بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
جنبه ها و پيامدهاي زيست محيطي
تأثير كلي يك سازمان براي محيط زيست تنها از طريق شناسايي جنبه ها و پيامدهاي زيست محيطي مربوطه قابل شناسايي و درك است . لذا آنها به صورت زير تعريف مي گردند .
جنبه زيست محيطي (Environmental aspect)
بخشي از فعاليت ها ، محصولات يا خدمات يك سازمان كه بتواند با محيط زيست تأثير متقابل داشته باشد .
يادآوري : جنبه زيست محيطي بارز ، آن جنبه زيست محيطي است كه پيامد زيست محيطي بارزي داشته يا بتواند داشته باشد .
پيامد (اثر ) زيست محيطي (Environmental impact)
هر تغييري درمحيط زيست ، اعم از نامطلوب يا مفيد كه تمام يا بخشي از آن ناشي از فعاليت ها ، محصولات يا خدمات يك سازمان باشد .
اسلاید 2 :
- پيامدهاي مستقيم
پيامدهايي كه سازمان مي تواند نسبت به آنها كنترل مستقيم داشته باشد .
- پيامدهاي غير مستقيم
پيامدهايي كه سازمان مي تواند بر روي آنها تأثير گذار باشد . به طور مثال پيامدهاي غير مستقيم مي تواند فعاليت هاي يك تأمين كننده يا بهره برداري و رها سازي محصول مشتري حاصل گردد . بايد توجه داشت كه پيامد هاي زيست محيطي ناشي از جنبه هاي زيست محيطي ، خود ناشي از فعاليت ها ، محصولات و خدمات مربوط به سازمان مي باشند و لذا به منظور درك بهتر از نحوه ارتباط آنها با يكديگر . به نمونه هاي زير توجه نماييد .
اسلاید 3 :
تعيين پيامدهاي زيست محيطي
سازمان مي بايست جنبه ها و پيامدهاي زيست محيطي خود را از طريق انجام بازنگري زيست محيطي اوليه ( اساسي ) تعيين نمايد . محدوده اين بازنگري مي تواندشامل موارد زير باشد :
- فعاليت ، محصولات و خدمات
- گذشته ، حال و آينده
- عمليات معمولي (جاري )
- عمليات غير معمول
- اتفاقات و شرايط اضطراري
چنين آناليزي معمولاً اطلاعات بسيار زيادي را در اختيار مي گذارد .
اسلاید 4 :
اولويت بندي تعيين (ماهيت ) پيامدهاي زيست محيطي
اين موضوع ، يعني دانستن اينكه از كجا براي شناسايي پيامدهاي مخرب شروع كنيم ، كار مشكلي است . لذا تلاش براي رسيدگي به تمامي پيامدها به طور هم زمان ، مواجه با مشكلاتي نظير ، ناآزمودگي وصرف هزينه بسيار ميگردد . بنابراين ، به منظور اقدام نسبت به اولين پيامدهاي بارز ، نيازمند ايجاد ترتيب تقدم در بهسازي زيست محيطي هستيم . اين نبايد يك تصميم گيري و ايجاد مجرد ذهني باشد . بلكه مي بايست بر پايه يك متدولوژي روشن و قابل فهم و قابل اعمال به طور پيوسته در سازمان باشد .
براي تعيين اهميت يا بارز بودن پيامدهاي زيست محيطي چندين روش مشخص وجود دارد كه مي توان در زير به معرفي آنها پرداخت :
- آناليز فرايند (Process analysis )
- آناليز چرخه عمر (Life cycle analysis )
- ارزيابي ريسك (احتمال خطر ) (Risk assessment)
- ساير روشها
اسلاید 5 :
آناليز فرايند
در روش آناليز فرايند ، از فنون رسم نمودار جريان به منظور ترسيم تصويري مناسب از فعاليت ها و ارتباطات متقابل آنها استفاده مي گردد . به اين ترتيب براي هر فرايند ( و حتي فعاليت ) ورودي ها و خروجي هايي وجود خواهد داشت .
برخي از اين ورودي و خروجي ها در طول چرخه ساخت ، مي تواند به طور مثال درمعرفي محصول در مراحل مختلف توليد ، بيان شوند . به اين صورت بررسي مي گردد كه انجام اين فرايند(يا فعاليت ) داراي چه جنبه هاي زيست محيطي مي باشد . به طور مثال مي توان جنبه اي زيست محيطي نمونه را مورد لحاظ قرارداد .
اسلاید 6 :
جنبه هاي زيست محيطي
- ضايعات مايع و جامد (پساب وپسماند )
- انتشار گاز
- سرو صدا
- غبار
- بو
- گرما
- تشعشع راديو اكتيو
اسلاید 7 :
ارزيابي ( طبقه بندي )
پس از شناسايي و ثبت جنبه هاي زيست محيطي ، اقدام بعدي طبقه بندي آنها بر اساس اهميت پيامدهاي آنها مي باشد . به اين ترتيب سيستم طبقه بندي يا ارزيابي آنها بايد مشخص گردد . به عنوان يك تجربه عملي خوب ، بكارگيري مقياس عددي توصيه ميگردد . به طور مثال مي توان از طبقه بندي ارائه شده در ذيل استفاده نمود .
5 = بيشترين( حدنهايت ) خسارت به علت ماهيت نابود كننده
4= خسارت سنگين يا نقض الزامات قانوني
3= خسارت به طور متوسط
2=خسارت جزئي
1= خسارت ناچيز
اين چنين سيستم هاي طبقه بندي تمايل به تمركز بر روي پيامدهاي زيان آور دارند . اگر چه روش آناليز فرايند مي بايست همچنين پيامدهاي سودمند را در راستاي ساير پيامدها مورد ملاحظه قرار دهد .
اسلاید 8 :
ارزيابي چرخه عمر
ارزيابي چرخه عمر (LCA) توجه به پيامدهائي دارد كه در طول چرخه حيات يك محصول حادث مي گردد . به طور نمونه ، اين فاز ها مي تواند شامل :
توليد ، تحويل ، بهره برداري و رهاسازي يك محصول باشد . بنابراين ارزيابي فقط فعاليت هاي سازمان را پوشش نمي دهد . بلكه تأمين كنندگان ، پيمانكاران و مشتريان را نيز در نظر مي گيرد .
LCA روشي است كه عموماً براي بازرسي و آزمون مربوط به ادعاي خسارت تأمين كنندگان محصولات سبز (ECO – Labeling) مورد استفاده قرار مي گيرد .
اسلاید 9 :
به طور نمونه ، مراحل روش ارزيابي چرخه عمر شامل موارد زير است :
- تعريف مرز (هاي ) سيستم (به دياگرام 2-2 زير مراجعه شود )
- تعريف فازهاي چرخه عمر
- تعيين و توافق بر روي ورودي ها و خروجي هاي هر فاز
- جمع بندي داده ها
- آناليز داده ها واستفاده از آن براي قضاوت
هر نوع راهنمايي بيشتر نسبت به اين روش مي تواند با استفاده از مجموعه استانداردهاي ISO 14000 درخصوص ارزيابي چرخه عمر حاصل گردد .
اسلاید 10 :
ارزيابي احتمال خطر (ارزيابي ريسك )Risk assessment
اهميت يك پيامد ممكن است به وسيله ارزيابي احتمال خطرناك بودن آن مشخص گردد . لذا براي درك بهتر دو واژه خطر در زير تعريف مي گردند .
- خطر (Hazard)
هر موقعيتي كه تحت وضعيت مشخصي ،بتواند به تنزل در محيط زيست منجر شود خواه به صورت مستقيم يا غير مستقيم و يا در مدت كوتاه يا بلند مدت .
- احتمال خطر (Risk)
يك ميزان از پتانسيلي براي تهديد محيط زيست كه شامل احتمال اينكه يك حادثه منجر به تنزل در محيط زيست شود و شدت (اين ) تنزل مي شود .
ارزيابي احتمال خطر شامل ارزيابي متعادلي (بالانس شده اي ) از ديدگاههاي زيست محيطي وحرفه اي مي باشد . لذا براي آِشنايي بيشتربه نمونه اي از اين ، در ديدگاه اشاره مي گردد .