بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
مارها انواع گوناگونی دارند که از این بین تنها تعداد معدودی سمی و خطرناک هستند . به یاد داشته باشید که حتی مارهای سمی نیز تنها برای دفاع از خود یا به قصد شکار از نیش و سم خود استفاده می کنند .
* مارهای سمی به گروه بزرگ تقسیم می شوند :
۱- خانواده ی مارهای مرجانی شامل مار مرجانی , کبری , ماهبا و غیره
۲- خانواده ی افعی ها از جمله افعی , مارزنگی و غیره
اسلاید 2 :
* نکات کلی و مشخصه های بارز برای شناخت و تشخیص دادن مارهای سمی و مارهای غیر سمی
مارهای سمی حفره بین چشم و بینی دارند (حفره حسگر گرما) اما مارهای غیر سمی حفره بین چشم و بینی ندارند.
* نکته :
استفاده از کمپرس سرد در مار گزیدگی ممنوع است .
اسلاید 3 :
فوایدزهرمار
چگونگي كنترلMSو سرطان با استفاده از سممار
هر گرمزهرخشكمارمعادل 680 بشكه نفت ارزآوري دارد
محققان موسسه واكسن و سرم سازي رازي موفق به استخراج تركيبي اززهرمارو عقرب با نام «ICD» شدهاند كه رشد سلول هاي سرطاني را به ميزان 20 درصد متوقف كرده و موجب مرگ طبيعي اين سلول ها شده است.
اين ماده درواقع توده سرطاني بدخيم را به خوش خيم تبديل كرده است. دكتر عباس زارعميرك آبادي رئيس بخش جانوران سمي و تهيه پادزهر موسسه رازي، با اعلام اينخبر به خراسان مي گويد: در حال حاضر اين آزمايش ها روي موش هاي مبتلا بهسرطان ادامه دارد و تبديل اين دارو به ميكروكپسول نيز به زودي انجام خواهدشد.
ويمي افزايد: پادزهرهاي توليد شده توسط محققان ايراني از نظر كيفيت، كميت وتنوع حرف اول را در منطقه خاورميانه مي زند و قادر به رقابت با كشورهايصاحب نام غربي در اين زمينه است. دكتر زارع مي گويد: سالانه 85هزار آمپولمحتوي پادزهرمارو عقرب براي داخل و ٧ تا 10 هزار آمپول براي صادرات تهيه مي شود كه هرآمپول محتوي 10 سي سي پادزهر باقيمت 52 دلار صادر مي شود ولي قيمت جهانيآن 40 دلار است. به عبارتي هر10 سي سي پادزهرمارساخت متخصصان ايراني حدود 70 ليتر نفت، ارزآوري دارد. در واقع از هر يك گرم سم خشكمار، حدود يك هزار و 500 ويال آمپول پادزهر توليد مي شود ( هرويال معادل 10 سي سي است. .)
اسلاید 4 :
رئيسبخش جانوران سمي موسسه رازي، با اشاره به تحقيق هايي كه متخصصان ايرانيروي سم زنبور عسل داشته اند، مي گويد در حال بررسي تاثير دوزهاي مختلفزهرزنبور عسل روي موش هاي آزمايشگاهي مبتلا به رماتيسم مفصلي هستيم.
به گفته وي، تاكنون 75 گونهمارو 23 گونه عقرب در ايران شناسايي شده است كه بايد توجه داشت پادزهر هرجانور سمي مختص آن جانور است يعني نمي توان پادزهر يك گونه ازماررا براي گونه اي ديگر استفاده كرد.
دكتر زارع در توضيح مراحل مختلف توليد پادزهر از سممارمي گويد: پس از زهرگيري ازماريا عقرب، سم خشك مي شود و به صورت پودر درمي آيد. اينپودر با تركيبي به نام «ياور» مخلوط و با دوز كم به مدت چندين بار (٦ تا 10بار) به صورت زيرجلدي به اسب تزريق مي شود. زماني كه پادزهر به ميزانمناسب در خون اسب ساخته شد، خون گيري انجام و سپس پلاسماي خون اسب جداسازيمي شود. پس از تصفيه و انجام عمل هضم آنزيمي، سرم رسوب داده مي شود. بعداز انجام فرمولاسيون و رسيدن ميزان پادزهر به غلظت مورد نظر، تست ها وآزمايش هاي كنترلي متفاوتي روي آن انجام مي شود و پس از تاييد شدن تمامآزمايش ها، پادزهر بسته بندي و به وزارت بهداشت تحويل داده مي شود.
محققان ايراني تحقيقهايي را روي سموم مختلف جانوري آغاز بهگفته رئيس بخش جانوران سمي موسسه رازي از 10سال پيش كرده و توانسته اند توكسين هاي موجوددر سموم مختلف عقرب ها را شناسايي و خالص سازي كنند، توالي اسيدهاي آمينهو ساختمان ٣ بعدي آنها را در سموم عقرب مشخص كنند و با بررسي عوارض مختلفاين زهرها روي حيوانات به نحوه تاثيرگذاري آنها پي ببرند.
اسلاید 5 :
علاوه براين ازسال گذشته تحقيق هاي گسترده اي را روي امكان درمانبعضيبيماريهاي لاعلاج مانندسرطان توسط پپتيدهاي پروتئيني موجود درزهرهايمارو عقرب آغازكرده ايم وطي دستاوردي بي نظير موفق به ساخت تركيبي از زهرهايجانوري با عنوان«٥٨ICD»شده ايم كه در مراحل آزمايشگاهي باعث ازبين رفتنسلول هاي سرطاني ومانع رشد٠٢درصدي آنها و همچنين مرگ طبيعي اين سلول هاشده است. دكتر زارع در تشريح برنامه هاي آ ينده مي گويد : قرار است مدلهاي حيوانيبيماري MS را ايجاد و تاثير زهرمار و عقرب را روي اينبيماريبررسي كنيم.
اسلاید 6 :
دكتراميرجلالي ،استاديار گروه فارماكولوژي و سم شناسي دانشگاه جندي شاپور اهواز نيز در گفتگو با خراسان اعلام كرد :متخصصاندانشگاه جندي شاپور اهواز،طي تحقيق هايي روي سم عقرب جرار ه موفق بهجداسازي بخش فعال بيولوژيك سم عقرب به نامOD1 و٢نوع توكسين اختصاصي با نامهاي ODK1 و ODK2 از اين عقرب شدند. در تحقيق هاي انجام شده توسط محققانايراني مشخص شد ODK2 يك سم اختصاصي موثر روي كانال پتاسيم «٠٣/١KV» ميباشد. اين كانال در بروزبيماري MS نقش اثبات شده اي دارد (MSنوعيبيماريخود ايمني است) و با توجه به يافته هاي محققان ايراني مبني بر اينكه ODK2 نقش كنترلي روي اين كانال دارد، بنابراين ميتواندبيماري MSرا نيز به نحويموثر كنترل كند و اين مسئله مي تواند پايه آزمايش هايي در موردبيماري MS و تاثير اين سم در بهبود آن باشد. اين سم در واقع اولين سم
اختصاصيوابسته به كانال ٣ ولتاژ پتاسيمي است. وي افزود : تاكنون ٣ مقاله در موردعقرب جراره در مجله هاي معتبر بين المللي به چاپ رسيده است.
اسلاید 7 :
تنها ۲۰درصد از مارهاي موجود در جهان سمي هستند كه از اين تعداد نيز ۷۵درصد از آنها قادر هستند با زهرشان انسان را از پا درآورند
دويچه‌وله آلمان: معمولا انسان‌ها از مار مي‌ترسند و در بسياري از فرهنگ‌ها افسانه‌هاي باور نكردني درباره مارها نقل مي‌شود، اما استفاده پزشكي و كسب دارو از سم مار به گونه‌اي صنعتي در سال‌هاي اخير داستاني تازه است
با وجود تعدد انواع مار در جهان، فقط ۲۰درصد از مارها، سمي هستند كه معمولا با وجود نشانه‌هايي از قبيل دم نازك و وجود دو دندان تيز توخالي كه در ابتدايش سوراخي دارد شناسايي مي‌شوند و بقيه مارها غيرسمي هستند.
همچنين از اين ۲۰درصد مارهاي سمي، فقط ۷۵درصد آنها قادر هستند با زهرشان انسان را از پا درآورند.
يك شركت داروسازي در آلمان، در مزرعه‌اي ويژه نگهداري و پرورش مارهاي زنگي و سمي مشغول است.”رولف كرويتس” مسوول مزرعه مارهايي است كه بيش از ۲۰۰مار سمي نگهداري مي‌شود و اين مزرعه متعلق به شركت داروسازي “نورد مارك” و در نزديكي هامبورگ است.
بيشتر مارهاي سمي، از نوع مارهاي زنگي ازكشور مالزي هستند. طول اين نوع مارها به ۵۰تا ۷۰سانتيمتر مي‌رسد و پوستشان داراي رنگ‌هاي سياه و قهوه‌اي است و خوراك اصلي مارها موش است.
يك موش زنده خوراك يك مار براي ۲۱روز ميباشد و مارها به‌طور جداگانه در جعبه‌هاي بزرگ پلاستيكي نگهداري مي‌شوند. در طول روزها، مارها با آرامشي بي‌نظير در جعبه خود چنبر مي‌زنند، اما نزديك شدن به اين مارها مي‌تواند عواقب ناگواري به همراه داشته باشد. كرويتس درباره تاثيرات سم مار در بدن انسان گفت : “اين سم در آغاز ورود به بدن انسان بافت‌ها را ازبين مي‌برد و باعث نابودي شريانها مي‌شود كه در مواردي منجر به از دست دادن و يا فلج شدن عضو گزيده شده مي‌شود.” مطالعه بر روي اثرات شفا بخش سم‌ها در اين شركت داروسازي متخصصان بر اين باورند كه سم مارها اثرات شفابخش نيز دارد. به‌طور مشخص به عنوان داروهاي اوليه در سكته‌هاي مغزي و قلبي مي‌توان از آن استفاده كرد. در اينگونه حملات كه با انسداد شريانها و لخته شدن خون مواجه است ، خون به مغز نمي‌رسد و بخشي از سلول‌ها براي هميشه از بين مي‌روند.
اسلاید 8 :
دقيقادر چنين مواردي بايد ماده سمي به دست آمده از مارها به نام “آنكرود” ( (Ancrodبه كار گرفته شود كه اين ماده سبب رقيق شدن سريع خون مي‌شود.
“مانفردكورفورست” مسوول توليد داروهاي بيولوژيك درباره تاثير اين ماده گفت : “لختگي خون از اين طريق مي‌تواند برطرف شود و پس از حمله مغزي غلظت خونبالا مي‌رود و با استفاده از اين ماده مي‌توان آن را دوباره رقيق ساخت وحال خون رقيق شده قادر به شتسشوي بخش‌هايي است كه پيش از آن ورود خونبدان‌ها ناممكن بود.”
در صورت استفاده از اين ماده موثر تا شش ساعت پس از حمله مغزي مي‌توان اميدوار بود كه از ضايعات احتمالي مغزي جلوگيري به‌عمل آيد.
اسلاید 9 :
مواد سازنده سم مارها
سم مار در حقیقت نوع تغییر یافته بزاق دهان ماراست كه از غدد بزاقی تغییر یافته برای این كار تولید می شود و از طریقدندان های تو خالی جلوی دهان مار به بدن جاندار تزریق می شوند. در سم مارتعداد زیادی مواد شیمیایی وجود دارد كه هر كدام به قسمتی از بدن جاندارآسیب می رساند:
سم مار مایعی است روغنی شكل و بر حسب نوع ماربه رنگ سفید تا زرد پررنگ، شفاف یا كدر و اندكی اسیدی است. سم مار مخلوطیاست از مواد پیچیده پروتئینی با خواص سمی و آنزیمی و مواد غیر پروتئینی ازقبیل انواع لیپید ها، كربوهیدرات ها، نمك های مختلف فلزی و شبه فلزی،ریبوفلاوین و آب. سم ماده ایست سرشار از آنزیم. حدود ۲۶ نوعآنزیم در سم مار ها وجود دارد. در حدود ۹۰ تا ۹۲ درصد از وزن خشك سم رامواد پروتئینی تشكیل می دهند، كه برخی از آنها روی دستگاه عصبی تأثیر میگذارند، برخی تراوایی غشای یاخته را تغییر می دهند و بعضی دیگر موجب تخریبتار های ماهیچه ای می شوند.
به طور خلاصه این مواد شیمیایی به ۴ دستهتقسیم می شوند. سموم سلولی كه باعث آسیب موضعی بافت در محل گزش می شوند. سموم خونی كه باعث خونریزی داخلی می شوند. سموم عصبی كه روی سیستم عصبیاثر می گذارند و سموم قلبی كه مستقیماً قلب را تحت تأثیر قرار می دهند. گزش توسط مار می تواند از یك زخم سوراخ مانند كوچك و ساده تا بیماری تهدیدكننده حیات و مرگ را باعث شود. همیشه باید این نكته را مد نظر داشت كهعلائم اولیه متعاقب گزش می توانند گمراه كننده باشند و گاهی قربانی درحالی كه علائم قابل توجه اولیه ندارد ناگهان به طرف شوك و مشكلات تنفسیسوق پیدا می كند.
اسلاید 10 :
دانشمندان دریافته اند بهره گیری از سم یك نوعمار كشنده می تواند جان هزاران بیمار را از مرگ نجات دهد. سم مار تایپانحاوی پروتئین معجزه آسایی است كه بلافاصله خون را منعقد می كند. از اینپروتئین كه فاكتور رایكس نام دارد می توان برای توقف خون ریزی به هنگامجراحی قلب و عمل جراحی روی كسانی كه در حوادث مجروح شده اند بهره برد. فاكتور رایكس این پروتئین احتمالاً قوی ترین عامل انعقاد خون است كهتاكنون كشف شده است. به گفته پژوهشگران سم بسیار كشنده نوعی مار می توانددر درمان ایست قلبی بر اثر ضعف عضلانی مؤثر باشد. به گفته پژوهشگراناسترالیایی، سم مار تاپیان در پیشگیری از ایست قلبی در خرگوش هایآزمایشگاهی مؤثر است و امید است اثر آن در چند سال آینده در انسان نیزبررسی شود. پژوهشگران با این بررسی به تهیه داروهای پیشگیری كننده ایستقلب امیدوار شده اند. به طور كلی دو شیوه مختلف برای تشخیص یك مار «سمی» از مار«غیر سمی» وجود دارد. روش اول، تشخیص اندازه و نوع حركت مارهاست. مارهای سمی دمی كوتاه و كلفت و طرز حركتی بطئی دارند ( با انبساط و انقباض ). در حالی كه مار های غیر سمی از قطر وسط بدن تا انتهای دم باریك تر میشوند و طرز حركتشان نیزبه هردوشیوه مستقیم و مارپیچ است .
كمكهاي اوليهدرابتدا پس از ارزيابي محل حادثه و استفاده از) با استفاده از پارچه يا باندي كه حدود 4 تا 5 سانتي متر عرضداشته باشد , بالا و پايين محل گزيدگي را ببنديد , كه البته اين كار بايدبا رعايت اصول انجام شود . باند يا پارچه را طوري ببنديد كه يك انگشتبراحتي از زير آن عبور كند و مانع مصدود شدن خون سرخرگي نشود .
توجه : در صورتي كه محل گزش در نزديكي مفاصل است , از قرار دادن نوار در دو سمتمفصل خودداري كنيد و نوار مورد نظر را فقط در بالاي زخم ( سمتي كه به تنهمصدوم نزديك تر است ) ببنديد .
انتهاي زخمي را پايين تر يا هم سطح قلب قرار دهيد . زيور آلات , ساعت يا لباس هاي تنگ را از اندام گزيده شده خارج كنيد .
