بخشی از مقاله
آشنايي با مفاهيم اوليه رجيستري (REGISTRY)
مقدمه اي بر ريجستري
هماهنگونه كه در فصل گذشته اشاره شد، نسخه هاي قديمي ويندوز پارامترهاي مربوط به پيكربندي خود را در فايلهاي مقدار دهي System.ini و Win.ini تنظيم و نگهداري مي كردند. از ويندوز 95 به بعد برنامه ريجستري كه حاوي تمام اطلاعات مربوط به پيكربندي سيستم ميباشد ارايه شده است. اطلاعات رجيستري در دو فايل پنهان User.dat و System در پوشه C:\Windows ذخيره مي شوند. اطلاعات مربوط به نرم افزارهاي موجود در سيستم در فايل System.dat و همچنين اطلاعات مربوط به كاربرد نرم افزارها در فايل User.dat ذخيره مي شوند.
قسمتهاي مختلف سيستم رجيستري استفاده مي كنند كه براي پيكربندي هركدام كليد واژه اي در رجيستري پيش بيني شده است. به عنوان نمونه مي توان به موارد زير اشاره نمود :
ـ راه انداز دستگاهها : راه انداز دستگاهها بايد اطلاعات مربوط به IRQ و DMA كه مورد نياز دستگاه مي باشد را فراهم نمايد. راه اندازها اين پارامترها را با رجيستري ويندوز مبادله مي كنند.
ـ برنامه هاي Setup : نصب هر برنامه در محيط ويندوز توسط برنامه Setup انجام مي شود. هر كدام از برنامه هاي Setup اين تغييرات در رجيستري نگهداري مي شوند. لذا بايد توجه داشت كه حذف فايلها و پوشه هاي يك برنامه براي حذف آن برنامه كافي نيست. بلكه بايد پارامترهاي تنظيم شده در رجيستري را نيز حذف كنيد. براي اين منظور بايد برنامه Unistall ويندوز را اجرا نماييد.
ـ Windows Kernel : يكي ديگر از قسمتهاي ويندوز كه در لحظه راه اندازي ويندوز به رجيستري مراجعه و از آن استفاده مي كند، هسته ويندوز است. اين قسمت از ويندوز تمام اطلاعات مربوط به راه انداز دستگاهها و همچنين اطلاعات مربوط به اولويت باز شدن هر كدام از آنها را از رجيستري مي خواند.
ـ Hardware Recognizer : بعد از راه اندازي ويندوز، تشخيص دهنده سخت افزار(HR) ليستي از دستگاههايي كه شناسايي (Detect) شده اند را در رجيستري ويندوز ذخيره مي كند.
ـ Plug & Play Manager : مدير P&P يك خاصيت جديد ويندوز مي باشد كه هر جزء سخت افزاري با دو مشخصه Vender ID و Device ID شناسايي كرده و مي شناساند. تركيب اين دو مشخصه باعث مي شودكه دستگاه مورد نظر در سيستم كامپيوتر شما منحصر به فرد شود. هنگام راه اندازي سيستم بر مدير P&P اطلاعات مربوط به گذرگاه دستگاه مورد نظر را از رجيستري ويندوز درخواست مي كند و نسبت به وجود راه انداز مناسب آن دستگاه بررسي هاي لازم را انجام مي دهد. در صورتيكه برنامه راه انداز نصب نشده است امكانات لازم را براي نصب راه انداز به طور خودكار فراهم مي كند.
ـ User Profile : پروفايلهاي كرابر در ويندوز همه اطلاعات مربوط به كاربر از قبيل نام كاربر، مجوزهاي كاربر و غيره را در رجيستري ويندوز نگهداري مي كنند. اين پروفايلها از طريق گزينه Control Panel/ System / User File تنظيم مي شوند.
ـ Hardware Profile : پروفايلهاي سخت افزاري نيز راه انداز دستگاههايي را كه در زمان راه اندازي سيستم بايد فعال شوند را مشخص مي كنند. اين پروفايلها براي باركردن راه اندازها از رجيستري ويندوز استفاده مي كنند. اين پروفايلها از طريق گزينه زير تنظيم مي شوند:
Control Panel/ System/ Haedware Profile
آشنايي با فايلهاي رجيستري
وقتي يك نسخه از ويندوز را در يك بخشي از ديسك سخت نصب مي كنيد، برنامه Setup رجيستري را نصب كرده و از آن براي ذخيره تمام موارد مربوط به پيكربندي و راه اندازي نرم افزارها و سخت افزارهاي نصب شده در سيستم استفاده مي كنند.
با نصب كردن رجيستري، Setup دو فايل User.DAT و System.DAT را ايجاد ميك ند. اين فايلها داراي خاصيت پنهاني (Hidden)، سيستمي (System) و فقط خواندني (Ready _ Only) مي باشند كه در پوشه Windows نگهداري مي شوند.
فايل USER.DAT
فايل USER.DAT براي ذخيره اطلاعات مخصوص كاربر طراحي شده است. اين فايل اطلاعات زير را شامل مي شود:
ـ كاغذ ديواري، رنگها. پارامترهاي ماوس، پارامترهاي مربوط به Accessibility و تنظيم مربوط به Control Panel
ـ آيكونهاي Descktop
ـ ميانبرها در پوشه هاي موجود در منوي Start
ـ مشخصات مربوط به Explorer ويندوز
ـ تنظيم هاي مخصوص ملحقات و لوازم (Accessories ) ويندوز
ـ كلمات عبور و اتصالات شبكه
هر وقت كه مي خواهيد از ويندوز خارج شويد، سيستم يك كپي از USER.DAT به عنوان پشتيبان تهيه مي كند اين فايل هم تمام خاصيت هاي پنهاني، سيستمي و فقط خواندي را داشته و با نام User.DA0 ذخيره مي شودو ردر صورتيكه فايل USER.DAT خراب شده باشد عمل تهيه پشتيبان بايد به صورت دستي انجام شود.
اگر شما تنها كاربر منحصر به رد كامپيوترتان هستيد، سيستم شما فقط يك فايل USER.DAT دارد. اگر شما گزينه Profile را از Control Panel / System فعال كرده ايد، ويندوز در هريك از زير پوشهها يك فايل USER.DAT ايجاد مي كند .اين زيرپوشه ها در مسير Windows/ rofile /Folder / نگهداري مي شوند.
فايل SYSTEM.DAT
اين فايل جهت نگهداري اطلاعات مربوط به مشخصات سيستم طراحي شده است. اين فايل اطلاعات زير را شامل مي شود:
ـ انواع منابع سخت افزاريك ه ويندوز شناسايي كرده است.
ـ دستگاههايي كه كامپيوتر شما در ارتباط ب هر سخت افزار به آنها دسترسي دارد.
ـ منابع مختلفي از قبيل IRQها و در حالت هاي I/O و كانالهاي DMA كه در هردستگاه استفاده مي شود.
ـ اطلاعات Plug and Play كه از PnP BIOS يا PnP dvices جمع آوري شده اند.
ـ تنظيم هاي داخلي ويندوز.
ـ تنظيم هاي مربوط به تمام برنامه هاي كاربردي 32 بيتي
بعد از هر بار كه از ويندوز خارج مي شويد، يك نسخه از پشتيبان از فايل SYSTEM.DAT به نام SYSTEM.DA0 داراي خاصيت سيستمي، پنهاني و فقط خواندني است، تهيه مي شود. معمولا در پوشه ريشه راه انداز سيستم شما يك نسخه از فايل SYSTEM.DAT به نام SYSTEM.1ST وجود دارد. اين فايل همان فايل رجيستري اصلي است كه توسط Setup ويندوز ايجاد شده است. از اين فايل درم واقعي كه فايلهاي SYSTEM.DAT و SYSTEM.DA0 فايل استفاده نيستند، استفاده مي شود.
آشنايي با ويراسترا رجيستري
برخلاف فايلهاي ATUOEXE.BAT , CONFIG.SYS و فايلهاي INI ؤ فايلهاي رجيستري به صورت دو دويي (Binary) بوده و شما نيم توانيد آنها را با يك ويراستار متني ويرايش كنيد. در ويندوز از يك برناهم كاربردي به نام Registry Editor جهت ويراش و اعمال تغييرات در رجيستري سافتاده مي كند. از آنجاييكه اعمال تغييرات اشباهي در رجيستري ممكن است كار سيستم را با مشكلات زيادي روبرو كند، لذا Setup ويندوز هيچگونه آيكني براي ويراستار رجيستري ايجاد نمي كند. براي اجراي اين برنامه به يكي از دو روش زير عمل نماييد:
ـ گزينه RUN از منوي Start را انتخاب كرده و در كادر مخصوص regedit را تايپ كرده و سپس روي دكمه OK كليك كنيد.
ـ در Explorer ويندوز و در پوشه Windows روي نام فايل Regedit.exe دوبار كليك نماييد.
تذكر: چنانچه در نظر داريد از اين برنامه به دفعات استفاده كنيد، مي توانيد براي آن يك ميانبر Shurtcut در Descktop ويندوز ايجاد نماييد.
بعد از اجراي برنامه Registry Editor پنجره مربوط به آن مشاهده مي شود.
تذكر : از آنجاييكه در داخلRegistry Editor امكانات ازمايش يا معتبرسازي داخلي وجود ندارد، لذا دقت كنيد كه تغييرات اعمال شده درست باشد. چنانچه وروديهاي نادرست به رجيستري وارد كنيد، ممكن است موجب بروز رفتارهاي نادرست و عملكرد بد سيستم شود.
برنامه Registry Editor از پنج قسمت اصلي تشكيل شده است :
ـ نوار عنوان
ـ نوار منو
ـ ناحيه كليدهاي اصلي و زير كليدها
ـ ناحيه داده ها و محتواي كليدها
ـ نوار وضعيت
نوار عنوان
اين نوار در بالاترين قسمت از پنجره Registry Editor قرار دارد و عنوان برنامه و كليدهاي كنترلي كه در آن قرار گرفته است را نشان مي دهد.
نوار منو
بيشتر عمليات در برنامه Regedit از طريق فرامين و گزينه هاي موجود در داخل منوهاي اين نوار انجام مي شوند. اين منوها و گزينه هاي مربوط به آن عبات اند از :
ـ منوي Registry (File): از گزينه هاي اين منو جهت چاپ بخشي يا تمام رجيستري از طريق فايلهاي reg يا hiv. (Import)، ذخيره سازي تمام يا بخشي از رجيستري در قالب يك فايل متني (Export)، اتصال به محتويات يك رجيستري به شبكه
(Connect Network Registry)، قطع ارتباط با يك رجيستري موجود در شبكه (Disconnect Network Registry)، چاپ محتويات صفحه جاري (Print) RegEdit و خروج از برنامه (Edit) Regedit استفاده مي شود. شكل(2ـ2) گزينه هاي اين منو را نشان مي دهد.
ـ منوي Edit : از گزينه هاي اين منو جهت تغيير در مقدار يك كليد (Modify)، ايجاد زير كليد جديد يا مقدار جديد براي يك زيركليد (New)، حذف يك كليد يا داده (Delete)، تغيير نام يك كليد يا داده (Rename)، كپي كردن نام يك كليد به حافظه (Copy Key Name) و جستجوي عبارتي خاص در ميان كليدها، داده ها و مقادير(Find) استفاده مي شود.
همانگونه كه در شكل مشاهده مي شود، گزينه New امكان فعال سازي منوي جديدي با گزينه هاي مختلف را فراهم مي سازد. گزينه هاي اين منوي عبارتند از :
• Key : تعريف زير كليد جديد.
• String Value : تعريف داده اي جديد از نوع رشته اي.
• Binary Value : تعريف داده اي جديد از نوع دو دويي.
• DWORD Value : تعريف داده اي جديد از نوع چهار بايتي.
ـ منوي View: از گزينه هيا اين منو جهت نمايش يا عدم نمايش نوار وضعيت در پايين صفحه (Status Bar)، جا به جا كردن مرز عمودي بين نواحي كليدها و داده ها (Split) و تازه سازي محتويات صفحه جاري (Refresh) استفاده مي شود. شكل(4ـ2) گزينه هاي اين منو را نشان مي دهد.
ـ منوي Favorites : از گزينه هيا اين منو جهت افزودن يك كليد رجيستري به منوي Favorites جهت دسترسي آسان تر (Add to Favorites) و حذف يك كليد از منوي فوق (Remove Favorite) استفاده مي شود. شكل (5ـ2) گزينه هاي منوي Favorites را به همراه دو عنوان كليد را نشان مي دهد.
ـ منوي Help : از گزينه هاي اين منو جهت جستجو و گرفتن كمك با استفاده از عناوين مربوط در Help (Help Topics) و ديدن مشخصات برنامه RegEdit و نگارش ويندوز (About Registry Editor) استفاده مي شود. شكل (6ـ2) اطلاعات مربوط برنامه Registry Editor را نشان مي دهد.
ناحيه كليدهاي اصي و زيركليدها (KEY PANS)
ناحيه كليدها، شبيه ناحيه پوشه ها در Explorer ويندوز مي باشد. وقتي براي اولين مرتبه وارد برنامه Registry Editor مي شويد حداقل شش كليد را در ريشه خواهيد ديد. نام اين كليدهاي اصلي با HKEY نشان داده شده كه شبيه يك پوشه مي باشد كه تعداد زير كليد در داخل خود دارد. براي ديدن زيركليدهاي مربوط به هركليد اصلي كافي است روي علامت + كنار عنوان كليد، كليك نماييد. شكل (7ـ2) كليدهاي اصلي و تعدادي از زيركليدها را در ناحيه كليدها نشان مي دهد.
در اين ناحيه كليد جاري به صورت High Light شده نشان داده مي شود.
ناحيه داده ها و مقادير كليدها
هركليد يا زير كليد در جيستريم ي تواند يك يا چندين مقدار داشته باشد. به هريك از دادهه ا يك نام و يك مقدار نسبت داده مي شود. همانگونه كه قبلا توضيح داديم، هر داده مي تواند از انواع رشته اي، دو دويي يا كلمه مضاعف باشد. شكل(8ـ2) ناحيه داده ها را با انواع داده ها نشان مي دهد. همانگونه كه مشاهده مي شود مدخل داده در دو ستون نام (Name) و مقدار (Data) مشخص شده اند.
در اين پنجره هركدام از داده ها توسط يك آيكون مخصوص مشخص مي شوند.
نوار وضعيت
در اين نوار مسير كامل كليد يا زيركليد جاري نشان داده مي شود.
كليدهاي اصلي رجيستري
كليدهاي اصلي رجيستري نقطه شروع در رجيستري هستند. هريك از شاخه هاي اصلي كه با آيكون مربوط به پوشه در Registry Editor مشخص مي شوند يك كندو (Hive) مي گويند. هركندو با يك كليد اصلي در رجيستري شروع مي شود، كه عبارتند از :
ـ كليد HKEY – CLASSES – ROOT ـ كليد HKEY – USERS
ـ كليد HKEY – CURRENT – USER ـ كليد HKEY – CURRENT – CINFIG
ـ كليد HKEY – LOCAL – MACHINE ـ كليد HKEY – DYN - DATA
كليد HKEY – CLASSES – ROOT
اين كليد شامل همان اطلاعاتي است كه در رجيستري ويندوز 3.1 پيدا مي شد. اين كليد شامل اطلاعات مربوط به تسوعه هاي فايل و همچنين اطلاعات مربوط به وابستگي هاي نام فايلي، و اطلاعات مربوط به OLE و DDE مي باشد.
در قسمت بالاي محتويات اين كليد، زيركليدهايي براي توسعه هاي مختلف فايل وجود دارد. به عنوان مثال شما bmp را براي فايلهاي BMP (Paint) و doc را براي فايلهاي (Word Pad) DOC مشاهده مي كنيد.
در هر يك از اين زير كليدها، مقدار Default وابستگي نوع فايل را با توسعه آن مشخص مي كند. به عنوان مثال همانگونه كه در شكل زير چنانچه زير كليد txt را فعال كنيد، شما مي توانيد نوع فايل را texfile مشاهده كنيد.
پارامترهايي كه در اين كليد قرار گرفته اند، با پارامترهاي موجود در زير كليد HKEY – LOCAL-MACHING/ Software/Classes برابر است.
كليد HKEY – CURRENT – USER
اگر شما پروفايل هاي جند كاربره را براي سيستم خود فعال كرده ايد، كليد فوق شامل داده هاي مربوط به كاربري است كه در حال حاضر به سيستم وارد شده (Login)، مي باشد. به عبارت ديگر اين كليد شامل تنظيم هايي از فايل USER.DAT در پوشه پروفايل User مي باشد.
تذكر: اگر شما پروفايلهاي چندين كاربر را نداشته باشيد، HKEY – CURRENT- USER همان HKEY – USERS مي باشد.
اين كليد علاوه بر اين شامل متغييرهاي محيطي، تنظيمات روميزي، تنظيمات شبكه و تنظيمات برنامه كاربردي كاربر نيز مي باشد. شكل (10ـ3) زيركليدهاي موجود در كليد HKEY-CURRENT – USER را نشان مي دهد.
كليد HKEY – LOCAL – MACHINE
اين كليد همان SYSTEM.DAT است. آن شامل تمام مشخصات مربوط به برنامه هاي كاربردي و سخت افزار سيستم شما است كه توسط كاربر تعيين شده اند. اين اطلاعات شامل تمام اطلاعات مربوط به سخت افزار و پارامترهاي سيستم عامل، راه انداز دستگاهها، نوع گذرگاهها، حافظه سيستم و ديگر اطلاعات مورد نياز براي راه اندازي سيستم مي باشد. اطلاعات اين قسمت براي تمام كاربراني كه به سيستم محلي وارد مي شوند، قابل استفاده مي باشد. شكل(11ـ2) اين كليد را به همراه زير كليدهاي آن نشان مي دهد.
كليد HKEY – USERS
اين كليد شامل تنظيم هاي مربوط به پارامترهاي Network Connections ,
Control Panel، برنامه هاي كاربردي و غيره مي باشد. اين كليد شامل همه پروفايلهاي كاربر فعال و كاربر پيش فرض مي باشد.
بايد توجه داشت كاربرانيك ه از طريق شبكه به سرور دستيابي پيدا مي كنند، پروفايلي كه تحت اين كليد باشد را ندارند. علت اين موضوع در اين است كه پروفايهاي اين كارران روي ايستگاههاي كاري آنها بارگذاري مي شوند.
در صورتيكه User Profiles روي سيستم شما فعال نشده باشد، اين كليد فقط يك زير كليد DEFAULT، داشته كه آن شامل همان تنظيم هاي كليد HKEY- CURRENT – USER مي باشد. شكل (12ـ2) HKEY-USERS و زير كليدهاي آن را نشان مي دهد.
كليد HKEY – CURRENT – CONFIG
اين كليد شامل داده هاي مربوط به پيكربندي پروفايل سخت افزار جاري مي باشد. اگر كامپيوتر شما فقط از يك پروفايل سخت افزار ساتفاده مي كند HKEY – CURRENT- CONFIG يك نام ديگر براي HKEY-LOCAL-MACHINE/ Config/0001 مي باشد. اگر كامپيوتر شما از چند پروفايل سخت افزار استفاده مي كند. HKEY – CURRENT – CONFIG يك نام ديگر براي HKEY-LOCAL-MACHINE/Config/Current مي باشد. شكل(13ـ2) اين كليد را به همراه زيركليدهاي مربوط را نشان مي دهد.
كليد HKEY-DYN-DATA
فايلهاي رجيستري (USER.DAT و SYSTEM.DAT) وقتي كه ويندوز را Shut down يا Restart مي كنيد، به صورت خودكار بروز (Update) مي شوند. اين عمل روي سطح ديسك سخت انجام مي شود.
بعضي از داده ها لازم است كه در حافظه RAM باشند و بسيار سريع در دسترس باشند. اين داده ها در كليد HKEY-DYN-DATA ذخيره مي شوند. شكل (14ـ2) كليد فوق به همراه زير كليدهاي آن را نشان مي دهد.
مدخل هاي ورودي در رجيستري
در اين بخش با ساختار داده ها و مقدار كليدها، نحوه تغيير آنها، اضافه، حذف، تغيير نام و جستجوي مقادير وغيره آشنا مي شويد.
مدخل ورودي در رجيستري با يك نام و يك مقدار مشخص مي شود. داده ها مي توانند از نوع رشت هاي (String) دو دويي (Binary) و كلمه مضاعف (Dword) باشند. جدول (1ـ2) انواع داده ها در رجيستري را در حالت كلي نشان مي دهد. هر داده در مدخل ورودي با سه پارامتر نوع داده، نام داده و مقدار آن مشخص مي شود.
جدول 1ـ2 انواع داده هاي در رجيستري در حالت كلي
توضيحات نوع داده
اين نوع داده مقادير دو دويي ( بانيري) را ذخيره مي كند.
بيشتر مشخصات مربوط به اجزاي سخت افزاري با اين نوع داده مشخص مي شوند. REG-BINARY
اين ننوع داده معمولا به صورت يك عدد 4 بايتي كه معمولا مقادير آن به صورت منطقي “0” براي غير فعال كردن و “I” براي فعال كردن يك خاصيت است به صورت دسيمال يا هگزاردسيمال قابل نمايش دادن مي باشند. اين مقادير بيشتر در پارامترهاي مربوط به خدمات و درايوهاي دستگاهها استفاده مي شود. REG- DWORD
اين نوع داده به صورت رشته اي است كه براي مقاديري كه قابل خواندن مي باشند، استفاده مي شوند. REG-SZ
اين نوع داده يك مقدار رشته اي توسعه يافته بوده كه به صورت يك متغير عمل مي كند. مثلا مقدار “ %System Root%” محل نگهداري فايلهاي سيستمي ويندوز NT را مشخص مي كند اين نوع داده ها معمولا در ويرايشگرهاي رجيستري پيشرفته مثل REGEDT32 استفاده مي شوند. REG- EXPAND – SZ
اين نوع داده مربوط به مقادير رشته اي چندگانه مي باشد ه معمولا براي نمياش دادن مقادير چندگانه يا ليستهايي كه هر كدام يا يك جاي خالي از هم جدا مي شوند، استفاده مي شود. اين نوع داده هم در ويرايشگرهاي رجيستري پيشرفته مثل REGEDT32 استفاده مي شوند. REG – MULTI-SZ
يك عدد 32 بيتي در قالب Little – endian است REG – DWORD- LITTLE-ENDIAN
يك عدد 32 بيتي در قالب big – endian است. REG – DWORD- BIG-ENDIAN
يك نوع داده غيرمشخص است. REG – NONE
يك عدد 64 بيتي است. REG – QWORD
يك عدد 64 بيتي در قالب Little – endian است. REG – QWORD – LITTLE- ENDIAN
يك ليست از منابع مربوط به درايور دستگاه مي باشد. REG – RESOURCE- LIST
تغيير در ورودي يك كليد
تغيير دادن مقادير رورودي ها بسيار ساده است. براي ايجاد تغييرات ابتدا بايد كليد مورد نظررا در ناحيه كليدها پيدا كنيد. براي اين منظور مي توانيد ازگ زينه Find در منوي Edit استفاده كنيد.
مثلا فرض كنيد مي خواهيم مقادير مربوط به زير كليد USER را تغيير دهيم. براي پيدا كردن كليد گزينه Find را كليك كرده تا پنجره Find مطابق شكل (16ـ2) مشاهده شود.
بعد از پيدا كردن كليد موردنظر كافي است روي آن كليد كليك نماييد. در پنجره راست مقادير فعلي اين كليد مشاهده مي شود. حال در اين پنجره بايد مدخل ورودي موردنظر را انتخاب نماييد. براي ويرايش آن سه راه وجود دارد.
1. انتخاب گزينه Modify از منوي Edit .
2. دو بار كليك كردن روي گزينه مورد نظر.
3. روزي گزينه مورد نظر كليك راست كنيد و از پنجره اي حه باز مي شود گزينه Modify را انتخاب كنيد. در هر صورت پنجره Edit Setting مطابق شكل (17ـ2) باز مي شود. براي تغيير درم قدار فوق درك ادر Value data، مقدار جديد را وارد كرده و دكمه OK را كليك نماييد.
در صورتيكه ورودي از نوع دو دويي باشد هنگام ويرايش پنجره شكل (18ـ2) مشاهده مي شود. و براي داده هاي از نوع كلمه مضاعف پنجره ويرايشم قادير به صورت شكل (19ـ2) خواهد بود.
تغيير نام يا ورودي ها در رجيستري
براي تغييرن ام يك كليديا مقدار در برنامه Registry Editor كافياست آن موضوع را فعال (High Light) كرده و گزينه Rename از منوي Edit يا كليد F2 و يا با كليك راست نمودن روي موضوع گزينه Rename از منوي كه باز مي شود را انتخاب نماييد. در اين صورت نام موضوع رد يك كادر كوچك قرار گرفته كه مي توانيد نام جديد را در آن كادر تايپ نماييد.
