شانه(گلنوهومرال)
مفصل اخرمی چنبری(آکرومیوکلاویکولار)
مفصل جناغی چنبری(استرنوکلاویکولار)
-مفصل کتفی سینه ای(اسکاپولوتوراسیک)که بیشتر یک اتصال است تا یک مفصل حقیقی.این قسمت نقش مهمی در حرکت دور کردن شانه در هماهنگی با مفصل شانه دارد.
اسلاید 2 :
مفصل شانه یا مفصل گلنوهومرال جزیی از کمربند شانهای است.بیشرین میزان حرکت در کمربند شانه ای مربوط به مفصل شانه بوده و سه مفصل دیگر از تحرک کمتری برخوردارند.این مفصل به شکل گوی و کاسه ای بوده و نوعی از مفاصل سینوویال است که در آن سر گرد هومروس(استخوان بازو)در داخل حفره کم عمق گلنوئید اسکاپولا(استخوان کتف)قرار می گیرد.برخلاف مفصل ران که مفصل پایداری بوده و توسط حفره عمیق استابولار(Asetabular) حمایت می شود،مفصل شانه یک مفصل متحرک با حفره کم عمق گلنوئید(Glenoid) است.تحرک زیاد مفصل شانه یک عامل مهم بی ثباتی آن محسوب می شود و بنابراین مستعد آسیب بسیاری است(به ویژه دررفتگی).
اگرچه مفصل شانه یک مفصل ناپایدار است،ولی عوامل زیر در ثبات مفصل نقش دارند:
عضلات روتاتور کاف
رباط گلنوهومرال
عضله دوسر بازویی(سر دراز عضله)
بخش پشتی کپسول مفصل شانه
لبروم گلنوئید که باعث افزایش عمق حفره گلنوئید می گردد .
اسلاید 3 :
عوامل مختلفی باعث درد شانه می گردند که به طورکلی عبارتنداز:
-التهاب تاندون و بورس
-آسیبهای عضلانی
-بی ثباتی مفصل شانه و موارد دررفتگی
-پیچ خوردگی و موارد دررفتگی مفصل آکرومیوکلاویکولار
-نشانگان (سندرم) گیرافتادگی شانه-بعضی از بیماریها
-شکستگی استخوان های شانه(کمربند شانه ای)
-دردهای انتشاری یا ارجاعی
-علل دیگر
به التهاب تاندون(وتر)عضلات،تاندونیت می گویند که شایعترین عامل درد شانه است.تاندونیت عبارت است از یک ضایعه خفیف در تاندون به صورت پارگی های میکروسکوپی که با یک مرحله التهابی(درجه پایین)دنبال می گردد.عضلاتی که در شانه به میزان بیشتری دچار تاندونیت می گردند عبارتنداز:
اسلاید 4 :
-عضله فوق خاری(سوپرااسپیناتوس)
-عضله دوسر بازویی(بی سپس)
-عضله تحت کتفی(ساب اسکاپولاریس)
-عضله گرد کوچک(ترس مینور)
-عضله تحت خاری(اینفرااسپیناتوس)
عضلات فوق(به جزء عضله دوسر بازویی)به نام عضلات کلاهک چرخاننده(روتاتور کاف)خوانده می شوند.
در بیمارانی که دچار التهاب های تکراری در تاندون هستند رسوب نمک های کلسیم را می توان در نواحی ملتهب یافت که به این حالت تاندونیت کلسیفیه می گویند.نکته مهم این است که در این ناراحتی(رسوب کلسیم و ورم حاد کلاهک چرخاننده)نباید از گرمای موضعی استفاده کرد،زیرا ناراحتی بیمار را تشدید می کند،ولی سرمای موضعی در تسکین درد موثر است.
اسلاید 5 :
به التهاب بورس ها که جداکننده عضلات و درنتیجه کاهش دهنده اصطکاک میان آنها هستند،بورسیت(Bursitis) گفته می شود.التهاب بورس ها نسبت به التهاب تاندون ها کمتر بوده و در بیشتر موارد وجود تاندونیت شانه و عدم درمان آن باعث ایجاد بورسیت نیز می گردد.گاهی در اثر پارگی نسوج اطراف تاندون،رسوب نمک های کلسیم در بورس زیر آکرومیون اتفاق افتاده و درنتیجه حالتی موسوم به بورسیت کلسیفیه(Calcific bursitis) بروز پیدا می کند. طولانی شدن تاندونیت ها و بورسیت ها در شانه،باعث تشدید درد و آسیب بافت های اطراف آن گردیده که درنهایت منجربه شانه منجمد می گردد.در بیماری شانه منجمد،دامنه حرکات شانه کاهش می یابد.
پارگی عضلات روتاتور کاف و تاندون دوسر بازویی شایع بوده و ممکن است در ارتباط با عوامل ذیل باشد:
-ضربه به کمربند شانه ای(مثلا به دنبال زمین خوردن)
-تغییرات تخریبی تاندون به علت افزایش سن(پیری)
-انقباضات عضلانی شدید
-آسیب های قبلی عضلات و عدم درمان به موقع آن(مثلا تاندونیت درمان نشده)
-فعالیت های تکراری و بیش از حد معمول(حتی با نیروی کم)
اسلاید 6 :
-مجاورت با نواحی غیرطبیعی استخوانی به علت رشد بیش ازحد و یا وجود زواید استخوانی در محل تاندون عضلات عضلاتی که بیشتر درگیر می شوند شامل:
-عضلات کلاهک چرخاننده(روتاتور کاف)
-عضله دوسر بازویی(بایسپس)
از مهمترین وظایف عضلات روتاتور کاف،ثابت نگه داشتن سر استخوان بازو در حفره گلنویید استخوان کتف(اسکاپولا)است.از میان عضلات روتاتور کاف،عضله فوق خاری(سوپرااسپیناتوس)نسبت به عضلات دیگر بیشتر آسیب می بیند.این عضله به علت شرایط خاصی که از نظر موقعیت آناتومیکی دارد،فشارهای زیادی را متحمل شده و همچنین کاهش خون رسانی در ناحیه خاصی از آن،زمینه های پارگی بیشتری را فراهم می کند.عضله دیگری که ممکن است دچار پارگی و اختلال عملکرد گردد،عضله دوسر بازویی است.
به طورکلی پارگی عضلات روتاتور کاف(RC) و دوسر بازویی،به دو صورت ناقص یا کامل است.اگر پارگی کامل باشد،بیمار قادر به انجام یک حرکت خاص نیست.در پارگی ناقص علاوه بر اختلال در دامنه حرکات شانه،بیماران از درد شانه نیز شکایت دارند.
اسلاید 7 :
شکستگی هر یک از استخوان های کمربند شانه ای ممکن است باعث درد و محدودیت حرکات شانه گردد.هر چه شکستگی به مفصل نزدیکتر و یا جابجایی بیشتری داشته باشد،محدودیت حرکات و همچنین شدت دردی که بیمار حس می کند،افزایش می یابد.گاهی شکستگی ها با دررفتگی نیز همراه هستند و درنتیجه عوارض بیشتری را در آینده بر جای خواهند گذاشت.
گاهی درد شانه ارتباطی با اختلالات و مشکلات شانه نداشته و از نقاط دیگری به شانه ارجاع می گردد که به این دردها در بدن، درد ارجاعی(Referred pain) گفته می شود.مهمترین علل دردهای ارجاعی در ارتباط با شانه عبارتنداز:
اسلاید 8 :
-فتق دیسک بین مهره ای فقرات گردنی
-بیماری های قلبی
-تنگی مجرای نخاعی گردنی
-اسپوندیلوز گردنی یا آرتروز فقرات گردن
-تومورهایی که به نخاع گردن یا ریشه های اعصاب آنها فشار وارد کند
-در برخی موارد به دلیل وجود سندرم کانال مچ دست(C.T.S)که باعث درگیری عصب مدین در ناحیه مچ دست می گردد.
-عفونت های زیر دیافراگم
-مشکلات کیسه صفرا
-انتقال اسید معده به مری
-ناراحتی های قفسه سینه
اسلاید 9 :
شانه متحرک ترین مفصل بدن است. این مفصل می تواند در خیلی از جهات بچرخد ولی همین خصوصیت موجب می شود احتمال در رفتگی مفصل هم بیشتر از مفاصل دیگر شود. پایداری مفصل شانه عمدتاً به توسط بافت هایی که در اطراف مفصل وجود دارد تامین می شود. کپسول مفصلی و لیگامان ها و عضلات اطراف مفصل، سر استخوان بازو را در سر جایش در داخل حفره گلنوئید پایدار نگه می دارند. در حین دررفتگی مفصلی، این بافت ها پاره می شوند.دررفتگی شانه به دو نوع در رفتگی قدامی و خلفی تقسیم بندی می شود. دررفتگی قدامی وقتی است که سر استخوان بازو از حفره گلنوئید خارج شده و به سمت جلو حرکت می کند و در دررفتگی خلفی شانه، سر استخوان بازو به خلف یا عقب حفره گلنوئید جابجا می شود. دررفتگی قدامی شانه بسیار شایع تر از دررفتگی خلفی است. شایع ترین علت دررفتگی مفصل شانه به زمین خوردن با کف دست یا بر روی شانه است.
اسلاید 10 :
شایع ترین نوع دررفتگی قدامی شانه حالتی است که در آن کپسول مفصل شانه در قسمت جلویی پاره شده و سر استخوان بازو از آن خارج می شود. سر به زیر زائده کوراکوئید رفته و به همین علت گاهی به آن دررفتگی زیر کوراکوئیدی یا ساب کوراکوئید Subcoracoid dislocation می گویند.در دررفتگی خلفی، ضربه بطور مستقیم به جلوی شانه وارد شده و سر استخوان بازو را به خلف گلنوئید هل می دهد.
مهمترین علامت دررفتگی مفصل شانه درد است. درد به حدی شدید است که بیمار با دست سالم خود آرنج و بازوی طرف صدمه دیده را محکم گرفته و اجازه هیچ حرکتی را به شانه نمی دهد. وقتی که از جلو به یک مفصل شانه طبیعی نگاه می کنیم حاشیه شانه بصورت گرد و محدب است ولی در یک بیمار با دررفتگی شانه این تحدب از بین میرود و برجستگی زائده آکرومیون خارجی ترین چیزی است که در لبه شانه دیده می شود.
دررفتگی خلفی شانه علائم خیلی واضحی ندارد و ظاهر شانه در این دررفتگی تغییری نمی کند و به همین خاطر در بسیاری اوقات ممکن است از نظر پنهان بماند. یک علامت مهم این نوع دررفتگی اینست که بازوی بیمار در حالت چرخش به داخل می ماند و بیمار نمی تواند بازو را به خارج بچرخاند ( وقتی شما سر پا بایستید و هر دو اندام تحتانی شما در کنار بدنتان آویزان باشند اگر کف دست شما به سمت جلو باشد به این معنی است که بازوی شما به خارج چرخیده و اگر کف دست شما به سمت عقب باشد یعنی بازوی شما چرخش داخلی دارد.